Family in the perception and experience of suitably and unsuitably adapted young people : comparative analysis

Autorki dokonują analizy mechanizmów zaburzeń w przystosowaniu społecznym młodzieży gimnazjalnej związanych z jakością środowiska rodzinnego – strukturą rodziny w ujęciu systemowym (koncepcja Davida Fielda). W koncepcji tej wskazuje się pięć typów sturktury rodzinnej, decydujących o jej funkcjonalności (rodzina prawidłowa) lub dysfunkcjonalności (struktura chaotyczna, władzy, uwikłana, nadopiekuńcza). Autorki postawiły dwie hipotezy, które sprawdziły wykorzystując test t-studenta dla dwóch prób niezależnych i zależnych: pierwsza dotyczyła zróżnicowania sposobu funkcjonowania społecznego młodzieży gimnazajlnej (zaburzenia emocjonalne i behawioralne) wyznaczanej strukturą rodziny (dysfunkcjonalnością i jej typami), druga dotyczyła różnicującego znaczenia sposobu pełnienia ról rodzicielskich (matki i  ojca) dla procesu społecznej adaptacji młodzieży. Obie hipotezy zostały pozytywnie zweryfikowane: cechy rodziny prawidłowej ograniczają (hamują) proces wadliwego przystosowania (czynnik chroniący), zaś cechy rodziny dysfunkcyjnej proces ów wzmacniają (czynniki ryzyka zaburzeń): największe znaczenie mają tu cechy rodziny chaotycznej, następnie rodziny uwikłanej i  rodziny władzy, najmniejsze zaś rodziny nadopiekuńczej. W  kontekście ról rodzicielskich największe znaczenie dla procesu dewiacyjnego ma chaotyczna matka i uwikłany ojciec; cechy rodziny władzy mają tu niewielkie znaczenie. Największe znaczenie dla pozytywnej adaptacji mają cechy matki właściwe dla rodziny prawidłowej. Różnice w  postawie nadopiekuńczej matki i  ojca nie mają znaczenia dla jakości funkcjonowania społecznego badanej młodzieży.The authors present an analysis of the mechanisms of social adjustment disorders amongst high school students, related to the quality of their family environment (David Field). The framework chosen to show five types of family structure, show how structure determines family functionality or dysfunction. The authors construct two hypotheses, verified using the T-test of two independent and dependent variables: the first concerns differentiation of the social functioning of youth in different family structures and the second the importance of differentiating parental roles in the process of social adaptation of young people. The hypotheses are positively verified. Limiting features of family are: breakdown, faulty process of adaptation, risk factors of disorders. Main factors identified are: chaotic’ family and family with implicit power, the overprotective family is the least significant factor. Parental roles and characteristics of parents narrow down to significance of positive features of the mother

Adjustment disorders of youth and parenting styles in families

Autorki dokonują analizy mechanizmów zaburzeń w przystosowaniu społecznym młodzieży gimnazjalnej związanych ze stylami wychowania w rodzinie (styl demokratyczny, styl autokratyczny, styl liberalny kochający i niekochający). Postawiono dwie hipotezy: pierwsza dotyczyła zróżnicowania sposobu funkcjonowania społecznego młodzieży gimnazjalnej (zaburzenia emocjonalne i behawioralne) wyznaczanej stylami wychowania w rodzinie, druga dotyczyła różnicującego znaczenia sposobu pełnienia ról rodzicielskich (matki i ojca) dla procesu społecznej adaptacji młodzieży. Obie hipotezy zostały pozytywnie zweryfikowane: styl demokratyczny i liberalny kochający hamują proces wadliwego przystosowania (czynnik chroniący), zaś styl autokratyczny i liberalny niekochający proces ów wzmacniają (czynnik ryzyka zaburzeń) - największe znaczenie ma tu styl liberalny niekochający, następnie styl autokratyczny, mniejszą rolę odgrywają styl liberalny kochający i demokratyczny. W kontekście ról rodzicielskich największe znaczenie dla procesu dewiacyjnego ma deficyt stylu demokratycznego matki.The authors the analysis of mechanisms of social adjustment disorders in high school students related to parenting styles in the family (democratic, autocratic, liberal loving and liberal unloving). The authors posed two hypotheses : the first concerned the differentiation of social functioning of youth people (emotional and behavioral disorders) determination of parenting styles in the family. The second concerned theimportance of differentiating the way parental roles (mother and father) for the process of social adaptation of young people. Both hypotheses were positively verified : styles democratic and liberal loving suppress thedefective adaptation (a protective factor), while the style of autocratic and liberal unloving enhance this process (risk factor disorders) - the most important is the liberal unloving style, then autocratic style, a smaller role liberal loving and democratic styles. In the context of parental roles greatest importance for the process of deviant has a deficit of democratic style mother

Towards an axiological neutrality and unambiguity tests : from 'deviation' to 'disorder', i.e. changes in key definitions rehabilitation pedagogy

Celem artykułu są próby syntetycznego przedstawienia zmian w zakresie używania w literaturze desygnatów z tzw. grupy pojęć opisujących "trudne jednostki", czyli synonimów i zamienników "niedostosowania społecznego" wytworzonych na gruncie polskiej resocjalizacji. Jest próbą usystematyzowania wiedzy wokół definicji, które od przeszło siedmiu dekad zdążyły wrosnąć w język pedagogiki. Artykuł ukazuje aksjologiczny i niejednoznaczny wymiar tych definicji, rozważa kwestie wartości słowa jako przekaźnika nasyconego czymś więcej niż tylko znakiem-literą. Potrzeba oderwania się od zbędnego wartościowania w definicjach wydaje się nader istotna w nauce XXI wieku. Celowość uporządkowania używanych pojęć jest wskazana i nader potrzebna, zwłaszcza dla rozumienia idei i kierunków rozwoju dyscypliny. To właśnie pojęcia pozwalają na projektowanie badań, prowadzenie diagnoz i opisów. W niniejszym artykule czytelnik może prześledzić zmieniające się definicje tworzone przez nestorów polskiej resocjalizacji i idee, w których te definicje są zakorzenione.The purpose of the article is to attempt to synthetically present the changes in the use of the designates from the so-called group of descriptive terms in the literature: 'difficult individuals', i.e. synonyms and substitutes of 'social maladjustment' created on the grounds of Polish rehabilitation. It is an attempt to systematise knowledge around definitions that have grown into the language of pedagogy for the past seven decades. The article shows the axiological and ambiguous dimension of these definitions, considers the issue of the value of a word as a transmitter saturated with something more than just a letter-sign. The need to break away from unnecessary value in definitions seems to be very important in 21st century science. The advisability of organising the terms used is desirable and very necessary, especially for understanding the ideas and directions of development of the discipline. It is the concepts that allow for designing research and conducting diagnoses and descriptions. In this article the reader will be able to trace the changing definitions created by the elders of Polish rehabilitation and the ideas in which these definitions are rooted

Rodzina w percepcji i doświadczeniach młodzieży prawidłowo i wadliwie przystosowanej - analiza porównawcza

Autorki dokonują analizy mechanizmów zaburzeń w przystosowaniu społecznym młodzieży gimnazjalnej związanych z jakością środowiska rodzinnego – strukturą rodziny w ujęciu systemowym (koncepcja Davida Fielda). W koncepcji tej wskazuje się pięć typów sturktury rodzinnej, decydujących o jej funkcjonalności (rodzina prawidłowa) lub dysfunkcjonalności (struktura chaotyczna, władzy, uwikłana, nadopiekuńcza). Autorki postawiły dwie hipotezy, które sprawdziły wykorzystując test t-studenta dla dwóch prób niezależnych i zależnych: pierwsza dotyczyła zróżnicowania sposobu funkcjonowania społecznego młodzieży gimnazajlnej (zaburzenia emocjonalne i behawioralne) wyznaczanej strukturą rodziny (dysfunkcjonalnością i jej typami), druga dotyczyła różnicującego znaczenia sposobu pełnienia ról rodzicielskich (matki i ojca) dla procesu społecznej adaptacji młodzieży. Obie hipotezy zostały pozytywnie zweryfikowane: cechy rodziny prawidłowej ograniczają (hamują) proces wadliwego przystosowania (czynnik chroniący), zaś cechy rodziny dysfunkcyjnej proces ów wzmacniają (czynniki ryzyka zaburzeń): największe znaczenie mają tu cechy rodziny chaotycznej, następnie rodziny uwikłanej i rodziny władzy, najmniejsze zaś rodziny nadopiekuńczej. W kontekście ról rodzicielskich największe znaczenie dla procesu dewiacyjnego ma chaotyczna matka i uwikłany ojciec; cechy rodziny władzy mają tu niewielkie znaczenie. Największe znaczenie dla pozytywnej adaptacji mają cechy matki właściwe dla rodziny prawidłowej. Różnice w postawie nadopiekuńczej matki i ojca nie mają znaczenia dla jakości funkcjonowania społecznego badanej młodzieży

Experience of support for young people

Artykuł dotyczy sposobu postrzegania wsparcia ze strony różnych podmiotów i środowisk wychowawczych, otrzymywanego przez adolescentów zróżnicowanych pod względem funkcjonowania społecznego (młodzież z zaburzeniami zachowania i młodzież prawidłowo przystosowana). Autorki wychodzą z założenia, że wsparcie społeczne pełni wielorakie funkcje, stanowiąc dostępną pomoc w sytuacjach trudnych, a także punkt odniesienia dla wyborów autokreacyjnych młodego pokolenia (środowisko życia wpierające dla młodego pokolenia: środowisko rodzinne (matka, ojciec, inni członkowie rodziny), szkolne (wychowawcy i nauczyciele) i rówieśnicze (koledzy z klasy) oraz inne osoby znaczące wykazała istotne zróżnicowania w zakresie postrzeganej możliwości otrzymania wsparcia przez młodzież z zaburzeniami zachowania i nieprzejawiającej takich zaburzeń. Ogólnie młodzież postrzega jako najbardziej wspierające środowisko rodzinne, w mniejszym stopniu rówieśnicze, zaś incydentalnie niemal środowisko szkolne. Największe różnice w zakresie otrzymywanego wsparcia wśród dwóch grup kontrastowych: młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej, wystąpiły kolejno w zakresie dostępnego wsparcia ze strony środowiska rodzinnego, następnie środowiska szkolnego i innych osób znaczących. Nieistotne okazało się zróżnicowanie postrzeganego wsparcia w obu porównywanych grupach otrzymywanego ze strony grupy rówieśniczej. Pozwala to postawić wniosek, iż proces dewiacyjny zapoczątkowuje dysfunkcjonalność środowiska rodzinnego; szkoła ów proces potęguje, nie kompensując wcześniejszych deficytów wsparcia w środowisku rodzinnym i ze strony innych, dorosłych osób znaczących, zaś środowisko rówieśnicze może ów proces dynamizować i pogłębiać, poprzez odniesienie do dewiacyjnych grup rówieśniczych.The article concerns the perception of support from various entities and educational environments received by adolescents who are diverse in terms of social functioning (youth with conduct disorders and youth properly adapted). The authors start with an assumption that the full social support has multiple functions; active help available in difficult situations and a reference point for the choices of selfestablishement amongst young people (living environment to support an overcoming developmental problems and life). The analysis of: basic support systems available to the young generation, family environment (mother, father, other family members), school (teachers and educators), peers (classmates) and other significant persons; show significant differences in terms of the perceived options of receiving support by adolescents with conduct disorder and those who did not manifest such disorders. In general, young people perceive family environment as the most supportive, then peer and then almost incidentally school environment. For the two contrasting groups, the most significant differences were found amongst socially maladjusted youth and properly adapted, when looking at the range of available support from family environment, then the school environment and other significant people. The support of their peer group turned out to be irrelevant when compared against each group. This allows to conclude that the process of deviation starts with the dysfunctional family environment. School may enhance this process, when unable to compensate for the earlier deficits of support in the family and from others – significant adults, and peer environment. The negative process can be deepened by reference to deviant peer groups

“Similarly Ill-adjusted yet Different”. Polarizations of Self-assessment in a Group of Young Persons in Educational Youth and Social Therapy Centers

The article analyses the level and aspects of self-assessment (general non-specific self-assessment, global specific, partial non-specific self-assessment: physical, cognitive and intellectual, characterological, social and moral) of socially maladjusted individuals, with the use of the k-means clustering, a method of clustering most often used in the taxonomic practice. During the analysis three clusters of self-assessment were identified, defined initially as: negative “reflected I” (“I am the worst”), positive “defensive I” (“I am the best”) and “undefined, shaky I” (“Who am I”), differing as to level and inner ordering of individual self-assessment type. A description was made of the three identified clusters and an initial interpretation of the mechanisms of development of the individual types of the “I image”, indicating practical uses of the method applied for designing re-socializing activities used with respect to the groups identified

Zaburzenia przystosowania młodzieży a style wychowania w rodzinie

Autorki dokonują analizy mechanizmów zaburzeń w przystosowaniu społecznym młodzieży gimnazjalnej związanych ze stylami wychowania w rodzinie (styl demokratyczny, styl autokratyczny, styl liberalny kochający i niekochający). Postawiono dwie hipotezy: pierwsza dotyczyła zróżnicowania sposobu funkcjonowania społecznego młodzieży gimnazajlnej (zaburzenia emocjonalne i behawioralne) wyznaczanej stylami wychowania w rodzinie, druga dotyczyła różnicującego znaczenia sposobu pełnienia ról rodzicielskich (matki i ojca) dla procesu społecznej adaptacji młodzieży. Obie hipotezy zostały pozytywnie zweryfikowane: styl demokratyczny i liberalny kochający hamują proces wadliwego przystosowania (czynnik chroniący), zaś styl autokratyczny i liberalny niekochający proces ów wzmacniają (czynnik ryzyka zaburzeń) – największe znaczenie ma tu styl liberalny niekochający, następnie styl autokratyczny, mniejszą rolę odgrywają styl liberalny kochający i demokratyczny. W kontekście ról rodzicielskich największe znaczenie dla procesu dewiacyjnego ma deficyt stylu demokratycznego matki