Sprawowanie opieki nad osobami w podeszłym wieku jako źródło dylematów dla opiekunów rodzinnych

Niniejsze opracowanie porusza ciągle aktualną problematykę opieki świadczonej osobom w starszym wieku przez rodzinnych opiekunów, którzy przeżywają wiele dylematów związanych z wyborem najbardziej efektywnych form opieki, adekwatnych do własnych możliwości fizycznych, psychicznych i organizacyjnych. W opracowaniu zwrócono uwagę na kilka istotnych rodzajów dylematów, jakie przeżywają opiekunowie rodzinni, którzy muszą samodzielnie borykać się z rolą opiekuna. Dylematy te nie zawsze mogą być rozstrzygnięte przez nich samodzielnie i wymagają rozwiązań systemowych. Autorka opracowania, dokonując przeglądu stanu wiedzy o specyfice roli opiekuna osoby starszej, zasygnalizowała również obszary niewiedzy o skali trudności, z jakimi mierzą się rodzinni opiekunowie osób w starszym wieku w Polsce

Drzewa magiczne w "Baśniach dla dzieci i dla domu" braci Grimm

On the basis of Children’s and Household Tales by Jakub and Wilhelm Grimm, translated by Eliza Pieciul-Karmińska, a folklore analysis was carried out in search of magic treesappearing in these narratives. None of the trees presented in this collection were objects of worship, but represented specific beliefs related to its appropriate treatment or magicalfeatures. Two groups of trees can be distinguished from the collected material: mediating and miraculous. In the first group, various species of plants appeared, according to folkbeliefs they connected reality with the underworld, the supersensory world, or had a connection with the devil. The souls of prematurely deceased people were enchanted in trees, but also living people were turned into them. In the second group of miracle trees there was a talking apple tree, a birch that was the home of a golden bird, a golden-silver tree that had grown from the guts of the magic helper. The analyzed examples represent specific meanings they have in a complex system of folk symbols and stereotypes.Na podstawie Baśni dla dzieci i dla domu Jakuba i Wilhelma Grimmów w przekładzie Elizy Pieciul-Karmińskiej dokonano analizy folklorystycznej w poszukiwaniu magicznych drzew pojawiających się w tych narracjach. Żadne z drzew prezentowanych w tym zbiorze nie było przedmiotem kultu, ale reprezentowały one określone wierzenia związane z ich odpowiednim traktowaniem lub cechami magicznymi. W zebranym materiale można wyróżnić dwie grupy drzew: pośredniczące i cudowne. W pierwszej grupie pojawiły się różne gatunki roślin, zgodnie z wierzeniami ludowymi, które łączyły rzeczywistość ze światem podziemnym, światem nadzmysłowym lub miały związek z diabłem. W drzewach zaklęte były dusze przedwcześnie zmarłych ludzi, ale też zamieniano w nie osoby żyjące. W drugiej grupie cudownych drzew znajdowała się mówiąca jabłoń, brzoza, która była domem złotego ptaka, złoto-srebrne drzewo, które wyrosło z wnętrzności magicznego pomocnika. Analizowane przykłady pokazują, jakie znaczenia, jakie miały drzewa w złożonym systemie ludowych symboli i stereotypów

UKRYTE PROBLEMY SPOŁECZNE – ICH PRZYCZYNY I SPECYFIKA W POLSCE

KOTLARSKA-MICHALSKA Anna – Dr. hab., Professor, Head of Social Problems Research and Social Work Department, Adam Mickiewicz University, Wieniawskiego Str., 1, Poznań, 61-712, PolskaE-mail address: [email protected]: https://orcid.org/0000-0002-2486-4984To cite this article: Kotlarska-Michalska, A. (2019). Ukryte problemy społeczne – ich przyczyny i specyfika w Polsce [Concealed social problems – their causes and specific features in Poland]. Liudynoznavchi studii. Seriia «Pedahohika» – Human Studies. Series of «Pedagogy», 9/41, 100–119. doi: 10.24919/2413-2039.9/41.175698 [in Polish].Article historyReceived: May 10, 2019Received in revised form: June 18, 2019 Accepted: July 20, 2019Available online: September 24, 2019 Journal homepage:http://lssp.dspu.edu.ua/p-ISSN 2313-2094e-ISSN 2413-2039© 2019 The Author. Human studies. Series of «Pedagogy» published by Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University & Open Journal Systems. This is an open access article under the CC BY-NC-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/).The article provides examples of concealed social problems and their causes, which indicate that researchers still have much to do. Understanding the causes, the course and the consequences of officially unnoticed problems is not only an important cognitive task, it has an inconspicuous utilitarian significance. Identifying the difficulties concealed by the specifics of the place of residence or institution is undoubtedly an important task for social researchers, regardless of the paradigm on which they are based. It can be argued that families who are combatting problems, and above all the need to cope with stigmatization in the home environment, do not have the strength and courage to fight in order to reveal the conditions in which they live. Concealing hardships and fears, as well as feelings of loneliness, in some social categories, is a particularly important strategy to avoid being condemned, rejected, and other forms of marginalization. The reflections presented in the first part of this article indicate that it is much more difficult for concealed social problems to offer a single holistic definition, as they are more often experienced by individuals and groups that cannot overcome them, reluctantly sharing their difficulties, as well as those who only partially compensated by aid and support. This can significantly affect the lack of interest of researchers in the much broader basis of the problem, which is hidden from them as well as from professional assistants. In conclusion, it is important to emphasize that the essence of concealed problems is that they are generated by available and partially diagnosed social problems, and their secrecy and invisibility are caused by the fact that people and groups experiencing them do not have sufficient strength, determination and courage to reveal them.Funding. The author received no financial support for the research, authorship, and/or publication of this article.Przytoczone w tym artykule wybrane przykłady ukrytych problemów społecznych oraz ich przyczyny pokazują, że dla badaczy jest jeszcze spore pole do działania. Poznanie przyczyn, przebiegu i skutków niedostrzeganych oficjalnie problemów jest nie tylko ważnym zadaniem poznawczym, jest w nim ukryta wartość utylitarna. Ujawnianie trudności zasłoniętych przez specyfikę miejsca zamieszkania, czy instytucji jest niewątpliwie ważnym zadaniem dla badaczy społecznych, niezależnie od paradygmatu na którym się opierają. Można stwierdzić, że rodziny zmagające się z problemami, a przede wszystkim z koniecznością samodzielnego radzenia sobie ze stygmatyzacją w środowisku zamieszkania nie mają dostatecznej siły i odwagi aby walczyć o ujawnienie warunków w jakich żyją. Ukrywanie swych trudności i swoich lęków a także poczucia osamotnienia jest w niektórych kategoriach społecznych szczególnie ważną strategią, aby nie doświadczać poczucia potępienia, odrzucania i innych form marginalizacji. Refleksje przedstawione w pierwszej części tego artykułu wskazują, że dla ukrytych problemów społecznych jest znacznie trudniej zaproponować jedną spójną definicję, gdyż są one częściej doświadczane przez jednostki i grupy, które nie mają siły przebicia, niechętnie dzielą się swoimi trudnościami i które, jeśli są objęte pomocą i wsparciem, ale tylko częściowo. Może to istotnie wpływać na brak zainteresowań ze strony badaczy znaczną szerszą podstawą tego problemu, która jest ukryta zarówno przed nimi jak i przed pracownikami, którzy zawodowo zajmują się świadczeniem pomocy. Kończąc, warto podkreślić, że istota ukrytych problemów sprowadza się do faktu, że są one generowane przez istniejące i już częściowo zdiagnozowane problemy społeczne, zaś ich skrytość i niewidzialność wynika z faktu, że jednostki i grupy doświadczające ich dotkliwości nie mają dostatecznej siły, determinacji i odwagi, aby je ujawnić.  КОТЛЯРСКА-МІХАЛЬСКА Анна – доктор габілітована, професор надзвичайний, завідувач кафедри досліджень суспільних проблем та соціальної роботи, Університет імені Адама Міцкевича, вул. Вєнявського, 1, Познань, 61-712, ПольщаE-mail address: [email protected]: https://orcid.org/0000-0002-2486-4984Бібліографічний опис статті: Kotlarska-Michalska, A. (2019). Ukryte problemy społeczne – ich przyczyny i specyfika w Polsce. Людинознавчі студії. Серія «Педагогіка», 9/41, 100–119. doi: 10.24919/2413-2039.9/41.175698. Історія статтіОдержано: 10 травня 2019Прорецензовано: 18 червня 2019 Подано до редакції: 20 липня 2019Доступ он-лайн: 24 вересня 2019 Journal homepage:http://lssp.dspu.edu.ua/p-ISSN 2313-2094e-ISSN 2413-2039© 2019 The Author. Human studies. Series of «Pedagogy» published by Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University & Open Journal Systems. This is an open access article under the CC BY-NC-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/).У статті наведено приклади прихованих соціальних проблем та їхні причини, які свідчать про те, що дослідники ще мають багато можливостей для діяльності. Розуміння причин, ходу та наслідків офіційно непомічених проблем – це не лише важливе пізнавальне завдання, воно має приховане утилітарне значення. Виявлення труднощів, прихованих специфікою місця проживання чи установи, безперечно, є важливим завданням для соціальних дослідників, незалежно від парадигми, на якій вони ґрунтуються. Можна стверджувати, що сім’ї, які боряться з проблемами, і передовсім з необхідністю впоратися зі стигматизацією в житловому середовищі, не мають достатньої сили та сміливості боротися, щоб розкрити умови, в яких вони живуть. Приховування труднощів і страху, а також почуття самотності є в деяких соціальних категоріях особливо важливою стратегією, щоб не зазнати почуття осуду, неприйняття та інших форм маргіналізації. Роздуми, представлені в першій частині цієї статті, вказують на те, що для прихованих соціальних проблем набагато складніше запропонувати одне цілісне визначення, оскільки їх частіше переживають індивіди та групи, які не мають можливості їх подолати, неохоче діляться своїми труднощами, а також ті, хто лише частково охоплені допомогою і підтримкою. Це може суттєво вплинути на відсутність інтересу дослідників до значно ширшої основи цієї проблеми, яка прихована як від них, так і від працівників, які професійно надають допомогу. На закінчення варто підкреслити, що сутність прихованих проблем зводиться до того, що вони породжуються існуючими і вже частково діагностованими соціальними проблемами, а їхня секретність і невидимість зумовлені тим, що люди та групи, які їх переживають, не мають достатньої сили, рішучості та сміливості їх розкрити

Przykłady dysfunkcji w kształceniu pracowników socjalnych

In this study, the author draws attention to some of the dysfunctions inherent both in education regarding social work, and in the form of postgraduate education and training courses. Dysfunctions are already a social fact; they have emerged as a result of excessive tendencies of the Ministry of Labour and Social Policy to unify and standardize the process of education and as a result of the excessive control over the whole process of training of social workers. The analysis in thispaper shows several major dysfunctions resulting from double standards in education, but also dysfunctions manifested in underdeveloped aims of M.A. programmes, in the misunderstanding of and underperformance in the process of professionalization, and in the excessive tendency to form narrow specializations in the profession of a social worker. The author is aware that many other anomalies that lie in the education and training of socialworkers deserve a separate study and a more thorough analysis.W prezentowanym artykule autorka zwraca uwagę na niektóre dysfunkcje nieodłącznie związane z kształceniem w zakresie pracy socjalnej i formą kształcenia podyplomowego oraz kursów szkoleniowych. Dysfunkcje są już faktem społecznym; wyłoniły się jako wynik tendencji ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej do nadmiernego ujednolicenia i standaryzacji procesu kształcenia oraz jako skutek nadmiernej kontroli nad całym procesem szkolenia pracowników socjalnych. Analiza prowadzona w pracy ukazuje kilka poważnych dysfunkcji wynikających z podwójnych standardów w kształceniu, ale także dysfunkcji wyrażających się w słabo rozwiniętych celach programów studiów magisterskich, niezrozumieniu i słabych wynikach procesu profesjonalizacji oraz tendencji do nadmiernego tworzenia wąskich specjalizacji w zawodzie pracownika socjalnego. Autorka ma świadomość, iż wiele nieprawidłowości w kształceniu i szkoleniu pracowników socjalnych zasługuje na oddzielne badanie i bardziej dogłębną analizę

Motyw Dobrego Łotra w staropolskich apokryfach Nowego Testamentu i jego ślady w narracjach ludowych

The aim of the article is to show how the biblical motif of the Penitent Thief was developed in Old Polish biblical-apocryphal narratives. We are interested to know in what context this issue has been mentioned and what purpose it has served. Due to the merging of the (para)biblical motif of the Penitent Thief with the folk motif of Madej, we have focused on the interrelationships between the fragments of the Apocrypha analysed, as well as between these fragments and later folklore texts. However, the main focus is on the old Polish material.Celem artykułu jest pokazanie, jak w staropolskich narracjach biblijno-apokryficznych rozwijany był biblijny motyw Dobrego Łotra. Interesuje nas odpowiedź na pytanie, w jakim kontekście przywoływano ten wątek i czemu służył. Ze względu na łączenie się (para)biblijnego motywu Dobrego Łotra z ludowym motywem Madeja w centrum zainteresowania postawiliśmy zarówno wzajemne relacje między analizowanymi fragmentami apokryfów, jak i między tymi fragmentami a późniejszymi tekstami folkloru. Główny jednak nacisk położono na materiał staropolski.

Punkt widzenia jako kategoria profilująca obraz miasta we Wspomnieniach Marii Kietlińskiej

Celem szkicu jest identyfikacja punktu widzenia nadawcy oraz rekonstrukcja wyznaczanych przez jego pryzmat profili miasta (rozumianego w perspektywie socjalnej, jako mieszkańcy, wydarzenia będące ich udziałem, codzienne doświadczenia, sposób myślenia i przeżywania świata) ujawniających się w XIX-wiecznym pamiętniku Marii Kietlińskiej Wspomnienia. Analiza ujawniła wyrazisty punkt widzenia — jest to spojrzenie arystokratki piszącej w wieku dojrzałym, której młodość przypadała na czas niewoli narodowej, a wspomnienia są pisane w okresie trudnej sytuacji powojennej. Taka optyka pozwoliła wyróżnić trzy profile dawnego Krakowa: sentymentalny, dla którego najważniejszy jest dysonans pomiędzy świetną przeszłością a rozczarowującą teraźniejszością, narodowy, w którym istotną rolę odgrywa patriotyzm, i salonowy eksponujący koligacje rodzinne i obyczajowość XIX-wiecznych elit.The purpose of the sketch is to identify the sender’s point of view and to reconstruct the city profiles defined by his prism (understood from the social perspective as residents, events they participate in, everyday experiences, way of thinking and experiencing the world) revealed in Maria Kietlińska’s 19th-century diary, Memoirs. The analysis revealed a clear point of view — it is the view of an aristocrat who wrote in a mature age, whose youth fell during the time of national captivity, and whose memoirs are written during the difficult post-war situation. Such optics allowed to distinguish three profiles of old Krakow: sentimental, for which the most important thing is the dissonance between the brilliant past and the disappointing present, national, in which patriotism plays an important role, and the salon one, showing family ties and customs of the nineteenthcentury elite