En Pologne c'est-à-dire Quelque part. Le fonctionnement culturel d'une traduction (Jarry - Boy - Szulkin).

L'article présente le fonctionnement culturel d'une traduction sur l'exemple de la pièce d'Alfred Jarry "Ubu Roi", traduite en polonais par Tadeusz Boy-Zelenski dans les années 1930, et adoptée parfaitement par la culture polonaise, donnant nombre d'inspirations artistiques, parmi lesquelles le film de Piotr Szulkin "Krol Ubu", réalisé en 2003. L'étude interroge le rôle de la traduction dans la réception de l'oeuvre, en partant des petites unités lexicales jusqu'au style général adopté.Artykul poswiecony jest badaniu roli tlumaczenia w przyswajaniu obcego tekstu kultury, na przykladzie sztuki "Krol Ubu" Alfreda Jarry'ego, przetlumaczonej w latach 1930 przez Tadeusza Boya-Zelenskiego, ktora zainspirowala licznych polskich artystow, a wsrod nich rezysera Piotra Szulkina ("Krol Ubu" z 2003 r.). Styl przekladu Boya, a przede wszystkim jego wybory leksykalne, w znaczacy sposob wplynely na odbior dziela Jarry'ego w polskiej kulturze

Une Théorie Résurgente: L’Africitas

The africitas theory, for which Einar Löfstedt wrote in 1959 that: “it constituted only merely a historical significance", nevertheless enjoys currently a militant resurgence, in particular clarified from a rereading of Apuleius. Our communication aims to achieve two objectives: 1) To attempt, with the insight of over a century, an update, taking into account the scientific, historical, linguistic achievement involved in the establishment of this theory: nature of the corpus; research methods; regional diversification of Latin; linguistic state of roman Africa; sermo cotidianus and cultural languages; ideological presuppositions. 2) To evaluate the theoretical and methodological relevance of the theses supported by the contemporary supporters of a revivified africitas

La parodie de la longue durée : l’Histoire vue par Kazimierz Brandys („Variations postales”, 1972) et Andrzej Bart („Rien ne va plus”, 1991)

A PARODY OF THE LONGUE DURÉE: HISTORY SEEN THROUGH THE EYES OF KAZIMIERZ BRANDYS (WARIACJE POCZTOWE, 1972) [POSTAL VARIATIONS] AND ANDRZEJ BART (RIEN NE VA PLUS, 1991) The article offers a comparative study of two novels exploring in an ironic way two centuries of Polish history which shaped modern Polish identity: from the demise of the old Polish-Lithuanian Commonwealth to the 1968 political crisis and its consequences. The article focuses on how the two writers undermine the stereotypical martyrological version of history. Both aim to disrupt historical linearity: Brandys by inserting “silence” between individual letters and by consciously detaching them from the most significant events (uprisings, wars), and Bart by presenting these events from the perspective of an ignorant, doubly limited by the painting which assumes the role of the narrator. Another motif that both novels have in common is that the Polish national hero (symbolic Konrad) is at all times accompanied, as if in the background, by a Jewish doppelganger. It is most significant that for both writers the year 1968 is a turning point marking the end of common Polish-Jewish history, perhaps even more so than the Holocaust. PARODIA DŁUGIEGO TRWANIA. HISTORIA WIDZIANA OCZAMI KAZIMIERZA BRANDYSA (WARIACJE POCZTOWE, 1972) I ANDRZEJA BARTA (RIEN NE VA PLUS, 1991) Artykuł jest studium porównawczym dwóch powieści przedstawiających w sposób ironiczny dwa wieki polskiej historii, stanowiącej do dziś o kształtowaniu się polskiej tożsamości: poczynając od końca dawnej Rzeczypospolitej, a kończąc na wydarzeniach marcowych 1968 roku i ich konsekwencjach. Celem studium jest przyjrzenie się metodom, jakimi posługuje się każdy z autorów w walce ze stereotypową wizją martyrologicznej wersji historii. Obaj dążą do rozerwania linearności historycznej — Brandys poprzez „ciszę” pomiędzy poszczególnymi listami i świadome ich przesunięcie wobec wydarzeń znaczących (powstania, wojny), Bart poprzez przedstawienie tych wydarzeń z perspektywy nic nierozumiejącego, w dwójnasób ograniczonego narratora-obrazu. Innym motywem, łączącym obie powieści, jest wprowadzenie, niejako na drugim planie, w cieniu polskiego bohatera narodowego (symbolicznego Konrada), towarzyszącego mu przez cały ten okres Żyda-sobowtóra. Fakt, że punktem granicznym dla obu autorów staje się rok 1968, prawdziwy koniec tej wspólnej historii, bardziej może nawet niż sama Zagłada, jest także znaczący

Nomades post-modernes ou les post-voyageurs ? La conception du voyage dans la fiction polonaise au début du xxie siècle : Olga Tokarczuk, Andrzej Stasiuk, Joanna Bator

L’article propose d’analyser sur l’exemple des trois prosateurs polonais et leurs livres écrits au début du xxie siècle (Olga Tokarczuk, Les Pérégrins, 2007 ; Andrzej Stasiuk, L’Orient, 2014 ; Joanna Bator, L’Île Larme, 2015) la posture du touriste et la vision du voyage comme mode de vie des hommes post-modernes. Se fondant sur la réflexion de Zygmunt Bauman contenue dans son livre Postmodernity and Its Discontents (New York University Press, 1997), nous proposons de réfléchir sur le but du voyage, avec un rapport particulier au lieu et au temps, ainsi que sur l’idée que les voyages d’aujourd’hui ont nécessairement un caractère de déplacement sur les traces des voyageurs d’autrefois, ils laissent une empreinte, qui passe par le corps, un élément indispensable pour déclencher l’écriture et le travail de la mémoire pour les trois écrivains étudiés.Basing itself on the example of three Polish writers, and of their novels written in the early years of the 21th century (Olga Tokarczuk, Runners, 2007; Andrzej Stasiuk, East, 2014; Joanna Bator, Island of Tears, 2015), the article aims at analysing how the way of life of post-modern people builds on the pose as tourist and the vision of travelling. In reference to Zygmunt Bauman’s book Postmodernity and Its Discontents ( New York University Press, 1997) we propose to reflect on the sense in traveling, which specifically links to time and space dimensions. We aim as well at reflecting on the idea that, for these three writers, today travels necessarily involve getting on ancient travellers’ trails, that they leave a trace, impact the body and are an essential item that triggers writing and memory’s investigation

La transgression comme norme ?

L’article propose une lecture de quelques textes de la culture polonaise en interrogeant leurs rapports aux canoniques Aïeux d’Adam Mickiewicz. L’adaptation cinématographique de 1989 de Tadeusz Konwicki, la Lave, semble être un point d’orgue qui marque la fin de la longue durée du paradigme romantique. Il est de même pour le roman de Jerzy Pilch, Liste des femmes adultères (1993), qui s’inscrit dans cette mouvance que je qualifie d’épitaphe. Les auteurs reconnaissent le caractère unique du romantisme et revendiquent le dépassement de cette tradition. Cependant la société polonaise continue de nourrir l’imaginaire collectif des clichés formés à partir de l’œuvre de Mickiewicz et pour pouvoir poser sa voix individuelle, il faut les combattre. Cette démarche passe par un jeu intertextuel complexe qui caractérise les romans de Michał Witkowski, Lubiewo (2004), Dawid Bieńkowski, Blanc-rouge (2007) ainsi que deux voix au féminin de Sylwia Chutnik, Bambin (2009) et Joanna Bator, l’île larme (2015).This article offers an interpretation of selected texts from contemporary Polish culture and explores their relationship with the canon of Polish romantic literature, Adam Mickiewicz’s “Forefathers’ Eve”. The movie adaptation realized in 1989 by Tadeusz Konwicki, “Lava”, can be seen as the culmination point that marks the end of a long romantic paradigm. Same goes for Jerzy Pilch’s novel, “List of lovers” (1993), which fits the movement that I would qualify as „Epitaphe”. Writers, whilst acknowledging the unique nature of the romantic tradition, claim the right to go beyond it. However, Polish society keeps on feeding the collective mind with clichés from Mickiewicz work. To assert a new and unique writer’s voice, those clichés need to be fought. This approach necessitates a complex intertextual game, which characterizes the novels written by Witkowski, “Lubiewo” (2004) and Bieńkowski, “White-Red” (2007). Those are joined by two female authors Sylwia Chutnik, “Diddums” (2009) and Joanna Bator, “The Teardrop Island” (2015)

Glottodydaktyka kulturowa za granicą – kilka uwag z praktyki nauczania

The article is part of the considerations in the field of cultural glottodidactics presenting two examples of didactic practice at the University of Paris: a short story From Darkness (Pol. Z ciemności) by Sławomir Mrożek and the film Day of the Wacko (Pol. Dzień świra) by Marek Koterski. The description of work on these cultural texts aims to show interpretative possibilities, limited due to the specificity of foreign studies, to a narrow or broader context of historical and intertextual references. It shows what elements of Polish culture are indispensable when transferring knowledge about it.Artykuł wpisuje się w rozważania z dziedziny glottodydaktyki kulturowej. Opisano dwa przykłady praktyki dydaktycznej na Uniwersytecie Paryskim, oparte na analizie opowiadania Z ciemności Sławomira Mrożka oraz filmu Dzień świra w reżyserii Marka Koterskiego. Opis pracy nad tymi tekstami kultury ma na celu pokazanie możliwości interpretacyjnych, ograniczonych – ze względu na specyfikę studiów zagranicznych – do wąskiego lub szerszego kontekstu odwołań historycznych i intertekstualnych. Niniejsza propozycja ukazuje te elementy kultury polskiej, które wydają się kluczowe dla niej samej

Epitafia dla romantyzmu polskiego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku

The article is about three texts of Polish culture (a 1989 film by Tadeusz Konwicki, A Tale of Adam Mickiewicz’s ‘Forefathers’ Eve, based on Mickiewicz’s poem Dziady, and two novels: Rien ne va plus by Andrzej Bart, 1991 and List of the adulteresses. Travel prose by Jerzy Pilch, 1993) which seem to bid farewell to the long duration of Polish romanticism. The three works concur with Maria Janion’s thesis who heralded, in a democratic and independent Poland after the political changes of 1989, the twilight of the romantic paradigm as it had existed since the first half of the nineteenth century. A more detailed analysis of these cultural texts allows us to grasp the complexity and the ambiguity of the relationships that Konwicki, Bart and Pilch have with the romantic legacy.The article is about three texts of Polish culture (a 1989 film by Tadeusz Konwicki, A Tale of Adam Mickiewicz’s ‘Forefathers’ Eve, based on Mickiewicz’s poem Dziady, and two novels: Rien ne va plus by Andrzej Bart, 1991 and List of the adulteresses. Travel prose by Jerzy Pilch, 1993) which seem to bid farewell to the long duration of Polish romanticism. The three works concur with Maria Janion’s thesis who heralded, in a democratic and independent Poland after the political changes of 1989, the twilight of the romantic paradigm as it had existed since the first half of the nineteenth century. A more detailed analysis of these cultural texts allows us to grasp the complexity and the ambiguity of the relationships that Konwicki, Bart and Pilch have with the romantic legacy

The noise-lovers: cultures of speech and sound in second-century Rome

This chapter provides an examination of an ideal of the ‘deliberate speaker’, who aims to reflect time, thought, and study in his speech. In the Roman Empire, words became a vital tool for creating and defending in-groups, and orators and authors in both Latin and Greek alleged, by contrast, that their enemies produced babbling noise rather than articulate speech. In this chapter, the ideal of the deliberate speaker is explored through the works of two very different contemporaries: the African-born Roman orator Fronto and the Syrian Christian apologist Tatian. Despite moving in very different circles, Fronto and Tatian both express their identity and authority through an expertise in words, in strikingly similar ways. The chapter ends with a call for scholars of the Roman Empire to create categories of analysis that move across different cultural and linguistic groups. If we do not, we risk merely replicating the parochialism and insularity of our sources.Accepted manuscrip

Droits de la défense et advocatio ecclesiae devant les juridictions du haut Moyen-Âge (ive-xiie siècles)

Lorsqu’on évoque la justice épiscopale au Haut Moyen Age, ce sont les termes de barbarie, de décadence et d’effondrement qui viennent à l’esprit. Et l’on explique souvent cet état de fait par la décomposition des cadres romains. Il est vrai qu’une époque de bouleversements tels que ceux qu’a connus la séquence des Ve-XIIe siècles ne s’appréhende pas facilement et l’on est tenté d’en retenir le résultat le plus frappant : l’éradication apparente de la culture juridique et de l’ordre judiciaire..