16. Yüzyıl şârihlerinden Sûdî-i Bosnevî ve Şerh-i Bostân’ı : inceleme-tenkitli metin, 1. cilt

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Tefsir ilminin Kurân-ı Kerîm ayetlerinin açıklanmasına dair başlı başına bir ilim olmasından sonra, edebî yahut herhangi bir ilim dalına ait bir metnin okuyucuları tarafından daha iyi anlaşılmasına yönelik olarak izah edilmesine ve bu sahada kaleme alınan eserlere şerh denilmiştir. Şerh, Klasik Türk edebiyatı bünyesinde gelenek oluşturmuş bir sahadır. Şerh Edebiyatı mahsulleri, içinde barındırdıkları filolojik, edebî, tarihî, etimolojik, leksikolojik, mitolojik, kültürel bilgi ile Klasik Türk edebiyatının en bâkir ve bu hâliyle belki de en mühim sahalarından birini teşkil eder. Şerh metinleri, döneminin ilme bakış açısını, ilmi ele alışını, sosyolojik özelliklerini, eğitim ve öğretim metotlarını göstermeleri; yazıldıkları dönemin söz varlığını ortaya koymaları ve bugünün insanı için unutulmuş kelimeleri gün ışığına çıkarmaları bakımından büyük önem taşıyan kaynaklardır. 16. yüzyılın meşhur şârihi Sûdî-i Bosnevî, bu sahada otorite olarak kabul edilmiştir. Özellikle Fars edebiyatı klasikleri için kaleme aldığı Türkçe şerhler, yazıldıkları dönemden itibaren çokça okunmuş ve rağbet görmüştür. Şerh-i Bostân, Sûdî-i Bosnevî'nin 8 Mayıs 1598 tarihinde tamamladığı eseridir. Şerh-i Bostân, bütünüyle şerh alanında eserler kaleme alan müellifin son eseridir ve onun olgunluk dönemi eseri olması bakımından da ayrı bir kıymete sahiptir. Hazırlamış olduğumuz tez giriş kısmı ve iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Sûdî-i Bosnevî'nin hayatı, eserleri ve Şerh-i Bostân'ı incelenmiş, şerh tekniği ele alınmıştır. İkinci bölümde ise eser, transkripsiyon yazı sistemiyle Latin harflerine aktarılmıştır.After hermeneutics became an essential discipline in interpreting the verses of Quran, expounding literary texts (or of another discipline) in order to be better understood by their readers or works that are written for the same aim has been named as commentary. Commentary has been a traditional field in the context of Classical Turkish Literature. With the philological, literary, historical, etymological, lexicological, mitological and cultural knowledge they contain, products of commentary literature perhaps constitute one of the most crucial fields of Classical Turkish Literature. Commentary texts are sources of substantial importance in terms of demonstrating the perspective and approach to science, sociological properties, education methods of the era; presenting the vocabularic richness of the period in which they were written and revealing the forgotten words for today's researchers. Sûdî-i Bosnevî, the prominent poet of 16th century, has been considered as an authority on this field. Especially Turkish commentaries he had written for the Persian Literature classics have been sought and read widely. Commentary of Bostân is a work that Sûdî-i Bosnevî concluded in 8th of May, 1598. Commentary of Bostân is the final work of the commentator who had spent his entire life writing commentaries. Moreover, because this commentary is the work of his mastery period, it has distinguished prominence. Dissertation we prepared consists of two sections. In the first section, life of Sûdî-i Bosnevî, his works and commentation on Bostân are examined, and his commentation technique is expounded. In the final section, the work is transformed into Latin form by transcription text system

Surgical Anatomy of the Tonsils

The tonsils represent a circular band of mucosa associated with lymphoid tissues, Waldeyer’s ring, which is located at the entrance of the upper aerodigestive tract, with a significant role in the immune defense system. Waldeyer’s ring is composed of the pharyngeal, tubal, palatine, and lingual tonsils acting as secondary lymphoid tissues. Particularly, the palatine tonsils are the largest of the tonsils with deep branching crypts and contain B and T lymphocytes and M cell which plays a role in the uptake and transport of antigens. Because of the tonsil enlargement during childhood, upper airway obstruction and obstructive sleep apnea syndrome are mostly seen. Knowledge of the surgical anatomy of the tonsils and variations of the neurovascular and muscular structures around it allows optimal choice of surgical technique to avoid iatrogenic complications during tonsillectomy. Recent medical studies reported that a detailed understanding of the anatomic risk factors in upper airway obstruction allows to predict treatment response to surgical intervention. Due to the penetration of benign or malign lesions of the tonsil into the lateral wall of the pharynx, transoral robotic approach to this region is necessary to identify the surgical anatomic landmarks which are required to perform safe and effective surgical intervention

Surgical Anatomy of the Temporal Bone

Numerous neurological lesions and tumors of the paranasal sinuses and oral cavity may spread into the middle and posterior cranial fossae through the anatomical apertures. For the appropriate management of these pathologies, many extensive surgical approaches with a comprehensive overview of the anatomical landmarks are required from the maxillofacial surgery’s point of view. The surgical significance lies in the fact that iatrogenic injury to the petrous segment of the temporal bone including the carotid artery, sigmoid sinus, and internal jugular vein, can lead to surgical morbidity and postoperative pseudoaneurysm, vasospasm, or carotid-cavernous fistula. To simplify understanding complex anatomy of the temporal bone, we aimed to review the surgical anatomy of the temporal bone focusing on the associations between the surface landmarks and inner structures. Also, breaking down an intricate bony structure into smaller parts by compartmental approach could ease a deep concentration and navigation. To identify the anatomic architecture of the temporal bone by using reference points, lines and compartments can be used to supplement anatomy knowledge of maxillofacial surgeons and may improve confidence by surgical trainees. Especially, this systematic method may provide an easier way to teach and learn surgical spatial structure of the petrous pyramid in clinical applications

CT Evaluation of the Intraorbital Structures Concerning Endoscopic Approaches to the Lamina Papyracea

Background: The relationship between the intraorbital structures and medial wall of the orbit is essential for surgical approaches. Objective: The goal was to provide an improved understanding of the dimensions of extraocular muscles and the approximate location of the intraorbital structures with respect to the lamina papyracea (LP). Material and Methods: This retrospective study was performed using the multiplanar reconstruction of Computed Tomography (CT) scans of 200 orbits. Results: We measured the mean diameters of intraorbital structures. The mean horizontal distances from LP to medial and inferior rectus muscles, globe, and infraorbital canal were found as 3.9 ± 1.2 mm, 11.5 ± 1.6 mm, 7.8 ± 1.5 mm and 16.1 ± 2.0 mm and as 0.6 ± 0.4 mm, 4.7 ± 1.3 mm, 7.2 ± 1.8 mm, 12.5 ± 2.3 mm at the depth of the anterior (AEF) and posterior ethmoidal foramen, respectively. All morphometric results were compared with respect to age, sex and laterality and higher in males than females. The measurement results indicated that subjects in first and second age groups showed statistically significant differences in distances from the LP to the globe, medial and inferior rectus muscles at the depth of AEF (p<0.05). But, there was no difference between right and left. Conclusion: CT imaging which can offer an accurate understanding of the regional anatomy of and around the LP may be helpful in preoperative planning and prediction of postoperative outcomes. It can allow the surgeon to prevent possible orbital injury during surgical interventions

The anatomic analysis of the orbita and the surrounding structures concerning endoscopic surgery using computed tomography scans

Amaç Orbita, göz ve etrafını saran intraorbital yapıları içeren, tabanı önde aditus orbitalis, tepesi arkada canalis opticus adını alan piramit şeklinde kemik bir boşluktur. Os sphenoidale, os frontale, os ethmoidale, os zygomaticum, os palatinum, os lacrimale ve maxilla birleşerek cavitas orbitalis’i oluşturur. Orbital tümör ve kırıklar, konjenital hastalık, Graves orbitopati gibi çeşitli orbital patolojiler, cavitas orbitalis’in volüm ve duvar alanlarında değişikliğe yol açar. Bu patolojiler görme kaybı, ekstraoküler kas sıkışmasına bağlı diplopi, enoftalmus, kemik kayıplar ve kozmetik komplikasyonlar (orbital rekonstrüksiyon komplikasyonları da dahil) gibi çeşitli klinik bulgulara sebep olur. Yöntem Bu tez çalışmasında, cavitas orbitalis ve intraorbital yapıların morfometrisi araştırıldı. Ayrıca, os ethmoidale lamina orbitalis bölümü’nün varyasyonları ve morfometrik ölçüm sonuçları ile olan ilişkisi bölgeye endoskopik yaklaşımlar açısından incelenmiştir. 200 orbita’nın Multidedektör Bilgisayarlı Tomografi görüntüleri retrospektif olarak incelendi ve sonuçlar yaş, cinsiyet ve lateralizasyona göre karşılaştırıldı. Bulgular Ölçüm sonuçları, intraorbital yapılar ile ilgili olanlar ve orbital duvar morfometrisine ilişkin değerler olarak iki gruba ayrıldı. İntraorbital yapılara ait değerler, erkeklerde kadınlara göre daha büyük olup istatistiki olarak anlamlı bulundu. Açılar dışında, orbita duvar morfometrisine ait ölçüm değerleri yaşla artış gösterirken, erkeklerde kadınlara göre daha yüksek bulundu. Tüm ölçüm sonuçları arasında lateralizasyona göre önemli bir fark bulunmadı. Lamina orbitalis varyasyonları; Tip A, % 80.5 (161/200); Tip B, % 16 (32/200); Tip C, % 0.35 (7/200) olarak sınıflandırıldı. Lamina orbitalis’in morfometrik verileri ve varyasyon bilgileri yaş, cinsiyet ve lateralizasyon bazında değerlendirildi. Elde edilen sonuçlar, ilgili klinik tıp ve temel anatomi literatürü eşliğinde bu alanlardaki anlamı ve önemi açısından tartışıldı. Sonuç Lamina orbitalis varyasyonları ve orbita yüzey alanı geometrisine ilişkin detaylı anatomik bilgiye sahip olmak, preoperatif planlama, postoperatif bulguların tahmini ve kullanılacak implantın şekil ve büyüklüğünü belirlemeye yardımcı olabilir. Böylece rekonstrüksiyon malzemesi, kırık bölgesine uygun bir şekilde yerleştirilerek revizyona gerek kalmadan optimum sonuç alınabili

Computed tomography evaluation of the morphometry and variations of the infraorbital canal relating to endoscopic surgery

Introduction: The course of the infraorbital canal may leave the infraorbital nerve susceptible to injury during reconstructive and endoscopic surgery, particularly when surgically manipulating the roof of the maxillary sinus. Objective: We investigated both the morphometry and variations of the infraorbital canal with the aim to show the relationship between them relative to endoscopic approaches. Methods: This retrospective study was performed on paranasal multidetector computed tomography images of 200 patients. Results: The infraorbital canal corpus types were categorized as Type 1: within the maxillary bony roof (55.3%), Type 2: partially protruding into maxillary sinus (26.7%), Type 3: within the maxillary sinus (9.5%), Type 4: located anatomically at the outer limit of the zygomatic recess of the maxillary bone (8.5%). The internal angulation and the length of the infraorbital canal, the infraorbital foramen entry angles and the distances related to the infraorbital foramen localization were measured and their relationships with the infraorbital canal variations were analyzed. We reported that the internal angulations in both sagittal and axial sections were mostly found in infraorbital canal Type 1 and 4 (69.2%, 64.7%) but, there were commonly no angulation in Type 3 (68.4%) (p < 0.001). The length of the infraorbital canal and the distances from the infraorbital foramen to the infraorbital rim and piriform aperture was measured as the longest in Type 3 and the smallest in Type 1 (p < 0.001). The sagittal infraorbital foramen entry angles were detected significantly smaller in Type 3 and larger in Type 1 than that in other types (p = 0.003). The maxillary sinus septa and the Haller cell were observed in 28% and 16% of the images, respectively. Conclusion: Precise knowledge of the infraorbital canal corpus types and relationship with the morphometry allow surgeons to choose an appropriate surgical approach to avoid iatrogenic infraorbital nerve injury. Resumo: Introdução: O trajeto do canal infraorbitário pode predispor o nervo infraorbitário a lesões durante cirurgias reconstrutoras e endoscópicas com manipulação do teto do seio maxilar. Objetivo: Investigamos a morfometria e as variações do canal infraorbitário e objetivamos demonstrar a relação entre elas, visando as abordagens endoscópicas. Método: Este estudo retrospectivo foi realizado em imagens de tomografia computadorizada multidetectora de seios paranasais de 200 pacientes. Resultados: Os tipos de corpos do canal infraorbitário foram categorizados como Tipo 1; inseridos no teto ósseo maxilar (55,3%), Tipo 2; projetando-se parcialmente dentro do seio maxilar (26,7%), Tipo 3; dentro do seio maxilar (9,5%), Tipo 4; localizado anatomicamente no limite externo do recesso zigomático do osso maxilar (8,5%). A angulação interna e o comprimento do canal infraorbitário, os ângulos de entrada do forame infraorbitário e as distâncias relacionadas à localização do forame foram medidos e suas relações com as variações do canal infraorbitário foram analisadas. Observamos que as angulações internas em ambos os cortes sagital e axial foram encontradas em sua maioria em canais infraorbitários Tipo 1 e 4 (69,2%, 64,7%) e, no geral, não houve angulação no canal Tipo 3 (68,4%) (p < 0,001). O comprimento do canal infraorbitário e as distâncias desde o forame infraorbitário até o rebordo infraorbitário e a abertura piriforme foram medidos e os mais longos foram identificadas no Tipo 3 e os mais curtos no Tipo 1 (p < 0,001). Os ângulos de entrada do forame infraorbitário em projeção sagital foram significativamente menores no Tipo 3 e maiores no Tipo 1, em relação aos outros tipos (p = 0,003). Septos nos seios maxilares e as células de Haller foram observados em 28% e 16% das imagens, respectivamente. Conclusão: O conhecimento preciso dos tipos de corpo do canal infraorbitário e a relação com a morfometria permitem que o cirurgião escolha uma abordagem cirúrgica apropriada para evitar lesões iatrogênicas do nervo infraorbitário. Keywords: Endoscopic sinus surgery, Infraorbital canal, Infraorbital canal corpus types, Infraorbital foramen, Multidetector computed tomography, Palavras-chave: Cirurgia endoscópica sinusal, Canal infraorbitário, Tipos de corpo do canal infraorbitário, Forame infraorbitário, Tomografia computadorizada multidetectore

The anatomic analysis of the vidian canal and the surrounding structures concerning vidian neurectomy using computed tomography scans

Introduction: The type of endoscopic approach chosen for vidian neurectomy can be specified by evaluating the vidian canal and the surrounding sphenoid sinus structures. Objective: The variations and morphometry of the vidian canal were investigated, focusing on the functional correlations between them which are crucial anatomical landmarks for preoperative planning. Methods: This study was performed using paranasal multidetector computed tomography images that were obtained with a section thickening of 0.625 mm of 250 adults. Results: The distributions of 500 vidian canal variants were categorized as follows; Type 1, within the sphenoid corpus (55.6%); Type 2, partially protruding into the sphenoid sinus (34.8%); Type 3, within the sphenoid sinus (9.6%). The pneumatization of the pterygoid process is mostly seen in vidian canal Type 2 (72.4%) and Type 3 (95.8%) (p < 0.001). The mean distances from the vidian canal to the foramen rotundum and the palatovaginal canal were greater in the vidian canal Type 2 and 3 with the pterygoid process pneumatization (p < 0.001). The prevalence of the intrasphenoid septum between the vidian canal and the vomerine crest and lateral attachment which ending on carotid prominence were much higher in vidian canal Type 3 than other types (p < 0.001). The mean angle between the posterior end of the middle turbinate and the lateral margin of the anterior opening of the vidian canal was measured as 33.05 ± 7.71°. Conclusions: Preoperative radiologic analysis of the vidian canal and the surrounding structures will allow surgeons to choose an appropriate endoscopic approach to ensure predictable postoperative outcomes. Resumo: Introdução: O tipo de abordagem endoscópica para a neurectomia do vidiano pode ser definido pela avaliação do canal do vidiano e das estruturas adjacentes aos seios esfenoidais. Objetivo: Investigar as variações e a morfometria do canal vidiano com enfoque nas suas correlações funcionais, pois são parâmetros anatômicos cruciais para o planejamento pré-operatório. Método: Esse estudo foi realizado utilizando-se imagens de tomografia computadorizada multidetectores dos seios paranasais com espessura de corte de 0,625 mm obtidas de 250 indivíduos adultos. Resultados: A distribuição das 500 variantes do canal vidiano foi categorizada da seguinte forma: Tipo 1, dentro do corpo ósseo esfenoidal (55,6%); Tipo 2, protrusão parcial no interior do seio esfenoidal (34,8%); Tipo 3, no interior do seio esfenoidal (9,6%). A pneumatização do processo pterigoide foi observada principalmente no canal vidiano Tipo 2 (72,4%) e Tipo 3 (95,8%) (p < 0,001). As distâncias médias do canal vidiano até o forame redondo e o canal palatovaginal foram maiores no canal vidiano do Tipo 2 e 3, com a pneumatização do processo pterigoide (p < 0,001). A presença do septo intraesfenoidal entre o canal vidiano e a crista vomeriana e a extensão lateral, que termina na proeminência da carótida, foi muito maior no canal vidiano Tipo 3 do que nos outros tipos (p < 0,001). A angulação média entre a cauda da concha média e a margem lateral da abertura anterior do canal vidiano foi de 33,05° ± 7,71°. Conclusões: A análise radiológica pré-operatória do canal do vidiano e das estruturas circunjacentes permitem ao cirurgião escolher uma abordagem endoscópica apropriada e prever resultados pós-operatórios. Keywords: Intrasphenoid septum, Morphometric analysis, Pterygoid process pneumatization, Vidian canal, Vidian neurectomy, Palavras-chave: Septo intraesfenoidal, Análise morfométrica, Pneumatização do processo pterigoide, Canal pterigoideo, Neurectomia do pterigoide