Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
Abstract
Książka „Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego”
adresowana jest do doradców zawodowych,
wychowawców, nauczycieli oraz
wszystkich osób, które chcą towarzyszyć uczniom
w procesie planowania kariery edukacyjnej i zawodowej.
Celem opracowania jest wzmacnianie
kompetencji doradczych w obszarze związanym
z diagnostyką. Cel ten nie jest jednak realizowany
wyłącznie poprzez zaproponowanie konkretnych
ćwiczeń, zadań czy narzędzi. Główną intencją jest
uruchomienie refleksji, jak doradcy i nauczyciele
mogą profesjonalnie wzmacniać i rozwijać swoje
kompetencje diagnostyczne. Kluczowym pytaniem
jest tu kwestia, jakiej wiedzy potrzebuje
uczeń, aby refleksyjnie zaplanować własną ścieżkę
edukacyjną i zawodową oraz jakich informacji potrzebuje
nauczyciel i doradca, aby mądrze towarzyszyć
uczniowi w tych poszukiwaniach.
Praca składa się z czterech części. W pierwszej
zaprezentowane zostały wybrane teoretyczne
zagadnienia dotyczące diagnozy i jej znaczenia
w całym procesie doradczym. Omówione zostały
rodzaje diagnoz oraz kluczowe cele diagnostyczne
w procesie projektowania karier edukacyjnych
i zawodowych. Cele te dotyczą zarówno perspektywy
edukacyjnej, perspektywy rynku pracy, jak
i problemów sytuacyjnych klienta oraz specyfiki
procesu doradczego.
Część druga to analiza najważniejszych kwalifikacji
i kompetencji diagnostycznych doradcy
zawodowego. Omówione zostały także błędy
diagnostyczne wynikające zarówno z postawy doradcy,
jak i z procesu pozyskiwania i analizowania
danych pochodzących z różnych źródeł.
Część trzecia zawiera propozycje modeli, schematów
diagnostycznych. Przedstawione zostały
w niej także podstawowe informacje na temat
elementów poddawanych rozpoznaniu diagnostycznego.
Ostatnia część książki ma charakter metodyczny.
Zaprezentowane zostały w nim te narzędzia
diagnostyczne, które nie wymagają specjalnych
kwalifikacji lub uprawnień. Czytelnik może zapoznać
się z możliwościami wykorzystania w procesie
diagnostycznym takich technik i narzędzi jak:
ankieta, check-lista, techniki projekcyjne, techniki
plastyczne, Q-sort, analiza SWOT, praca na metaforach
oraz portfolio.The book „Warsztat diagnostyczny doradcy
zawodowego” (eng. „Diagnostic Workshop of
a Career Counsellor”) is addressed to career counsellors,
tutors, teachers and other people who
want to accompany students on the process of
education and professional career planning. The
aim of the study is to enhance counselling competencies
in a diagnostics-related field. However,
it is not accomplished only by proposing specific
exercises, tasks or tools. The main intention is to
trigger reflection on how counsellors and teachers
can enhance and develop their diagnostic
competencies professionally. The crucial question
is what kind of knowledge students need to
plan their education and professional path reflectively
and what kind of information teachers and
counsellors need to accompany students wisely
in their quest.
The book consists of four parts. The first one
presents selected theoretical issues concerning
diagnosis and its importance in the whole counselling
process. The types of diagnoses and crucial
diagnostic aims in the process of education
and professional career planning are discussed.
These aims concern education perspective, labour
market perspective as well as clients situational
problems and the specificity of the counselling
process.
The second part is the analysis of the most
important diagnostic competencies and qualifications
of a career counsellor. Moreover, the diagnostic
errors were discussed, those resulting from
counsellor’s attitude as well as those from the
process of acquiring and analyzing the data coming
from various sources.
The third part comprises the proposals of models
and diagnostic schemas. It also presents basic
information on elements subjected to diagnostic
reconnaissance.
The last part of the book is of methodological
nature and there were presented those diagnostic
tools that do not require special qualifications
or rights. The readers can make themselves
acquainted with the possibilities of using such
techniques and tools in the diagnostic process
as survey, checklist, projection techniques, vivid techniques, Q-sort, SWOT analysis, work on metaphors
and portfolio