19 research outputs found

    Marcos Ordozgoiti, una figura polémica de la escultura vasca del siglo XIX

    Get PDF
    Hasta el momento son pocas las publicaciones,que se han ocupado de la escultura vasca del siglo XIX, por lo que el conocimiento de esta manifestación artística en esa fase es aún poco profundo, aunque hay indicios para concluir que no fue una etapa especialmente boyante. Uno de los escultores activos en aquel período fue el vitoriano Marcos Ordozgoiti Murua (1824-1875), quien en ocasiones desempeñó labores de mero contratista, práctica que parece que estuvo bastante extendida entre los escultores vascos del siglo XIX, lo que tal vez evidencie la precariedad del mercado escultórico en aquella coyuntura. El nivel artístico del protagonista del presente estudio no fue muy brillante, tal y como ratifican algunas de las obras salidas de su estudio, de las que tenemos conocimiento, y las noticias con las que contamos respecto al rechazo que sus proyectos y bocetos despertaron en los jurados de algunos de los concursos a los que se presentó, pero debe ser conocida para poder concretar el panorama escultórico de esos años.Gaur arte gutxi izan dira XIX. mendeko eskulturaz arduratu diren argitalpenak, eta, ondorioz, aldi horri dagokion arte azalpenaren ezaguera ez da oso sakona, nahiz eta aztarnak badiren aldi distiratsuegiez zela ondorioztatzeko. Marcos Ordozgoiti Murua gasteiztarra (1824-1875) izan zen garaitsu hartan lanean ari ziren eskultoreetako batbatzuetan, kontratista soilaren eginkizunak bete zituen, eta praktika hori -antza denez- aski zabaldua izan zen XIX. mendeko euskal eskultoreen artean, eta horrek agerian jartzen du eskultura merkatuaren eskasia garai hartan. Azterlan honen protagonistaren maila artistikoa ez zen inola ere lehen mailakoa, -bere lantegitik ateratako obra batzuek aditzera ematen dutenez, horietaz informazioa baitugu, bai eta haren proiektuek eta bozetoek aurkeztu zen lehiaketa batzuen epaimahaietan sortarazi zuten ukoaz ditugun berrietatik dakigunez-, baina ezagutu beharrekoa da, urtehorietako eskulturaren panorama zehaztu ahal izateko.Jusqu'à maintenant il existe peu de publications qui se soient occupées de la sculpture basque du XIXe siècle, ce qui fait que la connaissance de cette manifestation artistique dans cette phase est encore peu profonde, bien qu'il existe des indices pour conclure que ce ne fut pas une période spécialement brillante. L'un des sculpteurs actifs appartenant à cette période fut Marcos Ordozgoiti Murua (1824-1875), de Vitoria, qui accomplit des travaux de simple entrepreneur, pratique qui semble avoir été assez répandue parmi les sculpteurs basques du XIXe siècle, ce qui, peut-être, met en évidence la précarité du marché sculptural dans cette conjoncture. Le niveau artistique du protagoniste de cette étude ne fut pas trèsbrillant, comme confirment certaines oeuvres sorties de son atelier, de celles dont nous avons connaissance, et les nouvelles que nous possédons concernant le refus que ses projets et ses ébauches provoquèrent chez les jurés de quelques-uns des concours auxquels il se présenta, mais qui doit être connue pour pouvoir concrétiser le panorama sculptural de ces années-là.Up until now there are few publications that have dealt with 19 th century Basque sculpture and therefore our knowledge of this artistic facet is not yet very profound in that phase, although there is reason to think that it was not an especially buoyant time. One of the most active sculptors in that period was Marcos Ordozgoiti Murua (1824-1875), from Vitoria, who in occasions worked as a mere contractor, which seems to be a practice that was seemingly quite extended among Basque sculptors in the 19 th century. This could perhaps constitute evidence of the precariousness of the sculpture market in that conjuncture. Marcos Ordozgoiti's artistic level was not very brilliant, as is ratified by some of the works that came from his workshop, of which we have knowledge, and the information we have about the rejection of his projects and sketches by the jurors of some of the contests he took part in. However, his work is worth studying in order to get a better grasp of the sculpture panorama from those years

    El monumento al poeta Antonio Trueba, obra de Mariano Benlliure y su influencia en la escultura conmemorativa vizcaína del siglo XX

    Get PDF
    El monumento al Poeta Antonio Trueba constituye un hito en la escultura conmemorativade finales del siglo XIX. La presente comunicación analiza esta obra, su génesis y su influencia en otros monumentos vizcaínos.Antonio Trueba olerkariari eraikitako monumentua gertaera garrantzitsua da XIX.mendearen amaierako oroitzapenezko eskulturaren alorrean. Obra hori, horren sorrera eta Bizkaiko beste zenbait monumentutan izandako eragina dira komunikazio honen aztergaia.Le monument au Poète Antonio Trueba constitue un événement marquant dans la sculpture commémorative de la fin du XIXème siècle. Cette communication analyse cette oeuvre, son origine et son influence sur d'autres monuments biscaïens.The monument to Poet Antonio Trueba constitutes a milestone in commemorative sculpture of the late 20th century. The present communication analyses this work, its genesis and its influence on other monuments in Biskaia

    Los últimos maestros de obras y su actividad en torno a 1900. Las figuras de Francisco Echevarría Trápaga y Pedro Salviejo Cavada

    Get PDF
    Los últimos maestros de obras con titulación académica ejercieron su actividad hasta las primeras décadas del siglo XX. La presente comunicación analiza los avatares sufridos por estos profesionales en torno a 1900 y la trayectoria de Francisco Echevarría Trápaga y Pedro Salviejo Cavada.Titulazio akademikoaren jabe ziren azkeneko lan-maisuek XX. mendearen lehen hamarkadetaraino jardun zuten lanean. Profesional horiek 1900 urte inguruan bizi izandako gorabeherak eta Francisco Echevarría Trápaga eta Pedro Salviejo Cavadaren ibilbidea dira komunikazio honen aztergaia.Les derniers maîtres d'oeuvres possesseurs d'un diplôme académique exercèrent leur activité jusqu'au premières décennies du XXème siècle. Cette communication analyse les avatars soufferts par ces professionnels aux alentours de 1900 et la trajectoire de Francisco Echevarría Trápaga et Pedro Salviejo Cavada.The last foremen with academic training carried out their activities up until the early 20th century. This communication analyses the avatars experienced by these professionals around 1900 and the trajectories of Francisco Echevarría Trápaga and Pedro Salviejo Cavada

    Two unpublished works by Pedro de Mena: a pair of busts of Ecce Homo and Virgin of Sorrows in a private collection

    Get PDF
    Una de las series iconográficas más relevantes de Pedro de Mena fueron las figuras pasionistas del Ecce Homo y la Dolorosa, que con frecuencia concibió formando pareja. Son muchos los ejemplos que han llegado hasta nosotros, aparte de tener constancia de otros desaparecidos o en paradero desconocido. El presente artículo saca a la luz dos esculturas inéditas pertenecientes a una colección particular. Su calidad no alcanza la maestría de las principales muestras de esta parcela de la producción del escultor, pero son piezas de indudable interés.One of Pedro de Mena’s most important iconographic series were the passion figures of the Ecce Homo and the Virgin of Sorrows (Mater Dolorosa), often conceived together as a pair. There are many known works of this type and there are also references to other works that have disappeared or they are in an unknown location. This article presents two unpublished sculptures belonging to a private collection. Their quality falls short of the mastery of the main exemplars of this sculptor, but they are undeniably works of interest

    Los ingenieros y la práctica de la arquitectura : la obra de Miguel de la Colina Puyol

    Get PDF
    La rivalidad entre ingenieros y arquitectos durante el siglo xix como consecuencia de cambios en la legislación, que otorgó a los primeros prerrogativas que a lo largo del tiempo habían sido parcela exclusiva de los segundos, ha sido objeto de atención de numerosas publicaciones, que igualmente han resaltado la intervención de los ingenieros en proyectos de ensanche, viaductos, estaciones de ferrocarril, etc. Sin embargo, son mucho menos conocidas, aunque de igual forma importantes, sus incursiones en el campo de la vivienda, donde destacó el ingeniero industrial Miguel de la Colina Puyol, que dejó magníficas obras en el municipio vizcaíno de Sopuerta.The rivalry between engineers and architects in the 19th century, as a consequence of changes in legislation which gave engineers privileges that in the past had been exclusive domain of architects, has been the centre of attention of many pubiications. These publications have also emphasized the intervention of engineers in suburban development, viaducts, raillway stations, etc. However, much less well known, although equally important, are their incursions in the field of housing, where the outstanding industrial engineer, Miguel de la Colina Puyol, left splendid works, as can be seen in the Biscay municipality of Sopuerta.</p

    La rotonda rematada en chapitel. Introducción y evolución de un modelo haussmanniano en Bilbao (1885-1906)

    Get PDF
    El modelo de la rotonda rematada en torre con chapitel surgido en París a mediados del siglo XIX ejerció una gran influencia en muchos lugares del mundo. El artículo analiza su implantación y evolución en Bilbao, en el caso concreto de las casas de vecindad, entre 1885 y 1906, período de vigencia de las Ordenanzas Municipales de construcción que entraron en funcionamiento en la primera de esas fechas, así como los conflictos que generaron, como consecuencia de las restricciones del reglamento, los intereses inmobiliarios y sus implicaciones en la trama urbana. Muchas de aquellas estructuras, sobre todo los remates, fueron suprimidas o sustituidas por otras nuevas en el segundo tercio del siglo XX, mientras que a partir de los años ochenta pasaron a estar protegidas

    El Ayuntamiento de Carranza (Vizcaya) : algunas notas para la historia de los distintos proyectos de un edificio

    Get PDF
    La primera sede del ayuntamiento de Carranza fue edificada en el S. XVIII, edificio sencillo y austero, con elementos típicos de otros ayuntamientos. Al desaparecer bajo un incendio, el proyecto de un nuevo ayuntamiento fue realizado por Francisco de Echevarría. Fue realizado en la segunda mitad del S. XIX. El resultado final de la obra era bastante fiel al edificio del S. XVIII. Posteriormente se realizó un nuevo proyecto por Julio Sáenz de Bares, con el fin de disponer de una sede municipal de mayor superficie, ya en la segunda década del S. XX, pero no se realizó. En 1938, tras los desperfectos sufridos en la Guerra Civil, Rafael Fontán se encarga de realizar un nuevo proyecto, que responde al tipo de arquitectura de la época, el nuevo ayuntamiento enlaza con las tradiciones locales y con ciertas notas regionalista

    El arquitecto Eladio Iturria y el Cementerio de Trucios

    Get PDF
    El arquitecto Eladio Iturria Bizcarrondo (titulado en 1888) forma parte del grupo de profesionales, que constituyen la llamada Edad de Oro de la Arquitectura de Bilbao. Realizó una serie de casas de vecindad en distintos municipios, donde siguió el esquema habitual del momento (presencia de miradores, decoraciones en torno a los vanos, etc.). Fue autor del Cementerio Municipal de Trucios (1889), en el que optó por un trazado escalonado. Por lo demás, este camposanto cuenta con un grupo interesante de sepulturas, muchas de las cuales fueron promovidas por emigrantes de la localidad.Eladio Iturria Bizkarrondo (1888 urt ean, arkitektura arloan titulatua), Bilboko urrezko-arotik arkitekto bat da. Kontextu honetan, auzokoetxe batzuk egin zituen zenbait herritan, eta etxe guztiak momentu horren moda jarraituz (begiratoki, leihoak inguratuz, apaingarriak eta abar.). 1889 urtean, Trutziosko hilerria egin zuen, diseinu mailakatu bat erabiliz. Horrez gainera, hilerri honek, herri honetako migrariek egindako hilobi batzuk ditu.L' architecture Eladio Iturria Bizcarrondo (diplomé en 1888) appartient a un groupe de professionnels constituant ce que l'on a appellé l'Age d'Or de l'Architecture de Bilbao. Il a réalisé une série de maisons de rapport dans divers endroits ou il a re p roduit le schéma habituel du moment (présence de miradores décorations autour des fenêtres, etc.). C'est lui qui élabora le Cimetiére de Trucíos (1889) et adopta un tracé a diff é rents niveaux. Par ailleurs, ce cimetière garde groupe intéressant de sépultures, dont un grand nombre fut promu par des émigrants de la localité.The architect Eladio Iturria Bizcarrondo (graduated 1888) formed part of a group of proffesionals who were responsible for the so-called Golden Age of Architecture in Bilbao (Spain). He made a series of appartment buildings in diff e rent towns, where he followed the customary plan of the time (enclosed balconies, window decorations, etc.). He also designed the Cemetery of Trucíos (1889), where he opted for a terraced layout. This cemetery, moreover, has an interesting group of tombs, many of which were sponsored by emmigrants from that town

    La colección de pintura del Palacio Colina de Lanestosa

    Get PDF
    El denominado Palacio Colina es una de las edificaciones más notorias de la arquitectura civil encartada del período barroco. Estudiamos aquí una pequeña parte de la colección pictórica, conservada en este inmueble hasta el comienzo del siglo XX, en la que predominaban los retratos y los temas religiosos. Entre las obras de época barroca cabe destacar un Jacob en el pozo, que resulta muy próximo al estilo de Pedro de Orrente, mientras que un magnífico retrato, firmado por Bernardo López Piquer en 1831, forma parte de los lienzos que enriquecieron la colección en las siguientes centurias. La importancia de estos dos cuadros, que al igual que el resto de las obras permanecían inéditos hasta ahora, ratifica por sí misma la relevancia que debió tener esta pinacoteca lanestosana.Palacio Colina deiturikoa barroko aldiko arkitektura zibilaren eraikuntzaren nabarmenetakoa da Enkarterrietan. Eraikin horretan XX. mende hasiera arte gorderiko pintura-bildumaren zati txiki bat aztertzen dugu hemen, erretratuak eta gai erlijiosoak nagusi zirelarik bertan. Aldi barrokoari dagozkionetan, Jakob putzuan motiboa agertzen duena nabarmen daiteke, Pedro de Orrenteren estiloaren oso antzekoabestalde, Bernardo López Piquek 1831n sinaturiko erretratu eder batek aberastu zuen bilduma hori ondoko mendeetan. Gainerako obrak bezala gaur arte ezezagunak ziren koadro bi horien garrantzia, berez, berresten du Lanestosako pinakoteka horrek izan beharko zuen garrantzia.Le dénommé Palacio Colina est l'un des édifices les plus notoires de l'architecture civile de la période barroque. Nous étudions ici une petite partie de la collection picturale, conservée dans cet immeuble jusqu'au début du XXe siècle, dans laquelle prédominent les portraits et les thèmes religieux. Parmi les oeuvres d.époque barroque il faut citer un Jacob dans le puits, qui est très proche du style de Pedro de Orrente, tandis qu'un magnifique portrait, signé par Bernardo López Pique en 1831, fait partie des toiles qui enrichirent la collection dans les siècles suivants. L'importance de ces deux tableaux qui, ainsi que le reste des oeuvres, restaient inédits jusqu'à maintenant, confirme l'import ance que devait avoir cette pinacothèque de Lanestosa.The so called Colina Palace is one of the most famous constructions of registered civil architecture in the baroque period. The author studies here a small part of the pictorial collection preserved in this building until the beginning of the 20th century, in which portraits and religious topics prevailed. Among the works of the baroque era, special mention is to be made of a Jacob by the Well, that is very close in style to Pedro de Orrente. Another magnificent portrait, signed by Bernardo López Piquer in 1831, is part of the linens that increased the collection over the following centuries. The importance of these two pictures, which, together with the rest of the works were still unpublished up to the present day, ratifies in itself the relevance this Lanestosan collection must have had in its heyday

    El papel de las publicaciones periódicas especializadas en la renovación de la arquitectura. En torno a algunas obras manejadas por los arquitectos vascos del siglo XIX

    Get PDF
    A lo largo del siglo XIX vieron la luz un gran número de revistas especializadas en diversas cuestiones vinculadas con la arquitectura. Estas publicaciones se difundieron con facilidad y rapidez por todo el mundo occidental y gozaron de gran aceptación entre los arquitectos de la época, de modo que constituyeron un importante cauce de información sobre esta disciplina y fuente de posible inspiración a la hora de conformar futuros proyectos. Desgraciadamente la mayoría de las bibliotecas de estos profesionales no han llegado hasta nosotros, por lo que el estudio de la incidencia que aquellas obras tuvieron en su producción ofrece muchas dificultades. Por ello resulta especialmente interesante el análisis de las revistas The Builder y Atlas zur Zeitschrift für Bauwesen, que aquí realizamos, pues tenemos constancia que fueron manejadas por los arquitectos vizcaínos Severino de Achúcarro y Edesio de Garamendi.XIX. mendean zehar, arkitekturarekin zerikusia zuten hainbat gaitan espezializaturiko aldizkari ugari sortu ziren. Aldizkari horiek erraz eta azkar zabaldu ziren mendebaldeko mundu osoan eta oso harrera ona izan zuten garaiko arkitektoen artean, halako eran non diziplina horri buruzko informazio-bide garrantzitsua gertatu ziren, bai eta inspirazio iturri posible gisa erabili ere, etorkizunerako proiektuak moldatzeko orduan. Tamalez, profesional horien liburutegi gehienak ez dira guganaino iritsi, eta horrexegatik obra haiek arkitektoen produkzioan izan zuten eraginaren azterketak zailtasun handiak dakartza. Hori dela eta, bereziki interesgarri gertatzen da hemen egiten dugun The Builder eta Atlas zur Zeitschrift für Bauwesen aldizkarien azterketa, zeren eta bai baitakigu Severino de Achúcarro eta Edesio de Garamendi bizkaitar arkitektoek erabili zituztela.Tout au long du XIXe siècle un grand nombre de revues spécialisées sur diverses questions liées à l'architecture virent le jour. Ces publications furent diffusées facilement et rapidement dans tout le monde occidental et jouirent d'une grande acceptation parmi les architectes de l'époque, ce qui fait qu'elles constituèrent une importante source d'information sur cette discipline et une source d'inspiration possible au moment de former de futurs projets. Malheureusement, la plus grande partie des bibliothèques de ces professionnels n'est pas arrivée jusqu'à nous, ce qui fait que l'étude de l'incidence de ces oeuvres sur leur production présente beaucoup de difficultés. Il en résulte une analyse spécialement intéressante des revues The Builder et Atlas zur Zeitschrift für Bauwesen, que nous réalisons ici, car nous avons la preuve qu'elles furent gérées par les architectes biscayens Severino de Achúcarro et Edesio de Garamendi.Throughout the 19th century a considerable number of magazines specialised in various architectural problems were published. These publications were easily and quickly disseminated all over the western world and they enjoyed considerable acceptance among the architects of those times. They therefore constituted an important source of information on this discipline and of possible inspiration when designing future projects. Unfortunately most of the libraries by these professionals have not been handed down to us, and it is thus very difficult to study the incidence such magazines had in their production. Because of this, the analysis we carry out of The Builder and Atlas zur Zeitschrift für Bauwesen magazines is especially interesting, because we know they were read by architects from Biskaia like Severino de Achúcarro and Edesio de Garamendi
    corecore