AI implementation and organizational ambidexterity in the context of BPM: Polish service sector experience

The development of modern organizations is determined by the generation of a system state in which they will leverage the advancement of modern information and communication technologies (ICT). Artificial Intelligence (AI) stands out as a game changer in this regard. Concurrently, organizations striving for market dominance tend towards ambidexterity, i.e. balancing activities related to exploitation (genotypic operations) and the exploration of innovative areas generating added value. Therefore, a research challenge arises, aimed primarily at increasing the knowledge of ambidexterity and its various forms of achievement through the perspective on leveraging AI potential in the Business Process Management (BPM) context. This paper presents the results of a study conducted among 340 large and medium-sized service enterprises in Poland. The main objective of this research is to identify the characteristics of service enterprises associated with the maturity level of AI implementation, including examining the importance of the ambidexterity approach. The study indicates the potential of implementing the ambidexterity concept balancing exploitative and explorative BPM in association with the level of AI implementation. Research methods include literature review, survey, and statistical analyses (correlation analysis, classification tree). The enterprises surveyed varied greatly in the level of AI implementation maturity. Among the enterprise characteristics available in the study, ambidexterity and its forms turned out to be the most important factors associated with AI implementation maturity. This research contributes to the advancement of management theory by providing an integrative view of the role of artificial intelligence in achieving ambidexterity in organization

Project Portfolio Management as a Tool for Strategy Implementation in the FMCG Sector: A Case Study

This article presents an analysis of the strategy implementation process in an FMCG sector company using project portfolio management. The study was based on two methods: a case study and participant observation, which revealed the importance of three dimensions: functional, structural and instrumental. The key mechanism supporting strategy implementation is the WCOM programme, which integrates operational activities with strategic goals, ensuring consistency and efficiency. The findings indicate that effective project portfolio management not only enhances the efficiency of strategy implementation but also facilitates better alignment of operational activities with changing market conditions. The conclusions have applications in both practice and future research on project management in dynamic industries

Kultura ryzyka jako komponent zarządzania ryzykiem we współczesnym przedsiębiorstwie – wybrane aspekty

Today’s enterprises are exposed to a variety of interwoven risks. The turbulent business environment is characterized by uncertainty. The development of digital technologies, on the one hand, shapes business cybersecurity, and on the other, can destabilize management processes. In such conditions, the risk management process in an enterprise should be based on recognized standards, organizational solutions, and tools and methods that ensure effectiveness. Effective risk communication is crucial, particularly in informing individuals about the level of acceptable risk exposure. Risk culture plays a key role, promoting appropriate risk behaviors and supporting and maintaining a coherent risk management policy. Enterprises with a strong risk culture demonstrate greater resilience in crises. This article aims to present the concept and role of risk culture in modern enterprises. To achieve this aim, a review of domestic and international literature, industry reports, and studies on risk culture covering the years 2012–2025 was conducted. Aspects of risk management in a digitalized environment were also presented. The conclusions from the conducted research indicate that the foundation of an effective risk culture should be a clearly defined pattern of employee behavior toward risk. A strong risk culture engages the entire enterprise in conscious risk management, strengthening its resilience. The use of modern solutions and improving employee digital competencies are also crucial, fostering an informed, responsible, and proactive attitude toward risk. The article also includes recommendations for managers that can be helpful in effectively shaping a risk culture. In the author’s opinion, a properly identified risk culture can contribute to a company’s market success in the digital economy.Dzisiejsze przedsiębiorstwa narażone są na różnorodne, przenikające się ryzyko. Turbulentne otoczenie funkcjonowania podmiotów gospodarczych charakteryzuje się niepewnością. Rozwój technologii cyfrowych z jednej strony kształtuje cyberbezpieczeństwo biznesu, a z drugiej strony może destabilizować procesy gospodarowania. W takich warunkach proces zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie powinien być prowadzony na podstawie uznanych standardów, rozwiązań organizacyjnych oraz narzędzi i metod, które zapewniają efektywność. Ważna jest dobra komunikacja ryzyka, w szczególności informująca o poziomie akceptowalnej ekspozycji na ryzyko. Kluczową rolę odgrywa kultura ryzyka, która promując właściwe zachowania wobec ryzyka, wspiera i utrzymuje spójną politykę zarządzania ryzykiem. Przedsiębiorstwa o silnej kulturze ryzyka wykazują większą odporność w sytuacjach kryzysowych. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji i roli kultury ryzyka we współczesnym przedsiębiorstwie. Dla realizacji celu artykułu dokonano przeglądu literatury krajowej, zagranicznej, raportów branżowych oraz opracowań poruszających tematykę kultury ryzyka obejmujących lata 2012–2025. Przedstawiono również aspekty zarządzania ryzykiem w warunkach cyfryzacji. Wnioski z przeprowadzonych badań wskazują, że fundamentem skutecznej kultury ryzyka powinien być jasno określony wzorzec zachowań pracowników wobec ryzyka. Silna kultura ryzyka angażuje całe przedsiębiorstwo w świadome zarządzanie ryzykiem, wzmacniając jego rezyliencję. Kluczowe znaczenie ma także wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań oraz podnoszenie kompetencji cyfrowych pracowników, które sprzyjają kształtowaniu świadomej, odpowiedzialnej i proaktywnej postawy wobec ryzyka. W artykule zawarto także rekomendacje dla menedżerów, które mogą być pomocne w efektywnym kształtowaniu kultury ryzyka. W ocenie autora właściwie rozpoznana kultura ryzyka może przyczynić się do sukcesu rynkowego przedsiębiorstwa w gospodarce cyfrowej

Filar II i organizacje pozarządowe zajmujące się Sprawiedliwością podatkową: 10 krytycznych uwag o globalnym podatku minimalnym

In recent years, the Tax Justice movement has played an increasingly important role in the area of international taxation, including the OECD’s project on Pillar Two. Groups such as the Tax Justice Network (TJN) have been highly critical of the global minimum tax. Why is this? This article identifies ten (technical and policy) criticisms of Pillar Two from a Tax Justice perspective. The article also discusses the concept of Tax Justice. the anatomy of the Tax Justice movement in relation to Pillar Two, the intersection with human rights law, and the relationship with the United Nations’ work in this area.W ostatnich latach ruch na rzecz Sprawiedliwości podatkowej odgrywa coraz ważniejszą rolę w obszarze międzynarodowego opodatkowania, w tym w projekcie OECD dotyczącym filaru II. Grupy takie jak Tax Justice Network (TJN) były bardzo krytyczne wobec globalnego minimalnego podatku. Skąd się to bierze? Niniejszy artykuł przedstawia dziesięć (technicznych i politycznych) zarzutów wobec filaru II z perspektywy Sprawiedliwości podatkowej. Artykuł omawia również samą koncepcję Sprawiedliwości podatkowej, strukturę ruchu na rzecz Sprawiedliwości podatkowej w odniesieniu do filaru II, powiązania z prawami człowieka oraz relacje z pracami Organizacji Narodów Zjednoczonych w tym obszarze

Ryzyko biznesowe w pasażerskim lotnictwie cywilnym – w poszukiwaniu źródeł niestabilności sektora

The businesses in passenger aviation sector are characterized by high instability. It is induced by frequent changes in the macro-environment of the sector as well as in the sector itself that have a significant impact on business activities. Thus, the sector is characterized by a high level of business risk, which describes the possibility (likelihood) of such changes occurring. The following study discusses the issues of business risk, particularly the types of business risk that have the greatest impact on the operation of airlines, airports, air navigation service providers and other entities that make up the sector. The study employs a case study method of selected cases that represent the materialization of various business risks typical of the passenger air transport sector. The analyses conducted indicate that the type of risk that can potentially have (and historically has had) the greatest impact on the sector is political risk (including geopolitical and regulatory risks), as events related to these factors often affect the fundamentals of passenger aviation.Działalność podmiotów tworzących sektor pasażerskiego lotnictwa cywilnego charakteryzuje się dużą niestabilnością. Jej źródłem są często występujące zmiany w makrootoczeniu sektora oraz w nim samym, mające istotny wpływ na jego funkcjonowanie. Oznacza to, że sektor ten cechuje się wysokim poziomem ryzyka biznesowego, które opisuje możliwość (prawodopodobieństwo) wystąpienia takich zmian. Poniższe opracowanie porządkuje kwestie ryzyka biznesowego, w szczególności jego rodzaje, które mają największy wpływ na funkcjonowanie linii lotniczych, lotnisk, zarządzających przestrzenią powietrzną i innych podmiotów tworzących ten sektor. W badaniach wykorzystano analizę przypadków wybranych zdarzeń stanowiących materializację różnych ryzyk biznesowych typowych dla sektora pasażerskiego transportu lotniczego. Przeprowadzone analizy wskazują, że rodzajem ryzyka, które potencjalnie może mieć (i historycznie miało) największy wpływ na funkcjonowanie sektora, jest ryzyko polityczne (w tym geopolityczne i regulacyjne), ponieważ związane z nim zdarzenia wpływają często na podstawy funkcjonowania lotnictwa pasażerskiego

Motywy przerzucania dochodów z wykorzystywaniem cen transferowych

Transfer pricing is an element of transactions between related entities, playing a key role in financial management and tax optimisation. At the same time, it can serve as a tool for profit shifting, aimed at reducing tax burdens as well as pursuing other financial and business strategies. This article explores the concept of transfer pricing, taxpayers’ responses to taxation, and the mechanisms of profit shifting through transfer pricing. It presents various motives behind profit shifting through transfer pricing. It also highlights that there is often a fine line between legal and illegal use of these mechanisms, which may depend on the context and intentions of the related entities.Ceny transferowe stanowią element transakcji między podmiotami powiązanymi, odgrywając kluczową rolę w zarządzaniu finansami oraz optymalizacji podatkowej. Jednocześnie mogą stanowić narzędzie do przerzucania dochodów w celu redukcji obciążeń podatkowych, a także realizacji innych strategii finansowych czy biznesowych. W artykule przedstawiono istotę cen transferowych, reakcje podatników na opodatkowanie oraz mechanizmy przerzucania dochodów z wykorzystywaniem cen transferowych. Zaprezentowano konkretne przykłady różnych motywów stojących za przerzucaniem dochodów z wykorzystywaniem cen transferowych. Podkreślono, że granica między legalnym a nielegalnym wykorzystaniem tych mechanizmów jest często cienka i zależy od kontekstu oraz intencji podmiotów powiązanych

Dlaczego nie zgłaszamy się na badania profilaktyczne? Rola behawioralnej polityki publicznej w kształtowaniu polityki zdrowotnej: wnioski dla programu „Profilaktyka 40 PLUS”

Despite growing awareness of the importance of preventive health care, citizen participation in screening programmes such as “Prevention 40 PLUS” remains relatively low. Thisarticle attempts to identify the main barriers that limit public participation in such initiatives, and suggests possible directions for intervention based on the principles of behavioural public policy (BPP), which aims to influence citizens’ decisions by addressing the psychological and economic mechanisms that influence their choices. Based on a literature review and a secondary analysis of aggregate data, mechanisms that can help increase the effectiveness of preventive interventions are discussed, including simplifying enrolment procedures, using opt-out mechanisms, removing cognitive barriers, and using nudges to minimize the cognitive effort required to make a decision. In this context, the issue of the financing structure of the health care system is also of particularimportance. Current spending on prevention in Poland – the lowest in the European Union – remains disproportionate to its potential impact on improving the health of the population. Responding to the challenge of low uptake therefore requires not only an increase in resources, but above all a better alignment of interventions with the actual decision-making mechanisms of citizens. The implementation of a behavioural approach cantherefore represent a qualitative change in the design of preventive interventions, increasing their effectiveness, efficiency and relevance to the actual health behaviours of the population.Pomimo rosnącej świadomości znaczenia profilaktyki zdrowotnej, uczestnictwo obywateli w programach  przesiewowych, takich jak „Profilaktyka 40 PLUS”, pozostaje na relatywnie niskim poziomie. Niniejszy artykuł podejmuje próbę identyfikacji kluczowych barier ograniczających zaangażowanie społeczne w tego typu inicjatywy oraz wskazuje możliwe kierunki interwencji opartych na założeniach behawioralnej polityki publicznej (BPP),której celem jest kształtowanie decyzji obywateli poprzez uwzględnienie mechanizmów psychologicznych i ekonomicznych wpływających na ich wybory. W oparciu o analizę literatury oraz wtórną analizę danych zbiorczych omówiono mechanizmy, które mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności działań profilaktycznych, w tym uproszczenie procedur rejestracyjnych, zastosowanie domyślnych mechanizmów zapisu pacjenta (ang. opt-out), eliminację barier poznawczych oraz wykorzystanie narzędzi typu „szturchnięcia” (ang. nudges), które minimalizują wysiłek poznawczy wymagany do podjęcia decyzji.W analizowanym kontekście szczególnego znaczenia nabiera również kwestia struktury finansowania systemu ochrony zdrowia. Obecne nakłady na działania profilaktyczne w Polsce, najniższe spośród wszystkich państw Unii Europejskiej, pozostają niewspółmiernedo ich potencjalnego wpływu na poprawę stanu zdrowia populacji. Reakcja na wyzwania związane z niską zgłaszalnością wymaga zatem nie tylko zwiększenia zasobów, ale przede wszystkim lepszego dostosowania interwencji do rzeczywistych mechanizmów podejmowaniadecyzji przez obywateli. Implementacja podejścia behawioralnego może zatem stanowić jakościową zmianę w projektowaniu działań profilaktycznych, zwiększając ichefektywność, skuteczność i adekwatność wobec  rzeczywistych wzorców zachowań zdrowotnychspołeczeństwa

How indicative are the indicative financial tables – Case Study of the Operational Programme Infrastructure and Environment (2007-2020)

The article aims to assess the difference in the planned allocation of national and EU funds and their actual disbursement level in the Operational Programme ’Infrastructure and Environment’. This exercise is being done to evaluate the efficiency of the planning process undertaken by the Managing Authority in Poland. While evaluation reports being undertaken on the national or European Commission level, analyse the efficiency of a programme through the lenses of its outcomes, the financial governance of it is being scrutinised using other techniques. Thus, an area of the entire planning process is being ignored to a certain degree in the official review process. Poland is usually shown to be among the leaders in terms of EU funds absorption and has one of the lowest percentages of fraud (well below the results obtained by many of the Western European EU Member States). However, those show a technical ability to identify the best-suited projects and properly govern the entire financial process. The research identified discrepancies in the level of investment priorities, which were, in most cases, well below 1.0 pp.Celem artykułu jest ocena poziomu różnicy między planowaną alokacją środków krajowych i unijnych a rzeczywistym poziomem ich wydatkowania w ramach Programu Operacyjnego "Infrastruktura i środowisko". Ma to na celu ocenę skuteczności procesu planowania, który został podjęty przez Instytucję Zarządzającą. Podczas gdy raporty ewaluacyjne opracowywane na poziomie krajowym lub na poziomie Komisji Europejskiej analizują skuteczność programu przez pryzmat jego wyników, zarządzanie finansami jest badane przy użyciu innych technik. W ten sposób obszar całego procesu planowania jest do pewnego stopnia ignorowany w oficjalnym procesie ewaluacyjnym. Polska jest zwykle wskazywana jako jeden z liderów pod względem absorpcji funduszy UE i ma jeden z najniższych odsetków nadużyć finansowych (znacznie poniżej wyników uzyskanych przez wiele zachodnioeuropejskich państw członkowskich UE). Wykazują one jednak raczej techniczną zdolność do identyfikowania najlepiej dopasowanych projektów i zdolność do właściwego zarządzania całym procesem finansowym. Rozbieżności zidentyfikowane na poziomie Priorytetów Inwestycyjnych były w większości przypadków znacznie poniżej 1.0 pp

Method of Determining the Enterprise Development based on Recourses/Competences Importance – Competitive Potential Matrix

The aim of the article is to propose a method of determining the company’s development basing on the recourses/competences importance – competitive potential matrix (RP matrix) from which top managers can find out on which stage of development is their company. The matrix has a special value and is a source of important information in case of checking the organization development in comparison to past years. The matrix can also be useful when the company wants to find out if the changes the company has made are sufficient in improving company’s development or it needs to make more changes in business model to reach the desired level of development. Another application of the matrix is its usage in preventive checking of the way of development or maintaining a certain previously set level. Empirical verification of organization development changes was developed on the basis of results of direct interviews conducted with representatives of the senior management of dairy cooperatives from Świętokrzyskie Voivodship with the help of interview questionnaire. Analysis of the data showed that all analyzed cooperatives were in the “extraordinary development” field of the matrix before and after 3 years. Compared to the base year, the cooperatives improved their position, which may indicate the correct development path chosen by the management

Wpływ zwolnienia podatkowego w ramach Polskiej Strefy Inwestycji na rozwój przedsiębiorstw w regionie województwa pomorskiego i kujawsko-pomorskiego w latach 2019-2023

The success of business development is conditioned by factors stemming from the shape of internal and market regulators as well as legal regulations. In this respect, legislative conditions, particularly in the field of tax regulation, play an important role. For this reason, by virtue of the relevant regulations, aid instruments were established, among which was the support decision. The increasing number of support decisions issued prompted an analysis of the use of this instrument within the framework of the development activities carried out by the units. The region under the management of the Pomeranian Special Economic Zone was used as an example. Descriptive and explanatory methods, including interpretative and analytical, were used to conduct the study. As a result of the analysis, a disproportion in the use of the income tax exemption in question was identified between individual voivodeships, as well as between specific groups of enterprises, which led the study to conclude that the instrument of the support decision supports the development of entrepreneurship but has an uneven effect.Powodzenie rozwoju przedsiębiorstw warunkowane jest czynnikami wynikającymi z kształtu regulatorów wewnętrznych, jak rynkowych oraz prawnych. W tej kwestii istotną rolę wypełniają uwarunkowania legislacyjne, szczególnie z zakresu regulacji podatkowych. Z tego względu na mocy właściwych regulacji, powołano instrumenty pomocowe, wśród których znalazła się decyzja o wsparciu. Rosnąca liczba wydanych decyzji o wsparciu skłoniła do podjęcia analizy wykorzystania tego instrumentu w ramach realizowanej przez jednostki gospodarcze działalności rozwojowej. Za przykład posłużył region pozostający pod zarządem Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W celu przeprowadzenia badań wykorzystano metody opisowe i wyjaśniające, w tym interpretacyjne i analityczne. Na skutek przeprowadzonej analizy rozpoznana została dysproporcja w zakresie wykorzystania rozpatrywanego zwolnienia z podatku dochodowego pomiędzy poszczególnymi województwami, a także pomiędzy konkretnymi grupami przedsiębiorstw, co doprowadziło do konkluzji, że instrument decyzji o wsparciu wspomaga rozwój przedsiębiorczości, ale jego oddziaływanie jest nierównomiernie