Crediting donations towards the legitimate share according to the jurisdiction of the Krakow- and Lvov-based district courts in the Interwar period

The Austrian Civil Code (ABGB), which was in force in the districts of the courts based in Lvov and Krakow in the Interwar period, stipulated the principle of freedom of testing by the testator. That freedom, however, could harm the inheritance rights of the persons who were the nearest to the testator. The institution protecting the rights of these persons was the legitimate share which they were entitled to as heirs-at-law. The basis to assess the height of the legitim was the size of inheritance. However, while estimating thelegitimate share, donations which the heirs-at-law (persons entitled to the legitim), heirs and legatees had received from testators were taken into consideration as well. The ABGB provided that in the case where the legitim which the heirs-at-law were entitled to was depleted (not at full height) they could demand completion of it. Questions concerning which donations were taken into account and which were not while estimating the height of the legitim due to different practices in this respect were the subject of many courts’ adjudgments. The jurisprudence in this sphere was not uniform. It stipulated compensation of the depleted legitimate share both in kind (in the form of proportional part of the donation) and as a financial benefit, with time evolving towards the latter to a greater and greater extent.Austriacki kodeks cywilny (ABGB) obowiązujący w okręgach sądów apelacji lwowskiej i krakowskiej w okresie międzywojennym przewidywał zasadę swobody testowania przez spadkodawcę. Swoboda ta mogła jednak niekiedy godzić w prawa spadkowe osób najbliższych spadkodawcy. Instytucją chroniącą prawa tych osób był zachowek, który należał się im jako dziedzicom koniecznym. Podstawą obliczenia wysokości zachowku była wielkość masy spadkowej. Przy obliczaniu zachowku brano jednak pod uwagę także darowizny, jakie otrzymali od spadkodawcy dziedzice konieczni (osoby uprawnione do zachowku) oraz spadkobiercy i legatariusze. ABGB przewidywał, że w przypadku gdy należny dziedzicom koniecznym zachowek był uszczuplony (w niepełnej wysokości), mogli oni domagać się jego uzupełnienia. Kwestie dotyczącego tego, jakie darowizny były brane pod uwagę, a jakie nie przy obliczaniu wysokości zachowku, wskutek różnych praktyk w tym zakresie były przedmiotem wielu orzeczeń sądów. Orzecznictwo sądów w tym zakresie było niejednolite. Przewidywało wyrównanie uszczuplonego zachowku zarówno w naturze (w postaci proporcjonalnej części darowizny), jak i w postaci świadczenia pieniężnego, z czasem coraz bardziej ewoluując w tym kierunku

Salony i zebrania naukowo-literackie prowadzone przez adwokatów warszawskich w drugiej połowie XIX w. – ich rola społeczna i kulturotwórcza

In the 19th century, scientific-literary and artistic salons have already had a long tradition in Polish culture. Since they derived from the French model, they were usually organized by aristocrats. In the second half of the 19th century, Polish intelligentsia, including lawyers, organized similar meetings, which led to a social intermingling of their profession. They regularly met in the private houses of Warsaw lawyers, such as Edward Leo (1828–1901), Aleksander Kraushar (1843–1931), Lucjan Wrotkowski (1847–1902) and Adolf Suligowski (1849–1932). Professional as well as scientific, literary and artistic issues were discussed at the meetings. Newly published Polish and foreign books were presented, fragments of texts were read and discussed, which propagated book culture in the circles of Warsaw lawyers.W XIX w. w kulturze polskiej salony naukowo-literackie i artystyczne miały już długą tradycję, wzorowaną na francuskiej, stąd były najczęściej organizowane przez arystokrację. W drugiej połowie XIX w. inteligencja polska (w tym adwokaci) organizowała na ich wzór podobne spotkania integrujące środowisko zawodowe. Regularnie zbierano się w domach znanych warszawskich adwokatów: Edwarda Leo (1828–1901), Aleksandra Kraushara (1843–1931), Lucjana Wrotnowskiego (1847–1902) i Adolfa Suligowskiego (1849–1932). Na zebraniach tych dyskutowano zarówno o sprawach zawodowych, jak i o kwestiach naukowych, literackich i artystycznych. Prezentowano nowości książkowe, polskie i obce, czytano fragmenty prac oraz wymieniano się uwagami na temat lektury, propagując w środowisku adwokatów warszawskich kulturę książki

Zasady wykonywania zawodu przez adwokatów w świetle orzecznictwa sądów dyscyplinarnych w Polsce w okresie międzywojennym (rekonesans badawczy)

Autor przyczynku, stanowiącego rekonesans badawczy, na podstawie orzecznictwa sądów dyscyplinarnych w Polsce w okresie międzywojennym przedstawia negatywne przykłady podejścia adwokatów do spraw powierzonych im przez klientów oraz to, jak różnie niekiedy podchodzili do przepisów regulujących zasady wykonywania przez nich zawodu. Powoływane orzeczenia świadczą o tym, jak ważną rolę odgrywało sądownictwo dyscyplinarne, stojące na straży tego, by zawód adwokata dalej uważany był za zawód zaufania publicznego. Są one także odzwierciedleniem ewolucji zasad i przepisów dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów w międzywojennej Polsce

Zasady dziedziczenia nieruchomości według Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch w XIX wieku

Principles of inheriting immovable property according to Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch in 19th centuryThe author presents the principles of inheriting immovable property in ABGB. Within the inheritance law in ABGB the notion of immovable property was infrequently evoked, as immovable property was not differentiated from other elements of the legacy. The regulations concerning inheriting immovable property in ABGB did not form any coherent system. The legislator mentioned them in the context of regulating certain institutions of inheritance law: substitution of trust, family trust, legacy, legitime, and inheritance. The author provides a detailed discussion of mentioned cases, at the same time presenting the views of the most prominent experts on inheritance law, the Cracovian scholars: Stanisław Wróblewski, Fryderyk Zoll (the elder) and Kazimierz Przybyłowski. All this is set against the background of French inheritance law which operated in the Kingdom of Poland at that time

Jan Baszkiewicz’s Wrocław Period

Jan Baszkiewicz, the eminent political and legal thought historian, in the years 1959–1968 was associated with the University of Wrocław, working at the Faculty of Law and Administration. The nine-year Wrocław period was very important in Jan Baszkiewicz’s life. First employed at the Chair of General History of State and Law and, later, at the Chair of History of Political and Legal Doctrines, Jan Baszkiewicz can be deemed the father of the Wrocław history of political and legal doctrines. For didactic purposes, he developed academic course materials on the above subject, on which History of Political and Legal Doctrines, published together with Franciszek Ryszka in 1969, was based. It was the first Polish academic textbook fully discussing the history of political and legal thought from antiquity to contemporary times. During his stay in Wrocław, Jan Baszkiewicz published Sovereign State in the Feudal Political Doctrine until the Early 14th Century (Warsaw 1964), one of the most significant studies among all of his scientific achievements, which has later become a classic of the genre and strengthened Jan Baszkiewicz’s position among Polish state and law historians. He also performed important organisational functions. In 1960, Jan Baszkiewicz was appointed the Head of the Department of Political Doctrines, and, in 1963, of the Chair of Political and Legal Doctrines. From 1962 until 1964, he was Deputy Dean for Didactics of the Faculty of Law. In September 1965, Jan Baszkiewicz was appointed Deputy Vice-Chancellor for Academic Affairs and Youth of the University of Wrocław and fulfilled that role through to the March 1968 Polish political crisis. Due to the attitude he demonstrated towards that situation, he was forced to move from Wrocław to the University of Silesia in Katowice. In 2003, the University of Wrocław conferred an honorary doctorate upon [email protected] WrocławskiArch. UWr sygn. AU-185/1, Uniwersytet Wrocławski, Biuro Promocji i Informacji, RP – 0732/136, Baszkiewicz Jan.Arch. UWr sygn. AU-271/2, Protokoły posiedzeń Rady Wydziału Prawa 1956–1960.Arch. UWr sygn. AU-271/3, Protokoły posiedzeń Rady Wydziału Prawa 1960–1962.Arch. UWr sygn. AU-271/5, Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa W-III/0001. Rada Wydziału – protokoły posiedzeń 1962–1964.Arch. UWr, sygn. AU-271/7, Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa i Administracji W-III/0001. Rada Wydziału – protokoły posiedzeń 1966–1969.Arch. UWr sygn. 138/406, Uniwersytet Wrocławski. Dział Kadr RK-120/406, Jan Baszkiewicz.Banaszkiewicz M., Profesor Jan Baszkiewicz (3 stycznia 1930 – 27 stycznia 2011), „Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2011, nr 1.Baszkiewicz J., Andreew Michaił, Angełow Dimitǎr, Istorija nabǎłgarskata dǎarżatwa i prawo, Sofija 1959, „Państwo i Prawo” 1960, R. 15, z. 6.Baszkiewicz J., Grzybowski Stanisław, Poglądy społeczne publicystów hugoneckich 1559–1598, Wrocław 1964, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, t. 17, z. 2.Baszkiewicz J., Jan Kolasa, Prawo narodów w szkołach polskich wieku Oświecenia, Warszawa 1954, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1956, t. 7, z. 2.Baszkiewicz J., Kirfel Hans Joachim, Weltherrschaftsidee und B¨undnispolitik, Bonn 1959, „Kwartalnik Historyczny” 1960, R. 67, nr 1.Baszkiewicz J., Koranyi Karol, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 1963, t. 2, cz. 1, „Państwo i Prawo” 1964, R. 19, z. 10.Baszkiewicz J., Leon Bojm, Mongolska Republika Ludowa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego” 1956, nr 3, Prawo I, seria A, „Państwo i Prawo” 1957, R. 12, z. 2.Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetu, Warszawa 1963.Baszkiewicz J., Mowa dhc UWr. profesora Jana Baszkiewicza, [w:] Doktorat honoris causa UWr. dla prof. Jana Baszkiewicza, „Przegląd Uniwersytecki” 2003, R. 9, nr 11.Baszkiewicz J., Omnia sunt principis. O własności i jurysdykcji w koncepcji (XII–XIV w.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego” 1961, nr 34, Prawo t. 8, seria A.Baszkiewicz J., Prawo rzymskie i prawo kanoniczne w kulturze politycznej Polski od XII do XIV wieku, [w:] Historia kultury średniowiecznej w Polsce. IX Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Warszawie 13–15 września 1963. Referaty, Warszawa 1963.Baszkiewicz J., Queloues remarcues sur la conception de dominium mundi dans l’oeuvre de Bartolus, w: Bartolo da Sassoferrate. Studi e documenti per il VI centenlario, Milano 1962.Baszkiewicz J., Sieradzki Józef, Polska wieku XIV, Warszawa 1959, „Kwartalnik Historyczny” 1960, R. 67, nr 1.Baszkiewicz J., Villey Michel, Lec¸ons d’istoire de la philosophie du droit, Paris 1957, „Państwo i Prawo” 1959, R. 14, z. 12.Baszkiewicz J., Vois´e Waldemar, Początki nowożytnych nauk społecznych. Epoka Renesansu, jej narodziny i schyłek, Warszawa 1962, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1964, t. 16, z. 1.Baszkiewicz J., W sprawie dalszego pogłębiania problematyki XIII–XIV wieku, [w:] Konferencja śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Wrocław 28 VI –1 VII 1953. Przemówienia, referaty, dyskusje, red. L. Grosfeld, W. Kula, B. Leśnodorski, t. I, Wrocław 1954.Baszkiewicz J., Staszków M., W sprawie wstępów historycznych w podręcznikach prawniczych, „Państwo i Prawo” 1955, R. 10, z. 7/8.Bojarski M., Droga życiowa prof. Jana Baszkiewicza, [w:] Doktorat honoris causa UWr. dla prof. Jana Baszkiewicza, „Przegląd Uniwersytecki” 2003, R. 9, nr 11.Cetwiński M., Kilka uwag o monografii Jana Baszkiewicza na tle czasów w których powstała, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 1.Filipowicz S., Uniwersytet Jana Baszkiewicza, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2012, t. 64, z. 1.Grzybowski K., U źródeł doktryny suwerenności państwa, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, t. 17, z. 2.Jonca K., Jan Baszkiewicz – iuris doctor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2004, t. 56, z. 1.Jonca K., Laudacja prof. Janowi Baszkiewiczowi, [w:] Doktorat honoris causa UWr. dla prof. Jana Baszkiewicza, „Przegląd Uniwersytecki” 2003, R. 9, nr 11.Jurek T., Jana Baszkiewicza Powstanie zjednoczonego państwa polskiego z perspektywy półwiecza, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 1.Konferencja katedr historycznoprawnych w Karpaczu, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, t. 17, z. 2.Konferencja naukowa doktorów honoris causa uczelni Wrocławia i Opola. Zjednoczona Europa jako fundament nowego porządku globalnego, „Przegląd Uniwersytecki” 2004, R. X, nr 5.Koredczuk J., 60-lecie powołania katedr historyczno-prawnych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 3015, Prawo t. 303, Studia Historycznoprawne, Wrocław 2007.Kuleczka G., Sprawozdanie z konferencji katedr historycznoprawnych odbytej w Kołobrzegu w dniach 8–10 czerwca 1967 r., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1968, t. 20, z. 1.Maciejewski M., O Jana Baszkiewicza badaniach nad prawem, państwem, historią i polityką, [w:] Prawnicy na Uniwersytecie Wrocławskim, red. M.Marszał, J. Przygodzki, Wrocław 2012.Maciejewski M., Opinia w związku z wszczęciem przez Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego postępowania o nadanie Profesorowi Janowi Baszkiewiczowi tytułu doktora honoris causa, [w:] Profesor Jan Baszkiewicz. Doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.Majchrowski J., Laudacja, w: Profesor Jan Baszkiewicz. Doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.Nowacki B., Zjednoczenie państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku w badaniach do początku lat pięćdziesiątych XX wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 1.Olszewski H., Jan Baszkiewicz (1930–2011), „Nauka” 2011, nr 1.Olszewski H., Jana Baszkiewicza Powstanie zjednoczonego państwa polskiego a nauka historii prawa pierwszej połowy lat pięćdziesiątych XX wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 1.Olszewski H., Opinia o sylwetce naukowej Profesora Jana Baszkiewicza w związku z wszczęciem przez Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego postępowania o nadanie MU doktoratu honoris causa, Kraków 2008.Sadowski M., Jan Baszkiewicz – historyk doktryn politycznych i prawnych, [w:] Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej, red. M. Maciejewski, M. Marszał, M. Sadowski, Wrocław 2014.Suleja W., Dolnośląski marzec ’68. Anatomia protestu, Warszawa 2006.Suleja W., Historia Wrocławia, t. 3. W Polsce Ludowej, PRL i III Rzeczypospolita, Wrocław 2001.Szymoszek E., Szkoła glosatorów w polskiej literaturze historycznoprawnej. Poglądy Jana Baszkiewicza, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 2616. Prawo t. 288, Wrocław 2004.Wrzesiński W., Uniwersytet Wrocławski 1945–1995, Wrocław 1995.Wrzesiński W., Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–2002, [w:] T. Kulak, M. Pater, W. Wrzesiński, Uniwersytet Wrocławski 1702–2002, Wrocław 2002.Wyszyński M., Czy „Statutum-Consuetudo” Bartolusa mogło mieć wpływ na prawo polskie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego” 1959, nr 22, Prawo t. 6, seria A.„Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1961, t. 16, seria A.„Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1963, t. 19, seria A.„Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1965, t. 20, seria A.„Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1968, t. 23, seria A.„Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1970, t. 25, seria A.269-28514126928

Przestępstwa przeciwko wyborom i głosowaniu w polskim prawie karnym XX wieku

In the explanatory part, the author presents legal and criminal measures aiming at protecting election and voting against electoral fraud and other crimes in the Polish criminal code of the 20th century. Because elections are regarded as one of the most significant events in the public life, their protection is of the utmost importance and is a guarantee of their undisturbed management. The prevention of electoral fraud was provided for in the Criminal Codes of 1932, 1969 and 1997. It was most widely discussed in the Criminal Code of 1932, which served as the basis for the Criminal Code of 1997 in force to date. It was given the least attention, only in one article, in the 1969 edition, which indicates the importance of elections in a socialist state. The most serious threat to the integrity of contemporary elections is electoral corruption, including electoral bribery and venality. Contemporarily, apart from criminal codes, criminal sanctions regarding elections and voting are provided for in the electoral regulations and the Electoral Code of 2011.In the explanatory part, the author presents legal and criminal measures aiming at protecting election and voting against electoral fraud and other crimes in the Polish criminal code of the 20th century. Because elections are regarded as one of the most significant events in the public life, their protection is of the utmost importance and is a guarantee of their undisturbed management. The prevention of electoral fraud was provided for in the Criminal Codes of 1932, 1969 and 1997. It was most widely discussed in the Criminal Code of 1932, which served as the basis for the Criminal Code of 1997 in force to date. It was given the least attention, only in one article, in the 1969 edition, which indicates the importance of elections in a socialist state. The most serious threat to the integrity of contemporary elections is electoral corruption, including electoral bribery and venality. Contemporarily, apart from criminal codes, criminal sanctions regarding elections and voting are provided for in the electoral regulations and the Electoral Code of 2011

Od prawa kościelnego do historii prawa. Powikłane powojenne losy Profesora Leszka Winowskiego

Artykuł ukazuje powojenne losy profesora Leszka Winowskiego, przedwojennego asystenta w Katedrze Prawa Kościelnego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, który po II wojnie światowej podjął zatrudnienie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego zatrudnienie, a także późniejsza praca na Wydziale Prawa we Wrocławiu wiązała się prawie przez cały okres z negatywnym nastawieniem do jego osoby władz komunistycznych, które z powodów ideologicznych niechętnie odnosiły się do przedwojennej kadry akademickiej. W przypadku L. Winowskiego główną przyczyną niechęci władz do jego osoby było zajmowanie się przez niego nieuznawaną przez władze komunistyczne dyscypliną naukową, jaką było prawo kościelne oraz jego dodatkowe zatrudnienie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i różnorakie związki z Kościołem Katolickim. To spowodowało, że z konieczności został on zatrudniony w Katedrze Historii Prawa na Zachodzie Europy (później Zakładzie Powszechnej Historii Państwa i Prawa), starając się połączyć swoje dawne zainteresowania z zakresem tematycznym badań jednostki organizacyjnej, w której podjął zatrudnienie. Swoje zainteresowania naukowe oparte na wspomnianych uwarunkowaniach skupił na relacjach łączących Kościół na Śląsku z resztą Kościoła polskiego i polityce władz pruskich w stosunku do niego. Drugim nurtem badawczym, któremu poświęcił wiele prac, był stosunek Kościoła i głoszonej przez niego nauki do innowierców w okresie średniowiecza, a w związku z tym również prawo islamu, stając się w tej kwestii niekwestionowanym autorytetem w Polsce. Powojenne wrocławskie losy profesora L. Winowskiego odzwierciedlają politykę państwa w stosunku do Kościoła w okresie PRL, stanowiąc również świadectwo realizowanej wówczas polityki naukowej

Legalna teoria dowodowa i jej wpływ na rozwój inkwizycyjnego procesu karnego

"Nawiązując do wypowiedzi prof. Stanisława Waltosia, że najpierw na świecie pojawił się świadek, potem powstało prawo procesowe możemy dodać, że powstały także teorie dotyczące tych tematów. Teorie te miały różny charakter i moc. Były także czasy, gdy miały one moc bezwzględnie obowiązującą i określano je mianem legalnych. Taka teoria dowodowa jest jedną z cech immanentnych inkwizycyjnego procesu karnego."(...

Przymus psychiczny w polskim prawie karnym okresu międzywojennego

In the Polish penal law of the twenty year period between the world wars, following post-annexation codifi cation, the psychological coercion (vis compulsiva) was admitted as a rationale for criminal liability of a person who involuntarily committed a criminal act. Not regulated directly by the penal code of 1932 the psychological coercion was associated with a state of necessity. In reality, most often it took the shape of a threat. Its characteristics were the subject of a dispute among experts in the Polish penal code in the twenty year period between the world wars. Some of the experts associated it with a physical coercion (vis absoluta) regulated in Art. 19 of the Code, which wholly excluded criminal liability of the perpetrator. As the issue was complex, it was discussed by head Polish experts in the penal law of that time (J. Makarewicz, W. Makowski, E. Krzymuski, W. Wolter, E.S. Rappaport, S. Śliwiński)