1,154 research outputs found

    Entre vericuetos cortesanos y empresas religiosas. Francisco de Borja y el mundo portugués de mediados del siglo XVI

    Get PDF
    Català: Importància de la connexió portuguesa en la biografia de Francesc de Borja en l’àmbit personal –casament amb Leonor de Castro, servei de l’emperadriu Isabel–, polític –missions diplomàtiques en nom dels Àustria– i religiós –relacions amb els jesuïtes portuguesos i expansió de la Companyia al Nou Món. Paraules clau: Francesc de Borja; Jesuïtes; Portugal s. XVI. Castellano: Importancia de la conexión portuguesa en la bio-grafía de Francisco de Borja en el ámbito personal –boda con Leonor de Castro, servicios a la emperatriz Isabel–, político –misiones diplomáticas como representante de los Austrias– y religioso –relaciones con los jesuitas portugueses y expansión de la Compañía en el Nuevo Mundo. Palabras clave: Francisco de Borja; Jesuitas; Portugal s. XVI

    Limosnas impresas. Escritos e imágenes en las prácticas misioneras de interior en la península Ibérica (siglos XVI-XVIII)

    Get PDF
    El estudio de las misiones de interior constituye un terreno fértil para analizar la potencial eficacia disciplinadora que encerraban las formas de comunicación empleadas en la socialización del discurso religioso durante la época moderna. En este sentido, el presente estudio centra la atención sobre un aspecto menos explorado en relación con esa dimensión comunicativa de las prácticas misioneras, como es el uso que se hizo en las mismas de imágenes impresas y, sobre todo, de obritas de devoción, catecismos y pliegos de cordel. La misión de interior desempeñó un papel fundamental como instrumento de difusión de productos editoriales de naturaleza textual o iconográfica por las áreas rurales de los reinos ibéricos. Interesa comprender, por un lado, cómo se integraban en la práctica y los varios ejercicios misioneros; por otro, conviene considerar el modo en el que tales productos vehiculaban el discurso religioso, tratando de adivinar su permeabilidad y adaptación a las condiciones de recepción de los públicos misioneros, que, sin ser ajenos a la cultura escrita, recurrían principalmente a formas orales y visuales de comunicación y de memoria.L'estudi de les missions d'interior és un terreny fèrtil per analitzar la potencial eficàcia disciplinadora de les formes de comunicació emprades en la socialització del discurs religiós durant l'època moderna. En aquest sentit, l'estudi present centra l'atenció sobre un aspecte menys explorat en relació amb aquesta dimensió comunicativa de les pràctiques missioneres, com és l'ús que se'n va fer d'imatges impreses i, sobretot, de petites obres de devoció, catecismes i plecs de cordill. La missió d'interior va jugar un paper fonamental com instrument de difusió de productes editorials de caràcter textual o iconogràfic per les àrees rurals dels regnes ibèrics. Ens interessa comprendre, d'una banda, com s'integraven a la pràctica i els diversos exercicis missioners; d'una altra banda, convé considerar la manera com aquests productes vehiculaven el discurs religiós, tractant d'endevinar-ne la permeabilitat i l'adaptació a les condicions de recepció dels públics missioners que, sense ser aliens a la cultura escrita, recorrien principalment a formes orals i visuals de comunicació i de memòria.The study of rural missions is a profitable field to analize the eficiency of early-modern communication in order to spread and socialize religious discourse and discipline. In this sense, this paper focuses on a specific aspect of missionary communication that research has not really explored till now: the use of printed images and cheap written prints. Indeed, missions played a remarkable role encouraging circulation of those textual and iconagraphic printed materials among the rural areas of the Iberian Peninsula. Regarding this matter, it is necessary, on one hand, to understand how those prints were integrated on the missionary practices and devotional exercices; on the other hand, it is important as well to consider how they structured religious discourse in order to adapt it to a particular enviroment of reception: the missionary publics, which, not being beyond the written culture, depended mainly on oral and visual means of communications and memory

    Corregir letras para unir espíritus. Los jesuitas y las cartas edificantes en el Portugal del siglo XVI

    Get PDF
    Since its foundation, in 1540, a complex system of flowing information inside the new Order was promptly launched by the Society of Jesus. Letters became not only an important tool in order to built its powerful and bureaucratic machine but they were also regarded as a method for connecting the diverse Jesuit communities. The diffusion of apostolic action models and edifying news was maintained by a controlled epistolographic exchange and this contributed to reinforce a common religious identity among Jesuits. This paper is devoted to improving our comprehension about this specific aim of Jesuit letters and firstly focuses on some aspects related to the framework where these edification letters were elaborated; secondly, the reiterative use of specific narrative structures, precise spiritual references and apostolic images re highlighted; finally, this essay attempts to draw attention to the ffects that the letters encouraged in the particular nvironment of both reception and appropriation of he Portuguese Jesuit communities during the second half of 16th century

    Un manuscrito, dos diccionarios y algunas perspectivas historiográficas para el estudio de la historia religiosa de la época moderna

    Get PDF
    The goal of this paper is to introduce a debate about the fitness of some concepts  that, in the last years, have been proposed in order to provide new perceptions on religious history of early-modern Europe. The categories of «discipline» and «social discipline», as well as the paradigm of «catholic confessionalization», are so presented as interpretative skills for a religious history of the Iberian Peninsula, caring political, social and cultural features which contextualized the actions and mechanisms used by religious actors and groups in order to «guide the conducts» of ‘Ancien Régime’ people. Based on recent historiographical records, the analysis focus, firstly, on some instruments of control and punishment developed by ecclesiastical authorities, in order to correct moral and social behaviour, secondly, on mechanisms of persuasion and on the multiple ways of communication of the religious message used by the ecclesiastical agents, in order to assure socialization and interiorization of models and norms proposed by the discourse of early-modern catholicism.O estudo visa introduzir a discussão sobre a pertinência de alguns conceitos que têm vindo a ser equacionados, nos últimos anos, no âmbito da História religiosa europeia dos séculos XVI a XVIII. A ideia da «disciplina» e do «disciplinamento social», tal como o paradigma da «confessionalização católica», são apresentados como instrumentos para a interpretação, no quadro da Península Ibérica, de uma história religiosa atenta aos factores políticos, sociais e culturais que envolviam as acções e instrumentos utilizados pelos actores e grupos religiosos da época, no intuito de «conduzir as condutas» das populações. À análise, realizada em função da produção historiográfica existente, de alguns dos dispositivos de coerção implementados pelas autoridades eclesiásticas, e que visavam a correcção dos comportamentos morais e sociais dos fiéis, seguem-se algumas reflexões em torno dos instrumentos de persuasão e das múltiplas formas de transmissão da mensagem religiosa desenvolvidas pelos agentes eclesiásticos da época, a fim de facilitar a socialização e a interiorização dos modelos religiosos e de conduta propostos pelo discurso do catolicismo moderno.&nbsp

    Anaqueles de sacra erudición: libros y lecturas de un predicador en el Portugal de mediados del siglo XVII

    Get PDF
    Con base en las perspectivas de análisis que se han establecido dentro de la historia cultural, en particular en los estudios sobre la historia del libro y la lectura en los tiempos modernos, este trabajo tiene como objetivo contribuir al conocimiento de lo que se entiende y la presencia y circulación de los escritos de carácter religioso en la sociedad portuguesa del Antiguo Régimen, incluyendo (pero no sólo) entre los propios clérigos. Con el fin de subrayar el carácter distintivo que marcó la cultura literaria de este último, el estudio de métodos para que en el contexto del siglo XVII portugués, fue la colección de libros que por lo general se reunió un predicador. A partir del análisis de la biblioteca de un religioso anónimo de la Compañía de Jesús, se consideran los distintos tipos de escritos que, como orador sagrado, se ha acumulado en su cubículo. También se analizan las prácticas de lectura que pueden provocar tales textos con el fin de alcanzar sus propias operaciones retóricas que se requiere carta desde el púlpito.Com base nas perspectivas de análise que têm vindo a ser definidas no âmbito da história cultural, nomeadamente nos estudos em torno da história do livro e da leitura na época moderna, o presente ensaio visa contribuir para o conhecimento do que foi e significou a presença e circulação dos escritos de natureza religiosa na sociedade portuguesa de Antigo Regime, nomeadamente (mas não apenas) entre os próprios membros do clero. Afim de sublinhar o carácter diferenciado que marcou a cultura literária destes últimos, o estudo aproxima-se ao que, no contexto português do século XVII, constituía o acervo de livros que habitualmente reunia um pregador. A partir da análise da biblioteca de um anónimo religioso da Companhia de Jesus, são considerados os vários tipos de escritos que este, enquanto orador sagrado, acumulou no seu cubículo. São ainda analisadas as práticas de leitura que tais textos podiam suscitar com vista à realização das próprias operações retóricas que exigia o ofício do púlpito.Based on the cultural studies perspectives, especially those focused on the History of Book and the History of Reading during early modern times, this article’s aim is to contribute for a deeper knowledge of the presence and the circulation of religious writings in the Portuguese society of the ‘ancien régime’, especially among the clerical milieu. In order to stress the differences on literary culture existing between the members of catholic clergy, this paper focuses on the books commonly used by preachers in the 17th century Portugal. Regarding this matter, we have analysed an anonymous Jesuit’s library, bearing in mind the different genres of writings and volumes he collected in his cubiculum. At the same time, we have considered the variety of reading practices raised by those texts in order to achieve the rhetorical actions associated to preaching
    • …
    corecore