Wybrane przesłanki projektowania ofert w zakresie szkolnego doradztwa zawodowego

Cel naukowy: Celem opracowania jest analiza wybranych przesłanek stanowiących punkt wyjścia do namysłu nad kierunkiem i formą projektów realizowanych w polskich szkołach w obszarze doradztwa zawodowego. Problem i metody badawcze: Problemem badawczym jest pytanie, jakie są aktualne przesłanki projektowania celów i kierunków doradztwa zawodowego w systemie edukacyjnym. Artykuł ma charakter analizy teoretycznej. Dokonano przeglądu danych zastanych, literatury naukowej oraz wybranych aktów prawnych. Proces wywodu: Zaprezentowane zostały trzy perspektywy analizowania źródeł danych do projektów w zakresie edukacji karierowej realizowanej w systemie edukacyjnym. Pierwszą stanowią dokumenty definiujące prawne i organizacyjne ramy realizowania ofert doradczych w polskim systemie edukacji. Druga perspektywa dotyczy unijnych i krajowych polityk w zakresie promowania idei uczenia się przez całe życie. Trzecia grupa przesłanek ma charakter edukacyjny i wynika ze współczesnych teorii karierowych. Wyniki analizy naukowej: Przeprowadzona analiza przedstawia konsekwencje przyjęcia współczesnych teorii karierowych dla operacjonalizacji celów doradczych projektowanych w systemie edukacji. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Analiza źródeł celów doradztwa zawodowego uzasadnia potrzebę namysłu nad adekwatnymi do opisywanych przemian rozwiązaniami w zakresie szkolnej metodyki i diagnostyki doradczej. Szkolne doradztwo zawodowe  powinno być ukierunkowane na edukację karierową, a to założenie aktualizuje pytania o kompetencje współczesnego doradcy zawodowego. Wskazana jest refleksja nad profilem kompetencyjnym doradcy zawodowego pracującego w systemie edukacyjnym.

Professional Development of the School Principal – Premises for Institutional Solutions

The goal of this article is to reflect on the relationship between theoretical assertions of leadership in education and practical solutions for the education of human resources in the management of education. There are being analyzed proposals for institutional development opportunities that determine the effective performance of tasks, both managerial and leadership ones, assigned to the school principal. To this end, the current forms of professional development offered to school principals and the theoretical underpinnings of the system for promoting the professional development of school community leaders are presented.4220521612Studia Edukacyjn

Academic skills in the prevention of students’ failure

Celem artykułu jest wskazanie roli kompetencji akademickich w profilaktyce niepowodzeń edukacyjnych studentów. Rola ta ukazana została zarówno w kontekście wzmacniania indywidualnych zasobów kompetencyjnych studentów, jak i jako element systemu profilaktyki realizowanej na poziomie uczelni wyższych, której celem jest obniżenie odsetka odpadu i odsiewu studentów. Możliwości wykorzystania kompetencji akademickich w przeciwdziałaniu niepowodzeniom edukacyjnym zostały omówione w odniesieniu do założeń trzech poziomów oddziaływań profilaktycznych. Zaprezentowana propozycja operacjonalizacji kategorii kompetencje akademickie została omówiona w kontekście możliwości ich implementacji do metodycznych i doradczych ofert adresowanych do studentów.The aim of the article is to indicate the role of academic skills in the prevention of student failure. This role has been shown in the context of strengthening the individual competence resources of students, and as an element of the prevention system implemented at the university level whose aim is to reduce the percentage of drop outs and the sifting of students. Possibilities of using academic skills to prevent educational failures have been discussed in relation to the assumptions of the three levels of preventive interventions. The presented proposal for the operationalisation of the academic skills category was discussed in the context of the possibility of their implementation to methodical and advisory offers addressed to students

Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego

Książka „Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego” adresowana jest do doradców zawodowych, wychowawców, nauczycieli oraz wszystkich osób, które chcą towarzyszyć uczniom w procesie planowania kariery edukacyjnej i zawodowej. Celem opracowania jest wzmacnianie kompetencji doradczych w obszarze związanym z diagnostyką. Cel ten nie jest jednak realizowany wyłącznie poprzez zaproponowanie konkretnych ćwiczeń, zadań czy narzędzi. Główną intencją jest uruchomienie refleksji, jak doradcy i nauczyciele mogą profesjonalnie wzmacniać i rozwijać swoje kompetencje diagnostyczne. Kluczowym pytaniem jest tu kwestia, jakiej wiedzy potrzebuje uczeń, aby refleksyjnie zaplanować własną ścieżkę edukacyjną i zawodową oraz jakich informacji potrzebuje nauczyciel i doradca, aby mądrze towarzyszyć uczniowi w tych poszukiwaniach. Praca składa się z czterech części. W pierwszej zaprezentowane zostały wybrane teoretyczne zagadnienia dotyczące diagnozy i jej znaczenia w całym procesie doradczym. Omówione zostały rodzaje diagnoz oraz kluczowe cele diagnostyczne w procesie projektowania karier edukacyjnych i zawodowych. Cele te dotyczą zarówno perspektywy edukacyjnej, perspektywy rynku pracy, jak i problemów sytuacyjnych klienta oraz specyfiki procesu doradczego. Część druga to analiza najważniejszych kwalifikacji i kompetencji diagnostycznych doradcy zawodowego. Omówione zostały także błędy diagnostyczne wynikające zarówno z postawy doradcy, jak i z procesu pozyskiwania i analizowania danych pochodzących z różnych źródeł. Część trzecia zawiera propozycje modeli, schematów diagnostycznych. Przedstawione zostały w niej także podstawowe informacje na temat elementów poddawanych rozpoznaniu diagnostycznego. Ostatnia część książki ma charakter metodyczny. Zaprezentowane zostały w nim te narzędzia diagnostyczne, które nie wymagają specjalnych kwalifikacji lub uprawnień. Czytelnik może zapoznać się z możliwościami wykorzystania w procesie diagnostycznym takich technik i narzędzi jak: ankieta, check-lista, techniki projekcyjne, techniki plastyczne, Q-sort, analiza SWOT, praca na metaforach oraz portfolio.The book „Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego” (eng. „Diagnostic Workshop of a Career Counsellor”) is addressed to career counsellors, tutors, teachers and other people who want to accompany students on the process of education and professional career planning. The aim of the study is to enhance counselling competencies in a diagnostics-related field. However, it is not accomplished only by proposing specific exercises, tasks or tools. The main intention is to trigger reflection on how counsellors and teachers can enhance and develop their diagnostic competencies professionally. The crucial question is what kind of knowledge students need to plan their education and professional path reflectively and what kind of information teachers and counsellors need to accompany students wisely in their quest. The book consists of four parts. The first one presents selected theoretical issues concerning diagnosis and its importance in the whole counselling process. The types of diagnoses and crucial diagnostic aims in the process of education and professional career planning are discussed. These aims concern education perspective, labour market perspective as well as clients situational problems and the specificity of the counselling process. The second part is the analysis of the most important diagnostic competencies and qualifications of a career counsellor. Moreover, the diagnostic errors were discussed, those resulting from counsellor’s attitude as well as those from the process of acquiring and analyzing the data coming from various sources. The third part comprises the proposals of models and diagnostic schemas. It also presents basic information on elements subjected to diagnostic reconnaissance. The last part of the book is of methodological nature and there were presented those diagnostic tools that do not require special qualifications or rights. The readers can make themselves acquainted with the possibilities of using such techniques and tools in the diagnostic process as survey, checklist, projection techniques, vivid techniques, Q-sort, SWOT analysis, work on metaphors and portfolio

Perspectives in creating objectives of career counselling in the educational system

The article concerns the basic perspectives of constructing objectives of career counselling. The reference point is counselling solutions used in the educational system. Four ways of thinking about key objectives of counselling activities in schools are discussed. These are: the perspective of developmental tasks, the perspective of pupil’s situational problems, the perspective of the labour market and counselling process. The aim of the article is also to indicate the risk of overestimation of the importance of the structure and dynamics of changes in the labour market in creating counselling support for pupils

The head teacher – administrator, manager, leader. Between daily school life and education policy

The monograph introduces current discussions on the role of the head teacher in the Polish school. It involves issues concerning leadership in education and educational leadership. Roles and tasks of head teachers are analyzed in terms of modern concepts of school management, as well as the challenges of daily school life. The book consists of two main parts. The first and theo‐retical part deals with crucial issues connected with basic research strategies in education policy and concepts of educational leadership, as well as the roles of the head teacher. The second part presents research findings on the real roles of school leaders. The study shows the complexity of tasks undertaken by head teachers and refers to current research trends in the field of education policy. The aim of this research is to identify not only how head teachers perform and perceive their roles, but also how this role is recognized and assessed those who are directly dependent on the head or cooperate with them. Opinions given by pupils, parents, teachers, local authorities and educational supervision representatives were analysed. The research conclusions can be useful in answering the question whether an educational partnership, also in terms of leadership in the broader sense, is possible in the Polish education system.Monografia przybliża współczesne dyskusje na temat roli dyrektora szkoły. Podejmowane są w niej zagadnienia dotyczące przywództwa w edukacji i przywództwa edukacyjnego. Role i zadania dyrektorów polskich szkół analizowane są zarówno w kontekście współczesnych koncepcji zarządzania szkołami, jak i wyzwań szkolnej codzienności. Praca ukazuje złożoność zadań podejmowanych przez liderów szkolnych społeczności, a prezentowane analizy wpisują się w nurt badań usytuowanych w perspektywie polityki oświatowej. Celem badań jest rozpoznanie nie tylko w jakim zakresie dyrektorzy realizują lub postrzegają swoją rolę, ale także to, jak ta rola jest rozpoznawana i oceniana przez osoby, które są bezpośrednio zależne od dyrektora lub współpracują z nim. Analizie poddano opinie uczniów, rodziców, nauczycieli oraz przedstawicieli lokalnych samorządów i nadzoru pedagogicznego. Wnioski z badań mogą być pomocne w budowaniu odpowiedzi na pytanie, czy w polskim systemie edukacyjnym możliwe jest partnerstwo edukacyjne także w zakresie szeroko rozumianego przywództwa

The head teacher – administrator, manager, leader. Between daily school life and education policy

The monograph introduces current discussions on the role of the head teacher in the Polish school. It involves issues concerning leadership in education and educational leadership. Roles and tasks of head teachers are analyzed in terms of modern concepts of school management, as well as the challenges of daily school life. The book consists of two main parts. The first and theo‐retical part deals with crucial issues connected with basic research strategies in education policy and concepts of educational leadership, as well as the roles of the head teacher. The second part presents research findings on the real roles of school leaders. The study shows the complexity of tasks undertaken by head teachers and refers to current research trends in the field of education policy. The aim of this research is to identify not only how head teachers perform and perceive their roles, but also how this role is recognized and assessed those who are directly dependent on the head or cooperate with them. Opinions given by pupils, parents, teachers, local authorities and educational supervision representatives were analysed. The research conclusions can be useful in answering the question whether an educational partnership, also in terms of leadership in the broader sense, is possible in the Polish education system.Monografia przybliża współczesne dyskusje na temat roli dyrektora szkoły. Podejmowane są w niej zagadnienia dotyczące przywództwa w edukacji i przywództwa edukacyjnego. Role i zadania dyrektorów polskich szkół analizowane są zarówno w kontekście współczesnych koncepcji zarządzania szkołami, jak i wyzwań szkolnej codzienności. Praca ukazuje złożoność zadań podejmowanych przez liderów szkolnych społeczności, a prezentowane analizy wpisują się w nurt badań usytuowanych w perspektywie polityki oświatowej. Celem badań jest rozpoznanie nie tylko w jakim zakresie dyrektorzy realizują lub postrzegają swoją rolę, ale także to, jak ta rola jest rozpoznawana i oceniana przez osoby, które są bezpośrednio zależne od dyrektora lub współpracują z nim. Analizie poddano opinie uczniów, rodziców, nauczycieli oraz przedstawicieli lokalnych samorządów i nadzoru pedagogicznego. Wnioski z badań mogą być pomocne w budowaniu odpowiedzi na pytanie, czy w polskim systemie edukacyjnym możliwe jest partnerstwo edukacyjne także w zakresie szeroko rozumianego przywództwa

Leadership in adult education. Selected aspects

Celem artykułu jest próba wskazania na możliwości analizowania kategorii przywództwa w kontekście edukacji dorosłych. Zaproponowane zostały trzy wątki interpretacyjne. Pierwszy to analiza współwystępujących współcześnie definicji przywództwa. Drugi wątek to rozpoznanie zasadniczych założeń koncepcji przywództwa w edukacji oraz przywództwa edukacyjnego. Trzecie zagadnienie to problem władzy, jako elementu relacji między liderami a osobami, na rzecz których podejmują oni swoje działania. Autorka analizuje kategorię przywództwa w kontekście budowania relacji między liderami a uczącymi się dorosłymi. Przywództwo ukazane zostało zarówno w jego organizacyjnym wymiarze, jak i w perspektywie realizacji oferty edukacyjnej dla uczących się dorosłych i projektowania środowiska sprzyjającego uczeniu się.The objective of the article is to indicate the possibility of analysing the category of leadership in terms of adult education. Three aspects of interpretation have been suggested. The first one is the analysis of currently accepted definitions of leadership. The second one is recognition of fundamental assumptions of the concept of leadership in education and educational leadership. The third issue concerns power as an element of relations between leaders and those for who they undertake their activities. The author analyses leadership in context of building relations between leaders and learning adults. Leadership has been presented in terms of organizing as well as implementing an educational offer for adults and creating favourable learning environment