Kształcenie specjalistyczne na przykładzie Studium Rolniczego przy Uniwersytecie Jagiellońskim (1890–1923). Zagadnienia prawne

The article focuses on the education of specialists in the field of agriculture on the example of the College of Agriculture of the Jagiellonian University in Krakow. The aim is to present the organization and operation of the College within the legal setting of the time. The text has been divided into two parts. The first concerns the period from the establishment of the College of Agriculture (i.e., from the end of the 19th century) to the end of World War I, when the university in Krakow was supervised by the Imperial and Royal Ministry of Religious Affairs and Education in Vienna. The second part is devoted to the period of operation of the College after regaining independence in 1918. The research has demonstrated that the College of Agriculture was an original and innovative solution among the institutions of higher education of the time. The curricula, designed both during the Austro-Hungarian rule and in independent Poland, guaranteed a fully professional education. The novelty was that the college students were also trained in law, political sciences, economics, and management; in other words, they graduated as modern agricultural managers. These conclusions represent a scientific value and demonstrate the originality of the research. Given that the research covers the domain of higher education system, it has an international reach.Przedmiotem artykułu jest kształcenie specjalistów w zakresie rolnictwa na przykładzie Studium Rolniczego działającego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Celem jest przedstawienie organizacji i działalności Studium w relacji do zasad prawnych, które je regulowały. Tekst został podzielony na dwie części. Pierwsza dotyczy okresu od organizacji Studium (tj. od końca XIX w.) do zakończenia I wojny światowej, kiedy to krakowska uczelnia pozostawała pod protektoratem c.k. Ministerstwa Wyznań i Oświaty w Wiedniu. Drugą część poświęcono Studium Rolniczemu funkcjonującemu po odzyskaniu niepodległości. W wyniku badań ustalono, że Studium stanowiło oryginalne i nowatorskie rozwiązania w zakresie szkolnictwa wyższego. Programy nauczania, zarówno austro-węgierskie, jak i rodzime, dawały gwarancję w pełni profesjonalnego wykształcenia. Novum stanowił fakt, że specjaliści otrzymywali wykształcenie także w zakresie prawa, nauk politycznych, ekonomii i zarzadzania, co pozwalało na kreowanie nowoczesnych menedżerów rolnictwa. Wnioski te mają wartość poznawczą dla nauki i zarazem przesądzają o oryginalności badań. Ze względu na obszar badań, jakim jest system szkolnictwa wyższego, mają one zasięg międzynarodowy

„Chciał patronować wszystkiemu”. O wkładzie Leona Halbana w rozwój lubelskiego życia naukowego

The aim of the article is to indicate the contribution of prof. Leon Halban and the importance of his involvement in the functioning of this scientific community. The research problem is contained in the question of what determined the professor to courageously enter and actively participate in various aspects of scientific life in the post-war years. The text has been divided into three parts. The first concerns the scholar’s pedigree along with the period of university work in Lviv. The second part presents the professor’s contribution to the activities of three Lublin juridical departments and related teaching and the performance of administrative functions at KUL and UMCS. The third part relates to other forms of scientific activity and popularizing science. The reasoning was carried out on the basis of the historical and legal method and the analysis of archival materials. Obtaining materials from the archives of the Catholic University of Lublin, UMCS, DALO in Lviv and the Manuscript Department of the University of Lublin, their analysis and recalling the relevant literature on the subject allowed us to draw the following conclusions: prof. Leon Halban belongs to the group of people who helped to resume research and teaching activities at the Catholic University of Lublin after the Second World War. He applied to the juridical departments of this university on the basis of working methods learned from the Jagiellonian University in Lviv. He was a pioneer when it comes to teaching historical and legal disciplines at UMCS. His interests also exceeded the strict limits of science. It can certainly be said that such a style of action and commitment was determined by the work ethic of a scientist, the sources of which should be sought in the studies and work at the Jagiellonian University in Lviv.Artykuł ma na celu przywołanie sylwetki prof. Halbana oraz ukazanie wkładu, jaki miał ten uczony w rozwój szeroko pojętego życia naukowego w środowisku akademickim Lublina i regionu. Należał on do uczonych, którzy swoją karierę akademicką zaczynali w rzeczywistości Polski międzywojennej, na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Po II wojnie światowej swoje losy związał z Lublinem. Na reaktywowanym Wydziale Prawa i Nauk Społeczno--Ekonomicznych oraz na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL czynnie włączył się w proces dydaktyczny oraz sprawował funkcje administracyjne. Po zakończeniu działań wojennych był pierwszym profesorem wykładającym przedmioty historycznoprawne i kanonistyczne. Podobna sytuacja zaistniała, kiedy opuścił KUL i podjął pracę na nowo utworzonym Wydziale Prawa na UMCS. Był prekursorem, jeśli chodzi o tworzenie środowiska historycznoprawnego na tej uczelni. Wkład prof. Halbana w rozwój lubelskiego życia naukowego wyrażał się także w jego czynnym zaangażowaniu w działalność lubelskich towarzystw naukowych i stowarzyszeń o charakterze popularyzującym naukę. Szczególnym rodzajem jego zaangażowania w organizację życia akademickiego była natomiast inicjatywa zorganizowania opieki medycznej dla lubelskich studentów. Z całą pewnością można stwierdzić, że o takim stylu działania i zaangażowania decydował etos pracy naukowca, którego źródeł należy szukać w studiach i pracy w UJK we Lwowie

Prawne zasady funkcjonowania oświaty w Polsce Ludowej

The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna

Nauczanie prawa w polskim ośrodku w Craiovej w Rumunii. Studium Prawa i Administracji (1944-1945)

Artykuł porusza problematykę organizacji i funkcjonowania Studium Prawa i Administracji, działającego w latach 1944-1945 w miejscowości Craiova w Rumunii. Studium było placówką niezależną od systemu oświaty. Nie wpisywało się ani w system szkolnictwa powszechnego, ani w system szkolnictwa wyższego. Stąd też trudność sprawia określenie jego statusu. W zachowanych dokumentach jest traktowane analogicznie do studiów wyższych, co jednak nie miało żadnego uzasadnienia. Nie ulega wątpliwości, iż było ono zorganizowane dla przebywających w Rumunii obywateli polskich, w celu integracji tego środowiska. Organem założycielskim i finansującym Studium Prawa i Administracji była Amerykańska Komisja Pomocy Polakom. Organizacyjnie zajęcia podzielone były na dwa semestry. Założyciele tej placówki edukacyjnej przewidywali, że po zakończeniu II wojny światowej słuchacze wyszkoleni w poszczególnych dziedzinach prawa powrócą do kraju. Mieli stanowić grupę osób wyszkolonych w podstawach prawa, którzy mogliby podjąć pracę głównie jako urzędnicy. Trudna sytuacja polityczna spowodowała, że po roku działalność Studium została zakończona, zaś plany organizatorów - zniweczone.The article is bringing up issues of the organization and functioning of the School of the Law and of Administration. It acted in 1944-1945 years in the Craiova town in Romania. The school was the institution independent of the educational system. It didn’t become part of neither the system of the common education, nor the higher education system. Thus determining its status is also difficult. In saved documents it is treated in a similar way to the higher education however this had no grounds. There is no doubt that it was organized for Polish nationals staying in Romania, in the aim of integration of this environment. The American Committee of the Help to Poles was the founding and financing body of the School of the Law and Administration. Organizationally classes were divided in two semesters. Founders of this educational establishment predicted, that after the completion of World War II, listeners trained in different fields of the law, will return to the country. They were supposed to constitute the group of people trained in bases of the law, which could take up work as clerks. The difficult political situation caused, that after one year the activity of the school had been finished and plans of organisers thwarted

Miejsce studiów specjalnych w systemie szkolnictwa akademickiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego

The article aims to define the position of specialised training in the system of tertiary education. The study looks into the basic legal acts of the Second Republic of Poland governing higher educational establishments in terms of the position awarded to such establishments as special-purpose colleges. The problem was discussed using the example of the Teacher Training College of the Jagiellonian University in Kraków inaugurated in 1921. Information sourced from the archives of the Jagiellonian University reveals how important a social role that institution played in pre-war Poland. It was a major training centre for secondary school teachers in the recovered general educational system. While remaining part of the university and denied academic status, the college was not an ordinary teacher training facility. Its significant position is confirmed by its operation within the framework of the Jagiellonian University, the use of university staff as lecturers, the practical and scientific nature of the curriculum, and students access to internships abroad. All things considered, the Teacher Training College of the Jagiellonian University operating in newly reborn Poland earned the status of a pioneer of specialist education and set the trend for other special forms of training. The novelty of the research carried out and the results obtained arise from the fact that this subject has not yet been analyzed by legal historians. Also for this reason, it should be recognized that the presented issue has a cognitive value for science.Celem artykułu jest określenie pozycji kształcenia w ramach studiów specjalnych w systemie szkolnictwa wyższego. Przedmiotem badań jest analiza podstawowych aktów prawnych okresu Drugiej Rzeczypospolitej odnoszących się do szkół akademickich pod kątem miejsca, jakie zajmowały w nim takie jednostki organizacyjne, jak studia specjalne. Szczególnie uwaga została skupiona na przedstawieniu tej problematyki w odniesieniu do Studium Pedagogicznego działającego od 1921 r. w ramach Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie. Informacje zawarte w materiałach archiwalnych UJ pozwalają stwierdzić, jak istotną rolę społeczną odegrała ta jednostka. Była ona bowiem miejscem przeznaczonym do kształcenia nauczycieli dla szkół średnich w reaktywującym się systemie oświaty powszechnej. Pozostając w strukturach uniwersyteckich, nie posiadała wprawdzie statusu akademickiego, nie była jednak zwykłym zakładem kształcenia nauczycieli. O jej doniosłej pozycji świadczył fakt jej lokacji przy UJ, akademicka kadra nauczająca, program kształcenia mający charakter praktyczno-naukowy oraz organizacja staży zagranicznych dla słuchaczy studium. Biorąc to wszystko pod uwagę, należy podkreślić, że Studium Pedagogiczne UJ w kontekście odradzającej się po zaborach Rzeczypospolitej Polskiej stało się pionierem specjalistycznego kształcenia i wytyczyło kierunek dla innych specjalnych form nauczania. Nowatorskość przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników sprowadza się do tego, że tematyka ta nie była jak dotąd przedmiotem analiz historyków prawa. Także z tego powodu należy uznać, że przedstawione zagadnienie ma wartość poznawczą dla nauki

Prawne zasady kształcenia nauczycieli szkół powszechnych w okresie II RP. Zagadnienia wybrane

The article aims to present the issues relating to the education of teachers in the interwar period. The text presents its main forms. Lack of modern legal literature referring to the educational law in this period constituted the main inconvenience. In this context, it seems that the history of Polish education deserves even more comprehensive research. This article may be an introduction to this type of studies.Artykuł ma na celu przedstawienie zagadnień odnoszących się do kształcenia nauczycieli w okresie międzywojennym. W tekście zaprezentowano główne jego formy. Istotną niedogodnością okazał się niemal zupełny brak współczesnej literatury prawniczej poruszającej problematykę prawa oświatowego w przedmiotowym okresie. W tym kontekście wydaje się, że dzieje szkolnictwa polskiego tym bardziej zasługują na kompleksowe zbadanie. Niniejsze opracowanie może stanowić wstęp do tego typu opracowań

Ewolucja ustawodawstwa oświatowego w Anglii w XIX i XX wieku

The issues raised in the article concern the development of education law in England from the enactment of the School Sites Act of 1841 to the enactment of the Education Act of 1944 which was the first comprehensive education act in England. Firstly, the article presents the reasons behind the rapid development of English education in the second half of the 19th century. Furthermore, the paper delineates the influence of the economy and of the industrialization on the systematic dissemination of education. Particular attention was paid to the spread of education to the masses at the primary level and to the education ofthe poorest people. The article presents the successively enacted legislative acts and legislative work conducted on them in various types of committees (royal committees, government committees). Also, the results of the work of these committees is discussed, i.e. the reports prepared by the said committees which later were the basis of legislative acts

Salt Tolerance of Six Switchgrass Cultivars

Panicum virgatum L. (switchgrass) cultivars (‘Alamo’, ‘Cimarron’, ‘Kanlow’, ‘NL 94C2-3’, ‘NSL 2009-1’, and ‘NSL 2009-2’) were evaluated for salt tolerance in two separate greenhouse experiments. In experiment (Expt.) 1, switchgrass seedlings were irrigated with a nutrient solution at an electrical conductivity (EC) of 1.2 dS·m−1 (control) or a saline solution (spiked with salts) at an EC of 5.0 dS·m−1 (EC 5) or 10.0 dS·m−1 (EC 10) for four weeks, once a week. Treatment EC 10 reduced the tiller number by 32% to 37% for all switchgrass cultivars except ‘Kanlow’. All switchgrass cultivars under EC 10 had a significant reduction of 50% to 63% in dry weight. In Expt. 2, switchgrass was seeded in substrates moistened with either a nutrient solution of EC 1.2 dS·m−1 (control) or a saline solution of EC of 5.0, 10.0, or 20.0 dS·m−1 (EC 5, EC 10, or EC 20). Treatment EC 5 did not affect the seedling emergence, regardless of cultivar. Compared to the control, EC 10 reduced the seedling emergence of switchgrass ‘Alamo’, ‘Cimarron’, and ‘NL 94C2-3’ by 44%, 33%, and 82%, respectively. All switchgrass cultivars under EC 10 had a 46% to 88% reduction in the seedling emergence index except ‘NSL 2009-2’. No switchgrass seedlings emerged under EC 20. In summary, high salinity negatively affected switchgrass seedling emergence and growth. Dendrogram and cluster of six switchgrass cultivars indicated that ‘Alamo’ was the most tolerant cultivar, while ‘NSL 2009-2’ was the least tolerant cultivar at both seedling emergence and growth stages. A growth-stage dependent response to salinity was observed for the remaining switchgrass cultivars. ‘NSL 2009-1’ and ‘NL 94C2-3’ were more tolerant to salinity than ‘Cimarron’ and ‘Kanlow’ at the seedling emergence stage; however, ‘Kanlow’ and ‘Cimarron’ were more tolerant to salinity than ‘NSL 2009-1’ and ‘NL 94C2-3’ at the seedling growth stag