186 research outputs found

    El auge del movimiento Escuela Sin Partido y las denuncias contra los "maestros adoctrinados" en Brasil

    Get PDF
    The rise of right-wing populism in several countries has directly impacted the educational field, especially teaching work. This phenomenon is linked to what has been called the post-truth era, in which there is a profound questioning about the pedagogical autonomy of teachers and their ability to arbitrate the truth. In this article, we analyze the performance of the Escola sem Partido - ESP (School Without Party) movement in Brazil through its denunciations against the "indoctrinating teachers." It is concluded that ESP seeks to resize the limits of teaching work, moving it from the debate of the academic and scientific community to the moral values of the students'students' families, a movement that gained strength in the process of political polarization experienced in Brazil in recent years, and with the election of Jair Bolsonaro in 2018. It stands out how in the context of post-truth ESP elaborates a false equivalence between the scientific knowledge accumulated in certain fields and the moral values elaborated from a conservative agenda.La ascensión del populismo de derecha en varios países ha impactado directamente en el ámbito educativo, especialmente en el trabajo docente. Este fenómeno se vincula con lo que se ha denominado la era de la postverdad, en la que existe un profundo cuestionamiento sobre la autonomía pedagógica de los profesores y su capacidad de arbitrar la verdad. En este artículo analizamos la actuación del movimiento Escola sem Partido - ESP (Escuela sin Partido) en Brasil a través de sus denuncias contra los "docentes adoctrinadores". Se concluye que la ESP busca redimensionar los límites del trabajo docente, trasladándolo del debate de la comunidad académica y científica en dirección a los valores morales de las familias de los estudiantes, movimiento que ganó fuerza en el proceso de polarización política vivido en Brasil en los últimos años, y con la elección de Jair Bolsonaro en 2018. Se destaca cómo en el contexto de la postverdad la ESP elabora una falsa equivalencia entre el conocimiento científico acumulado en determinados campos y los valores morales elaborados desde una agenda conservadora

    Afro-Brazilian Studies in the 1930s: Intellectual Networks between Brazil and the USA

    Get PDF
    In this article, I map some of the US-Brazil networks of intellectuals who helped to develop the field of Afro-Brazilian studies in the 1930s. While discussing the emergence and institutionalization of the field, I highlight the role of figures such as Rüdiger Bilden (1893-1980), Melville Herskovits (1895-1963), Donald Pierson (1900-1995), Gilberto Freyre (1900-1987), Arthur Ramos (1903-1949), Ruth Landes (1908-1991), and Edison Carneiro (1912-1972). Together, these scholars from the United States and Brazil were key to the development of Afro-Brazilian studies as an interdisciplinary field.Neste artigo, faço um mapeamento de algumas das redes de intelectuais entre o Brasil e os EUA que ajudaram a desenvolver o campo dos estudos afro-brasileiros na década de 1930. Ao discutir o surgimento e a institucionalização do campo, destaco o papel de figuras como Rüdiger Bilden (1893-1980), Melville Herskovits (1895-1963), Donald Pierson (1900-1995), Gilberto Freyre (1900-1987), Arthur Ramos (1903-1949), Ruth Landes (1908-1991) e Edison Carneiro (1912- 1972). Juntos, esses acadêmicos dos Estados Unidos e do Brasil foram fundamentais para o desenvolvimento dos estudos afro-brasileiros como um campo interdisciplinar

    Em busca de uma Sociologia da Literatura em Gilberto Freyre

    Get PDF
    O trabalho de Gilberto Freyre (1900-1987) tem sido continuamente revisitado, destacando-se nas análises realizadas sobre seu legado aquelas voltadas para sua discussão sobre as relações raciais no Brasil. Sem embargo, dentro de seu multifacetado trabalho, Freyre também dedicou parte significativa de seus esforços para a literatura, não apenas na condição de autor, mas também de crítico literário, sobretudo no início de sua carreira, e de cientista social preocupado em elaborar uma Sociologia da Literatura. Neste trabalho busco analisar a proposta de Sociologia da Literatura esboçada por Freyre que fora levada a cabo de forma mais sistemática em alguns trabalhos menos conhecidos do autor, correlacionando sua proposta de Sociologia da Literatura com sua autorrepresentação enquanto escritor literário, que produz uma concepção na qual o fazer literário e o pensar a sociedade não se colocam enquanto ofícios que se separam de modo intransponível.

    Reading the world through the educational curriculum : The Social Sciences curriculum in Brazil in the context of the rise of conservatism

    Get PDF
    In Brazil, the growing political polarization that culminated in the election of Jair Bolsonaro in 2018 consolidated a shift in educational policy that had already been pointed out in previous years, as demonstrated by the Nonpartisan school movement performance. In this article, we analyze the curriculum of human and social sciences in secondary education in Brazil from the Brazilian Learning Standards, and how that document reflects the rise of these conservative movements. On the one hand, it was observed that important categories for the social sciences, such as gender, were removed, thus removing the centrality of categories such as racism and social inequalities; on the other hand, there is a strong dispute over the meanings of other concepts, such as human rights. Both actions converge to fine-tune the human and social sciences curriculum with the guidelines of conservative movements in the educational field.Al Brasil, la creixent polarització política que va culminar amb l'elecció de Jair Bolsonaro el 2018 va consolidar un gir en la política educativa que ja havia estat assenyalat en anys anteriors, com ho demostra l'acompliment del moviment Escola sense Partit. En aquest article, s'analitza el currículum de les ciències humanes i socials en l'educació secundària al Brasil des de la Base Nacional Comú curricular, i com aquest document reflecteix el sorgiment d'aquests moviments conservadors. Es va observar que, d'una banda, han estat retirades categories importants per a les ciències socials, com el gènere, i també ha estat retirada la centralitat de categories com el racisme i les desigualtats socials; d'altra banda, hi ha una forta disputa sobre els significats d'altres conceptes, com els drets humans. Totes dues accions convergeixen en un intent d'afinar el currículum de les ciències humanes i socials amb les directrius dels moviments conservadors en el camp educatiu.En Brasil, la creciente polarización política que culminó con la elección de Jair Bolsonaro en 2018 consolidó un giro en la política educativa que ya había sido señalado en años anteriores, como lo demuestra el desempeño del movimiento Escuela sin Partido. En este artículo, se analiza el currículum de las ciencias humanas y sociales en la educación secundaria en Brasil desde la Base Nacional Común Curricular, y cómo este documento refleja el surgimiento de estos movimientos conservadores. Se observó que, por un lado, han sido retiradas categorías importantes para las ciencias sociales, como el género, y también ha sido retirada la centralidad de categorías como el racismo y las desigualdades sociales; por otro lado, existe una fuerte disputa sobre los significados de otros conceptos, como los derechos humanos. Ambas acciones convergen en un intento de afinar el currículum de las ciencias humanas y sociales con los lineamientos de los movimientos conservadores en el campo educativo.Au Brésil, la polarisation politique croissante qui a culminé avec l'élection de Jair Bolsonaro en 2018 a consolidé un changement de politique éducative déjà signalé les années précédentes, comme en témoigne la performance du mouvement École sans Parti. Dans cet article, le curriculum des sciences humaines et sociales dans l'enseignement secondaire au Brésil est analysé à partir de la Base nationale commune du curriculum, et comment ce document reflète la montée de ces mouvements conservateurs. On a fait observer que, d'une part, des catégories importantes pour les sciences sociales avaient été supprimées, telles que le genre, supprimant ainsi le caractère central de catégories telles que le racisme et les inégalités sociales; d'autre part, il y a un fort différend sur la resignification d'autres concepts, tels que les droits humains. Les deux actions convergent dans une tentative d'ajuster le programme des sciences humaines et sociales avec les lignes directrices des mouvements conservateurs dans le domaine de l'éducation

    O Significado do Daime como Fonte de Conhecimento

    Get PDF
    O presente trabalho busca explorar como o daime é percebido por alguns agentes que fazem uso da ayahuasca em rituais de caráter religioso, mais especificamente como tais agentes percebem o daime como fonte de conhecimento. Parte-se da crítica pós-colonial à monocultura do saber, reconhecendo a multiplicidade de formas de se produzir conhecimento no mundo. Os dados aqui apresentados são resultantes de entrevistas realizadas com daimistas da cidade de Florianópolis – SC, e buscam explorar a percepção destes sobre o daime, com isso contribuindo para um debate mais amplo sobre a produção outros saberes

    The Sociology of Education in Brazil Today

    Get PDF
    The field of sociology of education in Brazil is marked by a deep institutional fragmentation, being developed both in the Postgraduate Programs in Social Sciences/Sociology and in Education. With the expansion of higher education and other transformations in education systems, Sociology of Education has expanded and gained space in the research agenda of Brazilian sociology. In this article we analyze its development in a recent period, considering the research areas of the postgraduate programs in sociology, as well as its academic production in journals in the last four years. We observed the solidification of education as an area of research in the field of Brazilian sociology, as well as a growing interest in research involving primary and secondary education

    A formação de professores de sociologia na região Norte: configurações e tendências

    Get PDF
    A reintrodução da Sociologia no Ensino Médio em nível nacional a partir de 2008 provocou um impacto significativo na discussão sobre formação de professores nas Ciências Sociais brasileiras, o que tem sido acompanhado da expansão significativa do número de cursos nos últimos anos, capitaneado principalmente pelo setor privado. Buscando compreender melhor essa realidade, analiso nesse trabalho a ampliação do número de licenciaturas em Ciências Sociais/Sociologia na Região Norte do Brasil, visando apreender as características dessa expansão e seus significados. Utilizo neste trabalho dos dados obtidos junto à plataforma http://emec.mec.gov.br/, que indicam um incremento no número de licenciaturas em Ciências Sociais/ Sociologia principalmente a partir de instituições privadas e de cursos na modalidade à distância

    O ENSINO DE SOCIOLOGIA E AS NOVAS DCNEM

    Get PDF
    From 2008 sociology was renumbered as a compulsory subject in all grades of high school in Brazil , generating a debate that was being promoted at least since the publication of the LDB in 1996, and accompanied by the reintroduction campaigns of discipline in the school curriculum. This science was relegated to a knowledge that should be taught in a "interdisciplinary" way in other disciplines, according to the National Curriculum Guidelines for High School that was published in 1998, which in practice meant the denial of space this subject in the curriculum with publication of new guidelines in 2012 the place of that science in school shall be changed at least in regards to how it is perceived by official documents. We aim in this article is to reflect about this new scenario, considering the place of sociology in the context created by the new DCNEM. Stands out in these guidelines the recognition of the relevance of the disciplinary aspect, and the existence of a common national database linked to a diverse part, which shows extremely relevant to the current debate on the Teaching of Sociology in Basic Education .A partir de 2008 a Sociologia passou a figurar como disciplina obrigatória em todas as séries do Ensino Médio no Brasil, gerando um debate que vinha sendo fomentado ao menos desde a publicação da LDB em 1996, e acompanhado por campanhas de reintrodução da disciplina no currículo escolar. Essa ciência foi relegada a um conhecimento que deveria ser lecionado de forma “interdisciplinar” em outras disciplinas, de acordo com as Diretrizes Curriculares Nacionais para o Ensino Médio de 1998, o que na prática implicou na negação do espaço dessa disciplina no currículo, com a publicação das novas diretrizes em 2012 o lugar dessa ciência na escola passa a ser alterado, ao menos no que diz respeito a forma como ela é percebida pelos documentos oficiais. Visamos nesse artigo desenvolver uma reflexão em torno desse novo cenário, pensando o lugar da Sociologia no contexto criado pelas novas DCNEM. Destaca-se nestas diretrizes o receonhecimento da relevância do aspecto disciplinar, e da existência de uma base nacional comum articulada a uma parte diversificada, o que se mostra de extrema relevância para o atual debate sobre o Ensino de Sociologia na Educação Básica.&nbsp

    A alteridade na pesquisa escolar: apontamentos a partir de um trabalho de campo em escolas uruguaias

    Get PDF
    A pesquisa etnográfica em contexto escolar é forjada na interface entre a antropologia e a educação e, apesar de seus avanços em período recente, podemos afirmar que a escola ainda constitui um campo relativamente pouco explorado por antropólogos brasileiros. Visando a contribuir com esse debate, parto de uma experiência de trabalho de campo para refletir sobre alguns aspectos particulares desse tipo de pesquisa. Neste artigo, foco na questão da alteridade na pesquisa etnográfica em educação, argumentando que nesse contexto radicaliza-se a alteridade mínima existente, o que nos leva a uma reflexão sobre a relação entre antropólogo e nativo no contexto escolar.

    DAUSTER, Tânia; TOSTA, Sandra Pereira; ROCHA, Gilmar (orgs.). Etnografia e Educação

    Get PDF
    DAUSTER, Tânia; TOSTA, Sandra Pereira; ROCHA, Gilmar (orgs.). Etnografia e educação. Rio de Janeiro: Lamparina, 2012, 248p.
    corecore