Libertas contractus. Paolo Comitoli SJ on Freedom of Contract

The paper presents the results of research devoted to the concept of freedom of contract in the writings of an early modern Italian Jesuit, Paolo Comitoli. He claimed that freedom of contract was one of the attributes of contract and it was essential for the consent of parties entering into a contract. He distinguished between three types of this freedom. Freedom of will was a prerequisite in case of any and all human actions including contracts. Voluntariness was a requirement for the parties’ wills creating consent to be the result of a voluntary decision, not disturbed by any vices. Freedom of ownership enabled the parties to conduct a transfer of the object of contract in its broadly understood sense. Comitoli’s concept of contractual freedom was an expression of his belief that voluntary consent of the wills of the parties as the foundation of contractual consent was the basis and the main cause of a contract.Artykuł prezentuje wyniki badań poświęconych koncepcji swobody umów w pismach wczesnonowożytnego włoskiego jezuity, Paolo Comitoliego. Uznał on, że swoboda umów była jedną z właściwości kontraktu i była niezbędna dla powstania zgody stron zawierających umowę. Wyróżnił trzy typy tej swobody. Wolna wola była wstępnym warunkiem dla każdego ludzkiego działania, w tym dla umów. Dobrowolność oznaczała wymóg by wola stron, która prowadziła do zgody na kontrakt, była wynikiem swobodnej decyzji niezakłóconej żadnymi wadami. Swoboda własności umożliwiała stronom bardzo szeroko rozumiane przeniesienie własności przedmiotu umowy. Koncepcja swobody umów Comitoliego była wyrazem jego przekonania o tym, że to dobrowolność w działaniu woli stron jako podstawa zgody umownej była fundamentem i główną przyczyną kontraktu

Znaczenie dekretału Intelleximus (X 5.32.1) w procesie recepcji prawa rzymskiego w XIII-wiecznej kanonistyce

W roku 1185 papież Lucjusz III w skierowanym do biskupa Padwy dekretale Intelleximus (X 5.32.1) wskazał adresatowi sposób postępowania w sprawie dotyczącej nowej kaplicy budowanej na szkodę pobliskiego kościoła. Dokument papieski został wydany w celu uzupełnienia luki prawnej, bowiem prawo kanoniczne nie dysponowało wówczas normą odpowiednią do rozwiązania takiej sprawy. Biskup Rzymu nakazał skorzystać z prawa rzymskiego w celu wydania rozstrzygnięcia, formułując przy tym ogólną zasadę, według której tak jak ustawy świeckie nie wzbraniały się podążać za wzorem kanonów, tak i kanony były wspierane postanowieniami ustaw świeckich. W tym przypadku uzupełnienie luki mogło dokonać się przez zastosowanie rzymskiej novi operis nuntiatio. Wyrażona przez papieża w dekretale Intelleximus otwartość prawa kanonicznego na prawo rzymskie otworzyła pole dla szerokiej recepcji prawa świeckiego w Kościele. Celem niniejszego opracowania było zbadanie faktycznego znaczenia tego dekretału dla recepcji prawa rzymskiego w prawie kanonicznym na podstawie analizy i interpretacji XIII-wiecznych glos i komentarzy do tego listu papieskiego. W ten sposób został wykazany zakres wpływu kanonu Intelleximus na recepcję prawa rzymskiego w Kościele oraz scharakteryzowany stosunek XIII-wiecznych kanonistów do relacji między obojgiem praw.Pope Lucius III in his decretal Intelleximus (X 5.32.1) to the bishop of Padua gave the addressee guidelines how to solve the dispute concerned with the construction of a new chapel with the damage to the nearby church. An important factor of the case solution was the lack of applicable rules in canon law of that time, that is the lacuna. Therefore, the pope ordered the bishop to make use of Roman law because as the human laws do not refrain from imitating the sacred canons, the sacred statutes are assisted by the rulers’ constitutions. The help provided by the old law was in that case the Roman operis novi nuntiatio. The attitude to Roman law offered in c. Intelleximus had a potential of leaving canon law wide open to Roman law penetration. The actual significance of that proposal was examined in the 13th century glosses and commentaries on that canon. It was shown what influence c. Intelleximus had on the reception of Roman law to canon law and how canonists of that time referred to the pope’s view on both laws

A new find of mammoth tusk in loess-like sediments of the Zakliczyn Basin (Outer Western Carpathians, Poland)

In June 2007, in a valley side of a small stream close to Janowice in the Western Outer Carpathians of Poland, a 1.8 m long mammoth tusk was found within loamy-debris solifluction sediments, ca. 1 m thick. These discordantly overlie a 4-m-high strath built up of steeply dipping sandstones of the Krosno beds of the Skole Nappe, being in turn covered by 7.5-m-hick loessial silts and loess-like slopewash sediments. The latter are overlain at the top by another solifluction cover, ca. 1.5 m thick. The mammoth tusk belonged to an adult animal, probably 30-60 years old. The succession of malacofaunistic assemblages within loess-like sediments indicates a cold, polar climate, and an environment resembling tundra developed upon moderately moist substratum during the last glacial stage. The lower part of malacological sequence enriched in mesophile species probably refers to the Vistulian (Weichselian) interpleniglacial period. The middle part, indicative of more dry habitats, can be associated with the younger Pleniglacial, whereas the top part should represent the terminal phase of the latter. Sediments bearing the mammoth tusk were probably deposited at the turn of the Vistulian older Pleniglacial and Interpleniglacial time

A skeleton of peat-trapped forest rhinoceros Stephanorhinus kirchbergensis (Jäger, 1839) from Gorzów Wielkopolski, Northwestern Poland: a record of life and death of the Eemian large mammals

We present a description of an almost complete skeleton of the forest rhino (Stephanorhinus kirchbergensis) found near Gorzów Wielkopolski (Northwest Poland) in its geological and palaeoenvironmental context. While finds of bones and teeth are common, the importance of this find resides in, that it is the most complete specimen of this species, almost perfectly preserved in a well-studied and dated stratigraphic and sedimentological context, along with other fossil fauna and flora. The OSL dates of glaciofluvial sediments sandwiching skeleton-bearing horizons indicate a Middle Eemian age of the Pleistocene paleolake land. This warm climate is also indicated by the results of sedimentological, geochemical, paleobotanical, and isotopic analyses. The rhino skeleton was deposited in a shallow area near the lake’s littoral zone. Bite marks of a large predator (cave hyena) were recognized on the rhino’s pelvis, which, due to their location, were probably created post-mortem. With an estimated height of 1.82 m at the withers, this was a large adult Stephanorhinus kirchbergensis. The results of osteometric analyses indicate that we are dealing with one of the largest known individuals of this species. Although it suffered from a pathologically deformed spine, the individual died at a relatively old age.Peer reviewe

Canonistic Justification of Freedom of Contract in the Western Legal Tradition

Wydział Prawa i AdministracjiŚredniowieczni kanoniści jako pierwsi w ramach zachodniej tradycji prawnej zaproponowali w prawie umów rozwiązania odpowiadające współczesnemu modelowi swobody umów. Dla poparcia swojej koncepcji wykorzystali trzy argumenty: pierwszy oparty na autorytecie dostępnych dla nich źródeł prawa, drugi nakazujący przestrzeganie umów w związku z grzechem wynikającym ze złamania danego słowa, trzeci wiążący się z rolą umów w utrzymywaniu pokoju społecznego. Argumentacja średniowiecznej nauki prawa kanonicznego spotkała się z różnym odbiorem w okresie nowożytnym. Niektóre nurty ją przejęły (kanonistyka, druga scholastyka), inne odrzuciły (humanizm prawniczy), dla niektórych stanowiła tylko użyteczny przykład (jurysprudencja holenderska, usus modernus Pandectarum), a do innych była podobna funkcjonalnie (szkoła prawa natury). W wyniku powstania na przełomie XVIII i XIX w. ogólnej teorii umów, która zakłada swobodę umów, w tradycji civil law straciło znaczenie pytanie o wiążącą moc umów. Odpowiedzi na nie można szukać korzystając z zapomnianego dorobku kanonistyki średniowiecznej lub z anglosaskich teorii kontraktu. W obu tych źródłach można znaleźć podobne argumenty, które mogą być użyteczne dla dyskusji wokół prawa skodyfikowanego jako pomoc w poszukiwaniu rozwiązań aktualnych problemów w określaniu granic swobody umów poza dogmatyką prawa.Medieval canonists were the first in the Western legal tradition to offer in contract law the solutions close to modern freedom of contract. To support their claim they developed three arguments. The first one was founded on the authority of the available sources, the second arose from the prohibition of lying to avoid the sin, the third was founded on the perception of agreements as a useful tool for maintaining social peace. The canonistic argumentation faced mixed reception in the modern age. Some legal schools of this period accepted it (canon law jurisprudence, late scolasticism), some declined it (legal humanism), for others it served only as a useful example (Dutch jurisprudence, usus modernus Pandectarum) and it resembled still others in function (law of nature). At the turn of 18th and 19th centuries there emerged a general contract theory which assumed freedom of contract. As a result the question of the binding force of contract lost its significance in the civil law tradition. The answers to this question may be found in the forgotten medieval canon law jurisprudence or in contemporary discussion on contract theory in common law. Both of these convey similar arguments. Today it may be of high value in the face of freedom of contract crisis to reach for justification of contracts broader than positive law dogmatics

Znaczenie dekretału Intelleximus (X 5.32.1) w procesie recepcji prawa rzymskiego w XIII-wiecznej kanonistyce

W roku 1185 papież Lucjusz III w skierowanym do biskupa Padwy dekretale Intelleximus (X 5.32.1) wskazał adresatowi sposób postępowania w sprawie dotyczącej nowej kaplicy budowanej na szkodę pobliskiego kościoła. Dokument papieski został wydany w celu uzupełnienia luki prawnej, bowiem prawo kanoniczne nie dysponowało wówczas normą odpowiednią do rozwiązania takiej sprawy. Biskup Rzymu nakazał skorzystać z prawa rzymskiego w celu wydania rozstrzygnięcia, formułując przy tym ogólną zasadę, według której tak jak ustawy świeckie nie wzbraniały się podążać za wzorem kanonów, tak i kanony były wspierane postanowieniami ustaw świeckich. W tym przypadku uzupełnienie luki mogło dokonać się przez zastosowanie rzymskiej novi operis nuntiatio. Wyrażona przez papieża w dekretale Intelleximus otwartość prawa kanonicznego na prawo rzymskie otworzyła pole dla szerokiej recepcji prawa świeckiego w Kościele. Celem niniejszego opracowania było zbadanie faktycznego znaczenia tego dekretału dla recepcji prawa rzymskiego w prawie kanonicznym na podstawie analizy i interpretacji XIII-wiecznych glos i komentarzy do tego listu papieskiego. W ten sposób został wykazany zakres wpływu kanonu Intelleximus na recepcję prawa rzymskiego w Kościele oraz scharakteryzowany stosunek XIII-wiecznych kanonistów do relacji między obojgiem praw.Pope Lucius III in his decretal Intelleximus (X 5.32.1) to the bishop of Padua gave the addressee guidelines how to solve the dispute concerned with the construction of a new chapel with the damage to the nearby church. An important factor of the case solution was the lack of applicable rules in canon law of that time, that is the lacuna. Therefore, the pope ordered the bishop to make use of Roman law because as the human laws do not refrain from imitating the sacred canons, the sacred statutes are assisted by the rulers’ constitutions. The help provided by the old law was in that case the Roman operis novi nuntiatio. The attitude to Roman law offered in c. Intelleximus had a potential of leaving canon law wide open to Roman law penetration. The actual significance of that proposal was examined in the 13th century glosses and commentaries on that canon. It was shown what influence c. Intelleximus had on the reception of Roman law to canon law and how canonists of that time referred to the pope’s view on both laws

The formation of Gratian’s Decretum as an example of the vitality of Roman law

The formation of Gratian’s Decretum as an example of the vitality of Roman law Gratian’s Decretum was one of the most significant legal collections in the history of canon law and was the foundation of canon law science. It was compiled in about 1140 as the consequence of many important factors. Firstly, the creation of Gratian’s Decretum was the result of various trends appearing in the history of canon law. Secondly, Decretum was an answer to the changes taking place in the Catholic Church in the 11th and 12th centuries. Finally, the formation of Gratian’s collection was related to the revival of Roman law: the teaching of Irnerius’s work recovered Roman law and the relations between canon and Roman law. Decretum became a sign of the vitality of Roman law and the beginning of canon law. The importance of Gratian’s work consisted in the method of proceeding with legal sources. The new method resulted from both scholars’ achievements and those of medieval Roman jurists

Wybrane zagadnienia z zakresu prawa kanonicznego i psychologii ewolucyjnej

Artykuł jest próbą analizy możliwości wykorzystania osiągnięć psychologii ewolucyjnej do argumentacji na rzecz rozwiązań stosowanych na gruncie prawa kanonicznego. Psychologia ewolucyjna jest stosunkowo młodą nauką, która zajmuje się badaniem natury człowieka i wyjaśnianiem jego zachowań, przyjmując jako założenie podstawowe hipotezę ewolucji. Współcześnie jest ona coraz częściej wykorzystywana do analizowania instytucji prawa świeckiego oraz do formułowania szczegółowych postulatów dotyczących rozstrzygnięć prawnych. Prawo kanoniczne jest zaś prawem Kościoła Rzymskokatolickiego, które przynależy do jego istoty i służy kształtowaniu relacji pomiędzy jego członkami. Wychodząc od przedstawienia źródeł prawa kanonicznego, artykuł wskazuje niezbędne warunki, jakie musiałaby spełnić psychologia ewolucyjna, aby jej osiągnięcia mogły znaleźć zastosowanie w argumentacji kanonistycznej w ograniczonym zakresie dotyczącym prawa natury.The article is an attempt to analyze the possibility of adapting the achievements of evolutionary psychology in argumentation for the canon law regulations. Evolutionary psychology is a later science which studies human nature and explains human behaviors on the grounds of evolution hypothesis. Nowadays, it is even more frequently used in appraising secular law institutions and in formulating detailed postulates of legal decisions. Canon law is the law of the Roman Catholic Church, an immanent part of its structure, and it regulates the relationships among its members. Having presented the sources of canon law, the article briefly shows the necessary conditions for applying the achievements of evolutionary psychology to canon law, however, useful only in a narrow range of the laws of nature