Tribute to Nieves López Martínez : Nieves López Martínez, passion for science

Depto. de Geodinámica, Estratigrafía y PaleontologíaFac. de Ciencias GeológicasTRUEpu

Nieves López Martínez, passion for Science

Depto. de Geodinámica, Estratigrafía y PaleontologíaFac. de Ciencias GeológicasTRUEpu

Lañoko ornodun fosilak: Goi Kretazeorako denboran zeharreko bidaia

Laño (Trebiñoko konterria) Europako Kretazeo bukaerako omodun fosilen aztarnategi aberatsenetarikoa da, bertan agertutako 40 ornodun fosil lehortarrek eta 36 ornodun-espezie itsastarrek erakutsi bezala. Fosil hauek, sistema flubio-deltaikotik (Goi Campaniarra-Behe Maastrichtiarra) kostaldeko plataformaranzko (Goi Maastrichtiarra) jarraiera islatzen duten bi geruza estratigrafikotan banatuta daude. Horietan, guztira. 13 ornodun-espezie berri deskribatu dira. Ornodun lehortarrei dagokienez, suge espezie bi, hiru dortoka, krokodilo bi, dinosauru bat eta ugaztun bat behatu dira, eta, fauna itsastarraren artean, aldiz, lau arraia. Genero batzuk (Herensugea, Lirainosaurus eta Lainodon), gainera, Lañon bakarrik aurkitzen dira. Indusketa-kanpainei eta sedimentuaren bahe-berezien bidezko garbiketei esker, hainbat haginez eta hezur-zatiz osatutako bilduma dugu Arabako Natur Zientzien Museoan (Gasteiz). Datu tafonomikoen eta sedimentarioen arabera, Lañoko fosil-asoziazioak ibai-ubideetako ornodun asoziazio metakorren eredu tafonomikoari jarraitzen diola ikusi da, nolabait ubide-betegarrien eredurantz jotzen badu ere. Ingurune hau, gainera, kostaldeko delta batekin loturik zegoen haran flubial zabala zela interpretatu da. Asoziazio bitxi horretan, paleokomunitate ezberdinetatik etorritako fosilak agertzen dira: garraio minimo bat jasotako elementu urtar edo erdi-urtar paraauktoktonoak (krokodilo, dortoka, arrainak, anfibioak) eta lautada flubial horretatik etorritako elementu auloktonoak (dinosauruak, ugaztunak). Bestetik, Lañoko ornodun-taldeak, Provenza, Languedoc eta Iberiar Penintsulako fauna europarraren oso berdintsua da, eta, Asia edo Ipar Amerikako faunekin baino, Tethys itsasoaren ingurukoekin kidetasun gehiago dituzte. Hau azaltzeko, orduko Afrika eta kontinente europarraren arteko uharte-kateek migrazioak (truke faunistikoa) bidera zitzaketela pentsatu da. Informaziougari bildu den arren, oraindik Lañok, sekretu ugari gordetzen ditu barrenean

Lañoko ornodun fosilak: Goi Kretazeorako denboran zeharreko bidaia

Laño (Trebiñoko konterria) Europako Kretazeo bukaerako omodun fosilen aztarnategi aberatsenetarikoa da, bertan agertutako 40 ornodun fosil lehortarrek eta 36 ornodun-espezie itsastarrek erakutsi bezala. Fosil hauek, sistema flubio-deltaikotik (Goi Campaniarra-Behe Maastrichtiarra) kostaldeko plataformaranzko (Goi Maastrichtiarra) jarraiera islatzen duten bi geruza estratigrafikotan banatuta daude. Horietan, guztira. 13 ornodun-espezie berri deskribatu dira. Ornodun lehortarrei dagokienez, suge espezie bi, hiru dortoka, krokodilo bi, dinosauru bat eta ugaztun bat behatu dira, eta, fauna itsastarraren artean, aldiz, lau arraia. Genero batzuk (Herensugea, Lirainosaurus eta Lainodon), gainera, Lañon bakarrik aurkitzen dira. Indusketa-kanpainei eta sedimentuaren bahe-berezien bidezko garbiketei esker, hainbat haginez eta hezur-zatiz osatutako bilduma dugu Arabako Natur Zientzien Museoan (Gasteiz). Datu tafonomikoen eta sedimentarioen arabera, Lañoko fosil-asoziazioak ibai-ubideetako ornodun asoziazio metakorren eredu tafonomikoari jarraitzen diola ikusi da, nolabait ubide-betegarrien eredurantz jotzen badu ere. Ingurune hau, gainera, kostaldeko delta batekin loturik zegoen haran flubial zabala zela interpretatu da. Asoziazio bitxi horretan, paleokomunitate ezberdinetatik etorritako fosilak agertzen dira: garraio minimo bat jasotako elementu urtar edo erdi-urtar paraauktoktonoak (krokodilo, dortoka, arrainak, anfibioak) eta lautada flubial horretatik etorritako elementu auloktonoak (dinosauruak, ugaztunak). Bestetik, Lañoko ornodun-taldeak, Provenza, Languedoc eta Iberiar Penintsulako fauna europarraren oso berdintsua da, eta, Asia edo Ipar Amerikako faunekin baino, Tethys itsasoaren ingurukoekin kidetasun gehiago dituzte. Hau azaltzeko, orduko Afrika eta kontinente europarraren arteko uharte-kateek migrazioak (truke faunistikoa) bidera zitzaketela pentsatu da. Informaziougari bildu den arren, oraindik Lañok, sekretu ugari gordetzen ditu barrenean

Increasing size and abundance of microbialites (oncoids) in connection with the K/T boundary in non-marine environments in the South Central Pyrenees

A layer rich in giant microbialites, developed within continental deposits of the Tremp Formation (South-Central Pyrenees) in the aftermath of the end-Cretaceous mass extinctions, is here reported for the first time. Its stratigraphic location just above the Latest Maastrichtian Reptile Sandstone unit, and a characteristic 13C anomaly, are clear proofs linking this so-called "z" layer to the K/T boundary. The great abundance of microbialites, their outsized dimensions (oncoids with coating thickness up to 1.2m; average >50mm), and the great lateral continuity of the "z" layer in the study zone, support the hypothesis that these giant microbialites may represent disaster forms linked to the latest Mesozoic crisis. To our knowledge, this is the first time a record of this type is reported in continental realms. Other large continental oncoids and stromatolite constructions (e.g., in the Late Palaeogene deposits of the Pyrenees, Ebro basin, and Mallorca island) differ from those of the "z" layer in occurring in carbonate rocks and in having less lateral continuity, but they could also have been favoured by palaeoenvironmental crises, such as the global Eocene hyperthermals, Early Eocene Climatic Optimum, Middle Eocene Climatic Optimum, and the climatic cooling of the Eocene-Oligocene transition. It is thus possible that some layers of microbialites may record biotic crises in continental series, as they do in the marine record

Increasing size and abundance of microbialities (oncolds) in connection with the K/T boundary in non-marine environments in the South Central Pyrennees

A layer rich in giant microbialites, developed within continental deposits of the Tremp Formation (South-Central Pyrenees) in the aftermath of the end-Cretaceous mass extinctions, is here reported for the first time. Its stratigraphic location just above the Latest Maastrichtian Reptile Sandstone unit, and a characteristic 13C anomaly, are clear proofs linking this so-called �z� layer to the K/T boundary. The great abundance of microbialites, their outsized dimensions (oncoids with coating thickness up to 1.2m; average >50mm), and the great lateral continuity of the �z� layer in the study zone, support the hypothesis that these giant microbialites may represent disaster forms linked to the latest Mesozoic crisis. To our knowledge, this is the first time a record of this type is reported in continental realms. Other large continental oncoids and stromatolite constructions (e.g., in the Late Palaeogene deposits of the Pyrenees, Ebro basin, and Mallorca island) differ from those of the �z� layer in occurring in carbonate rocks and in having less lateral continuity, but they could also have been favoured by palaeoenvironmental crises, such as the global Eocene hyperthermals, Early Eocene Climatic Optimum, Middle Eocene Climatic Optimum, and the climatic cooling of the Eocene-Oligocene transition. It is thus possible that some layers of microbialites may record biotic crises in continental series, as they do in the marine record