Sprawa Front Polisario II przed Sądem (UE) a dostęp pozapaństwowych podmiotów międzynarodowych do sądów Unii Europejskiej

The article addresses the issue of access of international actors other than third countries to EU courts. This issue is presented in the context of the broader problem of guaranteeing the protection of the rights of any entities directly affected by EU acts. The research was undertaken due to the lack of discussion in the Polish literature covering the case Front Polisario II, decided by the General Court (EU) following the application by Front Polisario for the annulment of Council Decision (EU) 2019/217 of 28 January 2019 on the conclusion of an international agreement between the European Union and the Kingdom of Morocco concerning the non-self-governing territory of Western Sahara. The study aims to demonstrate that, in establishing the locus standi of the Front Polisario, the General Court in Front Polisario II interpreted the prerequisites for admissibility under Article 263 of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) in accordance with the foundational values of the European Union. The research was conducted primarily usingthe case study method. The conclusions indicate that the General Court’s decision in the Front Polisario II case may be momentous from the perspective of access to the EU courts for both non-EU entities and EU citizens, as it reinforces the previous Court of Justice of the European Union case law mandating that EU values, such as the rule of law, be taken into account when interpreting Article 263 TFEU.Problemem badawczym podjętym w artykule jest kwestia dostępu podmiotów międzynarodowych innych niż państwa trzecie do sądów unijnych. Zagadnienie to zostało przedstawione w kontekście szerszego problemu zagwarantowania ochrony praw wszelkich podmiotów bezpośrednio dotkniętych skutkami aktów unijnych. Badania zostały podjęte z uwagi na brak omówienia w polskiej literaturze rozstrzygniętej przez Sąd (UE) sprawy Front Polisario II ze skargi Frontu Polisario o stwierdzenie nieważności decyzji Rady (UE) 2019/217 z 28 stycznia 2019 r. w sprawie zawarcia między Unią Europejską a Królestwem Marokańskim umowy międzynarodowej dotyczącej niesamodzielnego terytorium Sahary Zachodniej. Celem przeprowadzonych badań było wykazanie, że ustalając locus standi Frontu Polisario, Sąd w sprawie Front Polisario II zinterpretował przesłanki dopuszczalności skargi na podstawie art. 263 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zgodnie z założeniami unijnej aksjologii. Badania przeprowadzono, wykorzystując przede wszystkim metodę studium przypadku. Wnioski z badań wskazują, że orzeczenie Sądu w sprawie Front Polisario II może mieć doniosłe znaczenie z perspektywy dostępu do sądów UE zarówno dla podmiotów spoza UE, jak i obywateli UE, ponieważ wzmacnia wcześniejsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości nakazujące uwzględnienie w procesie wykładni art. 263 TFUE wartości UE, takich jak zasada praworządności

Analiza jakości dokumentacji metodologicznej sondaży: Studium przypadku inwentaryzacji 30 programów badań porównawczych z całego świata

Methodological documentation serves as the primary source of information about sampling schemes, fieldwork procedures and related sources of potential measurement error in survey research. The quality of such documentation, including its  completeness and standardization, is crucial for conducting methodological analyses based on inventories of multiple  comparative survey programmes. Individual examples and quantitative summaries of historical development, as well as current methodological reports, serve as a foundation for reflecting on potential future analyses based on large methodological inventories. Therefore, the aim of this paper was to thoroughly analyse the gathered data, identify critical issues, and prepare proposals for a standardized report format suitable for automatic processing. The implementation of these proposals could enhance the capacity to conduct extensive methodological analyses. Given the increasing costs and labour intensity of survey research, both substantial and methodological data should be thoroughly utilized. The analysis is based on a methodological inventory of 10,493 surveys from 30 comparative programmes, spanning all inhabited continents. The paper demonstrates the challenges encountered during data collection and presents completeness indicators for both selected programmes and the complete dataset. The findings reveal that low levels of standardization between analysed methodological reports necessitate a critical evaluation of current practices. This situation impedes the development of future methodological inventories. The paper identifies critical barriers to creating quantitative comparisons of documentation quality and proposes solutions. Additionally, it presents a standardized report format addressing existing issues and potentially facilitating harmonization efforts.Podstawowym źródłem informacji o schematach losowania próby i procedurach terenowych badań sondażowych oraz związanych z nimi potencjalnych źródłach błędów pomiaru jest dokumentacja metodologiczna. Jej szeroko pojęta jakość, której istotny element stanowią kompletność i standaryzacja, jest czynnikiem determinującym możliwość prowadzenia badań metodologicznych na dużych zbiorach danych pochodzących z międzykrajowych programów porównawczych. Za punkt wyjścia do poprawy jakości dokumentacji metodologicznej powinno służyć dokładne rozpoznanie dotychczasowego stanu rzeczy. Stanowi to pierwszy cel poniższego badania. Kolejnym celem była analiza problemów obecnych w tym obszarze, która umożliwiła sformułowanie zaleceń dążących do zwiększenia standaryzacji tworzonych raportów i tym samym możliwości lepszego wykorzystania danych pochodzących z badań sondażowych. Analiza zawarta w artykule opiera się na inwentaryzacji danych metodologicznych z 30 międzykrajowych porównawczych programów sondażowych z całego świata. Podsumowuję całość zbioru opartego na 10 493 realizacjach krajowych, poszczególne programy, a także przedstawiam problematyczne praktyki na podstawie konkretnych raportów metodologicznych. Przykłady i zestawienia ukazują rozwój i obecny stan jakości opracowanej dokumentacji. Efektem badania jest krytyczna ocena obecnych praktyk dokumentacyjnych, które ze względu na niewielki poziom standaryzacji pomiędzy projektami bardzo utrudniają praktyczną inwentaryzację informacji na temat przyjętych procedur badawczych. Przedstawiam zestawienia problematycznych praktyk oraz propozycję standaryzacji formy raportów, która rozwiązałaby większość trudności pojawiających się obecnie w procesie harmonizacji danych metodologicznych

Status prawny zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków w stanie awaryjnym

In the practice of legal transactions, the manner of handling an immovable monument entered in the register of monuments in a critical condition raises doubts. The technical condition and general condition of immovable monuments entered into the register of monuments vary greatly. Cultural assets are usually characterized by a high degree of vulnerability to degradation. Objects that are not properly secured are often in very poor condition and pose a threat to the life and health of people and the environment. The aim of the article is to address the question of a method that would allow for the development of a procedure for dealing with immovable monuments entered into the register of monuments whose technical condition poses a threat to people and the environment. The article uses the dogmatic- legal method of analysis of legal provisions concerning buildings entered in the register of monuments, with extensive use of the case law of administrative courts. Based on the research conducted, it was concluded that, due to its specificity, a historic building that has been destroyed is subject to conservation protection to the extent that its substance (material) still represents the values on the basis of which it was entered in the register of historic monuments. In conclusion, it is argued that the interpretation of legal provisions only allows for a limited answer to the question of the fate of an immovable monument entered in the register of monuments in a critical condition. The outcome of the authority’s decision will be determined by specific factual circumstances relating to each individual monument, including its condition (technical state), the values it retains or has lost, the possibility of preserving its authenticity, and the evidentiary material, which must be subjected to comprehensive assessment. Of exceptional importance in determining how to proceed with a monument in a critical condition is ensuring that the authority’s decision is grounded in and reflected by an exhaustive evidentiary basis.W praktyce obrotu prawnego wątpliwości budzi sposób postępowania z zabytkiem nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków w stanie awaryjnym. Stan techniczny i ogólna kondycja zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków są bardzo różne. Dobra kultury cechuje z reguły wysoki stopień nietrwałości. Obiekty niewłaściwie zabezpieczone nierzadko znajdują się w bardzo złej kondycji i stwarzają zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz otoczenia. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o metodę pozwalającą na wypracowanie sposobu postępowania z zabytkami nieruchomymi wpisanymi do rejestru zabytków, których stan techniczny zagraża ludziom i otoczeniu. W artykule zastosowano metodę dogmatycznoprawną analizy przepisów prawa dotyczących obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków z szerokim wykorzystaniem judykatury sądów administracyjnych. Na podstawie przeprowadzonych badań sformułowano wniosek, że z uwagi na jego specyfikę zabytkowy obiekt budowlany, który uległ zniszczeniu, podlega dalszej ochronie konserwatorskiej w takim zakresie, w jakim jego substancja (materia) nadal reprezentuje walory, z uwagi na które nastąpił wpis do rejestru zabytków. W konkluzji przedstawiono stanowisko, że wykładnia przepisów prawa tylko w ograniczonym zakresie pozwala udzielić odpowiedzi na pytanie o los zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków w stanie awaryjnym. O kierunku rozstrzygnięcia organu decydować będą konkretne okoliczności faktyczne dotyczące indywidualnego zabytku, w tym stan zachowania zabytku (kondycja techniczna), reprezentowane przez niego/utracone walory, możliwości zachowania jego autentyzmu oraz materiał dowodowy, który musi podlegać kompleksowej ocenie. Wyjątkowo istotne w ustaleniu sposobu postępowania z zabytkiem w stanie awaryjnym jest, aby wybór rozstrzygnięcia organu został oparty na wyczerpującym materiale dowodowym i znajdował w nim odzwierciedlenie

Instrumentalizacja vs autonomia prawa, czyli co „mówi” do nas racjonalny prawodawca

The paper traces the evolution of the concept of the rational legislator as shaped by Polish theoretical and legal debates. The research aims to show how this evolution has influenced the characterisation of the relationship between the instrumentalization and autonomy of law. Three phases in the development of the concept of the legislator’s rationality are distinguished: scholarly, cultural, and pragmatic. Each phase corresponds to a different account of the relationship between instrumentalization and autonomy. The scholarly phase is dominated by legal instrumentalism, without recourse to arguments based on the autonomy of law. The cultural phase is marked by a strong opposition between instrumentalization and autonomy, where autonomy is presented as the limit of instrumentalization of law. In the pragmatic-communicative phase, the possibility of removing this opposition by reversing the relationship arises: autonomy is seen as conditioning the effective performance of acts of instrumentalization. However, this no longer concerns the instrumentalization of state legislation, but rather a pluralistic, democratic instrumentalization.W artykule przedstawiam ewolucję, jaka dokonała się w koncepcji racjonalnego prawodawcy pod wpływem polskich debat teoretycznoprawnych. Celem artykułu jest ukazanie, jak ewolucja tej koncepcji wpłynęła na charakterystykę relacji między instrumentalizacją a autonomią prawa. Wyróżniam trzy fazy rozwoju koncepcji racjonalności prawodawcy: scjentystyczną, kulturową i pragmatyczną. Każdej z nich odpowiada odmienne ujęcie relacji między instrumentalizacją a autonomią. W fazie scjentystycznej dominuje prawny instrumentalizm bez sięgania do argumentów z autonomii prawa. W fazie kulturowej zaznacza się silna opozycji między instrumentalizacją i autonomia (autonomia jako granica instrumentalizacji prawa). W fazie pragmatyczno-komunikacyjnej pojawia się możliwość usunięcia tej opozycji przez odwrócenia relacji: autonomia ujmowana jest jako warunkowanie skutecznego dokonywania aktów instrumentalizacji prawa. Nie będzie to już jednak instrumentalizacja państwowego prawodawstwa, lecz instrumentalizacja pluralistyczna, demokratyczna

Od wspólnotowości do indywidualizmu. Ewolucja indywidualizmu a pojęcie podmiotu i autonomii w prawie prywatnym

This article aims to present the process of individualization, understood as the process of an individual’s emancipation and liberation from collective (community) structures, and its impact on the field of private law. This process gives rise to two forms of individualism: egalitarian individualism and expressive individualism. An essential component of both is autonomy, understood as the individual’s capacity to make decisions about their own life. The article points out certain trends concerning the dominance of particular types of individualism in specific historical periods, which are also evident in the field of civil law. Particular attention is given to the notion of autonomy, which is now more widely used almost exclusively within private law, through the concept of will autonomy. Although representatives of this discipline declare a break from the original philosophical context of this notion, the article argues that such a break is impossible, as the function that will autonomy performs in civil law still remains close to its philosophical origin. The article should be classified as a contribution to the history of ideas, and the principal research method is critical analysis of texts.Celem artykułu jest przedstawienie procesu indywidualizacji, rozumianego jako proces emancypacji jednostki i wyzwalania się przez nią ze struktur kolektywnych (wspólnotowych) oraz jego wpływu na obszar prawa prywatnego. Wytworem tego procesu są dwa typy indywidualizmu: indywidualizm egalitarny oraz indywidualizm ekspresyjny. Istotnym składnikiem każdego z nich jest autonomia, pojmowana jako kompetencja jednostki do samodzielnego decydowania o własnym życiu. Artykuł wskazuje na pewne tendencje dotyczące dominacji poszczególnych typów indywidualizmu w poszczególnych okresach historycznych, ujawniające się także w obszarze prawa cywilnego. Szczególne miejsce poświęcone zostało pojęciu autonomii, którym obecnie szerzej posługuje się niemal wyłącznie nauka prawa prywatnego, operując pojęciem autonomii woli. Choć przedstawiciele tej dyscypliny deklarują odcięcie się od pierwotnego, filozoficznego kontekstu tego pojęcia, to jednak autor stara się wykazać, że zerwanie takie jest niemożliwe, funkcja, jaką autonomia woli pełni w prawie cywilnym, wciąż bowiem pozostaje bliska jej filozoficznemu rodowodowi. Artykuł należy zaliczyć do prac z zakresu historii idei, zaś dominującą w nim metodą badawczą jest krytyczna analiza tekstów

Uniwersalne przesłanki prawomocności twierdzeń interpretacyjnych w teorii wykładni Jerzego Wróblewskiego

The paper analyses Jerzy Wróblewski’s theory of legal interpretation, conceived as a theory of rational interpretative activity. Its aim is to show that this theory consists of two elements. The first element is normative in nature: it comprises a set of common interpretative directives. The second element is theoretical in nature: it consists of propositions about the legal norm and the legal system. A non-formal relationship of presupposition exists between these elements. This relationship is understood as justificatory in nature. In the theory in question, both elements claim universal validity within the limits of a legal culture defined by the notion of a civil law system.W opracowaniu podejmuję próbę analizy teorii wykładni prawa Jerzego Wróblewskiego, postrzeganej jako teoria racjonalnego działania interpretacyjnego. Formułuję tezę, że omawiana teoria wykładni jest próbą identyfikacji przesłanek, których przyjęcie jest koniecznym warunkiem uzasadniającym roszczenie do prawomocności formułowanych w toku wykładni twierdzeń interpretacyjnych. Twierdzę, że w analizowanym przypadku kryteria racjonalności działania interpretacyjnego pomyślane są jako uzasadniające roszczenie do prawomocności uniwersalnej w ramach audytorium określonego przez przyjęcie założeń systemu prawa ustawowego. Inaczej mówiąc, omawiana teoria interpretacji prawniczej zmierza – w mojej opinii – do ujawnienia takich przesłanek prawomocności twierdzeń interpretacyjnych, których spełnienie jest warunkiem koniecznym ich uniwersalnej akceptowalności w ramach wskazanego audytorium. Przy założeniu, że badana teoria wykładni jest wzorcowym przykładem teorii analitycznej, poszukiwanie uniwersalnych przesłanek prawomocności twierdzeń interpretacyjnych można uznać za charakterystyczne dla analitycznego ujęcia interpretacji prawniczej

Jakość jako kategoria społeczno-ekonomiczna oraz regulacyjno-prawna

Although quality is a market value, it also performs a vital regulatory and legal function. This is because its fundamental feature is safety, the lack of which undermines the significance of the other characteristics that constitute quality. Given the importance of quality, the article aims to present key perspectives on its perception in economic, social and legal terms. The paper employs a review of literature sources, legal acts and standards, alongside desk research, synthesis, and logical inference. It cites key definitions of quality, both historical and contemporary. Particular attention is given to the role of standards in quality development and in the resolution of disputes between suppliers and customers. Attention is also focused on the European harmonized standards and ISO 9001 as key specifications that must be applied by manufacturers or their authorized representatives for selling products in the European Union and affixing CE marking. The article outlines the key benefits and obligations arising from the application of standards and other quality requirements, from the perspective of consumers, manufacturers, and various institutional customers. It is noted that compliance with quality requirements supports stakeholder satisfaction, enhances societal quality of life, contributes to the rationalization of the production process, reduces manufacturing costs, and eliminates or limits material waste.Mimo że jakość jest wartością rynkową, pełni także bardzo ważną funkcję regulacyjno-prawną. Wynika to z faktu, że jej podstawową cechą jest bezpieczeństwo, którego brak przekłada się na utratę znaczenia pozostałych cech składających się na jakość. Celem artykułu jest ukazanie istotnych perspektyw postrzegania jakości w ujęciu ekonomicznym, społecznym i prawnym. W artykule zastosowano metodę przeglądu źródeł literaturowych, aktów prawnych oraz norm, metodę desk research, syntezy i wnioskowania logicznego. W pracy przywołano kluczowe definicje jakości, zarówno historyczne, jak i współczesne. Ważne miejsce w rozważaniach zajmuje omówienie roli norm w kształtowaniu jakości oraz w sytuacji rozstrzygania sporów między dostawcą a odbiorcą. Uwagę skoncentrowano również na europejskich normach zharmonizowanych oraz na normie ISO 9001, jako kluczowych specyfikacjach stosowanych obligatoryjnie przez producentów lub ich upoważnionych przedstawicieli przy sprzedaży produktów na rynek Unii Europejskiej i oznakowaniu CE. W artykule zaprezentowano podstawowe korzyści i zobowiązania wynikające ze stosowania norm oraz innych wymagań jakościowych z perspektywy konsumentów, producentów oraz różnych odbiorców instytucjonalnych. Zwrócono uwagę, że zgodność z wymaganiami jakościowymi sprzyja satysfakcji interesariuszy, poprawie jakości życia społeczeństwa, racjonalizacji procesu produkcyjnego, redukcji kosztów wytwarzania, a także eliminacji lub ograniczeniu marnotrawstwa materiałów

The Court of Justice of the European Union: Do all roads lead to Luxembourg?

Since its establishment in the early 1950s, the European Court of Justice, seated in Luxembourg, has played a key role in managing and developing the European integration architecture. Yet, with subsequent developments, the Luxembourg Court appears to have gained even more importance, particularly in the constitutionalization of the European integration process. Today, this has reached such an extent that one can ask whether all roads lead to Luxembourg rather than to the political EU institutions in Brussels and beyond, or to the capitals of the EU Member States. The present paper, based on an annual lecture in honour of Professor and Foreign Minister Krzysztof Skubiszewski, seeks to provide examples of areas where the case law of the Court has been particularly consequential and to explain why the Court has become more influential. However, the paper concludes by arguing that the role of the Court should not be overstated and that, in any case, its enhanced role is explained by many constitutional and legislative developments beyond the control of the Court itself. Moreover, the reader will be reminded that the Union’s judicial system is not limited to the two Union Courts (the Court of Justice and the General Court) but that its backbone is formed by the national courts of the Member States.Since its establishment in the early 1950s, the European Court of Justice, seated in Luxembourg, has played a key role in managing and developing the European integration architecture. Yet, with subsequent developments, the Luxembourg Court appears to have gained even more importance, particularly in the constitutionalization of the European integration process. Today, this has reached such an extent that one can ask whether all roads lead to Luxembourg rather than to the political EU institutions in Brussels and beyond, or to the capitals of the EU Member States. The present paper, based on an annual lecture in honour of Professor and Foreign Minister Krzysztof Skubiszewski, seeks to provide examples of areas where the case law of the Court has been particularly consequential and to explain why the Court has become more influential. However, the paper concludes by arguing that the role of the Court should not be overstated and that, in any case, its enhanced role is explained by many constitutional and legislative developments beyond the control of the Court itself. Moreover, the reader will be reminded that the Union’s judicial system is not limited to the two Union Courts (the Court of Justice and the General Court) but that its backbone is formed by the national courts of the Member States