Pedagogy of Jan W. Góra OP as an example of educational program oriented at the integral development of a person

Autorka dokonuje rekonstrukcji pedagogii legendarnego duszpasterza młodzieży, dominikanina Jana Góry OP. W tym celu analizuje jego teksty programowe, a także działalność wychowawczą i duszpasterską, odwołując się również do własnych doświadczeń współpracy z Janem Górą. Stara się udowodnić, że Jan Góra OP wypracował spójny program wychowawczo-formacyjny do pracy z młodzieżą, odpowiadający współczesnym potrzebom społecznym i kulturowym. Program ten był przez niego rozwijany i modyfikowany pod wpływem wieloletnich doświadczeń. Potwierdzeniem jego wpływu są ośrodki na Jamnej i na polach lednickich, a także wypowiedzi przedstawicieli kilku pokoleń jego wychowanków.The author seeks to reconstruct the pedagogy of the legendary youth priest, Dominican friar Jan Góra. To this end, she analyses his programme texts as well as his educational and pastoral activities, drawing on her own experience of collaborating with Jan Góra. The author is trying to demonstrate that Jan Góra developed a coherent educational and formative programme intended for work with youth, being a response to the contemporary societal and cultural needs. The friar developed and modified the programme based on many years' experience. The centres in Jamna and in the Lednica Fields, as well as the testimonials given by representatives of several generations of the friar's students, confirm his influence

Postulates and Proposals of Members of the Polish Government-in-Exile for Poland’s Economic Security in the Context of the Reconstruction of the State in 1944–1945: Selected Examples

The article aims to indicate selected, postulated directions of Poland’s economic recovery in the early years after World War II, considering the contribution made by the Polish Government-in-Exile (Government of the Republic of Poland in Exile). The analysis includes a query of archival documents from 1944–1945 and a review of scientific literature. The thesis has been put forward that the substantive developments from the years 1944–1945 prepared by the Government of the Republic of Poland in Exile may constitute a valuable cognitive source for the analysis of possible directions of reconstruction and development of the Polish economy after the destruction caused by the events of World War II. It has been shown that the Government of the Republic of Poland in Exile created numerous studies on the economic recovery of the country after World War II, even before the armed conflict formally ended. Many of the valuable guidelines referred to the reconstruction and development of the coal mining industry, oil industry, and forest management

Hospicjum im. Łukasza Ewangelisty w Cieszynie promotorem działań na rzecz wartości w środowisku lokalnym

The author discusses the activity of the Association of the Ailing’s Friends Luke the Evangelist Hospice in Cieszyn in the light of social pedagogy, especially Helena Radlińska’s concept of “social powers”. The role of the Cieszyn hospice is indicated in activating social powers and in building the community – both the one directly associated with the hospice and the community which is being built as a result of the activities of the hospice environment and the values promoted by it

Jana Pawła II myślenie o związkach wiary i kultury – wyzwaniem dla wychowania chrześcijańskiego

The author formulated a thesis that one of the biggest challenges for contemporary education, especially in a Christian form, is to convince the participants of educational process about the meaning and essence of introducing the relationship between faith and culture to life. Understanding of this relationship results from the adopted interpretation of “faith” and “culture”. The dissertation presented an interpretation of John Paul’s II tuition. The understanding of it demands mainly the comprehension of the concept of “genuine culture”, which was introduced by John Paul II. It describes the way of life of a person who improves his or her humanity on the basis of truth and love. Such way of life is settled in faith. Art and science are special fields of life, which are dedicated to humanity, its improvement and understanding through searching for the truth and beauty. The author analyzed texts and speeches of John Paul II to reconstruct the sense of relationship between the genuine culture and faith, which they present. In the last part, she considered tasks of contemporary education, especially school one, in preparations for making the relationship between culture and faith come to life.Autorka stawia tezę, że jednym z najważniejszych wyzwań dla współczesnego wychowania, szczególnie wychowania chrześcijańskiego, jest uświadomienie uczestnikom procesów wychowawczych sensu i znaczenia wprowadzania w życie relacji wiary i kultury. Rozumienie tej relacji wynika z przyjmowanej interpretacji „wiary” i „kultury”. W tekście przedstawiona jest interpretacja zawarta w nauczaniu Jana Pawła II. Jej zrozumienie wymaga przede wszystkim zrozumienia wprowadzonego przez Jana Pawła II pojęcia „kultury prawdziwej”. Oznacza ona sposób życia człowieka doskonalącego swoje człowieczeństwo na podstawie prawdy i miłości. Taki sposób życia zakorzeniony jest w wierze. Szczególnymi dziedzinami poświęconymi człowieczeństwu, jego poznawaniu i doskonaleniu przez dążenie do prawdy i piękna, są sztuka i nauka. Autorka analizuje teksty i wypowiedzi Jana Pawła II, żeby zrekonstruować przedstawiony w nich sens relacji kultury prawdziwej i wiary. W ostatnim fragmencie rozważa zadania współczesnego wychowania, szczególnie wychowania szkolnego, w przygotowywaniu do wprowadzenia w życie związków kultury i wiar

Pola dyskusji wokół wartości mniejszych ośrodków akademickich (na przykładzie cieszyńskiego ośrodka Uniwersytetu Śląskiego)

Higher education establishments and policy towards them have recently been the subject of numerous debates in academic environments. In light of the proposed changes in the Polish higher education the situation of small academic centers, their functions, formal status and prospects, becomes more and more unclear. The author takes up the issue by formulating some questions and suggesting directions for seeking answers. As an example illustrating the problems she discusses the academic center in Cieszyn, which brings together two departments of the University of Silesia in Katowice. Two questions guide the adopted way of consideration: Are higher education establishments needed in small centers? What kind, for whom and for what? What are the advantages and weaknesses of small academic centers and what difficulties do they face? Who should feel responsible for them

Współczesne obszary pedagogiki chrześcijańskiej

Tekst podejmuje zagadnienie współczesnych obszarów pedagogiki chrześcijańskiej, wyodrębnianych ze względu na jej tożsamość i specyfikę zakresu. Autorka wychodzi od tożsamości tej subdyscypliny. Poszukuje jej podstaw przede wszystkim w przedmiocie jej badań. Za punkt wyjścia przyjmuje tożsamość pedagogiki jako nauki o wychowaniu oraz specyfikę działania pedagogicznego, jakim jest wychowanie. Koncepcją pomocną w analizie przedmiotu badań pedagogiki chrześcijańskiej jest koncepcja działów pedagogiki S. Kunowskiego (rozróżnienie na pedagogikę praktyczną, normatywną, opisowo-eksperymentalnej i teoretyczną). Specyfika działania pedagogicznego zawiera się, według Autorki, w specyficznym połączeniu jego wymiarów – celowo-racjonalnego i interakcyjno-dialogowego. Pedagogika chrześcijańska może i powinna być uprawiana we wszystkich wyróżnionych przez Kunowskiego zakresach, a także zarówno jako działanie celowo-racjonalne, jak interakcyjno- dialogowe (realizacje postaw). Perspektywa antropologiczno-aksjologiczna pedagogiki chrześcijańskiej wynika z osobowego widzenia człowieka i wartości, i zakłada, że wychowanie chrześcijańskie jest wychowaniem religijnym w- i do religii chrześcijańskiej, budowanym na podstawach wychowania osobowego. Proponowane obszary badań pedagogiki chrześcijańskiej obejmują: wychowanie chrześcijańskie w znaczeniu bezpośrednim (opartym na realizacji określonych bezpośrednio celów wychowania chrześcijańskiego jako wychowania religijnego) i pośrednim (opartym na religii chrześcijańskiej, na realizowaniu przez pedagoga– wychowawcę działań wychowawczych w świadomie przyjmowanej postawie osobowej i chrześcijańskiej). W końcowym fragmencie tekstu Autorka zwraca uwagę na niepokojące sytuacje wychowawczo-edukacyjne i zjawiska społeczno-kulturowe, które mogą negatywnie oddziaływać na wychowanie chrześcijańskie, a tym samym stanowią pilne wyzwanie dla współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej

Szkoła Wyższa jako środowisko kształtowania się społecznej więzi moralnej

The formation of individual and social subject matters is one of the most important educational tasks in the post-communistic societies. It is a condition to build a democratic, citizen’s society. The formation of social subject matters in their cultural dimensions (moral links) is especially urgent. These are the following: mutual trust, loyalty as an obligation not to disappoint anybody, solidarity in reaching mutual welfare and its defence (according to P. Sztompka). The suggested analysis is an attempt to evaluate the contemporary Polish school of higher education in terms of the conditions it creates in forming moral links. The following objectives derive from it : stating the function of such a school and its systematic character as well as accepting the basic didactic situation – master – student/students as a model

Z doświadczeń cieszyńskiej pedagogiki - wątek społeczno-kulturalny

The centre in Cieszyn integrates social, pedagogical and cultural actions which up till now constitute an important element of a social life. With time, pedagogy of cultural-educational work in Cieszyn has worked out its own specificity. It was possible thanks to its close relations with other fields of education in the branch of the University of Silesia — musical and artistic education. Every-day contacts between students and the staff, as well as frequent concerts, exhibitions and cultural events in the life of an academic community created a natural situation of the interdisciplinary character. Also, the external cultural conditions influenced a crystallizing nature of education. The binding history, rich output, outstanding researchers who started and shaped pedagogy in Cieszyn for many years (not to mention the late professor Antoni Gładysz or Edmund Rosner), allow for hoping that Cieszyn will still participate in looking for the means of educating and stimulating people to cultural and social activity in a creative way