198 research outputs found

    Operações de Gênero - o filme XXY (2007) e a produção do corpo e do sexo como 'naturais"

    Get PDF
    Inspirados na concepção foucaultiana do corpo como superfície de inscrição da história e apoiados nas contribuições de Judith Butler acerca da materialidade dos corpos, o presente artigo trata de problematizar a forma como concepções normativas e binárias de gênero operam de forma a constituir um campo de inteligibilidade para os sujeitos e seus corpos. Para tanto, utilizamos como ferramenta de análise o filme XXY (2007), que conta parte da história e do drama de Alex, uma jovem intersexual. A proposta é, através da história de Alex, argumentar sobre como o gênero age no processo de naturalização dos corpos, definindo seus contornos e os limites de sua ação e seus prazeres. Desta forma, corpos e sujeitos que não correspondem ao ideal normativo são lançados no domínio daquilo que Butler chamou de "corpos abjetos". A idéia aqui é, através da história trazida pelo filme, entender como concepções amalgamadas do gênero operam tanto sobre corpos considerados "anormais" quanto os considerados "normais", afetando a todos.Based on Foucault's concept of the body as the surface of inscription of history, and on the work of Judith Butler, this article questions the way that binary and normative conceptions of gender operate in the constitution of a field of intelligibility for subjects and their bodies. We analyse the film XXY (2007) that tells the story of Alex, an intersexual adolescent. We use the main character's story to see how gender norms act to shape bodies and limit their pleasures. We argue that subjects and bodies that do not correspond to the normative ideal are seen as "abject bodies", following Butler's definition. The argument is that gender norms operate on all bodies: the normal and the abject

    Homens entre saúde e segurança pública: a violência nos hospitais de trauma

    Get PDF
    Em pesquisa de perspectiva etnográfica realizada em dois hospitais de trauma no município de Porto Alegre (RS), buscamos explicitar as convergências e divergências na intersecção entre práticas de saúde e de segurança pública voltadas aos homens vítimas de conflitos violentos. Analisaram-se as narrativas de múltiplos atores sociais (profissionais do campo da segurança pública e da saúde), bem como os fluxos de atendimento desses usuários de saúde e seus familiares. Os operadores conceituais centrais são inspirados nos estudos sobre tecnologias de poder (Michel Foucault, Giorgio Agamben), economia moral (Didier Fassin), masculinidades e violência. Concluímos que o hospital está firmemente articulado ao dispositivo da segurança pública por meio de práticas discursivas que fomentam a produção de masculinidades criminalizadas.A research using ethnographic perspective was carried out in two trauma hospitals in the city of Porto Alegre (RS). We sought to describe the convergences and divergences of practices in the intersection between health and public safety fields regarding men injured in violent conflicts. Multiple social actors’ narratives (professionals in the field of public security and health) were analysed, as well as the multiple paths of patients and their families in the search for health care. The central conceptual operators are inspired by studies on power technologies (Michel Foucault, Giorgio Agamben), Moral economics (Didier Fassin) and masculinities and violence (Waldemir Rosa). We conclude that the hospital system is firmly linked to the public security system through discursive practices that encourage the production of criminalized masculinities

    Mulheres Brasileiras na divisão internacional do trabalho reprodutivo: construindo subjetividade(s)

    Get PDF
    Este estudo visa a compreender o modo pelo qual mulheres brasileiras participantes da cadeia internacional do trabalho reprodutivo são subjetivadas pela migração, pelas normas de gênero e pelo trabalho reprodutivo. Partindo dos estudos Foucaultianos sobre a formação subjetividade(s), esta pesquisa analisa os efeitos do “acontecimento migração” na vida de oito trabalhadoras domésticas brasileiras no setor reprodutivo parisiense. Os resultados apontam para uma complexa e multifacetada gama de experiências proporcionadas pela migração. As elaborações vivenciadas por estas mulheres não respondem somente aos regimes opressivos, discriminatórios e exploratórios que modulam o trabalho reprodutivo transnacional, já que elas puderam, em certa medida, criar alguns espaços de resistência, reinventando suas vidas de modo a incrementar suas práticas de liberdade em relação às formas de assujeitamento. Por um lado, por certo, estas trabalhadoras domésticas experenciam subordinação e exploração no contexto europeu devido aos jogos de dominação verificados em um contexto de ilegalidade, falta de direitos, contratos informais de trabalho e pelas hierarquias desiguais estabelecidas entre trabalhadoras/empregadoras. Por outro lado, estas trabalhadoras imigrantes são capazes de, ao mesmo tempo, se auto-reinventar através de um conjunto de estratégias de resistência, revertendo em certa medida as condições originais nas quais se subjetivaram.Esta investigación se ha centrado en los procesos de subjetivación de mujeres brasileñas inseridas en la cadena internacional de los cuidados. El objetivo central de ese estudio es comprender cómo el trabajo reproductivo, la migración y las normas de género impactan la vida de esas mujeres trabajadoras migrantes. Utilizando las elaboraciones Foucaultianas sobre la formación de subjetividad(es), esta investigación analiza los efectos del acontecimiento migración en la vida de domesticas brasileñas viviendo en Paris. Los resultados sugieren una interpretación compleja sobre las experiencias de vida y de trabajo de estas mujeres. Así que, estas experiencias no se conforman solamente a los regímenes opresivos, discriminatorios e exploratorios que organizan el trabajo reproductivo transnacional, ya que estas mujeres pudieran crear algunos espacios de resistencia, (re)inventando sus vidas para ampliar sus prácticas de libertad. Por un lado, las domésticas enfrentan subordinación e explotación en el contexto europeo, esto debido a los juegos de dominación verificados a través de la ilegalidad, carencia de derechos, contratos informales de trabajo y por las jerarquías desiguales entre trabajadoras/empleadoras. Por otro lado, estas trabajadoras inmigrantes pueden, a la vez, (re)inventase a través de un conjunto de estrategias de resistencia, revertiendo, así, las condiciones originales por las cuales estas construyeron su subjetividad.This study aims to comprehend how Brazilian transnational domestic workers are subjectivated through migration, gender and reproductive work. Through Foucault’s argumentation on the production of subjectivities, this research analyzes the effects of the migration in the life of eight Brazilian women working in the Parisian reproductive sector. As the findings suggest, the migration can be characterized by a multifaceted set of experiences and elaborations that respond not only to oppressive and an exploitative regimes but also provide domestic workers, to some extent, with spaces of resistance which enable them to recreate their lives through migration in a freer way to deal with the respective processes of subjectification. On the one hand, Brazilian migrant domestic workers experience subordination and exploitation in their employment in Paris. Their status as illegal immigrants, lack of rights, informal labor contracts, restricted job opportunities, and unequal relationships between employer and employee contribute to their exploitation and subordination. On the other hand, despite their precarious situations, migrant domestic workers are able to reinvent themselves through a set of resistance strategies

    Psicologia e internacionalização: notas críticas para pensar hierarquias Norte-Sul

    Get PDF
    O objetivo deste artigo é promover o debate sobre as políticas de internacionalização, levando em conta as diferentes psicologias presentes no Brasil e no mundo e a relação que se estabelece entre os conhecimentos produzidos nos países do norte e os produzidos nos países do sul. Destaca-se nesse debate os elementos críticos sobre as assimetrias Norte-Sul na política de internacionalização. Para tanto, recorremos à contribuição de leituras pós-coloniais e descoloniais

    Diversidade Sexual: políticas públicas e igualdade de direitos

    Get PDF
    Aquest article presenta una reflexió interdisciplinària que combina les perspectives del dret, l'antropologia, la sociologia, la medicina i la psicologia social per pensar el context polític, les bases epistemològiques, les tendències i els riscos presents en la configuració de les polítiques públiques adreçades a les qüestions de diversitat sexual, expressions de gènere i la diversitat corporal al Brasil. S'exploren també les paradoxes dels esdeveniments polítics de la recent decisió del Tribunal Suprem sobre la igualtat de drets de diferents parelles sexuals i persones del mateix sexe i la suspensió de la distribució pel Ministeri d'Educació dels materials didàctics produïts per no govern per donar suport a les accions de lluita contra l'homofòbia a les escoles.Este ensaio apresenta uma reflexão interdisciplinar conjugando as perspectivas do direito, da antropologia, da sociologia, da medicina e da psicologia social para pensar o contexto político, as bases epistemológicas, as tendências e os riscos presentes na configuração das políticas públicas direcionadas às questões relativas à diversidade sexual, às expressões de gênero e à diversidade corporal no Brasil. Exploram-se também os paradoxos da atualidade política a partir da recente decisão do Supremo Tribunal Federal referente à igualdade de direitos entre casais de sexos diferentes e do mesmo sexo e da suspensão da distribuição pelo Ministério da educação do material pedagógico produzido por organizações não governamentais destinado a apoiar ações de combate à homofobia nas escolas.This essay presents an interdisciplinary debate, summing contributions from law studies, anthropology, sociology, medicine and social psychology in order to think about the political context, the epistemological basis, the tendencies and risks present in the configuration of public policies applied to sexual diversity, gender expression and corporal diversity in Brazil. It also explores the political events represented by the Supreme Court’s decision on same sex and different sex unions’ equal rights, as well as the federal government decision to suspend the distribution by the National Education Office of non-governmental organizations’ pedagogical material destined to fight homophobia in the school system

    Vidas inimigas, necropolítica e interseccionalidade: da exclusão na educação ao suicídio/assassinato de pessoas trans

    Get PDF
    En tiempos de fortalecimiento de gobiernos de extrema derecha en alianza con fundamentalismos religiosos, la guerra contra poblaciones acusadas de ser enemigas de las iglesias cristianas, la familia y las buenas costumbres se refuerza a través de políticas conservadoras y genocidas. Este proyecto genocida y epistemicida tiene fuertes raíces estructurales, fruto del proyecto colonial, derivado de la invasión europea blanca de nuestro continente. Los negros enfrentan políticas de exterminio de sus tradiciones, identidades, historias y vidas. Los negros, transexuales y travestis, especialmente los pobres, son los principales objetivos de estas políticas de muerte. Estas necropoliticas, marcadas por sus especificidades en la acción del Estado, parten de la exclusión de la escuela y llegan hasta el homicidio mismo, ya sea a través de la producción de suicidios - personas suicidadas intencionalmente por parte del Estado, ya sea por vulnerabilidad social o por violencia cotidiana. Las personas trans y travestis han sido históricamente objeto de clasificación y diagnóstico por parte de las ciencias biomédicas y psi, utilizando criterios que desconocen la singularidad de las trayectorias de cada sujeto, así como su humanidad. Estos grupos enfrentan la patologización, así como el abandono y la violencia estructural como crimen de Estado. En este artículo buscamos diagramar los mecanismos necropoliticos a través del análisis de múltiples fuentes, especialmente de dominio público, datos estadísticos, reportes de exclusión escolar y violencia publicados en redes sociales. Haremos uso de un análisis de las declaraciones contenidas en la misma en la descripción de los mecanismos de exclusión y muerte que lleva a cabo el Estado.Em tempos de fortalecimento de governos de extrema-direita em aliança com os fundamentalismos religiosos, a guerra contra populações acusadas de ser inimigas das igrejas cristãs, da família e dos bons costumes é reforçada explicitamente por meio de políticas conservadoras e genocidas. Esse projeto genocida e epistemicida tem fortes raízes estruturais, fruto do projeto colonial, derivado, sobretudo, da invasão branca europeia do nosso continente. As pessoas negras enfrentam políticas de extermínio de suas tradições, identidades, suas histórias e de suas vidas. Pessoas negras, transsexuais e travestis, pobres, especialmente, são os principais alvos dessas políticas de morte. Essas necropolíticas marcadas pelas suas especificidades na ação do Estado, inicia na exclusão da escola e chega ao homicídio propriamente dito, seja por meio da produção do suicídio - pessoas suicidadas intencionalmente pelo Estado, seja pela vulnerabilidade social seja pela violência cotidiana. Pessoas trans e travestis têm sido historicamente objeto de classificação e diagnóstico pelas ciências biomédicas e psi, mediante critérios que desconsideram a singularidade de trajetórias de cada sujeito, bem como sua humanidade. Esses grupos enfrentam a patologização de seus corpos, bem como o abandono e as violências estruturais como crime de Estado. Neste artigo buscamos diagramar os mecanismos necropolíticos por meio da análise de fontes múltiplas, sobretudo aquelas de domínio público, dados estatísticos, relatos de exclusão escolar e violência publicados nas redes sociais. Nos valeremos de uma análise dos enunciados ali presentes na descrição dos mecanismos de exclusão e morte conduzidos pelo Estado

    Editorial

    Get PDF

    Anormais, bárbaros e bárbaras: trajetórias de vida e homossexuais e clínica psicológica

    Get PDF
    O artigo aborda a forma como as práticas das clínicas psicológicas se confrontam com a diversidade sexual, a partir da análise das trajetórias de vida de cinco sujeitos homossexuais que passaram por atendimento psicológico. Como ferramenta de pesquisa empírica foram utilizadas entrevistas baseadas na perspectiva das trajetórias de vida. Nas entrevistas foi utilizada uma questão inicial: Como a questão da orientação sexual foi abordada durante o tratamento psicológico? O objetivo da pergunta inicial foi estimular o/a entrevistado/entrevistada a relatar impressões do atendimento psicológico em relação à homossexualidade. Utilizou-se para a análise os conceitos de formação discursiva e enunciado, oriundos da perspectiva arqueológica de Foucault, acoplada à abordagem genealógica apresentada pelo autor. O instrumental teórico foi embasado em Michel Foucault e Judith Butler. Nossa análise indica que o/a homossexual ainda ocupa, na clínica psicológica especificamente e na sociedade em geral, o lugar de anormal e de bárbaro/bárbara. A perspectiva teórica utilizada toma os conceitos de dispositivo da sexualidade e heteronormatividade como centrais para a compreensão da resistência conservadora das práticas clínicas frente aos avanços institucionais de reconhecimento social da homossexualidade

    Abnormal and barbarians : gay's life trajectories and psychological clinic

    Get PDF
    O artigo aborda a forma como as práticas das clínicas psicológicas se confrontam com a diversidade sexual, a partir da análise das trajetórias de vida de cinco sujeitos homossexuais que passaram por atendimento psicológico. Como ferramenta de pesquisa empírica foram utilizadas entrevistas baseadas na perspectiva das trajetórias de vida. Nas entrevistas foi utilizada uma questão inicial: Como a questão da orientação sexual foi abordada durante o tratamento psicológico? O objetivo da pergunta inicial foi estimular o/a entrevistado/entrevistada a relatar impressões do atendimento psicológico em relação à homossexualidade. Utilizou-se para a análise os conceitos de formação discursiva e enunciado, oriundos da perspectiva arqueológica de Foucault, acoplada à abordagem genealógica apresentada pelo autor. O instrumental teórico foi embasado em Michel Foucault e Judith Butler. Nossa análise indica que o/a homossexual ainda ocupa, na clínica psicológica especificamente e na sociedade em geral, o lugar de anormal e de bárbaro/bárbara. A perspectiva teórica utilizada toma os conceitos de dispositivo da sexualidade e heteronormatividade como centrais para a compreensão da resistência conservadora das práticas clínicas frente aos avanços institucionais de reconhecimento social da homossexualidade.This article discusses the way psychological clinical practice deals with sexual diversity, analyzing life trajectories of five homosexual subjects that went through psychological treatment. The research instrument used was interviews based on life history's approach. We proposed an initial question: How your sexual orientation was approached in your psychological treatment? The goal of this question was to stimulate the interviewed to describe his/hers comprehension of psychological therapy in relation to homosexuality. In the analysis we used the concepts of discursive formation and enunciation from Foucault's archeological perspective in combination of his genealogical approach. The theoretical frame was constructed based on Michel Foucault's and Judith Butler's contributions. Our analysis indicates that the homosexual is still considered in psychological practice as well in society in general as the abnormal, the barbarian. The theoretical perspective that guides the study takes heteronormativity and sexuality device (dispositif) as central concepts to understand clinical practice resistance to the institutional progress of homosexuality social recognition

    A Família Está em Chamas(?): Razão de Estado, Conservadorismo e (Reconhecimento à) Diferença

    Get PDF
    A ascensão de governos neoliberais e de movimentos ultraconservadores vem reforçando a heterocisnormatividade e o racismo, produzindo desigualdade e infligindo ainda mais sofrimento e riscos letais às minorias. Conjurando imposição de regimes de austeridade, limites da presença do Estado e esvaziamento da propriedade social à autorresponsabilização pela gestão da própria vida e saúde, a questão da diferença passou a ser forjada como ponto de instabilidade e ameaça a tais propósitos e pressupostos político-econômicos. Uma das consequências é a ampla circulação de discursos de ódio e desprezo pela diversidade. Este trabalho buscou, assim, compreender como então se estabelecem intersecções enunciativas entre marcadores de diferença e a racionalidade liberal na economia e conservadora nos costumes, tomando como foco a (des)articulação em torno da precarização de parentalidades e conjugalidades diversas. Os resultados desta investigação apontam que, quanto maior a densidade democrática de uma sociedade ou relação sociocultural, maiores as possibilidades de afirmação positiva da alteridade e diferença, bases importantes para a produção da saúde e da cidadania (racial, sexual, de gênero e ambiental)
    corecore