Odporność z perspektywy ekonomii i finansów. Wybrane problemy

Pandemia COVID-19 stanowi ważne wyzwanie dla organizacji międzynarodowych i państw z perspektywy kształtowania instrumentów polityki publicznej. Kategoria odporności wchodzi w liczne, zwykle bardzo złożone interakcje z wieloma istotnymi kategoriami społeczno-ekonomicznymi, istotnymi dla rozmaitych sfer gospodarki, polityki i życia obywateli. Podjęcie próby pokazania odporności z perspektywy ekonomii i finansów – na różnych płaszczyznach analitycznych – może przyczynić się, przynajmniej częściowo, do wypełnienia tej luki. Celem monografii jest uporządkowanie podstaw teoretycznych, metodologicznych i metodycznych odporności w ekonomii i finansach, ze szczególnym uwzględnieniem odporności finansowej gospodarstw domowych. Pomiar i ocena odporności na różnych poziomach wymagają ujęcia dynamicznego i uwzględniania interakcji z pozostałymi kategoriami społeczno-ekonomicznymi, co w konsekwencji znacznie utrudnia projektowanie polityk publicznych, zorientowanych na wzmacnianie odporności in genere. Dobitnym przykładem jest zintegrowany pomiar i ocena odporności ekonomiczno-finansowej gospodarstw domowych, dokonywana przez organizacje międzynarodowe. Koncepcja odporności może być punktem wyjścia do projektowania systemowych rozwiązań problemów gospodarczych, społecznych czy środowiskowych. Istnieje możliwość konfliktu między podejściem makro i mikro, co może – na płaszczyźnie aplikacyjnej – być bardzo korzystne w celu sprawdzenia spójności założeń, podejść i wniosków. Z punktu widzenia polityki publicznej koncepcja resilience, a w szczególności odporności finansowej – jako odporności cząstkowej – umożliwia bardziej pogłębione zrozumienie mechanizmów, w jaki sposób gospodarstwa czy przedsiębiorstwa (w szczególności te z sektora MMŚP) radzą sobie ze wstrząsami i naprężeniami. Jedną z istotnych zalet koncepcji odporności jest próba określenia łącznego wpływu zmian klimatu, procesów społecznych na stopień narażenia na ryzyko szczególnie wrażliwych populacji. Organizacje międzynarodowe z bardzo bogatym zapleczem analitycznym, a także, co istotne, współpracujące ze środowiskiem NGO, opracowały kilka miar i wskaźników do pomiaru odporności.The COVID-19 pandemic represents an important challenge for international organisations and states from the perspective of shaping public policy instruments. From the analysis of even international recommendations, it turns out that the ‘resilience’ category is often used in documents concerning crisis management. In particular, financial resilience is an important category at a time of increasing variability in the conditions of the functioning of international groupings, states, regions of contemporary organisations and entities. The category of resilience enters into numerous, usually very complex interactions with many important socio-economic categories, important for various spheres of the economy, politics and life of citizens. Attempting to demonstrate resilience from an economic and financial perspective at different analytical levels may contribute, at least partially, to filling this gap. The aim of the monograph is to organise the theoretical, methodical and methodological basis of resilience in economics and finance with particular emphasis on the financial resilience of households

Czy można wykorzystać instrumenty zwrotne do rozwoju sektora rolnego w krajach UE?

The objectives of the article include, firstly, identifying determinants of the capital needs of agriculture (at various levels), and secondly, an attempt to assess the feasibility of using repayable instruments for agricultural development in EU countries. A situation of the commodity agriculture in EU countries was depicted. A comparative assessment of current implementations of financial instruments in Latvia, Bulgaria and Romania was presented. While utilisation of repayable instruments may bring various benefits, the limitations of institutional and micro-economic considerations should be taken into account.Cele artykułu obejmują zidentyfikowanie determinant potrzeb kapitałowych rolnictwa (na różnych poziomach) oraz próbę oceny możliwości wykorzystania instrumentów zwrotnych do rozwoju rolnictwa w krajach UE. Dokonano też ogólnej charakterystyki sytuacji rolnictwa towarowego w krajach UE i oceny porównawczej dotychczasowych wdrożeń instrumentów finansowych na Łotwie, w Bułgarii i Rumunii. Choć wykorzystanie instrumentów zwrotnych może przynieść wiele korzyści (finansowych czy efektu rewolwingowego), to należy uwzględnić ich ograniczenia, rozpatrywane na płaszczyźnie instytucjonalnej i mikroekonomicznej

Jak zielony ład oddziałuje na zarządzanie finansami podmiotów agrobiznesu?

Celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zielony ład może oddziaływać na zarządzanie finansami podmiotów agrobiznesu, czyli obszaru gospodarczego zorientowanego na wytwarzanie finalnych produktów żywnościowych. Takie ujęcie pozwala na wskazanie licznych interakcji podmiotów agrobiznesu ze środowiskiem przyrodniczym i społecznym na obszarach wiejskich. W rozdziale przedstawiono istotę zrównoważenia w odniesienia do podmiotów agrobiznesu, dokonano przeglądu inicjatyw legislacyjnych i politycznych związanych z oddziaływaniem Europejskiego Zielonego Ładu (EZŁ) na sektor rolno-żywnościowy. Wartość dodaną opracowania stanowi próba zidentyfikowania narzędzi wspomagających podmioty agrobiznesu realizację celów wynikających z EZŁ

Is there a relationship between the prevailing model of agriculture and the structure of the crop and livestock insurance markets?

Given the strong dependence of its economic results on natural factors, agriculture is characterised by high exposure to risk. This paper explores the relationship between the prevailing ‘model of agriculture’ in a country and methods of risk management (in particular, insurance schemes). The Czech Republic and Poland are post-socialist countries which are characterised by different models of agricultural development. While agriculture in the Czech Republic is oriented to industrial farming with large farms, Polish agriculture has a bipolar structure that includes both small, family-owned farms and large agricultural holdings. Various approaches to agricultural insurance schemes may arise from the contrasting models of agriculture, and substantial differences in both the demand and supply sides of the crop and livestock insurance markets indicate different policy approaches to the role of agriculture in the economies of the two countries. In both the Czech Republic and Poland, policy options for farm risk management should consider the balance between budget flexibility and the criterion of efficiency (from the perspective of insurers)

The economic situation of farms located in less favoured areas on the example of Lithuania and Poland

The paper analyses economic characteristics of the farms, situated in the less favored areas of Lithuania and Poland. A comparative analysis of farms located in less-favored areas in Lithuania and Poland was conducted in terms of their income diversification and economic situation. In addition, a short description of the compensation payments, their types and rates, was provided in both countries. Using the panel models and correlation analyzes, we identified the most important determinants of agricultural income. The gross agricultural income per hectare of UR was estimated as variable. It was hypothesized that the location of farms in LFA areas determined the income of their owners in a statistically significant way. The impact of compensatory payments on the economic situation of the surveyed companies in Lithuania and Poland was also shown

RESILIENCE IN AGRICULTURE: IS THERE THEORETICAL AND METHODOLOGICAL CHAOS?

The increasingly volatile conditions of doing business and the existence of societies are a clear reason to explore the category of resilience. The article aims to present and structure selected theoretical and methodological problems concerning resilience in agriculture. The results of a bibliometric analysis indicate a research gap referring to the category of financial resilience. The category of ‘resilience’ is based on relatively modern concepts from business management, particularly those close to risk management theory. Identifying and measuring capacities to build and strengthen resilience seems to be very important. Quantitative and qualitative methods may be used to explore the category ‘financial resilience’ in agriculture. There has been a noticeable research gap in agricultural finance to fill in. The indicator system for measuring the resilience of agricultural enterprises/farms has some limitations related to the aggregated nature of some financial categories. It would be advisable to develop a global measure of risk resistance in parallel (e.g., in the form of a synthetic index)

Payment Habits of Rural Population in Poland: Barriers and Challenges for the Financial Services System

Socio-demographic features differentiated significantly habits of users of financial services, thus allowing a partial segmentation. The aim of the study is to diagnose and identify barriers and challenges facing the system of financial services in Poland – in the context of the prevalence of non-cash payment services among the rural population. We put emphasis on the presentation of potential models for the development of cashless payments in the country. Consumers of financial services in rural areas are accustomed to the “traditional” methods of cash withdrawals. It is less popular to take cash from an ATM. The proportion of population using cards is lower than in urban areas. The quantity and value structure of payments in various outlets confirms the existence of the conservative attitude of devotion to cash equated with transaction security. Depending on the domination of regulation or institutional activity, distinguishing “regulatory model” and “institutional model” was deemed appropriate.Cechy społeczno-demograficzne w znacznym stopniu różnicują zwyczaje konsumentów korzystających z usług finansowych, umożliwiając tym samym pewną ich segmentację. Celem opracowania jest zdiagnozowanie barier i zidentyfikowanie wyzwań stojących przed systemem usług finansowych w Polsce w kontekście rozpowszechnienia usług płatności bezgotówkowych wśród ludności wiejskiej. Nacisk położono na przedstawienie potencjalnych modeli rozwoju płatności bezgotówkowych na wsi. Konsumenci usług finansowych na wsi są przyzwyczajeni do tradycyjnych sposobów pobierania gotówki, mniej popularne jest pobieranie gotówki z bankomatu. Stopień ukartowienia ludności wiejskiej jest niższy niż na obszarach zurbanizowanych. Struktura ilościowa i wartościowa płatności w różnych placówkach handlowych potwierdza istnienie konserwatywnej postawy przywiązania do gotówki utożsamianej wciąż z bezpieczeństwem obrotu. Za celowe uznano wyróżnienie „modelu proregulacyjnego” i „modelu proinstytucjonalnego” w zależności od przewagi znaczenia regulacji lub aktywności instytucjonalnej

How to Improve a Farm Financial Management? The Lesson from Poland

There are some logical connections between financial results (as some kind of proxy for ‘outcomes’ of financial management) at farm level and the income situation of the agricultural sector, in general. The main aim of this paper was to present selected challenges from the perspective of improvement of farm financial management in Poland. Multifaceted aspects for farm financial management in Poland were indicated. Key elements leading to a significant improvement of farm financial management were identified (within a proposed conceptual framework). Improvement of farm financial management as a long-term process (both at farm and sectoral levels) should concentrate on four components that are quite closely related to each other, namely: (1) human and social capital on rural areas, (2) institutions, (3) regulations, (4) financial products. Particular attention should be paid to providing reliable data for further processes of financial management. Thus, there is a strong need for promoting systems of agricultural accounting. Furthermore, institutional infrastructure may substantially affect popularisation techniques and tools for financial management at the farm (e.g. tools, based on some FADN solution, such as Individual Farm Report with additional report)

THE CONCEPT OF “SAFETY NET” AND ITS APPLICATION IN AMERICAN AND CANADIAN AGRICULTURE

This aim of the article was to provide a multi-faceted presentation of the possibilities of aplication the concept of "safety net" in agriculture in the United States and Canada. Literature review, elements of heuristic methods, and the documentaty method- in comparative terms - were used. . The theoretical basis of the concept of safety nets in agriculture refer to the achievements earned by many schools and streams in economics and finance. An in-depth analysis is based on an "eclectic" and interdisciplinary approach. In practice, the "architecture" of safety nets in agriculture in the U.S. and Canada is quite complex and is based on relationships between the individual components. The role of risk management systems for agriculture will be strengthened