Tabu językowe w arabskich przekładach Biblii

Discussing selected solutions present in contemporary translations of biblical texts into Arabic, this article is an extension of Marek Piela’s research on the translation of the Hebrew Bible into Polish. I analyse lexemes and expressions that belong to the taboo sphere and thus demand the use of premeditated linguistic means in translation.  The Bible verses studied in the article indicate that – when translating lexemes belonging to the taboo sphere – Arab translators follow the rules and avoid words naming God (Jahveh → Ar-rabb ‘Lord’) and body parts or objects having physiological connotations (vulg. maḥra‘a – ‘privy’ → neutral mazbala – ‘dump’). Vulgar idioms are never translated as such, probably also due to compliance with the rules of linguistic taboo. Translators adopt various solutions in this respect. They translate individual elements of expressions literally, which leads to the unintelligibility of the resulting phrase (maštin bqir – ‘pissing on a wall’ – a vulgar and scornful term for a young male → bā’il bi-ḥā’iṭ – ‘pissing on a wall’ – with no added secondary meaning). Sometimes vulgar expressions are rendered with equivalents interpreting their senses or functions. For instance, an expression naming a very insulting gesture šålaḥ ʼeṯ hazzmora ʼel ʼappo – lit. ‘to rise a twig up to one’s nose’ – is translated as waḍa‘a ’aqrāṭan waṯaniyya fī ’anfi-hi – ‘to put pagan earrings into one’s nose’. Idioms which euphemistically render tabooed contents tend to be translated literally, e.g. gillå ʽerṷa – ‘expose nudity’ – a euphemism for sexual intercourse → kašafa ‘awra – ʽexpose nudityʼ; in this case the Arabic equivalent refers to some other sinful and tabooed act. Other solutions include rendering referential meaning substituted with some evaluative expression (gillå kånåf – ‘to take off one’s clothes’ – a euphemism for sexual intercourse → ’ahāna – ‘to humiliate’).  Concluding, it can be said that in most cases Arabic Bible translators do not manage to obtain dynamic equivalence in translating idioms, particularly the vulgar ones. Following the rules of linguistic taboo, they maintain formal equivalence or use expressions with similar referential meaning but of a different stylistic value.Niniejszy artykuł przedstawiający wybrane rozwiązania translatorskie obecne we współczesnych przekładach tekstów biblijnych na język arabski stanowi poszerzenie badań Marka Pieli dotyczących przekładów Biblii hebrajskiej na język polski. Przeprowadzone przeze mnie analizy dotyczą głównie strategii przekładu wyrazów i wyrażeń należących do sfery tabu, przy czym skupiam się na takich aspektach, jak: dosłowność, dokładność, idiomatyczność, adekwatność stylistyczna czy ewentualne zniekształcenia sensu

Analiza dyskursu wybranych publikacji internetowej wersji egipskiego dziennika „Al‑Ahrām” poświęconych atakowi terrorystycznemu na redakcję tygodnika „Charlie Hebdo”

This paper deals with a qualitative discourse analysis of articles published in Arabic Internet edition of Egyptian daily newspaper “Al­‑Ahrām” after the attack on the editorial office of “Charlie Hebdo” magazine in Paris, between 8th of January and 17th of February 2015. The analysis focuses on such elements as: presenting the attack itself in the early reports, discussing issues of its perpetrators, motives and effects and possible solutions.Niniejszy artykuł poświęcony jest jakościowej analizie dyskursu artykułów zamieszczonych w arabskojęzycznym internetowym wydaniu egipskiego dziennika „Al­‑Ahrām” po zamachu na redakcję tygodnika „Charlie Hebdo” w okresie od 8 stycznia do 17 lutego 2015 roku. Szczególną uwagę zwrócono na takie elementy, jak: przedstawienie samego zajścia w pierwszych doniesieniach o ataku, przedstawienie jego sprawców, przyczyn i skutków, a także sugestie co do możliwych rozwiązań problemu

Obecność oraz nasilenie depresji wśród chorych ze stwardnieniem rozsianym

Introduction. As a psychopathological disorder, depression affects a lot of people with chronic neurological diseases and poor prognosis. It touches approximately 40–50% of patients with multiple sclerosis (SM). Depression may be a consequence of patients’ poor mobility caused by MS, the location of inflammation or side effects of phase 1 pharmacotherapy and immunomodulatory treatment. As experience shows, co-occurrence of MS with depression impairs rehabilitation, patients’ quality of life and their physical fitness.Aim. The aim of this study was to assess the presence of depression and its intensity as well as to analyse its relationship to patients’ everyday functioning and such sociodemographic factors as age and sex.Material and Methods. 38 people with multiple sclerosis who were patients of Neurology Clinic in Cracow (both of the hospital ward and the hospital out-patient clinic) took part in a survey. It was carried out using diagnostic poll method and the analysis of documentation. Patients were asked to complete data collection tools such as Beck’s Scale, Katz Scale and sociodemographic inventory. Patients’ medical history and individual medical order sheets were also analysed. Then statistical calculations were performed.Results. Depression symptoms vary in intensity. According to Beck’s scale results, 23.7% of patients were affected by minimal depression. Another 23.7% of respondents reported mild depression. Moderate and severe depression was observed in two equal groups — 7.9% of patients. Beck’s Scale and Katz Scale results correlation proved to be statistically insignificant (p=0.08). Age and sex were not related to the emotional state of the patients. However, detailed analysis of the data showed that young people (20–29 years old) do not suffer from depression symptoms.Conclusions. Although multiple sclerosis patients may suffer from depression, its intensity varies. Young people do not feel negative emotions because they are not ill for a long time. (JNNN 2014;3(4):169–174)Wstęp. Depresja jako pełny zespół psychopatologiczny towarzyszy wielu chorobom neurologicznym o przewlekłym przebiegu i niepomyślnym rokowaniu. W stwardnieniu rozsianym (SM) dotyczy ok. 40–50% chorych. Jej obecność może wynikać z konsekwencji ruchowych SM, lokalizacji zmian zapalnych, czy wreszcie z działania ubocznego stosowanej farmakoterapii ostrego rzutu i leczenia immunomodulującego przebieg choroby. Doświadczenia pokazują, że współwystępowanie SM i depresji prowadzi w efekcie do trudności w zakresie współpracy chorego w procesie rehabilitacji, pogorszenia subiektywnej jakości życia i ogólnej sprawności fizycznej.Cel. Celem przeprowadzonych badań była ocena obecności i nasilenia zjawiska depresji oraz jej związku ze stanem funkcjonalnym chorych i takimi wskaźnikami socjodemograficznymi, jak: wiek i płeć.Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 38 pacjentów Kliniki Neurologii w Krakowie, którzy z powodu diagnozy stwardnienia rozsianego byli pacjentami oddziału bądź poradni przyklinicznej tej placówki. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego i analizy dokumentacji. Uczestnicy badań zostali poproszeni o kompletowanie takich narzędzi badawczych, jak: Skala Becka, Skala Katza, inwentarz danych socjodemograficznych. Analiza obejmowała ich historie choroby oraz indywidualne karty zleceń lekarskich. Otrzymane wyniki poddano obliczeniom statystycznym.Wyniki. Nasilenie objawów depresji w ankietowanej grupie było zróżnicowane. Wyniki Skali Depresji Becka wskazują na obecność depresji lekkiej u 23,7% respondentów. Stan emocjonalny kolejnych 23,7% chorych należy sklasyfikować jako depresja średnia. Samoocena dwóch identycznych liczbowo grup (7,9%) sugeruje występowanie depresji głębokiej i bardzo głębokiej. Korelacja wyników skali Becka i Katza nie była istotna statystycznie (p=0,08). Wiek i płeć badanych nie wiązał się istotnie z prezentowanym stanem emocjonalnym, choć szczegółowa analiza obecności depresji w wyróżnionych grupach wiekowych dowodzi, że osoby młode, tj. będące w wieku 20–29 lat nie odczuwają jej objawów.Wnioski. W przebiegu stwardnienia rozsianego spotykane jest zjawisko depresji, choć różne bywa jej nasilenie. Osoby młodsze, a w związku z tym krócej chorujące nie odczuwają negatywnych emocji związanych z obecnością obniżonego nastroju. (PNN 2014;3(4):169–174

The predictors of social functioning in schizophrenia

 WSTĘP: Specyfika schizofrenii przejawia się między innymi w narastaniu i utrwalaniu się deficytów w zakresie społecznego funkcjonowania. Poziom społecznego funkcjonowania osób chorych determinuje planowanie wobec nich alternatywnych do hospitalizacji metod leczenia. Celem prezentowanych badań było wskazanie na najbardziej istotne predyktory społecznego funkcjonowania spośród uwzględnionych w badaniu wskaźników, a dotyczących zmiennych: socjodemograficznych, stanu klinicznego i przebiegu choroby, jakości życia, postawy wobec choroby.MATERIAŁ I METODY: Grupę badawczą stanowiło 71 osób, które z powodu rozpoznania schizofrenii pozostawali pacjentami Specjalistycznego Szpitala im. dr. J. Babińskiego w Krakowie. Badania były dość obszerne i obejmowały ocenę poziomu funkcjonowania społecznego, stopień akceptacji choroby czy wreszcie subiektywne odczucia związane z jakością życia. Aby zrealizować cel badań stworzono model regresji wielokrotnej, który wyłonił predyktory społecznego funkcjonwania cechujące się istotnością statystyczną.WYNIKI: Pełna wersja modelu regresji wielokrotnej obejmowała zmienne, które na wcześniejszych etapach analizy wiązały się ze społecznym funkcjonowaniem, a były one następujące: nasilenie objawów pozytywnych i negatywnych schizofrenii, emocjonalny wymiar postawy wobec choroby, samoocena zdrowia psychicznego, pobyt w oddziale rehabilitacyjnym i dziennym, wiek chorego. Końcowa wersja modelu zawierała jedynie te zmienne, które były dla niego istotne statystystycznie, tj: negatywne objawy psychozy, pobyt w oddziale rehabilitacyjnym oraz wiek chorego.WNIOSKI: O dobrym społecznym funkcjonowaniu w schizofrenii decyduje mniejsze nasilenie jej objawów negatywnych, uczestnictwo w programie rehabilitacji psychiatrycznej oraz młodszy wiek chorego. INTRODUCTION: Schizophrenia manifests itself, inter alia, in the development and consolidation of a deficit in social functioning. The level of social functioning of schizophrenic patients determines whether there is an alternative to hospitalization. The aim of the study was to show the most important predictors of social functioning. The following variables were taken into account: socio-demographic factors, clinical condition and the course of illness, the quality of life and attitude towards schizophrenia.MATERIAL AND METHODS: A group of 71 people with schizophrenia participated in the study. All of them were patients of the J. Babinski Specialist Hospital in Cracow. The study was quite extensive and included the assessment of social functioning and the level of illness acceptance as well as subjective perception of life quality. In order to achieve the objective of the study, multiple regression model was formulated and statistically significant predictors of social functioning were defined.RESULTS: Full regression model included variables that had been associated with social functioning at earlier stages of the analysis, i.e. the severity of positive and negative symptoms of schizophrenia, the emotional component of the attitude towards illness, mental health self assessment, stay in a rehabilitation ward or an outpatient ward, the patient’s age. The final version of the model included only the variables that were statistically significant, i.e. negative symptoms of psychosis, a stay in a rehabilitation ward and the age of the patient.CONCLUSION: Good social functioning in schizophrenia is determined by the less severe negative symptoms, participation in a psychiatric rehabilitation programme and younger age of patients

Experimental vibration test of the cycloidal gearbox with different working conditions

The article undertakes the problem of vibrations induced in the cycloidal gearbox. The gearbox was calculated, designed and tested by the article authors. To perform the test a testing bench was built. The bench includes electric motors, torque meters and application to control working parameters. The input engine works at constant velocity mode and the braking unit with constant torque mode. The test was made for different configuration of working parameters

Ocena stężeń OPG, RANKL i markerów obrotu kostnego w surowicy oraz BMD u pacjentek leczonych z powodu osteoporozy pomenopauzalnej ranelinianem strontu i ibandronianem

  Introduction: The aim of this study was to evaluate quantitative changes in OPG and RANKL proteins after treatment with strontium ranelate (SR) and ibandronate in patients with postmenopausal osteoporosis. Material and methods: A total of 89 women with postmenopausal osteoporosis (PO), aged 51-85 years, patients of the Outpatient Clinic of Osteoporosis of the Military Teaching Hospital in Lodz, were enrolled in the study. The patients were randomly assigned to different therapies: ibandronate and (SR). Patients of the control group received only calcium and vitamin D3 supplements. The patients’ visits were repeated after three and six months. Measurements of beta-CTX (C-terminal Telopeptide of type 1 collagen), osteocalcin, RANKL, osteoprotegerin (OPG), alkaline phosphatase concentrations in serum, as well as of total 24-hour calcium and phosphate levels in serum and urine, were carried out in material collected at baseline and after three and six months of therapy. Left hip and lumbar spine densitometry was done twice (at baseline visit and after six months). Results: In all three groups there were no significant differences noted in the concentrations of OPG and RANKL serum protein levels during the study period. Both negative and positive correlations or tendencies of correlations were found between OPG serum concentrations and BMD changes in the SR group. Conclusions: Both ibandronate and SR do not seem to cause any significant changes in OPG and RANKL protein serum levels during the first six months of treatment. OPG may play a role in osteoclast activity suppression in the course of treatment with ibandronate in patients with PO. OPG may play an important role in the mechanism of SR therapy and may be viewed as a potentially valuable parameter for monitoring and predicting the course of treatment with SR in PO. (Endokrynol Pol 2016; 67 (2): 174–184)    Wstęp: Celem badania była ocena ilościowych zmian stężeń białek OPG i RANKL po leczeniu ranelinianem strontu (RS) i ibandronianem u pacjentek z osteoporozą pomenopauzalną. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 89 kobiet z osteoporozą pomenopauzalną (OP), w wieku 51–85, będących pacjentkami Poradni Leczenia Osteoporozy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi. Pacjentki losowo przydzielono do dwóch grup terapeutycznych, otrzymujących RS i ibandronian. Pacjentki z grupy kontrolnej otrzymywały tylko wapń i witaminę D. Chore odbywały wizyty w ośrodku w chwili rozpoczęcia badania, po 3 i 6 miesiącach, w trakcie których oznaczano stężenia: b-CTX (C-terminalny telopeptyd kolagenu typu I), osteokalcyny, osteoprotegeryny, RANKL, fosfatazy alkalicznej w surowicy, a ponadto wapnia oraz fosforanów zarówno w surowicy, jak i w moczu całodobowym. Badanie densytometryczne biodra i odcinka lędźwiowego kręgosłupa przeprowadzano przed włączeniem terapii oraz po 6 miesiącach leczenia. Wyniki: W żadnej z grup nie stwierdzono istotnych statystycznie zmian stężeń OPG i RANKL w surowicy. Jednakże w grupie leczonej SR, zaobserwowano liczne dodatnie i ujemne korelacje oraz trendy statystyczne, pomiędzy stężeniami OPG a zmianami BMD. Wnioski: Zarówno ibandronian, jak i SR wydają się nie powodować istotnych zmian stężeń OPG i RANKL w surowicy, w trakcie pierwszych 6 miesięcy terapii. W hamowaniu aktywności osteoklastów OPG może odgrywać istotną rolę, w trakcie terapii ibandronianem u pacjentek z OP. Może też pełnić ważną funkcję w mechanizmie działania RS i w związku z tym, może być rozpatrywana jako wartościowy parameter w monitorowaniu i przewidywaniu efektów leczenia RS w OP. (Endokrynol Pol 2016; 67 (2): 174–184)

Jakość życia i akceptacja choroby wśród pacjentów z przetrwałym migotaniem przedsionków

Wprowadzenie: Przetrwałe migotanie przedsionków jest chorobą przewlekłą, której nawrotowość jest niezwykle uciążliwa, a objawy somatyczne wywołują niejednokrotnie uczucie lęku. Do metod jej leczenia, obok farmakoterapii, należy kardiowersja elektryczna, która polega na analgosedacji i próbie przywrócenia prawidłowego rytmu zatokowego z wykorzystaniem prądu elektrycznego. Cel pracy: Celem pracy była ocena jakości życia i stopnia akceptacji choroby wśród osób z przetrwałym migotaniem przedsionków oraz analiza zależności pomiędzy obiema zmiennymi. Materiał i metody: Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego i metody szacowania z wykorzystaniem techniki ankiety (własny kwestionariusz) wraz z dwiema wystandaryzowanymi skalami samooceny, w grupie 50 chorych z rozpoznaniem przetrwałego migotania przedsionków. O włączeniu do grupy badanej decydowało rozpoznanie kliniczne oraz przebyty zabieg kardiowersji elektrycznej. Wyniki: Ogólna jakość życia badanych pacjentów była zadowalająca, choć problemy fi zyczne w zakresie realizacji aktywności codziennej i pracy zawodowej obniżały jej globalną samoocenę. Respondenci wskazywali dobrą jakość życia w zakresie funkcjonowania społecznego i samopoczucia. Chorobę najlepiej akceptowały osoby w średnim wieku, tj. 41–59 lat. Wyższy poziom akceptacji towarzyszył lepszej samoocenie jakości życia w jej badanych aspektach, z wyjątkiem zdrowia ogólnego.Introduction: Persistent atrial fi brillation is a chronic illness. Its recurrence is remarkably burdensome and its somatic symptoms often invoke the feeling of fear. Present among treatment methods, aside from pharmacotherapy, is electrical cardioversion, composed of analgosedation and attempts at restoring the correct heart rhythm using electric current. Dissertation goal: This dissertation’s goal was the assessment of quality of life and level of illness acceptance among people suff ering from persistent atrial fi brillation. Resources and methods: The research had a sectional-range character and was undertaken with the aid of diagnostic poll and estimation methods. To accomplish it, a survey technique, alongside two standardised scales of self-evaluation and an own poll’s questionnaire were used. Fifty people with diagnosed persistent atrial fi brillation have partaken in the study. Beyond medical diagnosis, the inclusion to the research group depended on the occurrence of electrical cardioversion treatment. Acquired results were examined via statistical analysis. Conclusions: Overall quality of life of the patients was average. Physical issues proceeding with limiting of role fulfi lment signifi cantly lowered the quality’s general self-evaluation. Respondents were characterized with good quality of life regarding social functioning and mood. Researched subjects averagely accepted their illness. In the researched aspects, except general health, higher levels of acceptation were connected with better self-evaluation of the quality of life

Elderly patients' satisfaction with community-based care provided within Primary Health Care

While providing care to families within the scope of their competencies, community nurses also deal with the elderly. The community care services the latter receive involve hygienic, diagnostic and therapeutic activities as well as those related to health education and promotion. From the patient’s perspective, what is important is not only the scope of care, but also his or her satisfaction with its quality. The aim of the study was the assessment of elderly patients' satisfaction with community-based care provided within Primary Health Care. The study covered 100 patients over 60 years of age and using community care services provided by nurses. The method employed was a diagnostic survey using a questionnaire that the authors designed themselves for the purposes of this research. More than 90% of patients assessed the community-based care as being of a high quality and almost 85% of them were satisfied with its scope. The study reported a relationship between the quality of the community-based care and patient satisfaction. No significant correlation between the frequency of use of the care and the satisfaction was observed. The patients' health status (p = 0.001), age (p = 0.001) and level of education (p = 0.03) had a significant impact on the level of satisfaction with the received care