The Twentieth Anniversary of the Manggha Museum of Japanese Art and Technology – past achievements and future plans

“Manggha jest obecnie głównym ośrodkiem zarówno w Polsce, jak i w całej Europie Środkowo-Wschodniej, w którym można obcować z Japonią i jej kulturą”. Tę zaszczytną opinię wyraził Makoto Yamanaka – ambasador Japonii w Polsce, na łamach specjalnego wydania „Biuletynu Informacyjnego” przygotowanego przez Ambasadę Japonii z okazji jubileuszu dwudziestolecia Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie. Warto jednak pamiętać, że historia tej stosunkowo młodej instytucji sięga głębiej wstecz i jest ściśle spleciona z procesem recepcji sztuki japońskiej w Polsce. Wszak to w Krakowie działał na przełomie XIX i XX wieku Feliks „Manggha” Jasieński, który owładnięty manią kolekcjonowana nie tylko „japońskich cacek”, ale również obiektów sztuki polskiej, europejskiej i azjatyckiej z innych krajów zebrał około 15 000 obiektów. Zgromadzone przez Jasieńskiego wyroby były wspaniałą inspiracją dla polskich artystów interesujących się nowym nurtem w sztuce – japonizmem. Jednak w zamyśle „Mangghi”, który podziwiał u Japończyków nierozerwalną więź między sztuką a życiem codziennym, kolekcja miała mieć także wymiar edukacyjny. W przywiązaniu Japończyków do własnej tradycji i w ich pieczołowitości Jasieński-patriota upatrywał sposób na zachowanie tożsamości narodowej, rzecz nieodzowną w ojczyźnie od wielu lat nieobecnej na mapie Europy. To również z pobudek patriotycznych Feliks Jasieński postanowił przekazać całą kolekcję narodowi. Ostatecznie nastąpiło to w 1920 roku, kiedy została ona włączona do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Jednak, głównie ze względu na ograniczone możliwości ekspozycyjne, przez wiele lat obiekty sztuki japońskiej były pokazywane sporadycznie. Podczas wojny, w 1944 roku, w krakowskich Sukiennicach odbyła się zorganizowana przez Niemców wystawa sztuki japońskiej i to wówczas po raz pierwszy zetknął się z nią młody Andrzej Wajda. Gdy w 1987 roku reżyser odbierał prestiżową nagrodę Fundacji Inamori (szerzej znaną jako Kyoto Prize), wówczas wyraził zamiar przeznaczenia jej na wybudowanie w Krakowie „domu dla kolekcji japońskiej”. Pomysł ten znalazł szeroki oddźwięk i dzięki ogromnemu zaangażowaniu wielu osób w Polsce i Japonii projekt nie pozostał tylko w sferze fantastycznych planów. Rozpropagowanie akcji na tak szeroką skalę nie byłoby możliwe bez aktywnego udziału następujących osób: Etsuko Takano – wieloletniej dyrektor Iwanami Hall, Chieko Akiyamy – dziennikarki jednej z japońskich stacji radiowych, Akiry Matsuzakiego – przewodniczącego Związku Zawodowego Pracowników Kolei Wschodniej Japonii, czy Araty Isozakiego – światowej sławy architekta, który w prezencie dla Fundacji Kyoto-Kraków zaprojektował budynek muzeum. Dzięki wielkiej życzliwości władz miasta i województwa udało się wznieść budowlę i 30 listopada 1994 roku prezydent Lech Wałęsa i reprezentujący japońską rodzinę cesarską książę Takamado dokonali uroczystego otwarcia Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Centrum Manggha rozpoczęło działalność jako jeden z oddziałów Muzeum Narodowego w Krakowie. Do nowego budynku przeniesiono kolekcję F. Jasieńskiego, a przy aktywnym wsparciu Fundacji Kyoto-Kraków zainicjowano organizację różnych wydarzeń artystycznych i naukowych. W styczniu 2005 roku instytucja rozpoczęła nowy etap działalności. Na mocy decyzji Ministra Kultury została wyodrębniona ze struktur Muzeum Narodowego w Krakowie i od tego czasu działa jako samodzielna jednostka. W 2007 roku zmieniła się nazwa placówki, która została przemianowana na Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, a w 2009 roku Zbiory Sztuki Dalekiego Wschodu Muzeum Narodowego w Krakowie zostały ostatecznie przejęte przez Muzeum Manggha w depozyt. Szeroka oferta programowa, a w jej efekcie duże zainteresowanie ze strony zwiedzających, w połączeniu z sukcesywnie powiększającym się zasobem doświadczeń, w istotny sposób wpłynęły na wypracowanie przez zespół Muzeum Manggha metody odnoszącej się do zasad planowania i prezentacji kolejnych przedsięwzięć. Zakłada ona „obudowanie” głównego wydarzenia projektu (najczęściej wystawy) grupą imprez o zróżnicowanym charakterze. Wspólnym celem tych działań jest przybliżenie prezentowanego zagadnienia, zjawiska czy nurtu w możliwie zróżnicowanej formie, często wykraczającej poza działania tradycyjnie wiązane z działalnością muzealną, takie jak organizacja wystawy czy publikacja katalogu. Ważną rolę w programie Muzeum Manggha odgrywa działalność naukowa i wydawnicza. W istotny sposób uwydatnia ona podstawowe cele stojące przed muzeum (gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie zbiorów), a także działania wynikające z zadań przynależnych nowoczesnej instytucji kultury, powołanej zgodnie z wolą Fundatorów jako „dom japoński” w Krakowie. Tak rozległe działania zaowocowały tym, że muzeum jest miejscem odwiedzanym chętnie, ze stale wzrastającą frekwencją sięgającą ponad 100 000 zwiedzających rocznie. Na przestrzeni dwudziestu lat gościło tu wielu wybitnych uczonych, pisarzy i muzyków, a za szczególne wyróżnienie należy uznać fakt, że w lipcu 2002 roku, podczas oficjalnej wizyty w Polsce, Muzeum Manggha odwiedzili Cesarz Japonii Akihito wraz z Cesarzową Michiko. W warunkach wciąż rozwijającej się oferty programowej nieodzowne stało się stworzenie nowej, lecz pozostającej integralną częścią Muzeum Manggha, przestrzeni wystawienniczej, gdzie prezentowana będzie sztuka i kultura innych krajów Dalekiego Wschodu. W ten sposób narodziła się idea budowy Galerii Europa−Daleki Wschód. Uroczyste otwarcie Galerii jest planowane na czerwiec 2015 roku. Założenia programowe dotyczące nowej inwestycji – zgodnie z jej nazwą – przewidują sukcesywne prezentowanie relacji kulturowych między Europą a Dalekim Wchodem. Należy podkreślić, że Stworzenie Galerii Europa−Daleki Wschód w oddzielnym, specjalnie dedykowanym budynku, umożliwia pełną realizację statutowych założeń Muzeum Manggha. Jednocześnie nienaruszalne pozostaje przeznaczenie głównej siedziby muzeum, od początku zaprojektowanej jako miejsce poświęcone kulturze i sztuce Japonii. Dwadzieścia lat działalności Muzeum w dużej mierze zbiega się z historią całego kraju, który od 1989 roku stanął przed nowymi wyzwaniami natury politycznej, społecznej i ekonomicznej. Idea przekazania prywatnej nagrody przez Andrzeja Wajdę w celu powołania nowej instytucji państwowej, to wyjątkowy przykład partnerstwa publiczno-prywatnego, będącego w 1987 roku rozwiązaniem bez precedensu, a po 1989 roku wciąż pozostającego przedsięwzięciem nowatorskim, zarówno pod względem społecznym, jak ekonomicznym i prawnym. Tym bardziej satysfakcjonujący jest fakt, że z pozoru niemożliwa do zrealizowania idea fundatorów, dzięki zaangażowaniu i życzliwości wielu osób i instytucji, mogła przynieść tak znakomite rezultaty, a Muzeum Manggha mogło wypracować ugruntowaną pozycję w przestrzeni kulturalnej całego regionu.The organizers of the conference wish to acknowledge the National Bank of Poland’s generous funding of this publication

Ludwig Wittgenstein and "Metaphysics as a kind of Magic"

In this article we will approach Wittgenstein’s critique of the explanatory attitude whether undertaken towards Sigmund Freud’s interpretation of dreams or Sir James Frazer’s explanation of ritual. However the clue concept will be that of magic, as something that has not been suffi ciently defi ned in the Wittgensteinian terminology. We seek to offer an understanding of Wittgenstein’s mysterious statement that was to begin the Remarks on Frazer’s Golden Bough - "What it is that is deep about magic would be kept". A preliminary approach to Wittgenstein and magic issue seems to introduce implicitly an affective category, which according to Wittgenstein, should be the axis of any turn to practice when studying language. The affective component present in many late Wittgenstein writings has inspired many emotivist or expressivist interpretations of his thought. However, we aim to reconsider the emphasis made by Wittgenstein on the lived aspect of religion, and his non-approval for empirical knowledge concerning such issues as a more important shift of paradigm which further elaboration is to be found in Jean-Luc Nancy’s project of deconstructing Christianity

Wittgenstein in Polish Galicia

Wittgenstei

Wittgenstein and the theatre of confession

In this article we perform a juxtaposition of Wittgenstein’s confession with the art of drama. Our aim is to transpose the private language argument criticizing the ostensive definition of internal objects (beetle in a box thought experiment) onto confession and the art of drama performance. The play (possibly called "game") of the actor is not an expression of his soul interior, but an autonomous necessity in the most decisive meaning - which means: the only thing to be done. Correspondingly, confession doesn’t express any interior misery - it is an acting (the double sense of this word will be further developed), the only possible acting within these conditions, the only possible response to one’s condition - a condition of mutilation where human misery appears very distinctly. Confession creates neither a relation of power (as Foucault was demonstrating in his late writings) nor a form of emotional exhibitionism but a language game consisting on words judging oneself, immune to interpretation, explanation, and vanity coming from their expression. Irreplaceable words become the agent of salvation

Test Rozwoju Językowego (TRJ) jako psychometryczne narzędzie diagnozy zaburzeń rozwoju językowego u dzieci polskojęzycznych

The paper discusses Test Rozwoju Językowego or TRJ, a comprehensive language test for Polish speaking children aged 4;0–8;11, which was designed and standardized by a multidisciplinary team at the Educational Research Institute (Smoczyńska et. al, 2015). The test is composed of six subtests covering three areas of language: Vocabulary, Grammar and Discourse, as well as two dimensions: Comprehension and Production. The description of TRJ is preceded by a brief characteristic of the Developmental Language Disorders (DLD), previously referred to as Specific Language Impairment (SLI), and a review of diagnostic tools available for the diagnosis of language development in Polish speaking children.W artykule przedstawiono Test Rozwoju Językowego (TRJ) – kompleksowy test językowy dla dzieci w wieku 4;0–8;11, który został opracowany i znormalizowany przez interdyscyplinarny zespół specjalistów w Instytucie Badań Edukacyjnych (Smoczyńska i in., 2015). Test TRJ składa się z sześciu podtestów dotyczących trzech dziedzin języka: słownika, gramatyki i dyskursu, a także dwóch wymiarów użycia języka: rozumienia i produkcji mowy. Szczegółowy opis testu TRJ poprzedzono krótką charakterystyką zaburzeń rozwoju językowego (DLD), dawniej określanych mianem SLI (specyficzne zaburzenie rozwoju językowego), oraz przeglądem dostępnych narzędzi diagnostycznych służących do diagnozy poziomu rozwoju językowego u dzieci polskojęzycznych

Rapid learning of an abstract language-specific category: Polish children's acquisition of the instrumental construction

Rapid acquisition of linguistic categories or constructions is sometimes regarded as evidence of innate knowledge. In this paper, we examine Polish children's early understanding of an idiosyncratic, language-specific construction involving the instrumental case – which could not be due to innate knowledge. Thirty Polish-speaking children aged 2 ; 6 and 3 ; 2 participated in a elicited production experiment with novel verbs that were demonstrated as taking nouns in the instrumental case as patients. Children heard the verbs in sentences with either masculine or feminine nouns (which take different endings in the instrumental case), and were tested with new nouns of the same and of the opposite gender. In both age groups, a substantial majority of children succeeded in generalizing from one gendered form of the instrumental case to the other (especially to the masculine), thus indicating that they have some kind of abstract understanding of the instrumental case in this construction. This relatively early abstract knowledge of an idiosyncratic construction casts doubt on the view that early acquisition requires innate linguistic knowledge

The counter-phenomenology of the Blind of Jacques Derrida

The article deals with Derrida’s project of counter-phenomenology of the blind based on his own exhibition of drawings from the Louvre Museum (26.10.1990-21.1.1991). Writing, drawing and moving with a blind man stick are linked together being each a movement in the dark, driven only by faith. Derrida has focused on drawings of blinds and the art of auto-portraying as an exercise on one’s own blindness. One of such exercises, both technical and spiritual, consists in a deconstructive role of tears capable of covering our eyes with a veil, thus depriving us from mastery over the world and from our sense of justice. At the edges of art, in the visible in praise of the invisible, Derrida discovers an imperative of faith expressed by the answer to the skeptical "do you believe?" [translation modified U.I.S.] which opens the Memoirs of the Blind - "one has to believe"

Idiom and the name of God

In this article the author follows Derrida’s deconstruction of the Babel tower parable, showing how God’s name is structured by difference, instead of identity. The story of the tower of Babel intro- duces not only the origin of languages and the necessity of translation, but the ultimate untranslat- able - the name. God’s name, hence every name becomes for Derrida another quasi-transcendental, which conditions of possibility (identity) are concurrently conditions of impossibility (difference)

Evaluation of the oral cavity state and Candida occurence in generally healthy Polish and foreign dental students

Aim of the study. This study aimed at comparing the oral cavity condition and Candida prevalence in generally healthy Polish and foreign dentistry students and evaluating the relationship between Candida occurrence and the oral cavity condition. Material and methods. 79 dentistry students with no systemic diseases, aged 20–25 (mean 23.5), were examined in the present study. Two groups of examined subjects were specified: 43 Polish students (group I) and 36 foreign students (group II). Group II has been divided into subgroups: IIa – students from Taiwan and IIb – students from Europe and USA. Occurence of oral mucosa lesions, periodontal treatment needs (CPITN), caries prevalence (DMFT) and oral hygiene (OHIs) were investigated. Evaluation of Candida occurrence on the oral mucosa was included in the study. Results. Comparison of the oral cavity condition in Polish and foreign students showed no significant difference, with the exception of the number of teeth with active caries, that was significantly higher in foreign students (D 1,2) than in Polish students (D 0.4). Mean indices rates in the group I were: CPITN 0.9; PUWz 8.7; OHI-s 0.4 in the group II 1.0; 7.0; 0,5, respectively. The most commonly observed oral mucosa lesions, in both groups, were white coated tongue and buccal white line. Candida was found in 38,0% of the subjects, its prevalence was similar in both groups (I – 34.9%, II – 41.7%). No correlation between Candida occurence and oral cavity state was detected. Higher frequency of active caries in Candida carriers was the exception