Deutsche und polnische Phraseologie und Parömiologie im Kontakt und Kontrast

Das vorliegende Themenheft versammelt Beiträge, in denen der aktuelle Forschungsstand im Bereich der deutsch-polnischen und polnisch-deutschen Phraseologie und Parömiologie präsentiert wird. Die Idee zu diesem Themenheft ergab sich aus dem großen Interesse, dessen sich kontrastive Untersuchungen im Bereich der Phraseologie und Parömiologie erfreuen. Die Leistungen und Forschungsergebnisse der polnischen Germanistik sind daher nicht zu übersehen, zumal hier große Verdienste im Bereich der Phraseographie, Phraseodidaktik und der Untersuchung von semantischen Feldern in der Phraseologie aus kontrastiver Perspektive zu verzeichnen sind

Językowy obraz świata na przykładzie niemieckich i polskich wyzwisk osobowych z komponentem animalistycznym

The constant presence of animals in human life influences language. It is not only a rich animal and zoonotic lexis but also a way of perceiving animals, the attributes assigned to them and the behaviour observed. Through the prism of language, one can show the linguistic image of the world of a selected fragment of reality. The subject matter of this study is the linguistic image of the world based on personal insults with an animalistic component in German and Polish. The work is confrontational. The research corpus is constructed of personal zoonotic names collected from the dictionaries of both languages. The aim is to present the linguistic picture of the world based on the collected units and indicate, on this basis, the similarities and differences in the mentioned scope. Based on the analysis of the corpus, the appropriate conclusions are drawn about the perception of animals in both language cultures. Due to similar experiences in contact with animals, one can expect mainly similarities in this regard.Stała obecność zwierząt w życiu człowieka nie pozostaje bez wpływu na język. To nie tylko bogata leksyka zwierzęca i odzwierzęca, ale również sposób postrzegania zwierząt, przypisywane im cechy i obserwowane zachowania. Przez pryzmat języka można bowiem ukazać językowy obraz świata wybranego fragmentu rzeczywistości. Przedmiotem niniejszego opracowania jest językowy obraz świata w oparciu o wyzwiska osobowe z komponentem animalistycznym w języku niemieckim i polskim. Praca ma charakter konfrontatywny. Korpus badawczy tworzą osobowe wyzwiska odzwierzęce zebrane ze słowników obu języków. Celem jest ukazanie językowego obrazu świata w oparciu o zebrane jednostki i wskazanie na tej podstawie na podobieństwa i różnice we wspomnianym zakresie. Na podstawie analizy korpusu będzie możliwe sformułowanie wniosków dotyczących postrzegania zwierząt w obu kulturach językowych. Ze względu na podobne doświadczenia w kontakcie ze zwierzętami można się spodziewać przede wszystkim podobieństw w tym zakresie

Tytuł wieńczy dzieło, czyli między wiernością a poprawnością w przekładzie tytułów literackich (na przykładzie tłumaczeń tytułów podań ze zbioru Sagen der Grafschaft Glatz Richarda Kühnaua z języka niemieckiego na język polski)

A legend as a literary genre might be extremely challenging for a translator because it is strongly embedded in a cultural context. For this reason it is imperative that the translator retains in the translation not only the specific style characteristic of that text genre, but also that they place the legend in a cultural context. An element that heralds the legend and introduces the reader into the legend’s atmosphere is the title, whose translation might be difficult. The subject of the analysis conducted herein are German-Polish translations of titles of legends „Sagen der Grafschaft Glatz” by R. Kuhnau. The translations were performed by students of the Department of German Studies of the University of Wrocław between 2010 and 2011. The objective hereof is an analysis of translations, assessment of mistakes and translation difficulties, as well as an attempt to make a typology of their causes.Podanie jako gatunek literacki może stanowić olbrzymie wyzwanie dla tłumacza, ponieważ jako takie wpisuje się ono mocno w kontekst kulturowy obszaru, którego dotyczy. Z tego powodu konieczne jest zachowanie w przekładzie nie tylko specyficznego stylu, charakterystycznego dla tego typu literatury, ale również umiejscowienie podania w tym kontekście. Elementem wprowadzającym w treść podania i w jego klimat jest tytuł, którego przekład często sprawia tłumaczowi trudność. Przedmiotem niniejszej pracy są niemiecko-polskie tłumaczenia tytułów podań ze zbioru Sagen der Grafschaft Glatz R. Kühnaua. Tłumaczenia zostały wykonane przez studentów Instytutu Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 2010–2011. Celem jest analiza tłumaczeń, diagnoza błędów i trudności tłumaczeniowych oraz próba odpowiedzi na pytanie o przyczyny ich powstawania

Probleme der Lexikographie und Didaktisierung von Phraseologismen für Deutsch lernende Polen

Idioms are a part of the lexicon in the respective language and are considered by the learners of the respective foreign language as a hard nut to crack. The didactic proposals in the field of idiomatics do not seem to be sufficient. This also applies to the language pair German and Polish. The more welcome are phraseodidactic publications that try to remedy this deficiency. The combination of phraseodidactic and lexicographic practice seems to be a good idea. One such attempt is the work of Daniel Berg: “300 idiomów języka niemieckiego”, which was recently published as an e-book by PWN-Verlag. In the light of the previous phraseodidactic offer for German learning Poles, Daniel Berg’s publication is critically evaluated. Since the publication has many shortcomings in all respects, it is not recommended to use it in GFL lessons. The author disregards all the rules that one has to follow when writing a didactic and lexicographic work. Against this background, it is also assumed that corresponding corrections have not been made. At the same time, it is pointed out that phraseodidactic works require special treatment in which theory is to be combined with practice

Utracone w tłumaczeniu – o problemach z tłumaczeniem nazw potraw z języka polskiego na język niemiecki

In this paper a typology of translation errors from Polish into German is presented. The basis for the analysis are Polish names of dishes translated into German; examples of such translations can be found on the menus of Wrocław restaurants. The point of departure for our considerations is Hejwowski’s approach (2006). It was possible to distinguish additional types of errors due to their diversity. In our article we indicated types of errors occurring in the translation of culinary names and areas which must be taken into account in such translations.Niniejszy tekst prezentuje typologię błędów w tłumaczeniach z języka polskiego na język niemiecki. Podstawę analizy stanowią polskie nazwy potraw w tłumaczeniu na język niemiecki pochodzące z autentycznych kart dań z restauracji we Wrocławiu. Punkt wyjścia stanowi opracowanie Hejwowskiego (2006). Ze względu na różnorodność występujących błędów w tłumaczeniu możliwe było wyodrębnienie również dodatkowych typów błędów. Celem analizy jest diagnoza błędów występujących w tłumaczeniu kulinariów oraz wskazanie obszarów, które należy w tłumaczeniach tego typu brać pod uwagę

DaF-Ausbildung im universitären Bereich – Ein kritischer Überblick über Studienprogramme für das Fach Germanistik in Polen

Die Annahmen der Sprachpolitik in Polen haben einen bestimmten Einfluss auf die Ausbildung von Fremdsprachen im universitären Bereich. Im Fokus dieses Beitrags befindet sich die DaF-Ausbildung im germanistischen Studium in Polen. Es wird davon ausgegangen, dass sich der Status der deutschen Sprache und des Deutschunterrichts in Polen darauf auswirkt, über welche Deutschkenntnisse Kandidaten verfügen, die das Studium der Germanistik aufnehmen. In diesem Sinne wird im Beitrag der Versuch unternommen, zu überprüfen, welcher Stellenwert der Komponente DaF im germanistischen Studium an verschiedenen polnischen Universitäten zukommt

Zum semantischen Feld \u27Defäkation\u27 im Deutschen und Polnischen. Eine vergleichende Studie // On the Semantic Field \u27Defecation\u27 in German and Polish. A Comparative Study

Im Beitrag wird ein Versuch unternommen, das semantische Feld \u27Defäkation\u27 im Deutschen und im Polnischen zu präsentieren. Unser Interesse gilt sowohl der standardsprachlichen und fachsprachlichen als auch der umgangssprachlichen Verbalisierung dieser Thematik. Ausgegangen wird von der Bedeutung der Lexeme \u27Scheiße\u27/\u27gówno\u27; es werden auch Lexeme \u27scheißen\u27/\u27srać\u27 berücksichtigt, die einen wichtigen Bestandteil des gesamten Lexemverbandes bilden. In unserer Analyse wollen wir uns vor allem auf die Frage konzentrieren, welchen Einfluss der umgangssprachliche und expressive Gebrauch der genannten Lexeme auf die Erweiterung der Bedeutung hat. // This article attempts to portray the sematic field \u27defecation\u27 in German and Polish. It examines verbalizations of this topic both in the standard and technical languages as well as in spoken language. The analysis starts with the meaning of lexemes Scheiße/gówno, but also takes into account lexemes \u27scheißen/srać\u27, which constitute an important part of the semantic field. The analysis focuses on the question of up to which extent spoken language influences the broadening of meaning of the lexems in question

Das Auge isst mit – Zu Schwierigkeiten im Bereich der deutsch-polnischen Übersetzung von kulinarischen Realien

Essen und Trinken sind nicht nur existenzielle Bedürfnisse des Menschen, sondern auch Identitätsträger und Elemente, mithilfe deren die jeweilige Kultur definiert wird. In Situationen, in denen man mit fremden Kulturen konfrontiert wird, stößt man oft auf Verstehensprobleme. Damit haben wir es auch, wenn nicht vor allem im Bereich des Kulinarischen zu tun. Im Mittelpunkt des Beitrags stehen Bezeichnungen für traditionelle deutsche Speisen und deren Übersetzungen ins Polnische. Die analysierten polnischen Übersetzungen entstammen Internetseiten und werden anschließend mit Wörterbuchäquivalenten verglichen. Aufgrund der Analyse und in Anlehnung an die Forschungsliteratur werden Strategien präsentiert, die beim Übertragen von kulinarischen Realienbezeichnungen eingesetzt werden.Eating and drinking are not only the existential human needs, but also carriers of identity and means by which a culture defines herself. In situations where confronted with foreign cultures, it is the field of culinary where one often encounters problems in understanding some of the content. In the center of this analysis are the names of traditional, German dishes and their translations into Polish. The analyzed Polish translations come from internet websites and are then compared with the dictionary equivalents. Strategies will be presented on the basis of the analysis and in relation to the literature, which are used during translation of culinary ‟realia”.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00