Późnośredniowieczne krakowskie prognostyki astrologiczne o zdrowiu, chorobach i sposobach leczenia

Late medieval astrological predictive texts (iudicia, calendars, almanacs etc.) are an interesting source of knowledge about the past. The practice of publishing such texts was a result of the development of the so-called Krakow school of astronomy and astrology. The Krakow masters, who held the position of professors at the chair of astronomy and astrology, were obliged to prepare the said predictive texts annually. The publications included astrological predictions based on forthcoming positions of heavenly bodies and concerned almost every sphere of life of the contemporary society. They referred to trade and agriculture, including prognoses of abundant or failed harvests. They covered political issues, but also problems pertaining to marriage, as well as to children and their upbringing. Vast passages were devoted to weather forecasting, that is, astrometeorology. However, special emphasis was put on the medical topics, as health and disease were an issue of key importance for the representatives of all social strata. Astrological predictive texts, indicating the best (from the viewpoint of astrology) time for attempts to maintain or regain health, were meant to interpret theoretical knowledge with recommendations concerning the practice, which was difficult to verify with regard to sources.Późnośredniowieczne prognostyki astrologiczne (iudicia, kalendarze, almanachy, etc.) to ciekawe źródło do poznania przeszłości. Zwyczaj ich publikowania związany był z rozwojem tzw. krakowskiej szkoły astronomiczno-astrologicznej. Mistrzowie krakowscy piastujący funkcję profesorów katedry astronomii i astrologii zobligowani byli do układania rokrocznie prognostyków, w których zamieszczali bazujące na mającym nastąpić układzie ciał niebieskich prognozy astrologiczne dotyczące niemalże każdej płaszczyzny życia ówczesnego społeczeństwa – prognozy odnoszono do handlu, gospodarki rolnej, urodzaju lub nieurodzaju; obejmowano nimi zagadnienia natury politycznej, ale też kwestie małżeństwa, posiadanego potomstwa i jego wychowania; obszerne ustępy poświęcano prognozowaniu pogody, a więc astrometeorologii. Jednakże szczególny nacisk kładziono na zagadnienia medyczne, albowiem kwestia zdrowia i choroby stanowiła kluczowe zagadnienie, które było istotne dla przedstawicieli wszystkich, bez wyjątku, stanów społecznych. Prognostyki astrologiczne natomiast, wskazując odpowiednią, z punktu widzenia astrologii, porę na podejmowanie starań o utrzymanie dobrej kondycji lub powrót do zdrowia, miały stanowić wykładnię wiedzy teoretycznej z zaleceniami dotyczącymi trudnej do zweryfikowania źródłowo praktyki

Elementy panegiryczne w siedemnastowiecznych kalendarzowych listach dedykacyjnych

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Współczesne kalendarze polonijne na terenie USA lekcją patriotyzmu dla młodych Amerykanów polskiego pochodzenia : (wybrane zagadnienia)

Rok 2018 to okres obchodzenia przez Polskę 100-lecia odzyskania niepodległości. W akcję upamiętniania tego święta włączyła się Polonia amerykańska, wydając między innymi kalendarze. Publikacje tego typu propagują twórców niepodległej Rzeczypospolitej, stanowiąc wspaniałą lekcję patriotyzmu dla młodego pokolenia Polaków w USA. W artykule zaprezentowano wybrane kalendarze z 2018 roku, w których ukazano wkład Polonii amerykańskiej w uzyskaniu przez Polskę niepodległości. Wskazano tu almanachy wychodzące na terenie Chicago. Uwzględniono publikacje Związku Narodowego Polskiego (Polish National Aliance) oraz Polsko-Słowiańskiego Banku Kredytowego (Polish & Slavic Federal Credit Union) [...]

Directions in research of the oldest Polish press (1501–1729)

This article contains a brief overview of the research on Polish press from the years 1501–1729, and discusses its directions and results conducted by historians and press experts after 1945. A citation analysis is widely used in the evaluation of the research output. The interest in the oldest Polish press is relatively high. A total of 55 scholars worked in the field, publishing 102 works (including 16 books), cited 524 times (including 267 times below the half-life period). Eight authors had the largest contribution: Konrad Zawadzki, Kazimierz Maliszewski, Jan Lankau, Władysław Myk, Adam Przyboś, Jan Pirożyński, Janusz A. Drob and Urszula Augustyniak. The most frequent subjects of research were ephemeral and serial newspapers, Merkuriusz Polski and handwritten newspapers, as well as other periodic newspapers and press from Gdańs

St. Elizabeth of Hungary as a Role Model for Women in the 16th-18th Century Polish Hagiography

The paper aims at the presentation of St. Elizabeth of Hungary (1207-1231) as a role model for the 16th-18th century literary audience in Poland, especially women. The period hagiographical sources (lives of saints, sermon examples) tend to promote the saint as an exemplary representative of three states of life as a maid, wife and widow. The three mentioned dimensions of Elizabeth’s sainthood make the heroine a universal, multipurpose patroness, fully acceptable as a source of Christian perfection for the Polish post-Trent laity.717919

Iwona Dacka-Górzyńska, Joanna Partyka (red.): Kalendarze staropolskie

..

Kalendarze świąteczne Pięcioksięgu (Wj 23,14-17; 34,18-23; Kpł 23,4-44; Lb 28,16–29,39; Pwt 16,1-15)

In all religions festival is an important part of worship: by certain rites provided on certain days, usually in an atmosphere of joy, cultic congregation pays homage to, gives thanks and asks for the grace of God. For the Israelite holidays are a special memento (reminder) of the events of the past that are realized also in the present and expect their fill in the future. Pentateuch has several calendars holidays, which were defined Israel’s celebration of major holidays. Looking at the holiday calendars from the Book of Exodus, Book of Leviticus, Book of Numbers, and the Book of Deuteronomy, we pay attention to the development of provisions for the holidays. Initially, the rules are very general boil down to a few verses, which have been determined the most important celebration of, without giving a specific date holidays. Date saint appeared only in the calendar Leviticus. With the development of legislation and with the settlement of the Chosen People in the Promised Land, rules for particular holidays underwent concretized and more accurate determination of sacrifices in the celebration of certain holidays