Dziedzictwo kultury druku XV-XVIII w. w zasobach cyfrowych – rekonesans

Digitization as an element of technological development has contributed to the removal of many information barriers related to access to the achievements of writing and printing culture. Thanks to numerous programs of developing and subsidizing work on intellectual property, digital libraries, museums and archives have been created, offering access to their collections online. Digital forms of priceless manuscripts, old prints, documents of social life and other manifestations of culture are not only a way of conservation and preservation of the originals or the presentation of library magazines, but also sources for research. The content of the Digital Library Federation – DLF, which associates 138 data providers, will be used as an example of digitized old prints along with ways of describing, searching, displaying results and special addons that make their use simple and effective. As a result of the research, 38,629 items marked as old prints were found in the database, supplied by 38 institutions, the most numerous being those provided by the Jagiellonian Digital Library and the Lower Silesia Digital Library, with the predominance of 18th and 17th century and Latin and Polish prints.Cyfryzacja jako element rozwoju technologicznego przyczyniła się do zniesienia wielu barier informacyjnych związanych z dostępem do osiągnięć kultury pisma i druku. Dzięki licznym programom opracowywania i dofinansowywania prac nad dorobkiem umysłowym, znajdującym się w zasobach m.in. bibliotek, powstały biblioteki, muzea i archiwa cyfrowe, oferujące dostęp do swoich zbiorów z poziomu internetu. Formy cyfrowe bezcennych rękopisów, starych druków, dokumentów życia społecznego i innych przejawów kultury są nie tylko zabezpieczeniem i ochroną oryginałów czy też prezentacją bibliotecznych magazynów, lecz także źródłami do badań. Na przykładzie zawartości zasobów Federacji Bibliotek Cyfrowych, zrzeszającej 138 dostawców danych, przedstawiony zostanie zasób zdigitalizowanych starych druków oraz sposoby ich opisywania, przeszukiwania, wyświetlania wyników, a także dodatki specjalne, dzięki którym korzystanie z nich jest proste i efektywne. W wyniku badań w bazie stwierdzono obecność 38 629 obiektów oznaczonych jako starodruki, dostarczonych przez 38 instytucji, przy czym najliczniej udostępniane przez Jagiellońską Bibliotekę Cyfrową oraz Dolnośląską Bibliotekę Cyfrową, z dominującą przewagą druków XVIII- i XVII-wiecznych oraz łacińsko- i polskojęzycznych

Habent sua fata… ekslibris – informacje o ekslibrisach i ich kolekcjach w „Zbiorach polskich” Edwarda Chwalewika

Edward Chwalewik (1873-1956) is a very important person for Polish culture. He worked many years with books and cultural products and he collected very precious source materials. One of the results of their elaboration is the publication “Polish collections: archives, libraries, offices, galleries, museums and other collections of memorabilia of the past in the homeland and exile” (1916, 1926-1927). The priceless publication is in many cases the only source of information about the once existed collections of cultural heritage. The author, collector and exlibris expert, also included information about provenances. In a few thousand descriptions of various cultural institutions and objects, including the library, recorded ca 300 entries about exlibris – collections and individual signs of books owners. The article presents characteristics of these data and selected examples

Protection of the Polish written and printed heritage – National Library Resource

Written and printed works are one of the most important cultural achievements of every country and nation. This often priceless heritage is protected, among other things, by libraries which are responsible for collecting, preparing, storing, protecting and sharing their collections. The article focuses on one form of protection of these resources – the Polish National Library Resource (NLR), which has a legal basis and gives examples of good practice. The analysis presented in this paper covers the normative Acts that cover only those collections which are unique and exceptionally valuable for Polish culture. It was found that perception of these special collections has changed and that nowadays there are only a small number of libraries that take part in the NLR programme

Te rachunki, percepty i ekspensy: rozliczenia finansowe jako źródło do badań krakowskiego cechu barchanników

The article presents selected documents preserved in the Scientific Library of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Polish Academy of Scien­ces in Krakow, which concern the activities of the Krakow fustian guild. The focus is on manuscript no. 1571: Files of Krakow dyers, fustian makers and weavers (1764–1845), an association which brought together fustian producers and traders. As a guild, it had, among other things, its own statute and a chest called a lada (guild box). The guuild’s activities aimed to protect the interests of this professional group. The analysis covers the guild’s income and expenses, their categories, and the daily necessities related to supporting members and fulfilling the provisions of the statutes. An integral part of the text is an annex containing a critical edition of nine financial records of the guild.W artykule przedstawiono wybrane dokumenty przechowywane w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie, dotyczące działalności cechu barchanników krakowskich – sygn. rkps 1571: Akta krakowskich farbiarzy, barchaników i tkaczy (1764–1845), zrzeszającego wytwórców oraz handlujących barchanem. Jako zgromadzenie rzemieślników cech posiadał m.in. własny statut, skrzynię zwaną ladą, a jego działalność miała na celu ochronę interesów tej grupy zawodowej. Analizie poddano dochody i wydatki cechu oraz ich rodzaje, a także codzienne potrzeby związane z obsługą zrzeszonych i wypełnianiem zapisów wynikających ze statutów. Integralną częścią tekstu jest aneks zawierający edycję źródłową dziewięciu rozliczeń finansowych cechu

These bills, percepts, and expenses : financial records as a source for research on the Kraków fustian guild

W artykule przedstawiono wybrane dokumenty przechowywane w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie, dotyczące działalności cechu barchanników krakowskich - sygn. rkps 1571: Akta krakowskich farbiarzy, barchaników i tkaczy (1764-1845), zrzeszającego wytwórców oraz handlujących barchanem. Jako zgromadzenie rzemieślników cech posiadał m.in. własny statut, skrzynię zwaną ladą, a jego działalność miała na celu ochronę interesów tej grupy zawodowej. Analizie poddano dochody i wydatki cechu oraz ich rodzaje, a także codzienne potrzeby związane z obsługą zrzeszonych i wypełnianiem zapisów wynikających ze statutów. Integralną częścią tekstu jest aneks zawierający edycję źródłową dziewięciu rozliczeń finansowych cechuThe article presents selected documents preserved in the Scientific Library of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Polish Academy of Sciences in Krakow, which concern the activities of the Krakow fustian guild. The focus is on manuscript no. 1571: Files of Krakow dyers, fustian makers and weavers (1764-1845), an association which brought together fustian producers and traders. As a guild, it had, among other things, its own statute and a chest called a lada (guild box). The guuild’s activities aimed to protect the interests of this professional group. The analysis covers the guild’s income and expenses, their categories, and the daily necessities related to supporting members and fulfilling the provisions of the statutes. An integral part of the text is an annex containing a critical edition of nine financial records of the guild

Konfederat lwowski z roku 1622 - próba przedstawienia postaci na podstawie starodruku pt. Confoederacia Abo Umowa Spolna Rycerstwa Koronnego...

Предметом докладного розгляду статті є стародрук, виданий у зв’язку з утворенням Львівської конфедерації 1622 року. Він розкриває не тільки цікавий фрагмент історії конфедератів, зокрема їхніх вимог, а й висвітлює теж діяльність львівської друкарні Себастіана Фабровича. Зміст стародруку становлять шість взаємопов’язаних частин: Konfederat do czytelnika, Punkta instrukcjej p posłom ze Lwowa do Króla Jego Mości, List Królewskiej Jego Mości do Rycerstwa Koronnego, List od Jego Mości Księcia Kanclerza Koronnego do Ich Mościów Panów Konfederatów, Artykuły za zgodą wojska wszystkiego przy Konfederacji, które są stróżem uczciwego i dobrej sławy naszej namówione i postanowione, а також перелік підрозділів та місць розташування конфедератів. Представлені в цих матеріалах образи конфедератів між собою різняться

Observational evidence for gravitationally trapped massive axion(-like) particles

Unexpected astrophysical observations can be explained by gravitationally captured massive particles, which are produced inside the Sun or other Stars and are accumulated over cosmic times. Their radiative decay in solar outer space would give rise to a `self-irradiation' of the whole star, providing the time-independent component of the corona heating source. In analogy with the Sun-irradiated Earth atmosphere, the temperature and density gradient in the corona - chromosphere transition region is suggestive for an omnipresent irradiation of the Sun. The same scenario fits other astrophysical X-ray observations. The radiative decay of a population of such elusive particles mimics a hot gas. X-ray observatories, with an unrivalled sensitivity below ~10 keV, can search for such particles. The elongation angle relative to the Sun is the relevant new parameter.Comment: 35 pages, LaTeX, 9 figures. Accepted by Astroparticle Physic

Miejsce biblioteki pedagogicznej w zmieniającej się przestrzeni edukacji i informacji

Publikacja powstała w wyniku współpracy Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. H. Kołłątaja w Krakowie i Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie