Contribution of avoidable causes of death to premature mortality in Poland and selected European countries

Our study, availing the new, agreed by the OECD and Eurostat, lists of preventable and treatable causes of death, seeks to quantify the contribution of avoidable causes to premature mortality and its dynamics in Poland and Central European countries – Czechia, Hungary, Lithuania and Slovenia, in comparison with Sweden serving as a benchmark country in 1999–2017. We calculated age standardised death rates for the broad groups of avoidable causes and more specific ones, which comprised preventable and treatable cancer and diseases of the circulatory system (DCS), preventable injuries and alcohol-related diseases. Deaths from not avoidable causes were also analysed. The analysis of time trends in the death rates and calculation of the Average Annual Percent Change (AAPC) for the overall trend were performed with joint-point models. The contribution of changes in mortality from avoidable causes to increase life expectancy during 1999–2017 and contribution of the difference in mortality from these causes to the difference in life expectancy between five countries and Sweden were based on the decomposition of temporary life expectancy between birth and age 75 [e(0-75)]. For the calculation of life expectancy, we used the classic Chiang method and the decomposition of life expectancy by the death causes and age was conducted with the Arriaga method. The AAPC of death rates from avoidable causes in 1999–2017 was similar in all the countries but Lithuania, where the decline started later. The decline in the death rates from not avoidable causes is much slower than the rates from avoidable causes. Mortality from treatable causes was decreasing faster than from preventable causes in most populations. In 1999–2017, the average rate of mortality decline for preventable cancer was greater among men than among women, while for treatable cancer the sex-related differences were much smaller and in favour of women. As for preventable and treatable death from DCS, their decrease was faster among women than men in all the countries but Sweden. Improvements in mortality from causes that could be avoided through prevention or treatment made substantial positive contributions to the overall change in life expectancy in all the countries. The differences in temporary life expectancy e(0-75) between the analysed Central European countries and Sweden were much smaller in 2017 than in 1999, due to the reduction of the gap in mortality from avoidable causes. Our results show that among men, and to a lesser extent among women, mortality from preventable causes contributes more than mortality from causes that can be effectively treated to shorter life expectancy in the countries of Central Europe than in Sweden. This indicates that in reducing the health gap between the inhabitants of Central Europe and Western Europe, the healthcare system should consider disease prevention even to a greater extent than just treating them

Regional differences in determining cardiovascular diseases as the cause of death in Poland: time for change

Wstęp: Dane dotyczące zgonów są w wielu krajach łatwo dostępnym i wiarygodnym źródłem informacji na temat stanu zdrowia populacji, ze względu na prawny obowiązek rejestracji zgonów i ich przyczyn. Dane te są powszechnie wykorzystywane do analizy regionalnych różnic w stanie zdrowia populacji, jego zmian w czasie, a także do prowadzenia i monitorowania polityki zdrowotnej. Dlatego niezwykle ważne jest, aby informacje te były wiarygodne i porównywalne w skali kraju. Cel: Celem pracy była analiza i porównanie umieralności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego (CVD) w latach 2007–2009 wśród mieszkańców dużych polskich miast, w których znajdują się uniwersytety medyczne. Metody: Wykorzystano informacje o zgonach zbierane w ramach rutynowego systemu rejestracji zgonów, prowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny. Dokonano analizy umieralności wśród mieszkańców następujących miast: Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Warszawa i Wrocław. Pod uwagę wzięto następujące przyczyny zgonów: CVD ogółem (ICD-10: I00–I99), chorobę niedokrwienną serca (I20–I25), w tym zawał serca (I21–I22), zespół sercowo-płucny i choroby krążenia płucnego oraz inne choroby serca (I26–I51), w tym zatrzymanie krążenia (I46), niewydolność serca (I50), choroby serca niedokładnie określone i powikłania chorób serca (I51), choroby naczyń mózgowych (I60–I69) oraz miażdżycę (I70). Zastosowano standaryzację współczynników metodą bezpośrednią, przyjmując jako standardową tzw. europejską strukturę wieku, stosowaną m.in. przez Światową Organizację Zdrowia. Wyniki: Porównanie współczynników umieralności w analizowanych 11 miastach wykazało wielokrotne różnice regionalne w wartościach współczynników dla poszczególnych grup schorzeń. Umieralność z powodu zawału serca w Katowicach była prawie 3-krotnie wyższa niż we Wrocławiu i Krakowie (odpowiednio 74,8/100 000 i 25,2 i 25,7/100 000 mieszkańców). Umieralność z powodu zespołu sercowo-płucnego i innych chorób serca w Warszawie, Łodzi, Bydgoszczy, Szczecinie zawierała się w zakresie 12–19/100 000 mieszkańców, podczas gdy w pozostałych miastach wskaźnik zgonów był niższy niż 1/100 000 mieszkańców. Wskaźnik zgonów z powodu miażdżycy we Wrocławiu i Krakowie był kilka (6–9) razy wyższy niż w Białymstoku, Katowicach, Warszawie i Szczecinie. Wnioski: Za jedną z zasadniczych przyczyn, mogących wpływać na znaczące regionalne różnice w wartościach współczynników zgonów, autorzy uznali niejednakowe zasady stosowane do orzekania przyczyn zgonów, prawdopodobnie wynikające z niedostatecznego przeszkolenia kadry medycznej w tym zakresie. Konieczne jest zatem jak najszybsze podjęcie działań mających na celu wypracowanie i wdrożenie jednolitych zasad określania przyczyn zgonu i odpowiedniego przeszkolenia lekarzy w wypełnianiu kart zgonów oraz wprowadzenie odpowiedniego nauczania w tym zakresie w czasie studiów medycznych.Background: Data regarding deaths in many countries is a reliable source of information on population health status, due to the legal obligation to register the fact of a death and its cause. Such data is widely used to analyse regional health differences, changes in health over time, and to pursue and monitor the effects of health policies. Therefore, it is extremely important that the data is reliable and comparable across the country. Aim: To analyse death rates from cardiovascular diseases in 2007–2009 among residents of large Polish cities, where medical universities are located, in order to assess the magnitude of differences in mortality in those populations. Methods: The information on deaths was collected from a routine death registration system run by the Central Statistical Office. We analysed mortality by accessing individual death records of the residents of the following cities: Bialystok, Bydgoszcz, Gdansk, Katowice, Krakow, Lublin, Lodz, Poznan, Szczecin, Warsaw and Wroclaw. The following causes of death were taken into account: diseases of the circulatory system in total (ICD-10: I00–I99); ischaemic heart disease (I20–I25) including myocardial infarction (I21–I22); pulmonary heart disease and other heart diseases (I26–I51) including cardiac arrest (I46); heart failure (I50); complications and ill-defined descriptions of heart disease (I51); cerebrovascular diseases (I60–I69); and atherosclerosis (I70). The death rates were age-standardised by the direct method, taking as a standard the so-called ‘European age structure’. Results: Comparison of mortality rates in the studied cities revealed substantial and unjustified differences in the values of the rates for individual groups of diseases. The death rate from myocardial infarction in Katowice was nearly three times higher than those in Wroclaw and Krakow (74.8/100,000 against 25.2 and 25.7/100,000). Mortality rates from pulmonary heart disease and other heart diseases in Warsaw, Lodz, Bydgoszcz, and Szczecin were in the range of 12–19/100,000, while in the other cities it was lower than 1/100,000 residents. The death rates from atherosclerosis in Wroclaw and Krakow were several (6–9) times higher than in Bialystok, Katowice, Warsaw and Szczecin. Conclusions: As one of the main reasons that may be responsible for such substantial regional differences in death rates, the authors assume that different criteria are used to determine the causes of death, perhaps resulting from insufficient training of health professionals in this field. Therefore actions to develop and implement uniform rules for determining causes of death, appropriate training of doctors responsible for completing death certificates, and adequate education in this area during medical studies must be urgently undertaken

Prevalence of lipid abnormalities in Poland. The NATPOL 2011 survey

Wstęp: Polska ciągle należy do krajów o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym. Zaburzenia lipidowe należą do głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Dotyczy to przede wszystkim stężenia cholesterolu całkowitego (TC) i cholesterolu frakcji liporotein o niskiej gęstości (LDL-C). Dlatego potrzebna jest okresowa ocena występowania dyslipidemii w populacji, by sprawdzić efektywność podejmowanych działań prewencyjnych i terapii. Cel: Celem pracy było zbadanie średniego stężenia lipidów w surowicy krwi oraz ocena częstości występowania, wykrywania i kontroli zaburzeń lipidowych w dorosłej populacji Polski. Metody: Badanie przeprowadzono w reprezentatywnej próbie 1168 mężczyzn (M) i 1245 kobiet (K) w wieku 18–79 lat. W surowicy krwi ozna­czono stężenie TC, cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL-C) i triglicerydów (TG). Korzystając z formuły Friedewalda, wyliczono stężenie LDL-C. Wyniki: Średnie stężenie TC u M wynosi 197,1 mg/dl (95% Cl 193,8–200,4), a u K 198,6 mg/dl (195,7–201,5), LDL-C odpowiednio: 123,6 mg/dl (120,9–126,2) i 123,7 mg/dl (121,4–126,1), HDL-C: 45,8 mg/dl (44,7–47,0) i 54,1 mg/dl (53,1–55,1), a TG: 140,9 mg/dl (133,0–148,8) i 104 mg/dl (99,8–108,2). Stężenie TC ≥ 190 mg/dl stwierdzono u 54,3% badanych. Odsetki są podobne dla M (54,3%) i K (54,4%). Biorąc pod uwagę również osoby leczące się z tego powodu, hipercholesterolemia (TC ≥ 190 mg/dl lub terapia statynami) występuje u 61,1% (58,2–63,9%) dorosłych Polaków, w tym u 60,8% M (56,4–65,1%) i 61,3% K (57,4–65,1%). Częstość występowania zwiększonego stężenia LDL-C (≥ 115 mg/dl) wśród wszystkich badanych wynosi 57,8% (M 58,3%; K 57,3%). Stężenie HDL-C < 40 mg/dl zanotowano u 35,2% M, a < 45 mg/dl — u 22,2% K. Hipertriglicerydemia (TG ≥ 150 mg/dl) występuje u 21,1% badanych (M 28,4%; K 14,0%). Nieprawidłowe stężenia TC i LDL-C najczęściej stwierdzano u pacjentów w wieku 40–59 lat. Wśród osób z hipercholesterolemią 58,7% (M 61,5%, K 56,0%) było nieświadomych jej obecności, 22,0% (M 21,0%, K 24,5%) wiedziało o tym, ale się nie leczyło, 8,1% (M 7,7%, K 8,5%) leczyło się, ale nieskutecznie i tylko 10,9% (M 10,7%, K 11,0%) leczyło się skutecznie (TC < 190 mg/dl). Jak wynika z porównań wyników badań NATPOL PLUS (2002) i NATPOL 2011, średnie stężenie TC w populacji zmniejszyło się. Jednak korzystne zmiany stężenia TC i LDL-C dotyczą osób po 60. rż. Wnioski: Wśród dorosłych Polaków w wieku 18–79 lat aż 61% ma hipercholesterolemię. Niepokojące jest, że nieprawidłowe stężenia TC i LDL-C dotyczą szczególnie często osób w średnim wieku, a poprawa pod tym względem w latach 2002–2011 dotyczy pacjentów > 60. rż. Może to wskazywać i wynikać ze wzrostu przyjmowania statyn przez osoby w tym wieku. Prewencja zaburzeń lipidowych, ich wykrywanie i kontrola w Polsce wymagają radykalnej poprawy.Background: Poland represents a country of high cardiovascular (CV) risk. The association between lipid abnormalities and increased CV risk is well established. Therefore, it is important to monitor the prevalence and control of dyslipidaemia. Aim: To evaluate serum lipids concentrations as well as the prevalence, awareness, and control of lipid abnormalities in a representative sample of adults in Poland. Methods: In 2011, in a national cross-sectional survey blood samples were collected from 1168 males and 1245 females, aged 18–79 years, for measurement of total cholesterol (TC), high density lipoprotein cholesterol (HDL-C), and triglycerides (TG) in blood serum. Low density lipoprotein cholesterol (LDL-C) was calculated using Friedewald’s formula. Results: Mean serum TC concentration was 197.1 mg/dL (95% CI 193.8–200.4) in males (M) and 198.6 mg/dL (95% CI 195.7–201.5) in females (F). Levels of LDL-C were 123.6 mg/dL (120.9–126.2) and 123.7 mg/dL (121.4–126.1), HDL-C — 45.8 mg/dL (44.7–47.0) and 54.1 mg/dL (53.1–55.1), TG — 140.9 mg/dL (133.0–148.8) and 104.0 mg/dL (99.8–108.2) for males and females, respectively. TC ≥ 190 mg/dL was found in 54.3% subjects (M 54.3%; F 54.4%). After adding patients on lipid-lowering treatment, hypercholesterolaemia was present in 61.1% of adults (M 60.8%; F 61.3%). LDL-C ≥ 115 mg/dL was detected in 57.8% of all subjects (M 58.3%; F 57.3%), while HDL-C < 40 mg/dL in 35.2% of males and < 45 mg/dL in 22% of females TG ≥ 150 mg/dL was found in 21.1% of subjects (M 28.4%; F 14.0%). The highest prevalence of elevated TC and LDL-C levels was present in the age group of 40–59-year-olds. Of those with hypercholesterolaemia 58.7% (M 61.5%, F 56.0%) were not aware of the condition; 22.0% (M 21.0%, F 24.5%) were aware but were not being treated; 8.1% (M 7.7%, F 8.5%) were treated but with TC ≥ 190 mg/dL; and only 10.9% (M 10.7%, F 11.0%) were being treated with TC < 190 mg/dL. Conclusions: The prevalence of dyslipidaemia in Poland continues to be high — over 60% of adults have hypercholesterolaemia, and control remains poor. The results of the NATPOL 2011 survey call for urgent preventive measures

Prevalence and control of cardiovascular risk factors in Poland. Assumptions and objectives of the NATPOL 2011 Survey

Wstęp: Choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) są główną przyczyną przedwczesnej umieralności w Polsce. Od 1991 r.umieralność spowodowana tymi schorzeniami w naszym kraju systematycznie maleje, jednak nadal pozostaje jedną z największychw Europie. Analiza wykonana z użyciem modelu epidemiologicznego IMPACT i danych pochodzących z badańprzekrojowych prowadzonych w latach 1991–2005 wykazała, że umieralność spowodowana chorobą niedokrwienną sercaw ostatnim 20-leciu zmniejszyła się głównie dzięki zmianom stylu życia Polaków (54% obserwowanej redukcji umieralności).Rozwój medycyny naprawczej także przyczynił się do redukcji liczby zgonów, choć w nieco mniejszym stopniu (37%). Dlategobardzo istotna z punktu widzenia planowania polityki zdrowotnej państwa jest wiedza o rozpowszechnieniu zależnychod stylu życia czynników ryzyka CVD. Jeszcze ważniejsze są informacje o zmianach obciążenia populacji czynnikami ryzyka.Pozwoli to przewidywać przyszłe trendy umieralności, a także korzyści płynące z różnorodnych strategii populacyjnych w zakresieprofilaktyki CVD. Ostatnie badanie przekrojowe dotyczące rozpowszechnienia czynników ryzyka CVD w populacjiogólnopolskiej przeprowadzono w latach 2005–2007, natomiast w 2011 r. zrealizowano badanie NATPOL 2011 będącenajnowszym tego typu przedsięwzięciem w Polsce.Cel: Celem badania NATPOL 2011 była ocena rozpowszechnienia wybranych czynników ryzyka CVD, w tym nadciśnieniatętniczego, zaburzeń lipidowych i cukrzycy w Polsce na podstawie badania reprezentatywnej próby mieszkańców orazokreślenie aktualnych trendów w tym zakresie. Przedmiotem niniejszej publikacji jest natomiast szczegółowe określeniemetodologii badania.Metody: Projekt NATPOL 2011 zaplanowano jako badanie metodą reprezentacyjną. Grupę badaną stanowiła reprezentatywnadla populacji ogólnopolskiej próba 2413 dorosłych osób (zakres wieku 18–79 lat). W celu uzyskania próby zastosowanolosowanie warstwowe z uwagi na miejsce zamieszkania, wiek i płeć. Próba była skupiona w wiązkach terytorialnych. Dobórpróby był etapowy: I etap — losowanie gmin, II etap — losowanie wiązek w obrębie gmin i losowanie indywidualnychrespondentów (wykonane przez MSWiA z operatu PESEL). U każdego badanego, który wyraził na to zgodę, przeprowadzonobadanie kwestionariuszowe, pomiary ciśnienia tętniczego (3 pomiary podczas dwóch oddzielnych wizyt), pomiaryantropometryczne. Pobrano także próbki krwi i moczu w celu wykonania oznaczeń biochemicznych [cholesterol całkowityw surowicy krwi; cholesterol frakcji LDL (wyliczony), HDL w surowicy krwi; triglicerydy na czczo w surowicy krwi; glukozana czczo w osoczu krwi; sód i potas w surowicy krwi; kreatynina w surowicy krwi; insulina na czczo w surowicy krwi; białkoC-reaktywne w surowicy krwi; aminotransferazy alaninowa i asparaginianowa w surowicy krwi; bilirubina w surowicy krwi;albumina w surowicy krwi; TSH, fT4 w surowicy krwi; albumina w moczu; kreatynina w moczu; sód i potas w moczu; NT--proBNP w osoczu]. Prace terenowe były realizowane przez specjalnie przeszkolone pielęgniarki zamieszkujące w pobliżuwylosowanych wiązek terytorialnych. Głównym realizatorem badania był zespół Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i DiabetologiiUniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Badanie zrealizowano we współpracy z Warszawskim UniwersytetemMedycznym i Instytutem Kardiologii w Warszawie.Wyniki i wnioski: Listy zapraszające wysłano do 4420 potencjalnych uczestników badania. Spośród nich 786 osób byłoniedostępnych z powodu błędnego adresu, zmiany miejsca zamieszkania lub zgonu przed rozpoczęciem badania. Kolejne661 osób bądź odmówiło udziału w badaniu, bądź pielęgniarkom nie udało się z nimi nawiązać kontaktu. Ostatecznie w badaniuwzięło udział 2413 osób, natomiast pełen zestaw badań, w tym próbki krwi i moczu, uzyskano w 2401 przypadkach,dlatego efektywność badania wyniosła 66,5%. Struktura próby zbadanej pod względem wieku i płci była niemal identycznaze strukturą populacji polskiej z 2010 r. według GUS. Zakres nadanych wag wyniósł: 0,36–4,11.Background: Cardiovascular diseases (CVD) have been the main cause of death in Poland for the last five decades. In 2010,CVD caused 46.0% of all deaths in Poland. An analysis performed using the IMPACT model, have shown that the reductionin mortality due to ischaemic heart disease, which took place in Poland, was primarily a result of lifestyle changes and ofchanges affecting risk factors in the population of adults. From the perspective of health policy planning it is very importantto know the prevalence of CVD risk factors and to be aware of trends in the population.Aim: The NATPOL 2011 Survey was a cross-sectional observational study aimed to assess the prevalence and control of CVDrisk factors in Poland. The aim of this paper is to describe the objectives and methodology of the NATPOL 2011 project.Methods: The survey was designed as a representative observational study and was carried out on a representative sample ofPolish residents aged 18–79 years. The planned size of the research sample was 2,400 subjects. Participants were randomlyselected in bundles, in a stratified, proportional draw performed in three stages. The study was composed of a questionnaireinterview, blood pressure and anthropometric measurements as well as a blood and urine sample collection. The examinationconsisted of two visits at subjects’ homes and was performed by well-trained nurses.Results and conclusions: Letters of invitation were sent to 4,420 potential participants. Of those, 786 persons could notbe contacted because the addresses were wrong, the respondents resided at an address other than their registered place ofresidence or, in some cases, the respondents died prior to the survey. Among 3,634 addresses of the persons sampled for thestudy there were 661 (M: 328, F: 333) “closed doors” (the nurse was unable to contact the respondent during three consecutiveattempts) and 560 (M: 295, F: 265) direct refusals. Finally, 2,413 subjects participated in the study and 2,401 of themcompleted all the procedures in the survey. The data mentioned above give the response rate of 66.4%.The structure of thestudy sample, including age groups and gender is almost identical to the structure of the adult population of Poland in 2010,according to the Central Statistical Office data. The sample reflected the structure of the adult population quite well, thereforethe weights’ adjustments calculated for epidemiological analyses were in range from 0.36 to 4.11

Insufficient knowledge of adults in Poland on criteria of arterial hypertension and its complications — results of the NATPOL 2011 Survey

Wstęp. Nadciśnienie tętnicze (NT) należy do najbardziej rozpowszechnionych czynników ryzyka chorób serca i naczyń. Wśród podstawowych warunków skutecznej prewencji, wykrywania oraz leczenia NT wymienia się odpowiednią wiedzę w populacji generalnej na temat nadciśnienia tętniczego. Celem pracy była ocena świadomości Polaków w zakresie kryteriów i powikłań NT.Materiał i metody. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników uzyskanych w programie badawczym NATPOL 2011, w którym badaniami objęto reprezentatywną próbę 2413 losowo wybranych mieszkańców Polski w wieku 18–79 lat [1245 kobiet (K) i 1168 mężczyzn (M)]. Oceniono odpowiedzi udzielone na dwa otwarte pytania na temat kryteriów NT i jego powikłań z uwzględnieniem wieku, płci, wykształcenia i miejsca zamieszkania. Analizę statystyczną przeprowadzono z wykorzystaniem regresji logistycznej wieloczynnikowej. Dla uproszczenia analizy wyników za prawidłowe górne granice ciśnienia tętniczego przyjęto 139–140 mm Hg i 89–90 mm Hg, odpowiednio dla ciśnienia skurczowego (SBP) i rozkurczowego (DBP).Wyniki. Badania wskazują, że w populacji dorosłych Polaków znajomość prawidłowych granic ciśnienia tętniczego jest niewielka. Istnieje duża dysproporcja między deklarowaną a rzeczywistą wiedzą Polaków dotyczącą prawidłowych górnych granic ciśnienia (dla K: 79,4% v. 8,3%; dla M: 74,8 % v. 6,6%). Jedynie 188 badanych (7,8% w tym K = 103 i M = 85) odpowiedziało poprawnie na zadane pytanie, a tylko 3 osoby (0,1%, w tym K = 2 i M = 1) podały w pełni prawidłowe górne wartości ciśnienia (tj. 139 mm Hg dla SBP i 89 mm Hg dla DBP). Wiedza w tym zakresie istotnie zwiększa się wraz z wiekiem (p < 0,002) i poziomem wykształcenia (p < 0,001). Do najczęściej wymienianych przez respondentów powikłań NT należały choroby serca (69,8%) oraz wylew krwi do mózgu lub niedokrwienie mózgu (66%). W małym stopniu znany jest w społeczeństwie związek między nieleczonym NT a chorobami nerek (11%) i uszkodzeniem narządu wzroku (7,7%). Świadomość w przypadku udaru mózgu i chorób nerek istotnie zwiększała się wraz z wiekiem i poziomem wykształcenia.Wnioski. Wiedza Polaków dotycząca kryteriów rozpoznania NT oraz powikłań, jakie może powodować nieleczone NT jest niewystarczająca. Dlatego konieczne jest prowadzenie intensywnych działań edukacyjnych w tym zakresie. Prezentowane w pracy wyniki powinny stanowić wskazówkę do planowania i realizacji tych działań, szczególnie u osób młodych oraz z wykształceniem podstawowym.Background. Arterial hypertension is one of the most widespread cardiovascular disease risk factors. Among the basic conditions of effective prevention, detection and treatment is appropriate knowledge in the general population about hypertension. The purpose of our study was to evaluate knowledge of adults in Poland on criteria and complications of hypertension.Material and methods. The analysis was based on the results obtained in the research program NATPOL 2011. The survey covered a representative sample of adults in Poland: 2413 randomly selected subjects aged 18–79 years [1245 females (F) and 1168 males (M)]. Rated answers to the two open questions on upper limits of normal blood pressure and complications of untreated hypertension were assessed and calculated with regard to age, gender, education and place of residence. Statistical analysis was performed using multivariate logistic regression. To simplify the analysis of results, for upper limits of normal blood pressure were taken: 139–140 mm Hg and 89–90 mm Hg, for systolic and diastolic blood pressure, respectively.Results. Knowledge on hypertension criteria was small. A large disparity between the declared and actual knowledge on correct upper limits of blood pressure (for F: 79.4% vs. 8.3%; for M: 74.8% vs. 6.6%) was found. Only 188 subjects (7.8%; F = 103 and M = 85) answered correctly to the question and in the whole sample only 3 subjects (0.1%; F = 2 and M = 1) reported fully correct values, i.e. 139/89 mm Hg. We observed significant increase of knowledge with age (p < 0.002) and level of education (p < 0.001). Heart disease (69.8%) and stroke (66%) were the most frequently reported complications of untreated hypertension. Only a small percentage of subjects mentioned kidney damage (11%) and blurred vision (7.7%). Awareness on stroke and renal disease significantly increased with age and level of education.Conclusions. Knowledge of adults in Poland on upper limits of normal blood pressure and on complications of un treated hypertension is insufficient. Therefore, it is necessary to conduct intensive education in this field. The results of our study provide guidance for planning and implementation of these activities, which should be led particularly in young people and subjects with primary education

The contribution of educational inequalities to lifespan variation

Peer reviewe