32 research outputs found

    Desastres no Brasil? Práticas e abordagens em educação em redução de riscos e desastres

    Get PDF
    Nossa sociedade enfrenta desastres simultâneos. Em meio à pandemia, inundações, deslizamentos de terra e incêndios florestais fazem parte da realidade de milhões de brasileiros. Partindo de referenciais de Educação Ambiental Crítica e Sociedade de Risco, o objetivo deste trabalho foi analisar o perfil das escolas e as abordagens de Educação em Redução de Riscos e Desastres (ERRD) adotadas em 127 práticas inscritas na Campanha #AprenderParaPrevenir. As práticas de ERRD foram desenvolvidas majoritariamente em escolas públicas e em todas as etapas de ensino. Para melhor caracterizar essas práticas, foi construída uma mandala de ERRD que apresenta as principais modalidades e recursos didáticos adotados em cinco perspectivas de abordagens, a saber: Expositiva, Comunicativa, Experiencial, Investigativa e Cidadã. No propósito de educarmos em sociedades de risco e desastres socioambientais, apresentamos algumas reflexões: i) desnaturalizar os desastres e compreendê-los como uma construção social e cultural; ii) formar sociedades críticas e resilientes, capazes de lidar com incertezas da vida; iii) adotar uma perspectiva local e; iv) reconhecer as escolas como produtoras de conhecimentos. As comunidades de aprendizagem em ERRD estabelecidas entre escolas, defesas civis e universidades proporcionam aprendizados para todas/todos, particularmente nesta temática recente e desafiadora no contexto escolar, e que tem demandado de professoras/ professores a produção de novas práticas pedagógicas e esforços colaborativos entre os saberes, gerações e instituições

    Sequências didáticas e o potencial para discutir a construção de saberes de futuros professores de ciencias

    Get PDF
    Investigamos a concepção de sequências didáticas de ensino de zoologia produzidas por professores em formação com objetivo de contextualiza-las em relação ao referencial teórico de desenho de sequências de ensino e aprendizagem (Méheut, 2005). A grande maioria dessas sequências didáticas foi concebida de modo a problematizar questões epistemológicas da ciência e conflitos cognitivos, aspectos bem consolidados e discutidos nas práticas pedagógicas, sendo que um baixo número explorou abordagens construtivistas. Constatamos com este estudo que a pesquisa de sequências didáticas produzidas nas licenciaturas em ciências, sob este olhar epistê-mico-pedagógico, tem grande potencial para discutir a construção de saberes na licenciatura, ex-plorando diversificados processos de ensinagem e discutindo potencialidades e limites educativas em sala de aula

    Desastres e educação: uma combinação possível?

    Get PDF

    Roda de conversa : potencial para a educação ambiental crítica no Ensino Fundamental II

    Get PDF
    Neste trabalho apresentamos os resultados de uma investigação que busca identificar os conflitos gerados sobre a temática ambiental de uma roda de conversa em uma aula de ciências no Ensino Fundamental II a partir da análise das concepções de meio ambiente de alunos e da análise da condução da roda de conversa. Constatamos, entre outras conclusões, que os alunos têm, em sua maioria, concepções ligadas a corrente naturalista, e que os grandes conflitos durante a roda foram relacionados à pertença do homem ao meio ambiente e à romantização do campo. Com os dados consideramos que a metodologia da Roda de Conversa é relevante para a Educação Ambiental crítica por seu caráter participativo e de aprendizagem social

    La lecture critique des médias : une stratégie de formation en éducation relative à l’environnement

    Get PDF
    Cet article présente l’analyse d’une pratique de lecture critique d’un reportage télévisé qui a été développée au cours d’un atelier de formation continue des enseignant.e.s du secondaire de l’État de São Paulo au Brésil. Nous avons caractérisé les discussions entre les participant.e.s après la projection du reportage, en particulier à la lumière du courant critique de l’éducation relative à l’environnement. Au cours de leurs échanges, les enseignant.e.s ont signalé la non-neutralité de cette production médiatique et en plus d’examiner les thèmes présentés dans le reportage, les participant.e.s ont abordé de sujets n’ayant pas été traités dans le documentaire, tels que la situation politique et la crise du système économique. Nous soulignons le potentiel d’une telle activité pour promouvoir une formation continue s’inspirant des fondements d’une éducation libertaire, engagée et consciente.This research analyzes a practice of critical reading of a television report, which was developed during a workshop for in-service training of secondary teachers in the State of São Paulo, Brazil. We characterize the discussions developed by the teachers after the presentation of the documentary, in light of the field of critical environmental education. It was possible to realize that teachers were aware of media non-neutrality and that, in addition to criticizing the themes presented in the report, the teachers used a long period of discussion to share subjects that were not present, such as politics and the economic system crisis. We underline the potential of such an activity to promote an in-service teacher education based on the theoretical foundations of a libertarian, engaged and conscious education

    Concepções de educação ambiental na mídia e em práticas escolares: contribuições de uma tipologia

    Get PDF
    Partindo da constatação de que existe uma pluralidade de ações emeducação ambiental, o objetivo central deste trabalho é apresentar e aplicaruma tipologia que possibilite a identificação das concepções de educaçãoambiental presentes em materiais e práticas escolares. Para a tipologiaforam eleitas três categorias de concepção de educação ambiental:conservadora, pragmática e crítica. Para cada concepção foram agrupadascinco dimensões de análise: relação ser humano-meio ambiente, ciência etecnologia, valores éticos, política e atividades sugeridas. A tipologia foiutilizada em três pesquisas: análise de filmes didáticos, imagens de capas derevistas e práticas escolares. Ressalta-se que esta investigação foi realizadaem uma visão propositiva, uma vez que se procurou estabelecer algumasdiretrizes e sugestões para a análise da pluralidade das práticas de educaçãoambiental e trazer possibilidades de escolha consciente, com critérios maisclaros, para os professores e profissionais da área

    Uso de casos investigativos como estratégia para promoção de uma perspectiva mais crítica de Educação Ambiental

    Get PDF
    Abstract This article includes part of a master study, in which we aimed to investigate the use of Case Study Teaching as strategy to promote a more reflective and critical approach in an Environmental Education training. In this research, we assumed the adoption of a socio-cultural and historical perspective, and we chose to interpret our data through a qualitative perspective. We assume as a guide of our analyzes, the discourse conception of social practice and ideological arena proposed by the Bakhtin Circle theory and by Ducrot's polyphonic theory. Our analyzes indicate the potential of promoting spaces that encourage the production of authorial materials  during teacher trainings processes, once this helps to incorporate technical and practical aspects  which are inherent to teacher's profession. Keywords: Critical environmental education, Teacher training, Case Study Teaching.Resumen Este artículo recoge una parte de los estudios realizados en nuestra tesis de maestría, en la que tuvimos como objetivo investigar la adopción del Aprendizaje Didáctico Basado en Casos como estrategia de formación para promover un enfoque más reflexivo y crítico de la Educación Ambiental. En nuestra investigación, asumimos en el análisis de datos la adopción de una perspectiva sociocultural e histórica, y optamos por interpretar nuestros datos a través de una perspectiva cualitativa. Asumimos como guía de nuestros análisis la concepción del discurso como práctica social y arena ideológica de los enunciadores propuesta por la teoría del enunciado del Círculo de Bakhtin y por la teoría polifónica de Ducrot. Nuestros análisis señalaron la potencialidad de promover espacios que incentiven la producción de material autoral durante los procesos de formación, agregando aspectos del repertorio técnico y práctico inherentes a la profesión docente. Palavras-chaves: Educación ambiental crítica, Formación continua del maestros, Aprendizaje basado en casos.Resumo Este artigo contempla uma parte dos estudos realizados em nossa dissertação de mestrado, em que tivemos por objetivo investigar a adoção da modalidade didática Aprendizagem Baseada em Casos como estratégia formativa para a promoção de uma abordagem mais reflexiva e crítica de Educação Ambiental. Em nossa investigação, assumimos na análise dos dados a adoção de uma perspectiva sociocultural e histórica, e optamos por interpretar nossos dados por meio de uma perspectiva qualitativa. Assumimos como norteadores das nossas análises a concepção de discurso enquanto prática social e arena ideológica dos enunciadores proposta pela teoria do enunciado do Círculo de Bakhtin e pela teoria polifônica de Ducrot. Nossas análises indicaram a potencialidade da promoção de espaços que incentivam a produção de material autoral durante processos de formação, ao agregar aspectos do repertório técnico e prático inerente ao ofício do professor (a). Palavras-chave: Educação ambiental crítica, Formação continuada, Aprendizagem baseada em casos

    A Supervisão de Estágio da Licenciatura no IB-USP: Ensino por Investigação e Pesquisa

    Get PDF
    A habilitação em licenciatura do curso de Ciências Biológicas do Instituto de Biociências da USP tem passado por constante aprimoramento desde que implantada a nova estrutura curricular em 2007, em resposta à adequação ao Programa de Formação de Professores da USP de 2004. Dentre as principais ações implementadas, destacam-se as atuais disciplinas relacionadas à supervisão das cem horas de estágio nas escolas-campo a cargo do IB-USP. Foram criadas duas disciplinas, Estágio Supervisionado em Ensino de Biologia e Estágio com Pesquisa em Ensino de Biologia, permitindo não apenas a efetiva realização do total de horas nas escolas-campo de estágio, como, mais especialmente, o desenvolvimento e a implementação de práticas de intervenção baseadas no ensino por investigação, bem como de práticas de intervenção acompanhadas de um exercício de pesquisa na área de educação científica. As iniciativas têm resultado em cumprimento bastante satisfatório dos objetivos previstos do processo de ensino-aprendizagem dos alunosThe teacher formation in the Course of Biological Sciences of the Institute of Biosciences of USP has undergone constant improvement since the new curriculum was implemented in 2007, in response to the USP Teacher Training Program (2004). Among the main actions, it is worth highlighting the current disciplines related to the supervision of the 100h internship at the IB-USP internship camp schools. Two disciplines were created, “Supervised Internship in Biology Teaching” and “Internship with Research in Biology Teaching”. Such disciplines allow not only the effective realization of the total number of hours of internship in schools, but more especially the development and implementation of intervention practices based on inquiry teaching, as well as intervention practices accompanied by a research exercise in the area of scientific education.. The initiatives have resulted in a very satisfactory fulfillment of the students teaching-learning objective

    Sähköalan perustutkinnon perusteiden muokkaaminen oppilaitokselle

    Get PDF
    Insinöörityössä aiheena oli sähköalan perustutkinnon, Opetushallituksen antaman tutkinnon perusteiden räätälöinti Paimion Ammatillisen Aikuiskoulutuskeskuksen käyttöön sopivaksi. Työssä tarkoituksena oli rakentaa oppimiskokonaisuus, joka mahdollisimman tehokkaalla tavalla varmistaa tarvittavan osaamisen sekä koulutuksen laadun samoin kuin optimaalisen kouluttajaresurssien ja koulun tilojen sekä laitteistojen käytön ko. tutkintoon valmistavassa koulutuksessa työelämän vaatimukset huomioon ottaen. Työn sisällöllisinä tavoitteina olivat mm. opetussuunnitelman uudelleenjärjestely koulun käytössä olevaan opetusvälineistöön ja tarvikkeisiin sopivaksi, opintojaksojen tuntijakojen selkeyttäminen sekä opetus- ja ohjaamismenetelmien suunnittelu. Tällä saatiin aikaiseksi selkeä resurssitaulukko kulloinkin käytettävissä olevista kouluttajista ja oppilasryhmien jakautumisista eri tiloihin ilman päällekkäisyyksiä. Tämä lisäsi myös koulutuksien suunnittelun helppoutta paljon kauemmaksi tulevaisuuteen kuin aiemmin on pystytty. Opetushallituksen opetussuunnitelma on annettu yleisohjeeksi oppilaitoksille ja tästä johtuen jokaiselle kouluttajalle syntyi asioista omanlainen tulkinta. Tämän johdosta myös oppimateriaaleista muodostui aika erilaisia eri kouluttajien välillä. Tässä työssä käytiin läpi myös tutkinnon perusteiden sisältöä, niiden aiheuttamia ongelmia kuten edellä mainittiin ja kuinka niistä oli tarkoitus päästä eroon, sekä tutkittiin tämän kautta vaikutusta sekä opiskelun että opetuksen sujuvuuteen, laatuun ja vaikuttavuuteen, jota seurattiin oppilaspalautteiden kautta. Opiskelijat antoivat nimettömän palautteen opiskelumenetelmistä, aineiston sisällöstä ja sitä kuinka tämä kaikki oli vastannut heidän odotuksia sekä mielipiteensä kouluttajan asiantuntemuksesta ja opetustaidosta. Tämä palaute annettiin aina jokaisen tutkinnon osan suorituksen jälkeen. Samoja palautteitta oppilaitos on kerännyt myös aiemmin, joten tuloksia oli helppo vertailla ja todeta kehitystä tapahtuneen tämän työn myötäThe purpose of this final year project was to modify the basic content of the vocational qualification in electrical engineering given by the National Board of Education for the Paimio Adult Vocational Centre. The goal was to build up a curriculum that would assure the necessary competence and quality of the education and optimize the use of trainers, classrooms and teaching materials and equipments, keeping in mind the demands of working life. The project included reorganizing curriculum to suit the school’s technical education equipment, simplify timetables and create a new way to teach and guide students. With these modifications, the result was a functioning table of the trainers available and clear schedules for everybody, a chart for avoiding double booking of classrooms. Also after this project, the planning of the courses has been much easier to do for the future
    corecore