Starość w polskiej rodzinie

Starość jest tą fazą w życiu człowieka, w której rodzina jest najważniejszą (członkowską) grupą odniesienia Jest zarazem też takim etapem w życiu, w którym brak bliskiej rodziny wywołuje dużo bardziej dramatyczne skutki niż we wcześniejszych latach. Rodzina tworzy także grupę, w której niepracujący zawodowo człowiek starszy najintensywniej uczestniczy w relacjach międzypokoleniowych. Kształt życia rodzinnego jest zatem istotnym elementem opisu i analizy społecznej sytuacji ludzi starych. Celem niniejszego artykułu jest analiza sytuacji rodzinnej ludzi starych w Polsce (w przypadku części danych porównawczo – także będących w fazie późnej dojrzałości) na podstawie wybranych danych demograficznych i badań sondażowych

Die Situation älterer Menschen in Polen

Im Vergleich zu anderen EU-Ländern hat Polen eine relativ junge Bevölkerung. Der Alterungsprozess wird sich aber in Kürze beschleunigen, weil die geburtenstarken Jahrgänge der Nachkriegszeit ins Rentenalter eintreten und die Geburtenrate in den letzten zwei Jahrzehnten stark gefallen ist. Der Gesundheitszustand der alten Menschen in Polen verbessert sich, was sich in der gestiegenen Lebenserwartung mit dem 60. Lebensjahr aufwärts zeigt, wobei wie in anderen Ländern der Anteil der Frauen mit jeder Altersstufe steigt und das polnische Alter weiblich ist. Gleichzeitig aber kann der Gesundheitszustand der älteren und alten Menschen kaum als zufriedenstellend bezeichnet werden. Dies und weitere materielle Faktoren bewirken, so die Autorin, dass die polnischen Senioren subjektiv einen Verlust von Lebensqualität wahrnehmen, und zwar in einem deutlich höheren Maß, als es die objektiven Daten über ihr Lebensniveau zulassen

Uczestnictwo osób starszych w sferze publicznej

Uczestnictwo ludzi starszych w sferze publicznej poddano analizie w czterech obszarach: aktywność społeczna, uczestnictwo w polityce, obecność w kulturze masowej i w społecznej komunikacji, obecność w przestrzeni publicznej. Aktywność społeczna ludzi starych jest najmniejsza na tle innych grup wieku, choć połowa osób w starszym wieku (podobnie jest w całej dorosłej populacji) deklaruje, iż zdarzało im się pracować na rzecz środowiska lokalnego lub osób potrzebujących. Poziom partycypacji wyborczej osób starszych (także emerytów) jest wysoki w porównaniu z młodymi i nieco mniejszy w porównaniu z osobami w wieku 46-65 lat. Niezadowalające jest natomiast uczestnictwo ludzi starych w organach władzy (parlament, samorząd terytorialny). W mediach i reklamach wizerunek człowieka starego jest stereotypowy i nie odpowiada faktycznemu obrazowi ich społecznego uczestnictwa. Starsi Polacy bardzo rzadko bardzo rzadko korzystają z Internetu. W miejscach publicznych seniorzy najczęściej spotykają się z obojętnością. Najgorzej traktowani są w placówkach ochrony zdrowia, ze strony ludzi młodych, w środkach komunikacji, w urzędach. Z największą życzliwością spotykają się w rodzinie, w środowisku sąsiadów oraz w parafii

Między rodziną a instytucją – wnioski z badania PolSenior2 dla polityki senioralnej w Polsce

The article contains, preceded by a diagnosis which shows the possibilities of obtaining social support by older people in Poland, conclusions for the ageing policy in terms of forms of satisfying the care needs of seniors. The authors discuss selected results of the Polish national gerontological study PolSenior2, including in particular: family resources of older people, which they can use when they need support, the level of meeting the caring needs of seniors and the care gap. Based on the results of empirical research and the analysis of the impact of the COVID-19 pandemic on the functioning of care institutions, the authors formulate recommendations regarding the process of deinstitutionalization of care services in Poland. They indicate that the family model of care for older people, which is dominant in our country, is conducive to deinstitutionalization, but this process cannot consist in shifting more and more responsibility onto the family, but in supporting its care function towards seniors with the help of increasingly diverse instruments of public policy.Artykuł zawiera poprzedzone diagnozą, w której ukazano możliwości uzyskiwania społecznego wsparcia przez osoby starsze w Polsce, wnioski dla polityki senioralnej w zakresie form zaspokajania potrzeb opiekuńczych seniorów. Autorzy omawiają wybrane wyniki ogólnopolskiego badania gerontologicznego PolSenior2, w tym szczególnie: rodzinne zasoby osób starszych, z jakich mogą korzystać, gdy potrzebują wsparcia, poziom zaspokojenia potrzeb opiekuńczych seniorów oraz lukę opiekuńczą. Na podstawie wyników badań empirycznych oraz analizy wpływu pandemii COVID-19 na funkcjonowanie instytucji opiekuńczych autorzy formułują rekomendacje dotyczące procesu deinstytucjonalizacji usług opiekuńczych w Polsce. Wskazują, że dominujący w naszym kraju rodzinny model opieki nad osobami starszymi sprzyja deinstytucjonalizacji, ale proces ten nie może polegać na przerzucaniu na rodzinę coraz większej odpowiedzialności, lecz na wspieraniu jej funkcji opiekuńczej wobec seniorów przy pomocy coraz bardziej zróżnicowanych instrumentów polityki publicznej

Między rodziną a instytucją – wnioski z badania PolSenior2 dla polityki senioralnej w Polsce

The article contains, preceded by a diagnosis which shows the possibilities of obtaining social support by older people in Poland, conclusions for the ageing policy in terms of forms of satisfying the care needs of seniors. The authors discuss selected results of the Polish national gerontological study PolSenior2, including in particular: family resources of older people, which they can use when they need support, the level of meeting the caring needs of seniors and the care gap. Based on the results of empirical research and the analysis of the impact of the COVID-19 pandemic on the functioning of care institutions, the authors formulate recommendations regarding the process of deinstitutionalization of care services in Poland. They indicate that the family model of care for older people, which is dominant in our country, is conducive to deinstitutionalization, but this process cannot consist in shifting more and more responsibility onto the family, but in supporting its care function towards seniors with the help of increasingly diverse instruments of public policy.Artykuł zawiera poprzedzone diagnozą, w której ukazano możliwości uzyskiwania społecznego wsparcia przez osoby starsze w Polsce, wnioski dla polityki senioralnej w zakresie form zaspokajania potrzeb opiekuńczych seniorów. Autorzy omawiają wybrane wyniki ogólnopolskiego badania gerontologicznego PolSenior2, w tym szczególnie: rodzinne zasoby osób starszych, z jakich mogą korzystać, gdy potrzebują wsparcia, poziom zaspokojenia potrzeb opiekuńczych seniorów oraz lukę opiekuńczą. Na podstawie wyników badań empirycznych oraz analizy wpływu pandemii COVID-19 na funkcjonowanie instytucji opiekuńczych autorzy formułują rekomendacje dotyczące procesu deinstytucjonalizacji usług opiekuńczych w Polsce. Wskazują, że dominujący w naszym kraju rodzinny model opieki nad osobami starszymi sprzyja deinstytucjonalizacji, ale proces ten nie może polegać na przerzucaniu na rodzinę coraz większej odpowiedzialności, lecz na wspieraniu jej funkcji opiekuńczej wobec seniorów przy pomocy coraz bardziej zróżnicowanych instrumentów polityki publicznej

Starsi pracownicy i bezrobotni. Prawda o pokoleniu 50+

Older workers and the unemployed. The truth about the 50-plus generation Both in Polish social policy and social diagnosis, the 50-plus generation is treated as being in an especially difficult situation. The authors of the article underline that this population is a very diverse one, thus we cannot apply the above judgment to all of its members. The 50-plus generation is made up of people who lived out most of their professional life during The People’s Republic of Poland, but also those who primarily worked in market economy conditions. Half of the 50-plus population is professionally passive, yet the other part is active on the labour market. Those employed from the 50-plus generation are educated, experienced specialists or hold executive positions. 50-plus unemployed are in a much more difficult situation since their qualifications and expectations concerning work preferences do not correspond with possible job offers. The difficulties of the 50-plus generation are only partially linked with their age and therefore it should not be the main criterion defining the addressee of active labor market programs

Dyskusja redakcyjna: Polityka senioralna w Polsce

The following discussion took place in September 2018 at the Warsaw School of Economics. It focused on both senior politics, experts, and analysts. The discussion was moderated and planned by Andrzej Klimczuk, associated with the Warsaw School of Economics, and invited to the discussion: Barbara Szatur-Jaworska, social politician and gerontologist from the University of Warsaw, Paweł Kubicki, economist, Warsaw School of Economics, Marek Niezabitowski, sociologist from the Silesian University of Technology, Ryszard Majer, social politician , Agnieszka Cieśla, architect and urban planner, Warsaw University of Technology, Marzena Rudnicka, founder and president of the National Institute of Senior Management (biographical notes at the end of the debate). Panelists during the discussion analyzed the following issues: I. Beginnings of the senior policy, its definition, strategic documents of the state, II. The role of local governments in animating activities within the framework of senior policy and non-governmental organizations, III. Creation and role of the law on seniors, IV. Diversification of the environment of seniors, V. Activities in other countries within the framework of the senior policy, VI. Changes in social awareness, the evolution of attitudes towards older people, old age, ageing, VII. The market for products and services for seniors, VIII. Seniors' activity, formal and informal, activity infrastructure, IX. Housing for older people and ageing population X. The role of the state and self-government in the senior policy, dialogue with the authorities, public-private partnership, XI. Challenges and directions of development of the senior policy, XII. The deficit of care services, XIII. Senior and pension policy, XIV. Convergence and divergence in the senior policy.Poniższa dyskusja odbyła się we wrześniu 2018 w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Skupiła zarówno badaczy problematyki polityki senioralnej, ekspertów, analityków. Dyskusję moderował i zaplanował Andrzej Klimczuk, związany z SGH, natomiast zaproszenie do dyskusji przyjęli: Barbara Szatur-Jaworska, polityk społeczny i gerontolog z Uniwersytetu Warszawskiego, Paweł Kubicki, ekonomista, SGH, Marek Niezabitowski, socjolog z Politechniki Śląskiej, Ryszard Majer, polityk społeczny, Agnieszka Cieśla, architektka i urbanistka, Politechnika Warszawska, Marzena Rudnicka, fundatorka oraz prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej (biogramy na końcu debaty). Paneliści podczas dyskusji analizowali następujące zagadnienia: I. początki polityki senioralnej, jej definiowanie, dokumenty strategiczne państwa, II. rola samorządów w animowaniu działań w obrębie polityki senioralnej oraz organizacji pozarządowych, III. powstanie i rola ustawy o seniorach, IV. zróżnicowanie środowiska osób w wieku senioralnym, V. działania w innych krajach w obrębie polityki senioralnej, VI. zmiany w świadomości społecznej, ewolucja postaw wobec osób starszych, starości, starzenia się, VII. rynek produktów i usług dla seniorów, VIII. aktywność seniorów, formalna i nieformalna, infrastruktura aktywności, IX. mieszkalnictwo dla osób starszych i starzejącej się ludności X. rola państwa i samorządu w polityce senioralnej, dialog z władzą, partnerstwo publiczno-prywatne, XI. wyzwania i kierunki rozwoju polityki senioralnej, XII. deficyt usług opiekuńczych XIII. polityka senioralna i emerytalna, XIV. konwergencja i dywergencja w polityce senioralnej

Dyskusja redakcyjna. Polityka senioralna w Polsce

Polish abstract: Poniższa dyskusja odbyła się we wrześniu 2018 w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Skupiła zarówno badaczy problematyki polityki senioralnej, ekspertów, analityków. Dyskusję moderował i zaplanował Andrzej Klimczuk, związany z SGH, natomiast zaproszenie do dyskusji przyjęli: Barbara Szatur-Jaworska, polityk społeczny i gerontolog z Uniwersytetu Warszawskiego, Paweł Kubicki, ekonomista, SGH, Marek Niezabitowski, socjolog z Politechniki Śląskiej, Ryszard Majer, polityk społeczny, Agnieszka Cieśla, architektka i urbanistka, Politechnika Warszawska, Marzena Rudnicka, fundatorka oraz prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej (biogramy na końcu debaty). Paneliści podczas dyskusji analizowali następujące zagadnienia: I. początki polityki senioralnej, jej definiowanie, dokumenty strategiczne państwa, II. rola samorządów w animowaniu działań w obrębie polityki senioralnej oraz organizacji pozarządowych, III. powstanie i rola ustawy o seniorach, IV. zróżnicowanie środowiska osób w wieku senioralnym, V. działania w innych krajach w obrębie polityki senioralnej, VI. zmiany w świadomości społecznej, ewolucja postaw wobec osób starszych, starości, starzenia się, VII. rynek produktów i usług dla seniorów, VIII. aktywność seniorów, formalna i nieformalna, infrastruktura aktywności, IX. mieszkalnictwo dla osób starszych i starzejącej się ludności X. rola państwa i samorządu w polityce senioralnej, dialog z władzą, partnerstwo publiczno-prywatne, XI. wyzwania i kierunki rozwoju polityki senioralnej, XII. deficyt usług opiekuńczych XIII. polityka senioralna i emerytalna, XIV. konwergencja i dywergencja w polityce senioralnej. English abstract: The following discussion took place in September 2018 at the Warsaw School of Economics. It focused on both senior politics, experts, and analysts. The discussion was moderated and planned by Andrzej Klimczuk, associated with the Warsaw School of Economics, and invited to the discussion: Barbara Szatur-Jaworska, social politician and gerontologist from the University of Warsaw, Paweł Kubicki, economist, Warsaw School of Economics, Marek Niezabitowski, sociologist from the Silesian University of Technology, Ryszard Majer, social politician , Agnieszka Cieśla, architect and urban planner, Warsaw University of Technology, Marzena Rudnicka, founder and president of the National Institute of Senior Management (biographical notes at the end of the debate). Panelists during the discussion analyzed the following issues: I. Beginnings of the senior policy, its definition, strategic documents of the state, II. The role of local governments in animating activities within the framework of senior policy and non-governmental organizations, III. Creation and role of the law on seniors, IV. Diversification of the environment of seniors, V. Activities in other countries within the framework of the senior policy, VI. Changes in social awareness, the evolution of attitudes towards older people, old age, ageing, VII. The market for products and services for seniors, VIII. Seniors' activity, formal and informal, activity infrastructure, IX. Housing for older people and ageing population X. The role of the state and self-government in the senior policy, dialogue with the authorities, public-private partnership, XI. Challenges and directions of development of the senior policy, XII. The deficit of care services, XIII. Senior and pension policy, XIV. Convergence and divergence in the senior policy