Comparison of bacteriological status during ripening of traditional fermented sausages filled into different diameter artificial casings

The ripening process of fermented sausages is affected by diameter and type of sausage casings, and depends on changes in the microflora, important from hygienic and technological aspects. The aim of this study was to compare the bacteriological status sausages which were stuffed in artificial collagen sausage casings of different diameters (35 mm and 60 mm) during ripening and drying. The sausage stuffing was the same, as was the uncontrolled ripening conditions. In bigger diameter sausages, significantly higher average total bacterial count, enterobacteria and lactic acid bacteria counts were found than in smaller diameter sausages

Prinos soje u ekstremnim godinama

The paper deals with the results of the varietal macro trials on soya in 2013 i 2014 at the location Aleksandrovac, micro trial with fertilizers at the location Aleksandrovac in 2014 and micro trial with fertilizers at the location Banja Luka in 2013. Both vegetation seasons have been characterised with very extreme weather conditions. Achieved yields (536 - 1.216 kg ha-1) in the varietal macro trial in very dry vegetation season 2013 were significantly lower than the yields (3.022 - 4.133 kg ha-1) in very rainy season in 2014. The traits of permeable, alluvial soil had dominant influence on the yield results in Aleksandrovac in the both years. The micro trials with the fertilizers were performed on the variety Sonja. Raising doses of fertilizer (MAP 100-200-300 kg ha-1, N10:P30:K20 200-300 -400 kg ha-1 and N15:P15:K15 200-400-600 kg ha-1) in 2014 did not result with economically justified grain yield increase. Similar results were obtained at the location Banja Luka in the previous year, what impose the need for more detailed study of this agrotechnical operation in the future.U radu su analizirani rezultati sortnih makroogleda na soji u 2013 i 2014. godini na lokalitetu Aleksandrovac, mikroogleda sa đubrenjem na navedenom lokalitetu u 2014. godini, te mikroogleda sa đubrenjem na lokalitetu Banja Luka u 2013. godini. Obe sezone karakterisale su vrlo ekstremne vremenske prilike. Ostvareni prinosi zrna (536 - 1.216kg ha-1) u sortnom makroogledu u vrlo sušnoj 2013. godini bili su značajno niži u odnosu na prinose (3.022 - 4.133 kg ha-1) u izuzetno kišnoj 2014. godini. Osobine propusnog, aluvijalnog zemljišta imale su presudan uticaj na prinose zrna u obe godine. Ogledi sa različitim đubrivima praćeni su na banjalučkoj sorti Sonja. Rastuće doze đubriva u 2014. godini nisu dovele do ekonomski opravdanog povećanja prinosa zrna u odnosu na kontrolu. Slični rezultati dobijeni su i u prethodnoj godini na lokalitetu Banja Luka, što upućuje na neophodnost detaljnijeg proučavanja ove agrotehničke mere

Hronična niskostepena inflamacija u procesu starenja kao karika u lancu vaskularnih poremećaja koji su povezani sa gojaznošću

The pathogenesis of obesity-related vascular disorders has not been fully elucidated. The fundamental role of inflammation in aging process is now widely recognized, particularly for atherosclerotic disease which begins before birth. The number of obese individuals worldwide has reached two billion, leading to an explosion of obesity-related vascular disorders associated with increased morbidity and mortality. Obesity, as a chronic low grade inflammatory process, is important risk factor for metabolic and cardiovascular disease. Despite a well-known genetic component, this risk appears to originate from several abnormalities in adipose tissue function associated with a chronic inflammatory state. In particular, obesity as the most common nutritional disorder in industrialized countries, is closely related to impaired endothelial function, a well-known marker of preatherosclerotic disease. These conditions disrupt vascular homeostasis by causing an imbalance between the nitric oxide pathway and the endothelin-1 system, with impaired insulin- stimulated endothelium-dependent vasodilation. Having in mind the growing population of overweight and obese people worldwide, along with an increasingly aging population, understanding the pathophysiology of obesity on cardiovascular system is essential. The mechanisms linking obesity-related vascular disorders and low grade inflammation in aging process are the focus of this paper.Patogeneza vaskularnih poremećaja koji su povezani sa gojaznošću nije u potpunosti razjašnjena. Danas je poznata fundamentalna uloga inflamacije u procesu starenja, naročito kod aterosklerozne bolesti, koja počinje pre rođenja. Broj gojaznih osoba širom sveta je dostigao cifru dva biliona i doveo do “eksplozije” vaskularnih poremećaja koji su povezani sa gojaznošću i povećanim morbiditetom i mortalitetom. Gojaznost, kao hronični niskostepeni inflamacijski proces, je važan faktor rizika za nastanak metaboličkih i kardiovaskularnih bolesti. Pored dobro proučene genetske komponente, izgleda da je za ovaj rizik zaslužno i nekoliko poremećaja funkcije masnog tkiva koji se dovode u vezu sa stanjem hronične inflamacije. U tom smislu prednjači gojaznost, pošto je kao najčešći poremećaj ishrane u razvijenim zemljama blisko povezana sa endotelnom disfunkcijom, koja predstavlja uveliko poznat marker preaterosklerozne bolesti. Takvi uslovi narušavaju vaskularnu homeostazu, dovodeći do dizbalansa između metaboličkog puta azot monoksida i sistema endotelina-1, što je praćeno otežanim odvijanjem insulinom podstaknute vazodilatacije. Imajući u vidu globalni zajednički porast broja kako osoba sa viškom kilograma i gojaznih osoba, tako i starije populacije, razumevanje patogeneze gojaznosti i njenog uticaja na kardiovaskularni sistem je od esencijalnog značaja. Mehanizmi koji čine sponu između vaskularnih poremećaja povezanih sa gojaznošću i niskostepene inflamacije u procesu starenja nalaze se u fokusu ovog rada

DISTRIBUTION OF THE HEPATIC BLOOD VESSELS OF THE GROUND SQUIRREL (SPERMOPHILUS CITELLUS)

The aim of this paper was to study distribution of the hepatic artery and portal vein of theportal system of the liver in ground squirrels (Spermophilus citellus) and compare these data withthose concerning the rats, rabbits, guinea pigs and nutrias. The liver of the ground squirrel receivesthe oxygen and nutrients through blood from two large blood vessels: portal vein and hepatic artery(a. hepatica propria). The portal vein is formed by the confluence of three main venous bloodvessels: v. gastropancreaticoduodenalis, v. gastrolienalis and v. mesenterica cranialis. It collectsvenous blood from the stomach, pancreas, spleen and all of intestines except the rectum. The portalvein enters the porta hepatis on the liver together with the hepatic artery. Five venous branches ofdifferent size separate from the portal vein and ramify into the respective liver lobes.Blood leaves the liver through the hepatic veins that start with the central veins. Three large hepaticveins and two venous trunks drain lobes of the liver and enter the caudal vena cava as it passesthrough the liver.A. hepatica propria supplies the liver and gallbladder with oxygenated blood. It raises from thehepatic artery (a. hepatica) wich is the third branch of the celiac artery. A. hepatica propria in theportal fissure is divided into two branches, of which the left branch brings arterial blood to the lefthepatic lobe, and the right branch brings it into other liver lobes

UPOREDNE KARAKTERISTIKE POTKOLENIH KOSTIJU (OSSA CRURIS) SRNE (CAPREOLUS CAPREOLUS) I OVCE (OVIS ARIES) U CILJU UTVRĐIVANJA PRIPADNOSTI ŽIVOTINJSKOJ VRSTI

Česti su slučajevi krivolova u kojima je potrebno na osnovu morfoloških karakteristikakostiju utvrditi kojoj životinjskoj vrsti pripadaju. Metodom komparacije obavljenaje forenzička analiza osteoloških karakteristika kostiju srne i ovce.Za ispitivanje uporednih karakteristika potkolenih kostiju (Ossa cruris) upotrebljenoje 6 potkolenih kostiju od srne i 8 od ovce. Kada je sa kostiju skinuta koža, mišići,arterijski, venski i limfni sudovi, nervi, one se termički obrađuju u autoklavu. Posle kuvanja,kosti su stavljene u

Comparison of roe deer (Capreolus capreolus) and sheep (Ovis aries) femur morphological characteristics as a method of determination animal species

Forensic analysis of the osteological characteristics of femurs of roe deer and sheep was performed by the method of comparison. In this study, 6 femurs of adult roe deer and 6 femurs of adult sheep were used. After the soft tissue remains were removed from the bones, they were boiled and then bleached in 3% the solution of hydrogen peroxide (H2O2). After bleaching, the bones were air-dried and then photographed. The roe deer femur is on average 2.3 cm longer than the same bone in sheep. The body of roe deer femur is strongly curved cranially, and in sheep it is slightly curved. The caudal surface of the femur body in sheep has two rough lines that were absent in the middle third in roe deer femoral body. The supracondylar fossa in roe deer is deep and in sheep shallow. The deep fovea in roe deer and shallow fovea in sheep were observed on the middle of the femoral head. The greater trochanter in roe deer femur is higher and narrower in comparison to sheep. The lateral surface of the greater trochanter of femur in roe deer is rough and in sheep it is smooth. The trochanteric fossa in roe deer femur is narrow and deep, while in sheep it is wide and shallow. On the distal extremity of the femur, the trochlea in roe deer is shallower than in sheep. On the lateral condyle, the popliteal muscular fossa in roe deer is narrow and shallow and in sheep wide and deep. The roe deer patella is on average 0.3 cm shorter and 0.4 cm narrower compared to sheep

Zagreb 1924. – 1930. i 1945. – 1967. Društvo, kultura, svakodnevica: Znanstveni skup s međunarodnim sudjelovanjem Desničini susreti 2018.

Zagreb 1924. – 1930. i 1945. – 1967. Društvo, kultura, svakodnevica : Zbornik radova sa znanstvenog skupa s međunarodnim sudjelovanjem Desničini susreti 2018. sedamnaesti je svezak Biblioteke DESNIČINI SUSRETI Centra za komparativnohistorijske i interkulturne studije Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. Objavljuju ga zajednički Centar za komparativnohistorijske i interkulturne studije i FF press Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. Zbornik sadržava 24 članka nastala na temelju izlaganja na skupu.Zagreb 1924. – 1930. i 1945. – 1967. Društvo, kultura, svakodnevica : Zbornik radova sa znanstvenog skupa s međunarodnim sudjelovanjem Desničini susreti 2018. sedamnaesti je svezak Biblioteke DESNIČINI SUSRETI Centra za komparativnohistorijske i interkulturne studije Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. Objavljuju ga zajednički Centar za komparativnohistorijske i interkulturne studije i FF press Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu. Zbornik sadržava 24 članka nastala na temelju izlaganja na skupu

Biomaterijali

Početak XXI veka nesumnjivo je obeležen interdisciplinarnim i multidisciplinarnim naporima istraživača u različitim oblastima nauke. Jedna od najizrazitijih tendencija ovog tipa uočava se u biomedicinskim istraživanjima, gde se združuju napori lekara, biologa, genetičara i biohemičara, s jedne strane, i biofizičara i inženjera, s druge strane – sa ciljem dubljeg razumevanja zdravlja i bolesti, i primene ovih saznanja u biomedicinskoj praksi, tako važnoj u svakodnevnom životu ljudi.Kao rezultat ovih svetskih trendova, u Srbiji već više godina na nekoliko fakulteta postoji nastava iz oblasti biomedicinskog inženjerstva, sa ciljem da osposobi inženjere ovih usmerenja za multidisciplinarno povezivanje znanja iz oblasti tehnike sa biomedicinskim znanjima. Jedan od bazičnih predmeta ovih usmerenja jesu Biomaterijali, kojima je i posvećen naš udžbenik, čiji je cilj da predstavi pregled teorije i prakse biomaterijala u biomedicinskoj nauci.Nauka o biomaterijalima je nesumnjivo najmultidisciplinarnija od svih nauka, jer zahteva ovladavanje znanjima iz mnogih oblasti nauke i tehnologije, inženjerstva i medicine, kako bi naučnici iz oblasti biomaterijala mogli da se uhvate u koštac sa ovom profesijom. Zato posle uvodnog dela, udžbenik iz Biomaterijala sadrži četiri celine: (I) Osnovni biomedicinski koncepti i reakcije organizma na biomaterijale, (II) Struktura, fizičko-mehanička karakterizacija i modeliranje biomaterijala i tkiva, (III) Savremeni biomaterijali i tehnologije, (IV) Perspektive biomaterijala i tehnologija, iza kojih slede Zadaci sa rešenjima, Ispitna test pitanja i Ispitna teorijska pitanja, koji pomažu studentima da lakše savladaju veoma obimno i kompleksno gradivo. Na kraju svakog poglavlja data su pitanja za rekapitulaciju, kao i spisak dopunske literature za opcionu detaljniju obradu pojedinih oblasti.Grupa od dvadeset četiri profesionalca sa univerziteta i naučnih instituta, pod okriljem Instituta tehničkih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti, Beograd, i Društva za istraživanje materijala Srbije (MRS Srbija) doprinela je pisanju ovog kapitalnog udžbenika o biomaterijalima, prvog do sada na srpskom jeziku. Mada uključivanje veće grupe autora nužno dovodi do stilske neujednačenosti, ipak je oblast biomaterijala toliko multidisciplinarna da je ovakav pristup bio neophodan, kako uostalom pokazuju slična svetska iskustva sa uključivanjem i preko pedeset autora. Ipak urednici su se potrudili da koliko je to moguće stilski i pedagoški ujednače udžbenik, kako bi bio korisna literatura za sve studente diplomskih, master i doktorskih studija iz biomedicinskog inženjerstva u Srbiji i okruženju

Biomaterijali

Početak XXI veka nesumnjivo je obeležen interdisciplinarnim i multidisciplinarnim naporima istraživača u različitim oblastima nauke. Jedna od najizrazitijih tendencija ovog tipa uočava se u biomedicinskim istraživanjima, gde se združuju napori lekara, biologa, genetičara i biohemičara, s jedne strane, i biofizičara i inženjera, s druge strane – sa ciljem dubljeg razumevanja zdravlja i bolesti, i primene ovih saznanja u biomedicinskoj praksi, tako važnoj u svakodnevnom životu ljudi.Kao rezultat ovih svetskih trendova, u Srbiji već više godina na nekoliko fakulteta postoji nastava iz oblasti biomedicinskog inženjerstva, sa ciljem da osposobi inženjere ovih usmerenja za multidisciplinarno povezivanje znanja iz oblasti tehnike sa biomedicinskim znanjima. Jedan od bazičnih predmeta ovih usmerenja jesu Biomaterijali, kojima je i posvećen naš udžbenik, čiji je cilj da predstavi pregled teorije i prakse biomaterijala u biomedicinskoj nauci.Nauka o biomaterijalima je nesumnjivo najmultidisciplinarnija od svih nauka, jer zahteva ovladavanje znanjima iz mnogih oblasti nauke i tehnologije, inženjerstva i medicine, kako bi naučnici iz oblasti biomaterijala mogli da se uhvate u koštac sa ovom profesijom. Zato posle uvodnog dela, udžbenik iz Biomaterijala sadrži četiri celine: (I) Osnovni biomedicinski koncepti i reakcije organizma na biomaterijale, (II) Struktura, fizičko-mehanička karakterizacija i modeliranje biomaterijala i tkiva, (III) Savremeni biomaterijali i tehnologije, (IV) Perspektive biomaterijala i tehnologija, iza kojih slede Zadaci sa rešenjima, Ispitna test pitanja i Ispitna teorijska pitanja, koji pomažu studentima da lakše savladaju veoma obimno i kompleksno gradivo. Na kraju svakog poglavlja data su pitanja za rekapitulaciju, kao i spisak dopunske literature za opcionu detaljniju obradu pojedinih oblasti.Grupa od dvadeset četiri profesionalca sa univerziteta i naučnih instituta, pod okriljem Instituta tehničkih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti, Beograd, i Društva za istraživanje materijala Srbije (MRS Srbija) doprinela je pisanju ovog kapitalnog udžbenika o biomaterijalima, prvog do sada na srpskom jeziku. Mada uključivanje veće grupe autora nužno dovodi do stilske neujednačenosti, ipak je oblast biomaterijala toliko multidisciplinarna da je ovakav pristup bio neophodan, kako uostalom pokazuju slična svetska iskustva sa uključivanjem i preko pedeset autora. Ipak urednici su se potrudili da koliko je to moguće stilski i pedagoški ujednače udžbenik, kako bi bio korisna literatura za sve studente diplomskih, master i doktorskih studija iz biomedicinskog inženjerstva u Srbiji i okruženju

Health tourism in the function of developing rural destinations of Serbia

Tourism has been identified as one of the key sectors of importance for rural areas in Serbia which make up a large part of its territory. Different forms of tourism can be developed in rural areas depending on the specific natural and anthropogenic resources. The aim of the paper is to show what are the key resources for the development of health tourism in rural destinations of Serbia. Health tourism is one of the current trends in the tourism market and there is a growing effort of different destinations to create the offer that would refer to healing, rehabilitation, recovery, surgery interventions, prevention. In rural areas of Serbia, the basis for the health tourism development is natural healing factors such as climate, flora and mineral waters. In addition, an important part of the health tourism offer is organic food and a stay in a natural environment.Publishe