Prasa abstynencka w Polsce (1918–1939) źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży

Artykuł stanowi analizę zawartości prasy abstynenckiej okresu międzywojennego w której zamieszczano publikacje poruszające zagadnienia wstrzemięźliwości od alkoholu, i problem alkoholizmu wśród dzieci i młodzieży.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Alkoholizm na łamach abstynenckich czasopism lubelskich (1928–1929)

During the partitions in the Polish lands and among the Poles living abroad (inGermanyand theUnited States), at least 25 magazines were published, which, through their titles or subtitles, indicated that they were the abstinent periodicals. They are a valuable but still not fully used source of research on the history of addictions, especially alcoholism. The years 1918–1939 brought the new abstinent periodicals, among which there were two magazines fromLublinon anti-alcohol content, discussed in this article. They appeared on the initiative of the local organizations promoting sobriety among children, youth and teachers, i.e. Blue Youth and the Circle of Teachers of Abstains of theLublinSchool District.W okresie zaborów na ziemiach polskich oraz wśród Polonii za granicą (w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) ukazywało się co najmniej 25 czasopism, które poprzez swe tytuły czy podtytuły wskazują, że są to periodyki abstynenckie. Stanowią one cenne, ale wciąż mało wykorzystane źródło do badań nad historią uzależnień, a zwłaszcza alkoholizmem. Lata 1918–1939 przynoszą nowe abstynenckie periodyki, wśród których znajdują się dwa omówione w niniejszym artykule lubelskie pisemka o treściach antyalkoholowych. Ukazywały się one z inicjatywy miejscowych organizacji popularyzujących trzeźwość wśród dzieci, młodzieży i nauczycieli, czyli Młodzieży Błękitnej oraz Koła Nauczycieli Abstynentów Okręgu Szkolnego Lubelskiego

Polska prasa abstynencka z lat 1905–1914 źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży

Autorka dokonuje szerokiego przeglądu prasy abstynenckiej z lat 1905–1914, która stanowiła cenne źródło informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży. Alkoholizm stanowił w tamtym okresie nie tylko poważny problem moralny i zdrowotny, ale również wychowawczy. Na łamach tych czasopism zwracano uwagę na krzewienie cnoty wstrzemięźliwości od alkoholu wśród najmłodszych.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Periodical publications of the Abstinence Center of the Youth Circles (1925-1931)

Przedmiotem artykułu jest geneza i analiza zawartości dwóch pism abstynenckich, adresowanych do młodzieży i wydawanych w Krakowie periodyków "Wiadomości Abstynenckie" (1925-1926) i "Młodzież Abstynencka" (1927-1931). Jak wykazały badania, były to organy prasowe zorganizowanej w 1925 r. w Krakowie i w kolejnym roku w Poznaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży. Zainicjował ją o. Mieczysław Kuznowicz - duchowny ze zgromadzenia jezuitów i wychowawca zaniedbanej młodzieży robotniczej i rzemieślniczej. Nadrzędny cel tych pism obejmował informowanie czytelników o funkcjonowaniu Centrali Abstynenckiej Kół Młodzieży, która poprzez różnorodną działalność starała się wpłynąć na ograniczenie spożycia alkoholu wśród polskiej młodzieży. "Wiadomości Abstynenckie" i "Młodzież Abstynencka" nie cieszyły się do tej pory większym zainteresowaniem historyków prasy oraz historyków uzależnień. Tekst powstał na bazie analizy zawartości treściowej tych dwóch periodyków oraz na podstawie wybranej literatury przedmiotu. Przeprowadzone analizy potwierdzają słuszność założenia, że omawiane tytuły, obok innych abstynenckich pism tego okresu, aktywnie włączyły się w zwalczanie nałogów, a zwłaszcza alkoholizmu wśród młodych pokoleń Polaków.The subject of the article is the genesis and the content analysis of two abstinence periodicals addressed to the young people and published in Krakow, "Wiadomości Abstynenckie" (1925-1926) and "Młodzież Abstynencka" (1927-1931). These were the press organs of the Abstinence Center of the Youth Circles, organized in 1925 in Kraków and in Poznań the following year. The initiator of the Central Office was Fr. Mieczysław Kuznowicz, the educator of the neglected workers and the craftsmen, a clergyman from the Jesuit congregation. The primary goal of these magazines was to inform the readers about the functioning of the Abstinence Center of the Youth Circles, which through its various activities tried to reduce the alcohol consumption among the Polish youth. "Wiadomości Abstynenckie" and "Młodzież Abstynencka" have been outside of the range of interest of the press and addiction historians. The article presents the results of content analysis of the two eponymous periodicals and on the basis of selected literature on the subject. The conducted analysis confirms the validity of the assumption that the discussed periodicals, along with the other abstinence papers of that period, were the active way of fighting against the addictions, especially alcoholism among the younger generations of Poles

Działalność redakcyjno-wydawnicza ks. Henryka Antoniego Szumana na rzecz najmłodszych odbiorców. Na przykładzie „Naszego Przewodnika” (1913–1919)

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Wyznawcy prawosławia w Drugiej Rzeczypospolitej w dyskursie prasowym „Przeglądu Prawosławnego” (1939)

In the 1930s, the Polish-language Orthodox periodicals appeared on the press and the publishing market. Their recipients were the Orthodox believers living mainly in the eastern areas of the Second Polish Republic, and their creators were the Orthodox Polish intelligentsia, including the clergy. One of such magazines was ‘Przegląd Prawosławny’, published from January to August 1939 in Grodno. The editor in charge of the magazine was Fr. Leonidas Kasperski, and the publisher is the Orthodox Scientific and Publishing Institute. The analyzed magazine was partly of the local nature, as a lot of space was devoted to the life and activities of the Orthodox believers from the Nowogródek and Białystok voivodeships. Polish culture, history, language and traditions were promoted in ‘Przegląd Prawosławny’. They wrote about the affairs of the contemporary Church in Poland and around the world, as well as about its dignitaries. The life and activities of the Orthodox Polish patriots from the past eras were described

Wydawnictwa periodyczne Krajowego Ogniska Nauczycielskiego we Lwowie (1904; 1906–1910)

Autorka w swojej pracy skupia się na omówieniu działalności funkcjonującego na początku XX wieku Krajowego Ogniska Nauczycielskiego we Lwowie. Było ono organizacją samopomocową, które starało się nieść niezbędną pomoc i służyć fachowymi radami galicyjskim nauczycielom, głównie pracującym w szkołach ludowych. Ich sytuacja była bowiem trudna ze względu na niskie pensje oraz brak stabilizacji i perspektyw życiowych.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

SZKOLNICTWO, WYCHOWANIE I OPIEKA NA ŁAMACH «GAZETY DOMOWEJ» (1904–1906)

KRASIŃSKA Izabela – Dr. habil., Professor, Institute of Journalism and Information, Humanities Department, Jan Kokhanovsky University, ul. Svetokrzyska, 21D, Kielce, 25-406, PolandE-mail address: [email protected]: https://orcid.org/0000-0002-5897-9333To cite this article: Krasińska, I. (2019). Szkolnictwo, wychowanie i opieka na łamach «Gazety Domowej» (1904‒1906) [Education, upbringing and care on the bands «Home Newspaper» (1904–1906)]. Liudynoznavchi studii. Seriia «Pedahohika» – Human Studies. Series of «Pedagogy», 9/41, 132–148. doi: 10.24919/2413-2039.9/41.175704 [in Polish].Article historyReceived: May 28, 2019Received in revised form: June 25, 2019 Accepted: July 20, 2019Available online: September 24, 2019 Journal homepage:http://lssp.dspu.edu.ua/p-ISSN 2313-2094e-ISSN 2413-2039© 2019 The Author. Human studies. Series of «Pedagogy» published by Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University & Open Journal Systems. This is an open access article under the CC BY-NC-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/).On March 2, 1863, Tsar Alexander II issued an epitome on the enfranchisement peasants whose purpose was, inter alia, to pull the peasants away from the Polish Kingdom from the participation in the January Uprising, which broke out in the lands of the Russian partition in 1863. The collapse of this national-liberation spurt against the tsarist partitioner in Poland caused numerous repressions, persecution and restrictions in the social, economic and cultural life or educational. An example of this was the withdrawal of the Polish language from the general usage among others in the offices and schools and the substitution him in Russian. In the Polish Kingdom, strict concession’s system orders were imposed for publishing the press and filling the editors of the new the uprising periodicals. For example, a so-called position of a responsible editor was created who was responsible for his press crimes title. It was also difficult to launch a new magazine, because it depended on the consent of the Press Committee in St. Petersburg. Earlier, however it was necessary to apply for the support of the Governor-General of Warsaw. The development of the press in the Polish Kingdom was also limited by the introduced on 17 September 1869, preventive censorship, which prevented the free information flow from the publisher to the reader. In such difficult times there has been an appearance on the publishing and publishing house’s market of Warsaw, which was the capital of the Polish Kingdom, the new weekly magazine «Home Newspaper». The periodical was published regularly from January to December 1904, and its editor was known Warsaw’s journalist Feliks Fryze (1843–1907). Although as you could find out from the first issue of the weekly magazine, it had a practical character, it is still the case today that it may be a valuable source for research into education, upbringing and looking after children, young people and adults. On its pages we can information about the creation and functioning of the new school facilities: female schools, household schools, the Artistic School for Women, School of the Fine Arts in Warsaw and even School of the Political Sciences in Lviv. It was written about the organized reading, writing and arithmetic teaching courses for the craftsmen or workers which were held the most often in the evening after their work ended. Some attention of «Home Newspaper» also devoted to the issues of caring and educational. She informed readers about organized for children from the poor Warsaw workers’ families of the summer and medical colonies, where they could rest in the bosom of the nature and strengthen the body. Children were sick for the rickets were sent at the expense of the public charity organizations to the health resort in Ciechocinek. Teachers from the Polish Kingdom owned also the holiday homes in Zakopane, Warsaw and Zielonka; in addition, a health resort in Zakopane was established for them. Among other things, it was written about the activity of the Warsaw Christian Society for the Protection of Women, which act was approved on December 10, 1903. The society provided the necessary assistance to young single travelling women and teenage girls from the provinces who came to Warsaw in looking for a job so that they would have not become victims of the  so-called «life traders». It also tried to guarantee them them the accommodation, work and even to teach them a profession. «Home Newspaper» also reported about many other organizations of the care and education, including for the servants or teenage boys from the poor families.Funding. The article has been partially funded as a part of the implementation of the research work from April 4, 2019 to December 31, 2019: Social and cultural press to 1939, No. 665078. The competition for the mini GRANTS for financing the activities related to maintaining the continuity of the conducted scientific research or artistic activity from the resources of the Jan Kochanowski University in Kielce in 2019.W dniu 2 marca 1863 roku car Aleksander II wydał ukaz o uwłaszczeniu chłopów, którego celem było między innymi odciągnięcie włościan z Królestwa Polskiego od udziału w powstaniu styczniowym, które wybuchło na ziemiach zaboru rosyjskiego w 1863 roku. Upadek tego narodowo-wyzwoleńczego zrywu przeciwko carskiemu zaborcy w Polsce spowodował liczne represje, prześladowania i ograniczenia w życiu społecznym, gospodarczym, kulturalnym czy oświatowym. Przykładem tego było wycofywanie języka polskiego z powszechnego użycia między innymi w urzędach i szkołach oraz zastępowania go językiem rosyjskim. W Królestwie Polskim narzucono przy tym surowy system koncesji, dotyczący wydawania prasy i obsadzania redaktorów nowo powstałych periodyków. Powstało na przykład stanowisko tak zwanego redaktora odpowiedzialnego, który odpowiadał za przestępstwa prasowe swego tytułu. Trudne było także uruchomienie nowego pisma, uzależnione to bowiem zostało od zgody Komitetu do Spraw Prasy w Petersburgu. Wcześniej jednak trzeba było wystarać się o poparcie generała-gubernatora warszawskiego. Rozwój prasy w Królestwie Polskim ograniczała także wprowadzona 17 września 1869 roku cenzura prewencyjna, która uniemożliwiała swobodny przepływ informacji od wydawcy do czytelnika. W takich oto trudnych czasach doszło do pojawienia się na rynku prasowo-wydawniczym Warszawy, będącej stolicą Królestwa Polskiego, nowego tygodnika «Gazeta Domowa». Periodyk ukazywał się regularnie od stycznia do grudnia 1904 roku, a jego redaktorem był znany warszawski dziennikarz Feliks Fryze (1843–1907). Choć jak można było dowiedzieć się z pierwszego numeru tygodnik miał praktyczny charakter, to i tak obecnie stanowić może cenne źródło do badań nad szkolnictwem, wychowaniem i opieką nad dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi. Na jego łamach znaleźć możemy informacje dotyczące powstawania oraz funkcjonowania nowych placówek szkolnych: pensji żeńskich, szkół gospodarstwa domowego, Szkoły Artystycznej dla Kobiet, Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, a nawet Szkoły Nauk Politycznych we Lwowie. Pisano o organizowanych kursach nauki czytania, pisania i arytmetyki dla rzemieślników czy robotników, które odbywały się najczęściej wieczorem po zakończonej przez nich pracy. Sporo uwagi redakcja «Gazety Domowej» poświęciła też kwestiom opiekuńczo-wychowawczym. Donosiła czytelnikom o organizowanych dla dzieci z ubogich warszawskich robotniczych rodzin kolonii letnich oraz leczniczych, gdzie mogły odpocząć na łonie natury i wzmocnić organizm. Dzieci chore na krzywicę wysyłano natomiast na koszt towarzystw dobroczynności publicznej do uzdrowiska w Ciechocinku. Własne domy wypoczynkowe miały również w Zakopanem, Warszawie i Zielonce nauczycielki z Królestwa Polskiego; ponadto założono dla nich sanatorium w Zakopanem. Pisano między innymi o działalności Warszawskiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Ochrony Kobiet, którego ustawa została zatwierdzona 10 grudnia 1903 roku. Towarzystwo udzielało niezbędnej pomocy młodym samotnie podróżującym kobietom i nastoletnim dziewczętom z prowincji, które przyjeżdżały do Warszawy w poszukiwaniu pracy, aby nie stały się ofiarami tak zwanych handlarzy żywym towarem. Starało się też zagwarantować im nocleg, pracę, a nawet przyuczyć do zawodu. «Gazeta Domowa» informowała też o wielu innych organizacjach opiekuńczo-wychowawczych, w tym dla służących czy nastoletnich chłopców z ubogich rodzin.КРАСІНСЬКА Ізабела – доктор габілітована, професор, Інститут журналістики та Інформації, Гуманістичний відділ, Університет імені Яна Кохановського, вул. Свєтокшиска, 21Д, Кельце, 25-406, Польща E-mail address: [email protected]: https://orcid.org/0000-0002-5897-9333Бібліографічний опис статті: Krasińska, I. (2019). Szkolnictwo, wychowanie i opieka na łamach «Gazety Domowej» (1904–1906). Людинознавчі студії. Серія «Педагогіка», 9/41, 132–148. doi: 10.24919/2413-2039.9/41.175704.Історія статтіОдержано: 28 травня 2019Прорецензовано: 25 червня 2019 Подано до редакції: 20 липня 2019Доступ он-лайн: 24 вересня 2019 Journal homepage:http://lssp.dspu.edu.ua/p-ISSN 2313-2094e-ISSN 2413-2039© 2019 The Author. Human studies. Series of «Pedagogy» published by Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University & Open Journal Systems. This is an open access article under the CC BY-NC-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/).2 березня 1863 р. цар Олександр II опублікував епітомію про благодійництво селян, метою якого було, серед іншого, відвести селян Польського Королівства від участі у січневому повстанні, що спалахнуло на землях Російської імперії в 1863 р. Крах цього національно-визвольного сплеску проти царизму в Польщі спричинив численні репресії, переслідування та обмеження в суспільному, економічному та культурному житті й освіті. Прикладом цього є вилучення польської мови із загального вживання серед інших у кабінетах і школах та заміна її російською. У Польському Королівстві були накладені суворі системні накази на концепцію щодо публікації у пресі та наповнення складу редакторів нових періодичних видань. Також було важко запустити новий журнал, оскільки це залежало від згоди Комітету з преси у Петербурзі. Проте раніше потрібно було звертатися за підтримкою до варшавського генерал-губернатора. Розвиток преси у Польському Королівстві також обмежувався введеною 17 вересня 1869 р. превентивною цензурою, яка перешкоджала вільному потоку інформації від видавця до читача.У такі складні часи на ринку видавництва та видавництва Варшави, яка була столицею Польського Королівства, з’явився новий щотижневий журнал «Gazeta Domowa». Журнал виходив регулярно з січня до грудня 1904 року, його редактором був відомий варшавський журналіст Фелікс Фрайз (1843–1907). Хоча журнал мав і практичний характер, проте сьогодні він ще може бути цінним джерелом для дослідження освіти, виховання. На його сторінках ми можемо отримати інформацію про створення та функціонування нових шкільних закладів: жіночих шкіл, побутових шкіл, художньої школи для жінок, школи образотворчих мистецтв у Варшаві та навіть школи політичних наук у Львові. Було написано про організовані навчальні курси з читання, письма та арифметики для майстрів або робітників, які проводилися найчастіше вечером після закінчення роботи. Деяка увага також приділялася питанням освіти й опіки, інформувала читачів про організовані для дітей з бідних варшавських сімей літніх і медичних колоній, де вони могли відпочити на лоні природи та оздоровитися. Хворих на рахіт дітей за кошти громадських благодійних організацій відправляли до санаторію в Цехоцінеку. Вчителі з Польського Королівства володіли також будинками відпочинку в Закопане, Варшаві та Зелоньці; крім того, для них було створено оздоровчий відпочинок у Закопане. Крім усього іншого, було написано про діяльність Варшавського християнського товариства захисту жінок, акт якого був затверджений 10 грудня 1903 р. Товариство надавало необхідну допомогу молодим одиноким жінкам і дівчаткам-підліткам з провінцій, які приїхали до Варшави шукати роботу, щоб вони не стали жертвами так званих «торговців життям», намагалося прихистити їх, гарантували роботу та навіть навчало деяких професій. «Gazeta Domowa» також повідомляла про багато інших організацій догляду та виховання, у тому числі для прислужників або підлітків з бідних сімей

Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902

The article presents the origins and development of the idea of absenteeism in Greater Poland in the 19th century. The start date for the research is 1840, which is considered to be a breakthrough year in the history of an organized absenteeism movement in Greater Poland. It was due to the Association for the Suppression of the Use of Vodka (Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki) in the Great Duchy of Posen that was then established in Kórnik. It was a secular organization that came into being on an initiative of doctor De La Roch, who was a German surgeon of a French origin. However, as early as 1844, the idea of absenteeism raised an interest of catholic clergymen of Greater Poland with high ranking clergy such as Rev. Leon Michał Przyłuski, Archbishop of Gniezno and Rev. Jan Kanty Dąbrowski, Archbishop of Posen, and later on Archbishops Rev. Mieczysław Halka Ledóchowski and Rev. Florian Oksza Stablewski.They were fascinated with activities of Rev. Jan Nepomucen Fick, Parish Priest of Piekary Śląskie and several other priests on whose initiative a lot of church brotherhoods of so called holy continence were set up in Upper Silesia as early as the first half-year of 1844. It was due to Bishop Dąbrowski that 100 000 people took vows of absenteeism in 1844–1845, becoming members of brotherhoods of absenteeism. In turn, it was an initiative of Archbishop Przyłuski that Jesuit missionaries – Rev. Karol Bołoz Antoniewicz, Rev. Teofil Baczyński and Rev. Kamil Praszałowicz, arrived in Greater Poland from Galicia in 1852 to promote the idea of absenteeism. Starting from 1848, they were helping Silesian clergymen to spread absenteeism.Clergymen of Greater Poland were also active in secular absenteeism associations. They became involved in the workings of the Association for the Promotion of Absenteeism that was set up by Zygmunt Celichowski in Kórnik in 1887, and especially in the Jutrzenka Absenteeism Association (Towarzystwo Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”) that was established in 1890 in Posen. An initiator and the first president of Jutrzenka Association was Józef Chociszewski, who after his resignation was followed by Rev. Józef Kłos.The article discusses the origins and activities of these associations and brotherhoods in more detail and presents their initiators, leaders and active participants.W artykule przedstawiono powstanie i rozwój ruchu abstynenckiego w Wielkopolsce w XIX stuleciu. Cezura początkowa badań, to rok 1840, uważany przez niektórych badaczy za datę przełomową w historii zorganizowanego ruchu abstynenckiego na tych terenach. Powstało bowiem wówczas Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Zainicjował go lekarz – chirurg De La Roch (Niemiec o francuskim rodowodzie). Sprawą abstynencji zainteresowali się również wielkopolscy duchowni katoliccy na czele z kościelnymi hierarchami: arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim Leonem Przyłuskim, Mieczysławem Halka Ledóchowskim, Florianem Oksza Stablewskim oraz biskupem Janem Kantym Dąbrowskim.Zafascynowała ich m.in. działalność ks. Jana Nepomucena Ficka – proboszcza z Piekar Śląskich i kilku innych kapłanów, z inicjatywy których już w pierwszym półroczu 1844 roku powstało na Górnym Śląsku wiele kościelnych bractw wstrzemięźliwości. Za sprawą bp. Dąbrowskiego w latach 1844–1845 ok. 100 tys. osób złożyło śluby trzeźwości, wstępując do bractw wstrzemięźliwości. W 1852 roku na tereny Wielkopolski przybyli z Galicji jezuiccy misjonarze: ks. Karol Bołoz Antoniewicz, ks. Teofil Baczyński i ks. Kamil Praszałowicz, by m.in. za pomocą stosownych kazań odwodzić od pijaństwa.Wielkopolscy duchowni aktywnie działali również w świeckich towarzystwach abstynenckich. Włączyli się w prace zorganizowanego w Kórniku w 1887 roku przez Zygmunta Celichowskiego Towarzystwa Szerzenia Wstrzemięźliwości, a zwłaszcza istniejącego od 1890 roku w Poznaniu Towarzystwa Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”. Inicjatorem i pierwszym prezesem „Jutrzenki” był Józef Chociszewski, a po jego rezygnacji ks. Józef Kłos

Powiat opatowski w czasie I wojny światowej w świetle doniesień „Dziennika Urzędowego C. i K. Komendy Obwodowej w Opatowie” (1915–1918)

As a result of the military operations conducted in mid-1915, the area of the former Radom Governorate, including the Opatów County, was under the Austrian occupation. The new government, similarly to the times of the Polish Kingdom, published the official press in the lands it had occupied. In the Kielce region, i.e., in the former Kielce and Radom governorates, from 1915, 16 official occupation dailies were published. The group of these periodicals includes the „Dziennik Urzędowy C. i K. Komendy Obwodowej w Opatowie” which is the subject of this article. The magazine was published from September 1, 1915 to August 22, 1918. It published regulations, rules and announcements of the General Military Governorate in Lublin, under which the Opatów County/District was administratively subordinate, and the orders of the local occupation authorities. The periodical in the question is now a valuable source of the information about the life and activities of the population of Opatów and its vicinity in the years 1915–1918.W wyniku prowadzonych w połowie 1915 r. działań wojennych obszar byłej guberni radomskiej, w tym również powiat opatowski, przeszły pod okupację austriacką. Nowa władza, podobnie jak miało to miejsce w czasach Królestwa Polskiego, wydawała na zajętych przez siebie ziemiach prasę urzędową. Na Kielecczyźnie, czyli w dawnych guberniach kieleckiej i radomskiej od 1915 r. ukazywało się 16. tytułów okupacyjnych dzienników urzędowych. W grupie tych periodyków znalazł się stanowiący przedmiot niniejszego artykułu „Dziennik Urzędowy C. i K. Komendy Obwodowej w Opatowie”. Pismo ukazywało się od 1 września 1915 do 22 sierpnia 1918 r. Na jego łamach ogłaszane były rozporządzenia, przepisy i obwieszczenia Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie, pod które administracyjnie podlegał obwód/powiat opatowski oraz zarządzenia lokalnych władz okupacyjnych. Omawiany periodyk stanowi obecnie cenne źródło informacji o życiu i działalności ludności Opatowa i okolic w latach 1915–1918