Musical hearing and the acquisition of foreign-language intonation

The present study seeks to determine whether superior musical hearing is correlated with successful production of second language (L2) intonation patterns. Fifty Polish speakers of English at the university level were recorded before and after an extensive two-semester accent training course in English. Participants were asked to read aloud a series of short dialogues containing different intonation patterns, complete two musical hearing tests measuring tone deafness and melody discrimination, and a survey regarding musical experience. We visually analyzed and assessed participants’ intonation by comparing their F0 contours with the model provided by their accent training teachers following ToBI (Tones and Break Indices) guidelines and compared the results with the musical hearing test scores and the survey responses. The results suggest that more accurate pitch perception can be related to more correct production of L2 intonation patterns as participants with superior musical ear produced more native-like speech contours after training, similar to those of their teachers. After dividing participants into four categories based on their musical hearing test scores and musical experience, we also observed that some students with better musical hearing test scores were able to produce more correct L2 intonation patterns. However, students with poor musical hearing test scores and no musical background also improved, suggesting that the acquisition of L2 intonation in a formal classroom setting can be successful regardless of one’s musical hearing skills.This research was supported by the National Science Center in Poland, Grant 2014/ 15/N/HS2/03865. Principal investigator: Mateusz Jekiel. Recipient: Adam Mickie- wicz University, Poznań, Poland.131151178Studies in Second Language Learning and Teachin

Atheism, Metaphysics, and Philosophy of Democracy. Reflections on the Theology of the Polish Brethren

Artykuł poświęcony jest argumentom na rzecz tezy, że istotnie ateistyczna jest nie tylko koncepcja, zgodnie z którą „Bóg nie istnieje” (Bóg w znaczeniu, jakie nadają mu teologie), ale również teoria, która, wstępnie deklarując przywiązanie do idei Boga religijnie rozumianego, zarazem formułuje swoje wyznanie wiary w porządek społeczno-kulturowy i aksjologiczny w sposób zasadniczo sprzeczny z wizerunkiem Boga jako najwyższego szczebla absolutnej hierarchii, jako uosobienia absolutnej siły i wyłącznej kompetencji do definiowania dobra i zła. Ateizmem w tym rozumieniu jest pogląd o zasadniczo niehierarchicznej budowie świata i o nieistnieniu jednego absolutnego autorytetu i ateizmem w tym rozumieniu jest (pomimo teistycznej deklaracji) światopogląd Braci Polskich.The article is devoted to arguments for the thesis that not only the concept – according to which “God does not exist” (God in the sense given to him by theologies) – is indeed atheistic but also the theory which, initially declaring attachment to the idea of God religiously understood, simultaneously formulates its confession of faith in the socio-cultural and axiological order in a way fundamentally contradictory to the image of God as the highest level of the absolute hierarchy, the personification of absolute power, and exclusive competence to define good and evil. In this sense, atheism is the view of the fundamentally non-hierarchical structure of the world and the non-existence of one absolute authority. In this sense, atheism is (despite the theistic declaration) the worldview of the Polish Brethren

The role of olfactory communications in modification of intra-specific aggression in the common hamster Cricetus cricetus (L.)

Wydział BiologiiAgresja jest zachowaniem częściej obserwowanym u gryzoni podczas eksperymentów laboratoryjnych niż w warunkach naturalnych. Uważa się, że komunikacja zapachowa może wpływać na zmniejszanie liczby agresywnych interakcji poprzez ostrzegawczo-odstraszające działanie na osobniki w populacji. W celu zbadania roli komunikacji zapachowej w zmniejszaniu liczby agresywnych interakcji, przeprowadzono serię eksperymentów na dziko żyjących populacjach chomika europejskiego w miejscowościach Jaworzno (2012-2013) oraz Przybyszów (2014-2015). W eksperymentach przeprowadzonych w warunkach naturalnych zastosowano zmodyfikowane metody Owadowskiej (1999) natomiast w warunkach seminaturalnych zmodifikowany labirynt Y (Ferkin i Seamon 1987).Wykazano, że zapach nie jest dla chomika wabiącym atraktantem, a także bodźcem odstraszającym, niezależnie od płci dawców zapachu/badanego osobnika, czy niezależnie od prawdopodobnej znajomości zapachowej osobników. Stwierdzono również, że rezydenci zamieszkujący dany obszar rzadko reagują na zapach znakowaniem czy stresem. Eksperyment z labiryntem nie wykazał, aby agresywne interakcje dominowały nad zachowaniami defensywno-stresowymi, oraz aby doświadczenia nabyte w labiryncie wpływały na późniejsze unikanie/ignorowanie zapachu osobnika, prezentowanego przy wejściu do ramion labiryntu. Wyniki badań sugerują, że zapach nie pełni funkcji odstraszającej, lecz informacyjną, pozwalającą chomikom oszacować swoje szanse oraz kondycję konkurenta w razie późniejszego bezpośredniego spotkania.Aggression is a behaviour observed more often during laboratory experiments than in nature. It is believed that scent communication might reduce the number of aggressive interactions by its warning and deterring effect. To investigate the role of chemical communication in reducing the number of aggressive interactions, a series of experiments were conducted on wild-living populations of the common hamster in Jaworzno (2012-2013) and Przybyszów (2014-2015). Modified methods of Owadowska (1999) (for experiments in natural conditions) and Ferkin and Seamon (1987) (for experiment with Y-maze in seminatural conditions) were used. It was found that scent is not an attractant, nor a deterrent for the common hamster, regardless of the sex of the scent donor/tested individual or hamsters’ familiarity. Moreover, it was concluded that the residents rarely reacted to the new scent by overmarking it or showing stress. The Y-maze experiment did not proved that aggressive interactions dominated over defensive-stress behaviour, similarly the individual’s experience from the maze did not cause avoidance or indifference to the other male’s scent from the Y-maze in the later part of the experiment. Results of the studies suggests that the role of the scent is not to deter but to inform, so hamsters can estimate their chances and rivals’ condition in case of a potential direct encounter

Odessa–Brody–Płock Pipeline Project as an Element of Ensuring Poland’s Energy Security in the Political Thought of Selected Polish Political Parties in 2005–2015

Budowa bardziej zróżnicowanej struktury dostaw ropy naftowej do Polski przez lata była ważnym elementem wpływającym na realizowaną politykę energetyczną. Wiele ugrupowań politycznych podnosiło zasadność dywersyfikacji źródeł oraz kierunków dostaw tego surowca, a jednym z najważniejszych w tym obszarze projektów była budowa rurociągu łączącego polski i ukraiński system naftowy. Docelowo surowiec miał być sprowadzany z regionu Morza Kaspijskiego. Celem artykułu była analiza myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości, Platformy Obywatelskiej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego w zakresie budowy rurociągu Odessa–Brody–Płock do Polski. Rozważania zawarte w artykule pozwalają wskazać na główne argumenty formułowane przez polityków tych partii politycznych na temat problemów dostaw surowców energetycznych do Polski. Punktem wyjścia analiz była teza, że w ocenie polskich partii politycznych kooperacja z państwami Morza Kaspijskiego była kluczowym komponentem działań na rzecz dywersyfikacji źródeł oraz kierunków dostaw ropy naftowej do krajowych rafinerii.The construction of a more diversified crude oil supplies structure to Poland has been an important element influencing the Polish energy policy for years. Many political parties have raised the legitimacy of diversifying the sources and directions of supply of this commodity, and one of the most important projects in this area was the construction of a pipeline connecting the Polish and Ukrainian crude oil systems. Ultimately, the crude oil was to be imported from the Caspian Sea region. The article aims to analyse the political thought of Law and Justice, Civic Platform, and the Polish People’s Party regarding the construction of the Odessa–Brody–Płock pipeline to Poland. The considerations in the article make it possible to highlight the main arguments formulated by politicians of these political parties on the problems of supplying energy resources to Poland. The starting point of the analysis is the thesis that, in the opinion of Polish political parties, cooperation with the Caspian Sea countries was a key component of the efforts to diversify the sources and directions of crude oil supplies to domestic refineries

Chiral polyimine macrocycles containing anthracene moiety

Wydział ChemiiChemia i zastosowanie związków makrocyklicznych stanowią intensywnie eksploatowane obszary badań, limitowane głównie dostępnością odpowiednich związków. Makrocykle poliiminowe zawierające fragmenty antracenowe są praktycznie nieznane. Jednakże związki tego typu, zarówno chiralne jak i achiralne, stanowią interesujące obiekty badań ze względu na szereg istotnych cech strukturalnych i fizykochemicznych. W przedstawionej pracy moja uwaga skupiła się na opracowaniu metody syntezy chiralnych makrocykli na bazie (1R,2R)-trans-1,2-diaminocykloheksanu i aromatycznych dialdehydów zawierających fragmenty 9,10-difenyloantracenowe. Wykazałem, że zwiększenie zawady sterycznej, poprzez funkcjonalizację fragmentów antracenowych grupami tert-butylowymi, skutkuje powstawaniem nietypowych makrocykli oktaiminowych o kształcie kwadratu. Dużo uwagi poświęcone zostało możliwości odwracalnego wiązania tlenu singletowego przez makrocykle z utworzeniem odpowiednich endonadtlenków. Dla wybranych przypadków przeprowadziłem analizę dynamiki konformacyjnej co pozwoliło wykazać i scharakteryzować diastereoizomery konformacyjne obecne w roztworach niesymetrycznie podstawionych pochodnych 9,10-difenyloantracenu.Chemistry and applications of macrocyclic compounds have been intensively exploited fields, limited mainly by the availability of particular compounds. Polyimine macrocycles containing anthracene fragments are virtually unknown. However, compounds of this type, both chiral and achiral, constitute interesting objects of research due to a number of important structural features and physicochemical properties. In the presented work, my attention has been focused on the method development of chiral macrocycles synthesis based on (1R,2R)-trans-1,2-diaminocyclohexane and aromatic dialdehydes containing 9,10-diphenylanthracene fragments. I have shown that increase of steric hindrance by tert-butyl groups functionalization of the anthracene skeleton results in the formation of unusual octaimine square-shaped macrocycles. Much attention has been paid to the possibility of reversible binding of singlet oxygen by macrocycles with the formation of the corresponding endoperoxides. For selected cases, I have conducted conformational dynamics analyses, which have indicated the presence and allowed the characterization of conformational diastereoisomers present in solutions of asymmetrically-substituted 9,10-diphenylanthracene derivatives

Development of a technology for comprehensive management of waste from the production and use of soda. New materials from postsoda lime

Wydział ChemiiProdukcja sody kalcynowanej jest istotna z punku widzenia gospodarki, gdyż stanowi materiał bazowy w wielu gałęziach przemysłu. Wapno posodowe powstające podczas jej produkcji jest interesującym materiałem badawczym, powstaje w znacznych ilościach. Wapno posodowe (WP), opisane w literaturze, jest traktowane jako ogólne pojęcie produktu ubocznego/odpadu powstającego w procesie produkcji sody, z pominięciem dokładnego źródła powstania w procesie technologicznym. Powoduje to, że skład i właściwości takiego materiału są zmienne i trudne do przewidzenia. Zróżnicowanie podejścia do różnych frakcji WP, jako odmiennych i niezależnych materiałów, pozwoliło na lepsze ujednolicenie właściwości i cech charakterystycznych W ramach pracy zidentyfikowano i pogrupowano różne frakcje WP powstające na różnych etapach procesu produkcyjnego, oraz wybrano zastosowania dla danej frakcji WP w zależności od jego specyficznych właściwości. Na tej podstawie uzyskano dwa nowe materiały na bazie WP. Ich zastosowanie w skali przemysłowej charakteryzuje się dużym potencjałem. Zaproponowane materiały są wykonane z materiałów odpadowych, co jest korzystne z punktu widzenia gospodarki obiegu zamkniętego. Rezultatem prac wykonanych w ramach niniejszego doktoratu wdrożeniowego są m. in. 4 zgłoszenia patentowe dokonane na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlanego „Waciński”: nr P.440956, P.440957, P.440958, P.440959.The production of soda ash is important from the point of view of the economy, as it is the base material in many industries. The postsoda lime (PSL) formed during its production is an interesting research material, it is produced in significant quantities. Postsoda lime, described in the literature, is treated as a general term of a byproduct/ waste generated in the soda production process, omitting the exact source of production in the technological process. This makes the composition and properties of such material variable and difficult to predict. Differentiation of the approach to different PSL fractions, as different and independent materials, allowed for better unification of properties and characteristics As part of the work, various PSL fractions formed at different stages of the production process were identified and grouped, and applications for a given PSL fraction were selected depending on its specific properties. On this basis, two new materials based on PSL were obtained. Their use on an industrial scale is characterized by great potential. The proposed materials are made of waste materials, which is beneficial from the point of view of the circular economy. The results of the work carried out as part of this implementation doctorate are, among others: 4 patent applications filed for Construction Company "Waciński": no. P.440956, P.440957, P.440958, P.440959.Niniejszą pracę doktorską zrealizowano w ramach programu pt. „Doktorat wdrożeniowy” MNiSW nr 0017/DW/2018

Impact of DNA interhomolog polymorphism on meiotic crossover formation at the genome-wide and recombination hotspot scale in Arabidopsis thaliana

Wydział BiologiiRekombinacja mejotyczna crossing-over jest kluczowym procesem polegającym na wzajemnej wymianie fragmentów chromosomów homologicznych, który prowadzi do tworzenia nowych kombinacji alleli w organizmach hybrydowych. Podczas rekombinacji mejotycznej, polimorfizm DNA pomiędzy homologami może mieć wpływ na częstość i rozkład crossing-over wzdłuż chromosomów. Jednak efekt ten pozostaje wciąż słabo poznany. Aby zbadać związek między polimorfizmem, a rekombinacją w skali całego genomu zoptymalizowałam metodę genotypowania przez sekwencjonowanie (GBS), która umożliwia mapowanie zdarzeń crossing-over w różnych krzyżówkach Arabidopsis thaliana. Porówanie chromosomowego rozkładu crossing-over w liniach typu dzikiego i w tle mutantów msh2, które nie są zdolne do wykrywania błędnie sparowanych zasad w DNA, ujawniło znaczące różnice. Polegają one na tym, że miejsca bardziej polimorficzne, położone w regionach przycentromerowych są mniej aktywne rekombinacyjnie w mutancie msh2, natomiast crossing-over zachodzi z wyższą częstością w regionach subtelomerowych, które zawierają znacznie mniej polimorfizmów. Ponadto, opracowałam nowe narzędzie do badania rozkładu crossing-over na poziomie gorących miejsc rekombinacji, które nazwaliśmy typowaniem nasion (ang. seed-typing). Metoda ta umożliwia zarówno pomiar częstości crossing-over, jak i precyzyjne mapowanie miejsc zajścia poszczególnych zdarzeń rekombinacyjnych. Korzystając z tego podejścia, zidentyfikowałam bardzo polimorficzny interwał ChP z trzema gorącymi miejscami rekombinacji: Aro, Coco i Nala. Nasze wyniki pokazują, że centra gorących miejsc rekombinacji są praktycznie pozbawione polimorfizmów pojedynczego nukleotydu (ang. SNP), ale obecność SNP w ich bezpośredniej bliskości stymuluje aktywność crossing-over w danym miejscu. Ponadto, zmiany strukturalne otaczające badany interwał chromosomowy nie mają wpływu na częstość rekombinacji, jeśli nie obejmują bezpośrednio gorących miejsc rekombinacji. Przy użyciu linii A. thaliana z naturalną delecją w Coco lub po wygenerowaniu sztucznej delecji przy pomocy CRSIPR/Cas9, potwierdziliśmy, że u Arabidopsis nie występuje współzawodnictwo między blisko zlokalizowanymi gorącymi miejscami rekombinacji. Dodatkowo, zbadaliśmy związek pomiędzy SNP, MSH2 i rekombinacją poprzez mapowanie crossing-over w tle mutanta msh2. Ujawniło to interesującą tendencję polegającą na tym, że bardziej polimorficzne gorące miejsca rekombinacji są mniej aktywne po wyłączeniu systemu rozpoznawania błędnie sparowanych zasad (tj. w mutancie msh2). Bezpośredni wpływ polimorfizmów został sprawdzony w liniach, które są heterozygotyczne tylko w badanym interwale. Linie te, wykazywały wyższą częstość rekombinacji w badanym interwale w porównaniu z pełni homozygotycznymi liniami wsobnymi. Efekt ten nie był widoczny w roślinach posiadających mutację w genie MSH2, co sugeruje, że MSH2 promuje zachodzenie crossing-over w gorących miejscach rekombinacji otoczonych regionami o wysokiej gęstości SNP.Meiotic crossover recombination is a fundamental process relying on reciprocal exchanges of DNA fragments between homologous chromosomes, which enables to create novel allelic combinations in hybrid organisms. During meiotic recombination, the DNA polymorphism between parental chromosomes can be detected and influence the crossover frequency and distribution along chromosomes. However, this effect remains still poorly understood. To investigate the relation between polymorphisms and recombination at the genome-wide scale, I optimized the genotyping-by-sequencing (GBS) method that enables crossover mapping in different Arabidopsis thaliana hybrids. Comparison of crossover distributions in wild type and in msh2 mutants, defective in DNA mismatch recognition, revealed the remodeling of crossover landscapes from the diverse pericentromeres towards the less-polymorphic sub-telomeric regions in the msh2 mutant. Furthermore, I also developed a new tool to study crossover distribution at the hotspot level in Arabidopsis, called seed-typing. It provides both, a precise measurement of the crossover frequency and mapping of crossover breakpoints at the fine scale. Taking advantage of this approach, I identified highly polymorphic ChP interval with three recombination hotspots: Aro, Coco and Nala. Our results demonstrate that the hotspot centres are practically devoid of polymorphisms but the presence of SNPs around hotspots stimulate their crossover activity. We also show that structural changes surrounding the interval have no effect on the crossover frequency unless they directly involve recombination hotspots. We also confirmed lack of short-distance hotspot competition in Arabidopsis using a line with a natural deletion in Coco and after deleting a part of Coco by CRISPR/Cas9. The detailed protocol for efficient generation of desired mutations in different Arabidopsis accessions is also included in this dissertation. The relation between polymorphisms, MSH2 and recombination was investigated by crossover mapping in the msh2 background at the hotspots level. It revealed an interesting trend that more polymorphic hotspots are less active after disabling mismatch recognition system (i.e., in the msh2 mutant). The direct effect of polymorphisms was examined in lines, which are heterozygous only within the tested interval. They showed higher crossover rates when compared to inbred lines. This effect was not observed in sibling plants carrying the msh2 mutation, which highlights that MSH2 promotes crossover recombination in hotspot polymorphic regions

Value system of high school youth in the reality of a globalizing world

Wydział Studiów EdukacyjnychPraca doktorska na temat „System wartości młodzieży licealnej w rzeczywistości globalizującego się świata” to próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o to czy i w jaki sposób przeobrażeniom ulegają wartości i orientacje życiowe młodzieży w kontekście szybko postępujących procesów globalizacyjnych. Globalizacja to zjawisko wieloaspektowe, natomiast grupą szczególnie narażoną na zagrożenia płynące ze świata płynnej nowoczesności jest młodzież. Wiek młodzieńczy to czas poszukiwania własnej tożsamości, prób osiągnięcia niezależności oraz budowania systemu wartości. W niepewnej i zmiennej rzeczywistości zadania te stają się jeszcze trudniejsze ponieważ wyzwania, z jakimi musi poradzić sobie młodzież, docierają jednocześnie z zewnątrz, jak i od wewnątrz. Problematyka okresu młodzieńczego, wartości i orientacje życiowe preferowane przez młodzież są dominującym wątkiem rozważań teoretycznych niniejszej pracy, jak i przedmiotem badań naukowych w niej opisanych. Jej głównym celem jest analiza systemu wartości młodzieży, który pod naporem wielu nowych i dynamicznych czynników zewnętrznych może ulegać częstym przeobrażeniom. Aspiracje i styl życia młodzieży warto analizować i opisywać, jako że stanowią one obraz młodego pokolenia, tak odmiennego od poprzednich. Wartości i orientacje życiowe pełnią rolę fundamentów pod budowę współczesnego społeczeństwa. Świadomość ich istnienia i wiedza o nich, jest zatem warunkiem planowania przyszłych działań zmierzających do tworzenia społeczeństwa przyjaznego, otwartego, dającego szansę na rozwój i wzajemne współuczestnictwo w tym procesie.The thesis entitled "Values of high school youth in the reality of a globalizing world" is an attempt to find the answer to the question of whether and how the values and life orientations of young people are transforming in the context of rapidly advancing globalization processes. Globalization is a multi-faceted phenomenon and young people are a group particularly exposed to the dangers of a fluid modern world. Adolescence is a time of searching for one's own identity, trying to achieve independence and building a system of value. In an uncertain and changing reality, these tasks become even more difficult as the challenges that young people have to deal with come from both the outside and the inside. The adolescence, values and life orientations preferred by young people are the dominant theme of the theoretical considerations of this work, as well as the subject of scientific research described in it. Its main goal is to analyze the system of value of young people, which, under the pressure of many new and dynamic external factors, may be subject to frequent transformations. Aspirations and lifestyle of young people are worth analyzing and describing, as they are a picture of new generations, significantly different from the previous ones. Values and life orientations are the foundations for building a modern society. Awareness of their existence and knowledge of them is a prerequisite for planning future activities aimed at creating friendly, open society, giving the opportunity for development and mutual participation in this proces

Great woodcarving Altarpieces in Greater Poland during the Vasa era

Wydział Nauk o SztucePrzedmiotem rozprawy są tzw. wielkie drewniane nastawy ołtarzowe, wykonane do kościołów katolickich na terenie Wielkopolski w latach 1580–1660, gdzie w stosunkowo krótkim czasie powstały liczne retabula o bogatej oprawie dekoracyjnej. Zasadniczym problemem, który został omówiony była kwestia ich odrębności. Przeprowadzone badania koncentrowały się na trzech obszarach: zleceniodawcy, wykonawcy oraz specyfika omawianych prac. Z przeprowadzonych badań wynika, że za zleceniami stały wykształcone (zwykle przez jezuitów) nowe, katolickie elity, którym zależało na budowaniu prestiżu, pozycji rodu, zamanifestowaniu religijności, a tym samym lojalności wobec władcy. Istotną rolę odegrał ród Opalińskich oraz osoby z nim związane. Wielkopolska była w XVI w. obszarem o słabym potencjale rzeźbiarskim. Realizacja zleceń była możliwa dzięki pojawieniu się na tym terenie rzeźbiarzy, głównie z niemieckich terenów objętych wojną trzydziestoletnią. Wnieśli oni do miejscowej snycerki nowe praktyki. Wielkopolskie retabula wyróżnia rzeźbiarska dekoracyjność ornamentalna, w szczególności w partiach uszaków oraz wczesne zastosowanie ornamentu chrząstkowo-małżowinowego. Porównanie z nastawami z regionów ościennych dowodzi oryginalności rozwiązań wielkopolskich. Dysertacja buduje nowy obraz snycerki na terenach Rzeczypospolitej tego czasu i przywraca należne miejsce rzeźbie ołtarzowej z Wielkopolski.The subject of the dissertation are the great wooden altar retables, made for the Catholic churches in GP (1580-1660). The fundamental problem discussed in the thesis was the question of their distinctiveness. The conducted research are focused on three areas: the principal, the contractor and the specifics of the retables in question. The research shows that behind the commissions were educated new Catholic elites (being usually the Jesuit school alumni), who toke care to raise the prestige and position of their family, and manifested their religious devotion, and thus loyalty to the ruler. The Opalinski family and others, associated with this family, played an important role. GP was in the 16th c. an area of week sculptural potential. The fulfillment of commissions was made possible by the arrival to GP the sculptors originating mainly from the German regions affected by the Thirty Years' War. They brought new practices to local woodcarving. The retables from GP region are distinguished by the decorativeness of sculptural ornaments, especially on wings, as well as the early use of auricular ornamentation. Comparison with retables from neighboring regions proves the originality of solutions in GP. The dissertation presents a new picture of woodcarving in the territories of the Commonwealth of Poland of that time and restores the rightful place of altar sculpture in GP

From self-awareness to autonomy. The potential of coaching dialogue in supporting learners’ metacognitive awareness and autonomy among language departments students

Wydział NeofilologiiCelem rozprawy jest stwierdzenie, jaki może być potencjał i ograniczenia dialogu coachingowego w rozwijaniu zindywidualizowanej i ustrukturalizowanej aktywności metapoznawczej i autonomii w kształceniu językowym na poziomie studiów neofilologicznych. Rozdział 1 rozprawy prezentuje dwa paradygmaty współczesnej glottodydaktyki kluczowe dla przyjętej koncepcji uczenia się i nauczania – autonomizujący i mediacyjny. Uzupełnia go rozdział 2 zawierający przegląd najważniejszych nurtów i podejść, leżących u podstawy tych paradygmatów. Rozdział 3 służy prezentacji założeń i problemów typowych dla badań nad świadomością metapoznawczą i metapoznawczymi aspektami uczenia się. Rozdział 4 zawiera omówienie wybranych koncepcji i badań w zakresie sposobów stymulowania aktywności metapoznawczej stosowanych obecnie w kształceniu obcojęzycznym. Rezultatem syntezy treści tych rozdziałów jest podjęta w rozdziale 5 prezentacja koncepcji dialogu coachingowego w obszarze nauki języków obcych. Część empiryczną pracy otwiera rozdział 6, zawierający pytania badawcze i wybór metody badawczej. Rozdział 7 służy opisowi projektu badawczego, a także prezentacji i analizie wyników badania. Rozdział kończy omówienie wyników w świetle postawionych pytań badawczych. W rozdziale 8 przedstawiono ogólne wnioski z badania, implikacje metodologiczne i dydaktyczne oraz dezyderaty badawcze.The present thesis aims to investigate the potential of coaching dialogue in developing metacognitive awareness and autonomy in foreign language learning and teaching. Chapter 1 presents two key paradigms in contemporary foreign language teaching – autonomizing and mediative, whereas Chapter 2 provides a historical outline of the theories and approaches significant for their development. Chapter 3 discusses autonomy in foreign language learning in the light of two concepts – self-awareness and self-regulation. Chapter 4 is devoted to analysing some practical forms of developing students’ self-awareness present in the contemporary foreign language teaching practice. The author’s own proposal here is the coaching dialogue. Chapter 5 presents its origin and principles as well as its potential as a process of building metacognitive awareness. The empirical part of the study starts in Chapter 6 with general and detailed research questions, the presentation of methodology and research techniques used in the project. Chapter 7 contains an introduction to the research, the characteristics of the research group and it presents a specific research design employed in the study. Thus, Chapter 8 presents the general conclusions stemming from the project as well as the relevant methodological and pedagogical implications. It also specifies the directions for further research