Dwa systemy dobra? Fenomen sprawności

In this article two systems of understanding of good are presented: first, the philosophical one (connected with ethical system), and second – religious one (espe cially in case of Christianity, but also other monotheistic religions). It is possible, of course, to imagine a “mixed” system or one where those two could meet each other in specific point, or concept, or representation. In general, those systems have to be considered separately. Rational explanation is crucial for a philosophical system (achieving a specific good makes a reinterpretation of ethical situation from different point of view, for example as a sacrifice, impossible), while religious system needs a personal explanation (ethical situation could have a far-reaching consequences for interpersonal relations, because a supernatural factor, for example a grace, is included here)

Early and interdisciplinary physiotherapy in a patient in the intensive care unit with a bronchopulmonary fistula after thoracic fenestration: a case report

The aim of this study is to present the effects of the medical team’s therapy with particular focus on early physiotherapy in a patient subjected to elective pneumonectomy due to pleural empyema and chest fenestration. Our patient was 48 years old and underwent an elective pneumonectomy due to pleural empyema and cicatrization atelectasis as a result of complications. A lack of lung recoil after chest fenestration was the indication to transfer the patient to the intensive care unit (ICU) from the operating theater. Respective rehabilitation is necessary to restore the function of the respiratory system. It should be an integral part of the treatment plan, must be implemented in a timely manner, and should continue until the patient’s full recovery. This paper presents the effects of the medical team’s work with the emphasis on early physiotherapy in a patient in the ICU that resulted in a shorter hospitalization and a full return to functional capacity

Kilka refleksji o skutkach odszkodowawczych bezprawnego wykluczenia sportowca z igrzysk olimpijskich lub mistrzostw świata

The author discusses the issue of civil liability in the case of a wrongful exclusion of an athlete from a world championship or the Olympic Games. She analyses whether a case of a player’s exclusion from a given sporting event can be qualified as the exercise of public authority, and what is the scope of damages subject to compensation. In her opinion, the fact of conferring certain competences on sports organizations may, in certain cases, be qualified as the exercise of public authority and justify a strict civil liability under the provisions on the exercise of public authority.W artykule autorka omawia wybrane aspekty problematyki odpowiedzialności cywilnej w sytuacji niesłusznego wykluczenia zawodnika sportowego z udziału w mistrzostwach świata lub igrzyskach olimpijskich. Analizuje ona, czy przypadek wykluczenia zawodnika z danego wydarzenia sportowego można zakwalifikować jako wykonywanie władzy publicznej, a także jaki jest zakres szkody podlegającej naprawieniu. W opinii autorki nadanie określonych uprawnień organizacjom sportowym może, w określonych przypadkach, być zakwalifikowane jako wykonywanie imperium i uzasadniać odpowiedzialność cywilną na podstawie przepisów o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonywaniem władzy publicznej

Gaberbocchus Press - emigration publisher?

The sketch Gaberocchocus Press – emigration publisher focuses on the Them-ersons’ publishing activity. The author inves-tigates this publisher’s emigration status, its role as compared to other relevant publishing houses, the distinctiveness of the approach to editor’s activity, and the uniqueness of Gab-erocchus – a publisher created by artists who approach poligraphy as an art (arts piling-up effect, art within art). The author demon-strates that prior threads of their work are en-tangled in the Themersons’ editorial activity, therefore the books signed by the Gabersmok sign reflect their collective and individual, ripe artistic thought

Struktura organizacyjna systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Śląskiego po roku 2004

Artykuł Struktura organizacyjna systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Śląskiego po roku 2004 podejmuje temat zmian, które dokonały się w strukturze książnicy UŚ, z uwzględnieniem głównie tych mających miejsce po roku wskazanym w tytule. Omówienie dotyczy przede wszystkim struktury jednostki centralnej – pozawydziałowej Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego (wcześniej określanej mianem Biblioteki Głównej). W tekście zaprezentowany został aktualny stan systemu biblioteczno-informacyjnego oraz bliższa charakterystyka BUŚ z uwzględnieniem funkcjonowania tej biblioteki w ramach CINiB-y

Wykorzystanie systemu velscope do wykrywania zmian potencjalnie złośliwych i raków w obrębie błony śluzowej jamy ustnej – badania pilotażowe

Introduction. Cancer is one of the major threats to public health in the world. Oral cancer presents especially low survival rate. Early detection of oral cancer and identification of oral potentially malignant disorders (OPMD) is crucial for improving the outcome of this disease. Adjunctive techniques that may facilitate the early detection of OPMD and oral cancer have emerged in the past decades.The objective of the present study was to assess the utility of the autofluorescence examination.Materials and methods. 50 patients, 32 males and 18 females, with oral cavity and lip cancer history were enrolled. Investigation of oral mucosa condition involved the conventional examination in white light and the autofluorescence examination. All detected oral lesions that had not responded to the conservative therapy in 14 days were biopsied.Results. Oral lesions were detected in 10 patients. Fluorescence visualization loss was observed in eleven of twelve clinically diagnosed lesions. Single lesions were detected only in the conventional or autofluorescence examination. 11 lesions were biopsied. The histopathological examination confirmed dysplasia in 3 cases. 2 lesions were biopsied for the second time. The examination revealed carcinoma in situ and invasive carcinoma. The sensitivity and specificity of autofluorescence for the detection of a dysplastic and cancer lesion was 100% and 12.5%, respectively.Conclusion. While VELscope® was useful in confirming the presence of oral lesions, the device was unable to discriminate high - risk from low - risk lesions.Wstęp. Rak jest jednym z głównych zagrożeń zdrowotnych na świecie. Rak jamy ustnej charakteryzuje się szczególnie niskim wskaźnikiem przeżywalności. Wczesne wykrycie raka oraz identyfikacja zmian potencjalnie złośliwych w obrębie błony śluzowej jamy ustnej są szczególnie istotne dla poprawy tego wskaźnika. W ostatnich dziesięcioleciach pojawiły się techniki wspomagające, które mogą ułatwić wczesne wykrycie zmian potencjalnie złośliwych i raków w obrębie jamy ustnej.Celem prezentowanego badania była ocena przydatności badania wykorzystującego zjawisko autofluorescencji.Materiał i metody . 50 pacjentów, 32 mężczyzn i 18 kobiet, leczonych w przeszłości z powodu raka jamy ustnej lub warg, zostało włączonych do badania. Podczas kontroli onkologicznej stan błony śluzowej jamy ustnej oceniano tradycyjnie wzrokiem w świetle białym oraz w świetle fluorescencyjnym. Ze wszystkich wykrytych zmian, które nie odpowiedziały na leczenie zachowawcze w ciągu 14 dni, pobrano wycinki.Wyniki. Zmiany wykryto u 10 pacjentów. Utratę autofluorescencji zaobserwowano w 11 z 12 zmian, które były widoczne w konwencjonalnym badaniu. Pojedyncze zmiany były widoczne tylko w świetle białym lub fluorescencyjnym. Wycinki pobrano z 11 zmian. Badanie histopatologiczne w 3 przypadkach potwierdziło dysplazję. Z 2 zmian pobrano powtórne wycinki. Badanie histopatologiczne wykazało raka in situ i raka inwazyjnego. Czułość i swoistość autofluorescencji w wykrywaniu zmian dysplastycznych i raków oceniono odpowiednio na 100% i 12,5%.Wnioski. Podczas gdy VELscope® okazał się przydatny do potwierdzania obecności zmian patologicznych, nie wykazano jego przydatności do odróżniania zmian wysokiego ryzyka od zmian niskiego ryzyka transformacji nowotworowej

Pan Cogito i jego sukcesorzy

Ponad dwadzieścia lat temu Dariusz Tomasz Lebioda, przypatrując się poezji swych rówieśników – reprezentantów tzw. Nowych Roczników, poszukiwał w ich twórczości jakiegoś wspólnego mianownika, pewnego rodzaju powinowactwa, które umożliwiłoby konsolidację owego „mało wyrazistego” pokolenia i uprawomocniło mówienie o „zbiorowym wystąpieniu grupy poetów”404. Takim czynnikiem było, w przekonaniu wspomnianego literaturoznawcy i poety, pojawienie się znaczącej ilości tomików, „w których występował, podobnie jak u Herberta, wyrazisty bohater liryczny”. Przyglądając się galerii sukcesorów Herbertowskiej persony lirycznej dziś, można bez wahania odpowiedzieć na postawione przez Lebiodę pytanie twierdząco. Co więcej, mając przed oczami wydane w ostatniej dekadzie tomiki Izabeli Filipiak (2002 r.), Jerzego Suchanka (2007 r.) czy Ryszarda Horodeckiego (2009 r.), skłonna jestem nawet zaryzykować stwierdzenie, że tendencja ta nie słabnie. . W zamknięciu szkicu Lebioda zastanawiał się, czy owa tendencja będzie widoczna również liryce kolejnych pokoleń poetów i czy „na wielkiej tablicy imaginacji” Pan Cogito ustawi następne figury? W skład zebranej przeze mnie galerii wchodzi łącznie (nielicząc samego antenata) szesnaście person lirycznych, jednak zbiór ten można by poszerzyć o kolejne figury (Józef Zdzisława Anatolskiego, Anna Wojciecha Mroza, Osobny Urszuli Kozioł, Samotny oraz Georg Trakl Roberta Gawłowskiego itd.). Konstruując galerię sukcesorów, starałam się przede wszystkich ukazać wielość formuł person lirycznych oraz odmienne sposoby ich funkcjonalizowania przez poszczególnych poetów. Zależało mi głównie na tym, by zaprezentować różnorodność możliwości, jakie otwiera stosownie owej kategorii nadawczej w liryce. Wnioskując z dokonanych analiz, jest ich sporo. „Naznaczona cielesnością” formuła antenata – Pana Cogito (persony/persomy), wpisująca tę postać w niecichnącą dyskusję na temat Kartezjańskiego podziału na res cogitans i res extensa oraz włączająca sensy i typy metaforyzacji, które w ponowoczesnym obrazie kultury zajmują istotne miejsce, bez wątpienia przyczyniła się do sukcesu i niegasnącej popularności tej, powołanej do życia przeszło trzydzieści lat temu, figury. Z kolei wprowadzenie przez Barańczaka N.N. sprawiło, że polemika twórcy Dziennika porannego z Herbertowskim niezłomnym (momentami wręcz nieludzkim) imperatywem etycznym stała się bardziej wyrazista i odbiła się szerokim echem w krytycznych zapisach. Dla innych twórców – w tym chociażby Ewy Lipskiej, Adama Kalbarczyka – zastosowanie kategorii persony lirycznej „zainspirowane zostało” chęcią poszukiwania nowych możliwości wyrazu, sprawdzenia dostępnych poetyckich narzędzi. Z przeprowadzonych obserwacji wynika ponadto, że szczególnie chętnie liczni poeci (Robert Gawłowski, Piotr Cielesz, Krzysztof Ćwikliński, Aleksander Jensko, Izabela Filipiak, Ryszard Horodecki) posługiwali się kategorią persony lirycznej w swych debiutanckich tomach. Wykorzystywanie takiego rozwiązania formalnego nie tylko poświadcza silny wpływ donośnego głosu Pana Cogito na lirykę młodych, ledwie wstępujących na literacką scenę twórców, ale, w moim przekonaniu, może być rozpatrywane w kategoriach swoistego „chwytu reklamowego”. Debiutujący poeta, jawnie odnoszący się do dokonań już uznanego twórcy, znacznie zwiększa przecież swe szanse na to, by nie ujść uwadze krytyków. Zabieg ten, wnioskując z prześledzonego materiału historycznoliterackiego, okazał się wyjątkowo skuteczny. Większość debiutanckich tomów, w których pojawiła się persona liryczna, zostało ocenionych bardzo pozytywnie. Zdarzało się nawet, że recenzenci, wręcz automatycznie, odnosili, występujące w nich figury, do Herbertowskiej persony, choć niektóre z nich (Haldern Jenski) wcale nie ujawniały bliższych związków z Panem Cogito. . Stwarzając formułę inter-persony (pana Schmetterlinga) Lipska otwarła szeroki wachlarz tekstowych odniesień, znacznie rozszerzający możliwości interpretacji jej liryki. Na koniec pozostaje jeszcze zapytać o kwestie nieco bardziej formalne – czy teoretyczne ustalenia dotyczące kategorii persony lirycznej pomieszczone na początku dysertacji mogą być utrzymane z punktu widzenia całości i wobec poetyckiej praktyki? Innymi słowy, czy sformułowana przeze mnie definicja tej instancji nadawczej sprawdza się w praktyce? Mówiąc uczciwie – i tak, i nie. W wyjściowej prezentacji mojego szerokiego pojmowania kategorii ‘persony lirycznej – osoby’, za znamienne cechy tej figury poetyckiej uznałam jej celowe i silne uwyraźnienie przez danego poetę pośród innych instancji mówiących, obecnych w jego poezji (osiągnięte chociażby poprzez przydawanie personie imienia), trwałość (długodystansowość) jej „tekstowej egzystencji”, powierzanie tej figurze skomplikowanych (zmieniających się w konkretnych wierszach) funkcji nadawczych oraz „zanieczyszczenie” persony – raz w mniejszym, raz w większym stopniu – śladami osobowości empirycznego autora. Tymczasem z przeprowadzonych analiz wynika, że podstawowym, konstytutywnym wyznacznikiem persony lirycznej jest złożoność relacji, jakie łączą tę figurę poetycką z samym poetą. Pozostałe cechy, choć również niezwykle istotne (i nawet bardziej zauważalne na pierwszy rzut oka – przydomek, „żywotność” persony) sytuują się na drugim miejscu. Związki persony lirycznej z empirycznym autorem mogą ujawniać się na różnych płaszczyznach (światopoglądu – Pan Cogito, N.N., Nikodem, Madame Intuita, zbieżności doświadczeń – pacjent Z., zamiłowań lekturowych – pan Schmetterling, uwikłań socjologicznych – Jaskierko krasnal, typu osobowości – Gnykć). Mogą przybierać formy oscylujące od silnej identyfikacji (Jaskierko, Madame Intuita) do niemalże całkowitego odrzucenia, negacji (N.N.). Nigdy jednak nie powinny osiągać poziomu obojętności. W przypadku relacji twórca-persona liryczna neutralność zostaje uchylona. Z tego względu, nieujawniający żadnych związków ze swym fundatorem Haldern Jenski, choć spełnia dwa inne kryteria (imię, długotrwałość), nie może być w moim przekonaniu, traktowany jako persona liryczna. Według mnie jest on, podobnie występujący w tym tomie Szklany Kret czy Pan Anatol, jednym bohaterów lirycznych, którymi twórca Jesieni Halderna zaludnia swe dziwne, poetyckie światy. Choć niniejsza dysertacja z całą pewnością nie wyczerpuje złożonego problemu szczególnie nośnej we współczesnym literaturoznawstwie kategorii persony lirycznej, być może jednak przyczyni się do usystematyzowania pojmowania tej figury, stwarzając z niej narzędzie użyteczne przy interpretacji najnowszej liryki