„Si deus nobis cum…” Powtarzające się motywy inskrypcji fasadowych na budynkach na terenie Galicji na przełomie XIX/XX wieku

W Galicji w okresie autonomii uzyskanej w ramach Monarchii Austro-Węgierskiej (okres zamykający się w latach 1866–1914), na skutek wielu zmian polityczno-społecznych nastąpił gwałtowny przyrost ludności, a co za tym idzie również i znaczny rozwój budowlany. Szczególnie widoczne jest to w Krakowie, ale także i w innych mniejszych miastach regionu. W tym okresie powstało wiele budynków prywatnych (kamienic, pałacyków miejskich, willi podmiejskich) i budynków użyteczności publicznej. Oprócz wykorzystania nowoczesnych technologii w konstrukcji, w sferze zewnętrznej, czyli w dekoracji budynków pojawił się również nowy trend, jakim było celowe umieszczanie na fasadach budowli inskrypcji o wielorakim znaczeniu. Niektóre z tych inskrypcji to motta życiowe projektantów lub zleceniodawców budynku, inne to nazwy zwyczajowe nadawane domom, podpisy, daty, etc. Niezwykle ciekawym jest fakt, że niektóre z tych napisów fasadowych powtarzają motywy umieszczone na budynkach z wcześniejszego okresu architektonicznego, lub też powtarzają ten sam cytat lub jego wariację w budowlach różnych stylistycznie, budowanych w różnym czasie i znajdujących się na terenie całej Galicji.In the Galicia region during the period of autonomy within the Austro-Hungarian Empire (period between 1866–1914), as a consequence of multiple political and social changes, a huge demographic transformation has occurred, which implemented also a sprouting development of constructions. It is particularly visible in Krakow, but also in few smaller towns in the region. A great number of private building has been constructed (tenant houses, city manors, suburban villas, etc.) as well as public utility buildings. Apart using of new technologies in the construction, in the outside sphere, i.e. buildings decoration, a new tendency has appeared: placing deliberately on the building facades some inscriptions bearing multiple meanings. Some of them are life mottos of the designer or the employer, other are common names given to the houses, or signatures, dates, etc. Interesting is the fact that some of the facades’ inscriptions are repeating the motives put on a building from a previous architectural period, or are copying exactly the same quotation or its variation on the constructions stylistically different, built in different time and located on the territory of the whole Galicia region

VALUES IN CONSUMPTION SOCIETY. A COMPARISON OF CONSUMPTION SOCIETY IN POLAND AND IN SLOVAKIA

The research project, ―Values in Consumption Society. A Comparison of Consumption Society in Poland and in Slovakia‖ aims to present the current perception of values among young Slovaks and Poles, as well as to show recent changes in the understanding of values in Poland and in Slovakia. This project will also attempt to make a diagnosis regarding the spread of consumption attitudes as well as the growing role and meaning of money in the life of young people at the beginning of the 21st century

Midwifes or rather daughters?

This article is a review of Agnieszka Mrozik’s book Midwifes of transformation. Women, literature and power in Poland after 1989, which describes the situation of literature written by women following the 1989 changes in the Polish political system. The author focuses on the fi gure of the Polish Mother and confl icts between mothers and daughters. However positive aspects of motherhood are omitted. Agnieszka Mrozik also writes about autobiographies and the search for identity, in particular about emigrants and Jews. She takes into consideration even popular literature like Polish versions of Bridget Jones’ story. The aim of the review is to show how intentionally selective are the author’s examples and to write about the omitted matters

Feminine language as a fancy, or does gender-determined narration exist?

The article asks about the adequacy of the theory of feminine language and| the practice of women writing. It considers the notion of hysteria as not only a feminine phenomenon. It pays attention to examples of women texts, which are not conditioned by gender, and compares examples of women and men prose to show that the characteristics of poetics are still not enough to apprehend the idiosyncrasy of femininity

Konsumpcjonizm jako błąd mentalny

Consumerism is an irrelevant relation towards objects and an inappropriate way of using them. For John Paul II it is an example of a mental error. A human being is and always will be a consumer – consumption is inscribed in the substance of being a men. The main concern is a relevant relation toward objects and giving an appropriate measure to the meaning of surrounding objects. One falls into consumerism when he submits his life to material goods and they begin to give meaning to his life. The order considered by John Paul II to be appropriate is reversed – instead of a men controlling objects, they are starting to prevail over him and give orientation to his life. Counteract can only practicing a virtue of moderation and wisdom.Konsumpcjonizm to niewłaściwy stosunek do przedmiotów i niewłaściwy sposób ich używania. Dla Jana Pawła II to przykład mentalnego błędu. Człowiek jest i zawsze będzie konsumentem – konsumpcja jest wpisana w istotę bycia człowiekiem. Problem polega na właściwym stosunku do rzeczy i nadawaniu właściwej miary znaczeniu przedmiotów, które człowieka otaczają. Człowiek popada w konsumpcjonizm, gdy podporządkowuje swoje życie dobrom materialnym tak, że one zaczynają nadawać sens jego życiu. Odwraca się wówczas porządek uznawany przez Jana Pawła II za właściwy – w miejsce człowieka panującego nad przedmiotami to one zaczynają nim władać i kierować jego życiem. Przeciwdziałać temu można przez praktykowanie cnoty umiaru i roztropności

Praca jako źródło szczęścia i radości w społeczeństwie konsumpcyjnym

Work can be a source of human happiness and joy. However, to make this possible, it should fulfil several criteria. In the world of consumption, the most important criteria of a good work is a high salary. The Happiness, which the work can give to a human being, is measured by the content of one’s wallet. A dream work for a consumer is a work which is interesting, well­‑paid, not connected to one place, and giving a lot of free time and freedom. The article shows that such a work is not available for all, and a dream about it makes a regular/average working man unhappy

Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej niezgodnym z prawem działaniem władzy publicznej z art. 77 ust. 1 konstytucji RP w świetle jedności systemu prawa

Z wprowadzenia: "Obowiązek odszkodowawczy państwa jest konsekwencją zasady państwa prawa oraz zasady równości obywateli. Ustawodawca konstytucyjny stanowi w art. 77 Konstytucji RP, że każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie władzy publicznej. Właściwe odczytanie tego artykułu Konstytucji RP wymaga odesłań do zagadnień ustrojowych oraz spojrzenia na regulacje cywilnoprawne (art. 417 i nast. k.c.). Przepisy kodeksowe są zasadniczym i pierwotnym trzonem regulacji, tworzącym reżim odrębny od pozostałych przepisów o czynach niedozwolonych. Przede wszystkim należy wskazać art. 77 Konstytucji RP jako podstawę tej odpowiedzialności. W doktrynie zrodziły się jednak wątpliwości, czy art. 77 Konstytucji RP można bezpośrednio stosować (art. 8 ust. 2 Konstytucji RP), czy też ma on charakter przepisu blankietowego, wymagającego „wypełnienia” przez ustawodawcę zwykłego."(...

Prawa człowieka w magicznym świecie konsumpcji

The world of consumption and the consumerist society figure prominently within the social reality of capitalism. A distinctive feature of that world is that its focus on consumption is so strong as to justify speaking of an ideology of consumerism – one highly expansive in orientation, so that it takes in both rich and developing countries. The world of consumption is a world which delights --- at first sight --- due to its abundance of goods, the widespread access to them it offers, and its almost unlimited possibilities. Because of this, the wonder-inducing world of consumption is sometimes regarded as magical. The affluence which surrounds human beings seemingly does not call for any hard work or effort, while all goods seem to just appear miraculously on the shelves in shops. But is the world of consumption as wonderful as it seems at first sight? Is this world genuinely friendly? It seems reasonable to question the level of actual implementation of human rights in this world. This article aims to give answers to these questions.Świat konsumpcji i społeczeństwo konsumpcyjne to jedna z postaci świata i społeczeństwa kapitalistycznego. Charakterystyczną cechą świata konsumpcji jest skupienie na konsumpcji tak mocne, że można mówić o ideologii konsumeryzmu, która jest bardzo ekspansywna i obejmuje zarówno kraje już bogate, jak i rozwijające się. Świat konsumpcji jest światem, który na pierwszy rzut oka zachwyca bogactwem dóbr, ich powszechną dostępnością oraz prawie nieograniczonymi możliwościami. Z powodu owej cudowności świat konsumpcji nazywany jest magicznym. Pozornie otaczający człowieka dostatek nie wymaga ciężkiej pracy i wysiłku, a dobra w cudowny sposób pojawiają się na półkach sklepowych. Czy jednak świat konsumpcji jest tak wspaniały, jak się wydaje na pierwszy rzut oka? Czy jest prawdziwie przyjazny człowiekowi? Zasadne wydaje się pytanie o poziom rzeczywistej realizacji praw człowieka w tym świecie. Celem artykułu są odpowiedzi na te pytania

Nienawiść - ważna zmienna życia publicznego

Der Hass ist eine starke Emotion, die die Macht über den Menschen übernehmen und ihn leiten kann. Er kann die Rolle dessen erfüllen, was die Gruppe zusammenfügt und ihr die Identität verleiht. Er kann auch eine Art von Solidarität gegen jene erzeugen, die die Gruppe bedrohen. Richard Sennett macht auf das Phänomen des Stammesdenkens aufmerksam, das die Stammesmitglieder beschützt und die Fremden zur Teilnahme an der Gruppe nicht zulässt. Im Text wird gezeigt, wie der Hass die Gesellschaft beeinflusst und wie sich die Lebensqualität einer Gesellschaft verändert, in der im öffentlichen Leben Hassanzeichen häufig sind. In der Konsumgesellschaft kann der Hass bei armen Menschen auftreten, die es sich nicht leisten können, die Erfordernisse der Konsumwelt zu erfüllen. Der Grad ihres Hasses wächst: Er kann leicht gegen die Bessergestellten gewandt werden sowie sich in den Hass gegen andere verwandeln.  The hate is a strong emotion that can take over a man and guide him. Richard Sennett draws attention to the phenomenon of tribalism, which protects members of the tribe and does not allow strangers to come and take a part within it. The hate can bind the group and gives it its identity. Also, it can cause the appearance of a "solidarity against" the enemies. The text shows how the hate affects people within social clusters and the way it changes the quality of one’s life while being exposed to the manifestations of hatred. In a consumer society the poor people - who have problems to be a part of the world of consumption - could hate the rich consumers. When nothing changes, their anger could increase to devastating levels. In such a situation the hate can easily be directed against the others, especially the wealthy.Nienawiść to silna emocja, która potrafi przejąć władzę nad człowiekiem i nim kierować. Richard Sennett zwraca uwagę na fenomen plemienności, który chroni członków plemienia i nie dopuszcza obcych. Nienawiść potrafi pełnić rolę tego, co spaja grupę i nadaje jej tożsamość. Również może powodować pojawienie się odmiany solidarności przeciwko tym, którzy nam zagrażają. W tekście pokazane jest jak nienawiść wpływa na społeczeństwo i jak zmienia się jakość życia społeczeństwa, w którym w sferze publicznej częste są przejawy nienawiści. W społeczeństwie konsumpcyjnym nienawiść przede wszystkim może być udziałem ludzi biednych, którzy mają problemy by sprostać wymaganiom świata konsumpcji. Rośnie ich poziom gniewu, który łatwo skierować przeciwko tym, którym się dobrze powodzi. Gdy nic się nie zmienia nienawiść może się łatwo rozprzestrzeniać

Dekonsumpcja - droga do wyzwolenia z konsumpcjonizmu

Der Mensch-der Verbraucher in der Welt des Konsums hat eine Aufgabe zu erfüllen: den Konsum. Der Verbraucher kann jedoch durch Überlegungen über seine Konsumhaltun-gen aus der Lethargie des Konsums erwachen und sich dadurch von der Unterwerfung unter die Regeln der Konsumwelt befreien. Hilfe leistet die Konsumverweigerung – eine Haltung, die die Notwendigkeit des Nachdenkens über das eigene Handeln bedeutet. Damit die Kon-sumverweigerung zu einer Haltung werden kann, die der Konsumverweigerer einnimmt, stellt sie sich als Konsummode dar, denn als eine aus der Welt des Konsums befreiende Hal-tung steht sie im Widerspruch zu ihr. Konsumverweigerung erfordert, dass der Verbraucher denkt und zwar selbständig. Durch die Reflexion über seine eigenen Bedürfnisse und sein Verhalten kann sich der Verbraucher allmählich von der Macht der Gegenstände befreien.A man – the consumer in the world of consumption has one task to accomplish: to consume. However, they can wake up from the lethargy of consumptionism by reflecting on his consumptionist attitudes and thus free themselves from being subject to the rules of the world of consumption. Deconsumption comes to the rescue – an attitude that compells you to think about your own actions. In order for deconsumption to be introduced to the deconsumer, it is presented as a consumerist trend, because it is in contradiction to it as a liberating attitude from the world of consumption. Deconsumption requires the consumer to think and think for themselves. By reflecting on their own needs and behaviour, the consumer can gradually free themselves from the power of objects.Człowiek-konsument w świecie konsumpcji ma do zrealizowania jedno zadanie: konsumowanie. Konsument może jednak obudzić się z letargu konsumpcji dzięki refleksji nad swoimi postawami konsumpcyjnymi i dzięki temu uwolnić się z podporządkowania zasadom świata konsumpcji. Z pomocą przychodzi dekonsumpcja – postawa oznaczająca konieczność myślenia nad własnym działaniem. Aby dekonsumpcja mogła stać się postawą przyjmowaną przez dekonsumenta przedstawia się jako konsumpcyjna moda, ponieważ jako postawa wyzwalająca ze świata konsumpcji stoi z nim w sprzeczności. Dekonsumpcja wymaga od konsumenta myślenia i to myślenia samodzielnego. Dzięki refleksji nad własnymi potrzebami i zachowaniem konsument może stopniowo uwolnić się spod władzy przedmiotów