Factor structure and psychometric properties of the Body Appreciation Scale-2 among adolescents and young adults in Danish, Portuguese, and Swedish

In recent years, the study of body image shifted from focusing on the negative aspects to a more extensive view of body image. The present study seeks to validate a measure of positive body image, the Body Appreciation Scale-2 (BAS-2; Tylka & Wood-Barcalow, 2015a) in Denmark, Portugal, and Sweden. Participants (N = 1012) were adolescents and young adults aged from 12 to 19. Confirmatory factor analyses confirmed the one-dimensional factor structure of the scale. Multi-group confirmatory factor analyses indicated that the scale was invariant across sex and country. Further results showed that BAS-2 was positively correlated with self-esteem, psychological well-being, and intuitive eating. It was negatively correlated with BMI among boys and girls in Portugal but not in Denmark and Sweden. Additionally, boys had higher body appreciation than girls. Results indicated that the BAS-2 has good psychometric properties in the three languages

Taktlaus tíðarandi? Um orsakir og áhrifaþætti kynbundins launamunar út frá kenningum kynjamannfræði

Í þessari ritgerð verður fjallað um kynbundinn launamun. Skoðað verður hvað liggjur að baki óútskýrðum launamun kynjanna út frá sjónarhóli kynjamannfræðinnar auk þess sem áhersla verður lögð á þá þætti sem gjarnan eru taldnir eiga þátt í því að viðhalda honum í nútímasamfélagi. Til að byrja með verður fjallað almennt um kynbundinn launamun með áherslu á íslenskan vinnumarkað þar sem skoðað verður hvernig unnið hefur verið gegn óútskýrðum launamun kynjanna hér á landi. Í tilraun minni til að skýra undirliggjandi ástæður kynbundins launamunar verður notast við tvær kenningar kynjamannfræðinnar, annars vegar kenningu Rosaldo um skiptingu samfélagsins í innra og ytra rými og hins vegar þöggunarkenningu Ardener. Þessar tvær kenningar verða að lokum notaðar til þess að skýra fjóra þætti sem eiga það sameiginlegt að vera taldnir eiga þátt í því að viðhalda kynbundnum launamun. Þeir þættir eru kynbundin verkaskipting og umræðan um karla- og kvennastörf, mismikil ólaunuð vinna kynjanna, misræmi á milli karla og kvenna sem gegna stjórnunarstöðum og misjöfn menntun og vinnutími kynjanna. Innan þessara þátta endurspeglast enn þann dag í dag kynbundin viðhorf ríkjandi félagsgerðar. Niðurstaða ritgerðarinnar er sú að rótgrónar menningabundnar hugmyndir um hlutverk kynjanna hafi mótandi áhrif á gerð vinnunmarkaðsins og samfélagsins alls. Alhliða viðhorfsbreyting er því nauðsynleg sé vilji til staðar til að útrýma óútskýrðum kynbundnum launamun fyrir fullt og allt

Valin listaverk frá 1938-1950 skoðuð í innlendu og alþjóðlegu samhengi.

Ritgerð þessi fjallar um verk íslenska myndlistarmannsins Kristjáns Davíðssonar en þau verk sem hér hafa verið valin til umfjöllunar eru frá árunum 1938 til 1950. Farið er yfir fyrstu kynni hans af málaralist og reifuð áhrif tíðarandans og kennslu myndlistarmannanna Finns Jónssonar og Jóhanns Briem á Kristján. Dvöl Kristjáns við hina nafntoguðu Barnes-stofnun í Fíladelfíu í Bandaríkjunum er rakin og rýnt er sérstaklega í kennsluhættina og hugmyndafræðina sem nemendum skólans var ætlað að tileinka sér. Í því samhengi er litið á hugmyndir Johns Dewey um fagurfræði en hann var einn af þeim heimspekingum sem Kristján vildi kynna sér og hafði verið viðriðinn Barnes-stofnunina. Kristján fékk tækifæri til að kynnast stórri safneign Alberts C. Barnes, auk þess sem hann fræddist um nýja nálgun á því hvernig hægt er að horfa á list. Námið við Barnes-stofnunina var ekki hefðbundið myndlistarnám heldur fremur byggt upp á listfræði og heimspekilegum grunni. Mikið var lagt upp úr sjónmenntun nemenda og umgengust þeir daglega verk eftir marga helstu meistara nútímamyndlistar, á borð við Matisse, Cézanne, Renoir, Picasso, Modigliani og Soutine. Á meðan á dvöl Kristjáns í Bandaríkjunum stóð fór hann einnig á listasöfn í New York og hafði því öðlast kynni af heimslistinni þegar hann sneri aftur heim til Íslands. Kristján tók þátt í svokölluðum Septembersýningum í Reykjavík sem hófu göngu sína í lok fimmta áratugarins. Hópur listamanna lagði þar meðal annars áherslu á að listaverkið skapaði nýjan og sjálfstæðan veruleika og er í þessu samhengi skoðað í hvaða mæli hugmyndir Kristjáns samræmdust viðhorfum annarra þátttakenda. Í ritgerðinni eru málverk Kristjáns kynnt og eru þau gjarnan borin saman við verk erlendra listamanna sem honum hafa þótt áhugaverðir. Þessir listamenn eiga það flestir sameiginlegt að hafa verið umdeildir en síðar vakið mikla aðdáun. Má þar meðal annars nefna þá Picasso, Matisse og Klee. Kristján hefur ávallt verið samkvæmur sjálfum sér og nýtt sér það sem hefur hentað hverju sinni, eftir því hvert andinn hefur leitt pensilinn. Snemma birtist hjá honum næmni á litasamsetningu og áræðni í blöndun lita. Lengi vel var hann umdeildur og vakti gjarnan hneykslun sýningargesta hér á landi. Í dag telst hann hins vegar til hinna stóru í myndlist okkar, hvort sem litið er til eldri verka eða nýrri

I mötet med din nästa : Sjuksköterskors erfarenheter av mångkulturell omvårdnad i hälso- och sjukvården

Background: In a growing multicultural society, demands are placed on health care that includes understanding of cultural differences. Each individual care meeting contains new experiences and challenges in which nurses' core competence is tested when a basic care relationship is to be established. The view of equal care and people's equal value takes on different expressions and the need for cultural competence and knowledge of global health becomes more evident in health care. Aim: The purpose of the study was to describe nurses' experience of multicultural nursing in health care. Method: A literature study with a qualitative approach based on 10 scientific articles. The result is summarized from nine qualitative articles and one article with a mixed method where only the qualitative part was included in the result. Result: The nurses' experiences describe a lack of knowledge about cultural differences in care. It causes uncertainty that affects communication and sometimes leads to prejudicial treatment towards patients of another culture. Nurses' self-reflection on their own approach, compassion and creativity in the cultural meeting is considered to influence the care relationship. Conclusion: Increased competence development for nurses within the operations and clarification of the curriculum during nurses' basic education is considered a contributing factor in increasing the cultural competence in a multicultural care context.Röda Korsets sjuksköterskeförening stipendium 2020</p

Góð heilsa er gulli betri. Innleiðing á heilsustefnu og skiptir stuðningur stjórnenda máli?

Markmið rannsóknarinnar og megintilgangur ritgerðarinnar var að skoða nánar og rannsaka hvernig innleiðingu að heilsustefnu væri háttað og hvort að stuðningur stjórnenda skipti máli við innleiðingu á slíkri stefnu. Framkvæmd var eigindleg rannsókn, þar sem tekin voru hálfopin viðtöl við stjórnendur fjögurra fyrirtækja sem störfuðu þar sem mannauðsstjórar, starfsmannastjórar og ráðgjafar. Ritgerðin skiptist í tvo hluta, þ.e. fræðilegt yfirlit og rannsóknarhluta. Samkvæmt niðurstöðum rannsóknar á þessum fjórum fyrirtækjum, þá er innleiðing að heilsustefnu hafin í einu fyrirtækinu, tvö fyrirtæki hafa þegar innleitt heilsustefnu með mjög góðum árangri, en eitt fyrirtækið er ekki með slíka stefnu. Stuðningur stjórnenda skiptir miklu máli við innleiðingu á heilsustefnu og rannsóknin sýnir að mikill velvilji sé til staðar á meðal æðstu stjórnenda að innleiða heilsustefnu í framtíðinni. Rannsókn leiddi einnig í ljós að mikilvægt er að huga vel að andlegri heilsu og það sé mikilvægur þáttur, þar sem það er að færast í vöxt og viðurkennt að oft á tíðum þurfi meiri fræðslu um andlega heilsu. Rannsóknin leiddi í ljós að þrjú fyrirtækjanna hvetja starfsfólk til að stunda heilsurækt, en mismunandi er hvað fyrirtækin eru að bjóða starfsfólki sínu og má þar nefna yoga, núvitund og hollt matarræði. Almennt má segja um svör viðmælenda að þeir töldu mikilvægt er að huga vel að andlegri heilsu starfsmanna og neyta holls mataræðis sem er stór hluti af vitundarvakningunni innan skipulagsheilda fyrirtækja. Þar sem mikið hefur verið rætt um kulnun í starfi undanfarið, þá nefndu viðmælendur það einnig sérstaklega að hlúa þurfi vel að andlegri heilsu starfsfólks og veita þeim stuðning sem verr eru settir líkamlega og þróa starfsfólk í þá átt að geta unnið við þau störf sem um ræðir. Niðurstöður sýna að öllum fyrirtækjunum er mjög umhugað um heilsu starfsmanna sinna og því er það liður í stefnu allra fyrirtækjanna að byggja upp öfluga heilsu- og vinnuvernd til að stuðla að bættri líðan starfsmanna. Ekki er hægt að alhæfa um niðurstöður rannsóknarinnar, en þær gefa okkur innsýn í það hvort heilsustefna sé innleidd í fyrirtækin og hvort að stuðningur stjórnenda skipti máli við innleiðinguna.útdráttur ritgerðar

Minningar afhjúpa sannleikann: Leikrit Tyrfings Tyrfingssonar og sýningargreining á verkinu Kartöfluæturnar.

Tyrfingur Tyrfingsson er ungt og framsækið leikskáld sem veigrar sér ekki við að ögra viðtakendum verka sinna og gera þá óörugga með sig sjálfa ekki síst vegna þess að þeir geta speglað sig í verkum hans. Tyrfingur hefur samið fimm verk sem sett hafa verið á svið auk eins útvarpsleikrits. Tyrfingur skapar eftirminnilegar persónur í sínum verkum og er óhræddur við ögrandi orðræðu. Hann telur leikhúsið vera stað sem eigi að ögra og spyrja spurninga sem hreyfa við áhorfendum. Sýning á einu verka Tyrfings, Kartöfluætunum, var kveikjan að þessari ritgerð og, í framhaldi af því, forvitni um önnur verk hans og sérstöðu hans sem leikskálds. Í ritgerðinni er leitast við að svara eftirfarandi spurningum: Hvernig afhjúpa minningar sannleikann í verkum Tyrfings Tyrfingssonar og hvaða erindi á verk eins og Kartöfluæturnar við áhorfendur á okkar dögum? Í leit að svörum var rýnt í önnur verk Tyrfings, verk hans borin saman við leikverk íslenskra og erlendra höfunda og reynt að staðsetja hann í ákveðinni hefð leikskálda. Nostalgía er einkenni samtímamenningar en stundum er um að ræða falskt endurlit um tíma sem aldrei var. Minningar skipta máli fyrir persónur í verkum Tyrfings og það eru óvelkomnar minningar sem koma atburðarrásinni af stað. Í verkum Tyrfings er fjölskyldan í fyrirrúmi og vandamál sem koma upp innan hennar. Flestir kjósa átakalaust og gott líf en Tyrfingur sýnir fram á að þannig líf er hvergi að finna. Lífið þarfnast átaka og það dugir ekki að vera á flótta undan sjálfum sér né undan minningum fortíðar. Í verkum Tyrfings er samt sem áður að finna von um ást og betra líf. Áhorfendur að verkum Tyrfings sitja í lokin eftir með vangaveltur um hvernig málum er háttað í þeirra lífi. Þess vegna eiga verk hans erindi við áhorfendur á okkar dögum og á öllum tímum.Tyrfingur Tyrfingsson (born 1987) is a young and progressive playwright who is not afraid to challenge his audience by instilling insecurity in them, not least because they recognise themselves in his works and can mirror themselves in them. Tyrfingur has written five plays for the stage as well as one radio play. He creates memorable characters in his works and does not shy away from using daring dialogues. In his opinion, the theatre is a place where questions that provoke and challenge are supposed be asked in such a way that the audience will be moved or stirred by them. The idea for this dissertation was prompted by a performance of one of Tyrfingur´s plays, The Potato Eaters (Kartöfluæturnar), but the play also spurred curiosity and further interest in his other work and in what distinguishes him from other playwrights. The following questions are out forward in this dissertation: How do memories, in Tyrfingur´s work, reveal the truth and does a play like The Potato Eaters have any relevance for the modern day audience? During the search for answers to these questions, other works of Tyrfingur were also reviewed, and compared with the works of other Icelandic and foreign playwrights, in order to try to place him within a certain tradition of playwrights. Nostalgia is a characteristic of contemporary culture but sometimes it gives a deceptive reflection of a time that never was. Memories are of great importance for the characters of Tyrfingur´s plays and unsolicited memories prompt a chain of events. The family, and all the difficulties it faces, plays a major role in Tyrfingur´s plays. Most persons choose to lead a conflict free and pleasant life but Tyrfingur exposes that such life is nowhere to be found. Life basically needs conflict and it serves no purpose to flee oneself nor run away from memories of the past. Tyrfingur´s work does however offer some hope of love and better life. The plays of Tyrfingur certainly leave the audiences wondering about the state of affairs in their own lives. This indicates that his work has meaning and relevance for the audiences at this day and age, and for times to come

Máltaka og lestur fyrir börn : hver eru tengsl máltöku og lesturs fyrir börn?

Verkefnið er læst til 16.1. 2014Ritgerð þessi er lokaverkefni til B.Ed.-gráðu í kennaradeild við Háskólann á Akureyri vorið 2012. Fjallar hún um máltöku barna og mikilvægi þess að lesa fyrir börn. Máltaka barna er regluleg og stigbundin en máltökuskeiðinu er skipt í sex þrep. Talað er um markaldur í máltöku en það er tímabilið frá fæðingu og fram að kynþroska. Það er talið skipta miklu máli að börn læri tungumálið sitt á þessum markaldri. Mikilvægt er að þekkja máltökuferli barna og þróun málþroskans því málþroskinn er eitt það mikilvægasta sem á sér stað á leikskólaaldrinum. Flestar rannsóknir um lestur koma inn á það hversu mikilvægt er lesa að fyrir börn. Það skiptir miklu máli að byrja að lesa strax við fæðingu og halda því áfram fram á unglingsárin. Því meira sem lesið er fyrir börn þeim mun betur gengur þeim að tileinka sér tungumálið. Með því að lesa fyrir börn er verið að leggja góðan grunn að lestrarkunnáttu þeirra síðar á lífsleiðinni sem og námi almennt. Börn þurfa að sjá fullorðið fólk lesa svo þau sjái hversu skemmtilegt og eftirsóknarvert það getur verið. Sá sem les fyrir barn þarf að hafa gaman af lestrinum ekki síður en barnið því börn eru fljót að finna ef verið er að lesa af skyldurækni. Nauðsynlegt þykir að skapa umræður um efni bókarinnar með því að spyrja barnið opinna spurninga og einnig á að útskýra erfið orð og hugtök fyrir barninu. Lestur eflir máltöku, bætir málskilning, eykur orðaforða og sjálfstæða hugsun og undirbýr þannig börn fyrir frekara nám í framtíðinni.Verkefnið er loka

„Álfarnir sjást með ævintýraauganu“: Af samskiptum álfa og manna í Hamrinum í Hafnarfirði

Í ritgerðinni er fjallað um álfasagnir og álfatrú. Megináhersla er lögð á að skoða virkni og birtingamyndir álfatrúar og álfasagna samtímans – og hvaða tilgangi sagnir af álfum og huldufólki þjóna fyrr og nú. Þá er þess freistað að komast að því hvort þessar sagnir hafi enn raunveruleg áhrif í samfélagi nútímans og hver þau áhrif þá eru. Til að svara rannsóknarspurningum ritgerðarinnar var rýnt í ólíkar textategundir sem segja frá trú manna á hliðarheim sem mönnum er oftast hulinn en þeir fá þó stöku sinnum ákveðna innsýn í. Þessar textategundir eru sagnir af ýmsum toga, svo sem ævintýri, þjóðsögur, flökkusagnir og fantasíur. Að lokum er sjónum beint að ákveðnu kennileiti í Hafnarfirði, Hamrinum svonefnda, sem setur mikinn svip á gamla bæinn og þar má jafnframt finna lífseigar munnlegar sagnir sem segja frá heimkynnum og heimsóknum álfa

Parental Divorce, Family Conflict and Adolescent Depression and Anxiety

Both parental divorce and family conflict can be stressful life events in adolescents‘ lives. Today, parental divorce is more common than in the past and more than one million children experience parental divorce every year. Researches have shown that adolescents’ of divorced parents and those who experience family conflict have more psychological problems than other adoloscents. In this research we look at how parental divorce and family conflict can affect children‘s depression and anxiety and how effects of parental divorce on adolescent depression and anxiety are mediated through family conflict. This study was a population-based, cross-sectional survey entitled Youth in Iceland and was conducted by the Icelandic Centre for Social Research and Analysis at Reykjavik University in February, 2012. The sample was based on 2215 8th to 10th grade students. Using multiple regression models, findings show that family conflict and parental divorce affect adolescents‘ depression and anxiety. Key words: parental divorce, family conflict, depression, anxietyBæði skilnaður foreldra og fjölskylduágreiningur geta haft mikil áhrif á líf unglinga. Skilnaður er algengari nú til dags heldur en áður fyrr og ástæðan fyrir því gæti verið sú að viðhorf til skilnaða hefur breyst. Rannsóknir hafa sýnt að þeir unglingar sem eiga foreldra sem hafa skilið og þeir sem upplifa fjölskylduágreining glíma við fleiri sálfræðileg vandamál en aðrir unglingar. Í þessari rannsókn verður skoðað hvernig skilnaður foreldra og fjölskylduágreiningur getur haft áhrif á þunglyndi og kvíða unglinga. Einnig hvernig áhrifin af skilnaði á kvíða og þunglyndi unglinga sé miðlað í gegnum fjölskyldu ágreining. Þetta er þversniðsrannsókn sem ber titilinn Ungt fólk og var hún framkvæmd af Rannsóknum og greiningu í febrúarmánuði árið 2012. Úrtak rannsóknarinnar er byggt á 2215 8. til 10. bekkjar nemendum í grunnskólum landsins. Línuleg aðhvarfsgreining var notuð í úrvinnslu á niðustöðum rannsóknarinnar og sýna þær niðurstöður að fjölskylduágreiningu og skilnaður foreldra hefur áhrif á kvíða og þunglyndi unglinga. Lykilhugtök: Skilnaður foreldra, fjölskylduágreiningur, þunglyndi, kvíð