Um Vilhjálm frá Skáholti

Einn þekktasti lofsöngur um höfuðborg Íslands, Reykjavík, er án efa kvæðið „Ó borg, mín borg“, eftir Vilhjálm frá Skáholti, sem Haukur Morthens gerði ódauðlegt um miðja síðustu öld. Til að veita því fjölmenningarlega samfélagi sem nú blómstrar á Íslandi tækifæri til að kynnast merkingu kvæðisins var ráðist í að þýða fyrsta erindi þess á ýmis tungumál. Kvæðið birtist fyrst á íslensku og því næst þýðingar þess á átta tungumálum – þar með talið íslenska táknmálinu.Peer Reviewe

„Borg er byggð. Og byggð er borg.“

meðfylgjandi inngangsorðum er hugað að birtingarmyndum borga í sínum óendanlega margbreytileika. Fyrst er brugðið upp tilvitnunum í nýleg skrif lista- og fræðimanna hér á landi þar sem Reykjavík er skipað í öndvegi. Því næst er athyglinni beint að rannsóknum Enrique del Acebo Ibáñez, eins og þær birtast í bók hans Félagsfræði rótfestunnar: Kenningar um uppruna og eðli borgarsamfélagsins (sp. Sociología del arraigo: Una lectura crítica de la teoría de la ciudad (1996), sem út kom í íslenskri þýðingu árið 2007, því þar veltir hann því fyrir sér hvað hugtakið borg merki og hvert hlutverk íbúa hennar sé.[1] Hugleiðingar hans sækja efnivið í kenningar þekktra fræðimanna á borð við Ferdinand Tönnies, Emile Durkheim, Georg Simmel, Oswald Spengler, René König og Henri Lefebvre og eru skrifum þeirra gerð skil í kaflanum. Að lokum er kennisetningum umræddra fræðimanna beitt við greiningu vel þekktra skáldverka frá Rómönsku Ameríku sem aðgengileg eru í íslenskri þýðingu og margir kunna skil á, Hundrað ára einsemd (Cien años de soledad, 1967), eftir Gabriel García Márquez, Hús andanna (La casa de los espíritus, 1982), eftir Isabellu Allende, og Verndargrip (Amuleto, 1999), eftir Eduardo Bolaño.This introductory chapter focuses on the multiple and diverse representations of urban communities and their infinite complexity. Firstly, the chapter introduces samples of recent representations of the city of Reykjavík, from Icelandic artists and scholars. Then the focus shifts to Enrique del Acebo Ibáñez´s theoretical ideas, as revealed in his book Sociología del arraigo: Una lectura crítica de la teoría de la ciudad (1996), (Sociology of Rootedness: Theories on the Origin and Nature of Urban Communities), translated into Icelandic in 2007, where he discusses the complex phenomenon of the “city” and questions the role of its inhabitants. His reflections substantiate previous theories of scholars such as Ferdinand Tönnies, Emile Durkheim, Georg Simmel, Oswald Spengler, René König and Henri Lefebvre, whose writings are introduced and discussed in the chapter as well. Finally, the chapter applies a critical approach to a brief analysis of well-known Latin American narrative readily available in Icelandic, such as One hundred years of solitude (Cien años de soledad, 1967) by Gabriel García Márquez, The House of the Spirits (La casa de los espíritus, 1982) by Isabel Allende, and Amulet (Amuleto, 1999) by Eduardo Bolaño

Konur á flótta leita skjóls

To access publisher's full text version of this article, please click on the hyperlink in Additional Links field or click on the hyperlink at the top of the page marked Downloa

Ante la indiferencia: Representaciones visuales que reafirman cómo la decepción utópica se vuelve distópica

Faced with indifference: Visual representations that endorse utopian expectations turning dystopic. Every year, in an attempt to reach the United States, hundreds of thousands of undocumented migrants from Central America cross Mexico atop freight trains that are referred to by names such as “The Beast” or “The Train of Death.”  Driven by extreme economic conditions, civil unrest and violence in their home countries, and, in some cases, the desire to reunite with relatives already living in the United States, adult individuals, families, and even unaccompanied children and adolescents embark on this perilous journey. In doing so, they risk falling victim to abuse, extortion, sexual assault, and other forms of violence at the hands of brutal gangs, organized crime, and corrupt officials. Many lose their lives.  This study examines various aspects of the passage of undocumented Central American migrants through Mexico, viewing the situation from the perspective of human rights violations and social exclusion. It addresses the specifics and realities of the migrants’ dangerous journey north, and reviews the main factors that lead these people, who are mostly from El Salvador, Guatemala, and Honduras, to leave their home countries in search of better conditions and a chance to live what they regard as the American Dream. The experiences of Central American migrants have been the subject of several documentary films which provide both a narrative and visual representation of the journey north through Mexico. This study will analyze a series of documentaries as well as the feature films Sin nombre (2009) y La jaula de oro (2013) and consider whether the films accurately illustrate the harsh realities that undocumented migrants face while attempting to reach the United States and the extent to which they provide insight into their lives and experiences

Miðamerískar sjálfsmyndir við ströndina: Mörg andlit mestizaje í frásögum eftir kostaríska rithöfundinn Anacristna Rossi

The article discusses the cultural diversity of the Central American Caribbean region and examines the invisibility of the Central American minority populations, with particular attention to the Costa Rican Caribbean coast. The many different aspects of the minority communities are thoroughly portrayed in Anacristina Rossi’s latest novels Limón Blues (2002) and Limón Reggae (2007), which “exalt the multicultural and multiethnic nature of the Costa Rican people” and examine cultural heritage and history.67 The discussion in this article focuses on these two novels and explores the complex issues of identity formation and how literature can function as a medium of expression in the fight against invisibility and exclusion.Greinin beinir sjónum að menningarlegri fjölbreytni á Karíbahafssvæði Mið-Ameríkuríkja. Hún gerir ósýnileika ýmissa minnihlutahópa að sérstöku umtalsefni og þá ekki hvað síst á Karíbahafsströnd Kostaríku. Meginefniviður rannsóknarinnar er sóttur í skáldsögur kostaríska rithöfundarins Anacristina Rossi, Limón Blues (2002) og Limón Reggae (2007), en báðar gerast skáldsögurnar á umræddum slóðum. Sögurnar “bregða ljósi á fjölsamsettan uppruna íbúa Kostaríku og þar af leiðandi fjölmenningarlegan bakgrunn nútíma samfélags”,66 ásamt því að rannsaka mennningararf og sögu landsins. Í greininni er sjónum enn fremur beint að flóknu mótunarferli sjálfsmynda og hvaða áhrif það hefur að tilheyra minnieða meirihluta. Að lokum er hlutverki bókmennta sem tjáningarmiðils slíkra átaka, velt upp og spurt hvort þær nýtist sem viðspyrna gegn ósýnileika tiltekinna þjóðfélagshópa og útskúfun annarra

Creating subjectivities through cinema. Stories of personal transformation in recent Central American films

Este artículo discute los temas de identidad y subjetividad según se muestran dos producciones cinematográficas centroamericanas recientes: El Camino (Ishtar Yasin Gutiérrez, Costa Rica, 2007) y La Yuma (Florence Jaugey, Nicaragua, 2009). En las dos películas, jóvenes adolescentes trascienden sus limitaciones convencionales y se hacen responsables de su propio bienestar, ejemplificando de esta manera el rol del individuo en construir su propio sentido de subjetividad y de pertenencia a la comunidad en la que habita. Tanto Saslaya como Yuma se rebelan contra los roles tradicionales, se oponen a las convenciones sociales y logran fomentar un nuevo sentido de identidad colectiva que se asemeje mejor a su nueva faceta de liberación subjetiva. Este análisis argumenta que crecer en ámbitos de desprotección absoluta y con oportunidades limitadas de desarrollo personal no impide que estas chicas consigan crear su propia identidad. Sin embargo, construir este sentido de individualidad requiere perseverancia, toma de riesgos y voluntariedad, en palabras de Ishtar Yasin, la directora costarricense de El Camino. Se asume que estos relatos giran la atención hacia la recodificación de la identidad contemporánea y confirman la ruptura extensa de los modelos sociales tradicionales en Centroamérica. Además sirven para poner en evidencia los intentos –algunos fallidos, otros exitosos – de reclamar nuevos espacios y un nuevo sentido de subjetividad.I propose to reveal how the filmmakers portray their young female protagonists and answer how their calculated weighing of realistic possibilities, as represented in La Yuma (2009) and El Camino (2007) confirm on one hand the vulnerability of the female subjects andsimultaneously contradict the image of the helpless victim living at the mercy of others. I argue that growing up in all embracing insecurity and underdevelopment has promoted the protagonist‟s estranged image of a unified self and by altering and reclaiming the past they aspire to create a new sense of self. Their search for suitable social settings and patterns entail, as the Costa Rican/Russian director of El Camino, Ishitar Yasin, has emphasised, “perseverance, risk taking and wilfulness”. The films confirm predominant disorder of traditional social role models and showcase attempts; some failed other succeeded, to claim new places and changed positions

Rannsóknaráætlun : sálfélagslegar afleiðingar brjóstakrabbameins, líðan og bjargráð kvenna eftir brottnám brjósts

Verkefnið er lokað til 10.5.2015.Rannsóknaráætlun þessi er lokaverkefni til B.S. prófs í hjúkrunarfræði við Háskólann á Akureyri. Fyrirhuguð rannsókn mun kanna þau andlegu og líkamlegu áhrif sem greining og meðferð á brjóstakrabbameini getur haft á á íslenskar konur. Í rannsókninni mun sérstaklega verða skoðað hvaða áhrif brottnám á brjósti eða fleygskurður hefur á líkamsímynd, kynheilbrigði og andlega líðan kvenna ásamt þeim bjargráðum sem reynst hafa konum vel í gegnum þessa reynslu. Þátttakendur verða á aldrinum 35-55 ára. Brjóstakrabbamein er annað algengasta krabbameinið í heiminum og hefur nýgengi þess aukist jafnt og þétt síðustu áratugi. Rannsóknir hafa sýnt að því jákvæðari sem líkamsímyndin var hjá konum fyrir greiningu, því betur tókst þeim að takast á við meinið og afleiðingar þess. Rannsóknir sem skoðað hafa líkamsímynd kvenna sem fóru í uppbyggingu eftir brottnám sýndu hinsvegar að þær upplifðu verri líkamsímynd sem talið var stafa af óraunhæfum væntingum til uppbyggingarinnar. Bjargráð svo sem jóga og nudd eru þættir sem konur telja að geti aukið lífsgæði í bataferlinu eftir brottnám brjósts, leitt til aukins líkamlegs styrks og dregið úr andlegri vanlíðan. Eigindleg rannsóknaraðferð verður notuð þar sem gagna verður aflað með viðtölum þar sem leitast verður við að svara eftirfarandi rannsóknarspurningum: Hver eru fyrstu viðbrögð kvenna við greiningu á brjóstakrabbameini? Þjást konur sem greinast með brjóstakrabbamein og eiga börn af meiri vanlíðan en þær sem eru barnlausar? Hver er upplifun kvenna af líkamsímynd eftir brottnám brjósts og hvaða afleiðingar hefur hún á kynheilbrigði? Hvaða bjargráð leiða til eflingar konum til handa? Höfundar telja að þörf sé á eigindlegum rannsóknum til þess að dýpka og auka þekkingu hjúkrunarfræðinga og annarra heilbrigðisstarfsmanna á upplifun kvenna eftir greiningu og meðferð brjóstakrabbameins. Lykilhugtök: Brjóstakrabbamein, meðferðir, líkamsímynd, kynheilbrigði, andleg líðan, bjargráð.This research proposal is a thesis for B.S. degree in nursing at the University of Akureyri. The proposed study will examine the mental and physical effects that diagnosis and treatment of breast cancer can have on Icelandic women. The study will specifically look at the effect that mastectomy or lumpectomy has on body image, sexual health and wellbeing of women including successful coping strategies used throughout the experience. Participants will be aged 35-55 years. Breast cancer is the second most common cancer in the world and its incidence has increased steadily in recent decades. Studies have shown that a more positive body image among women before diagnosis, the better they manage to deal with cancer and its consequences. Studies that have examined the body image of women who underwent reconstruction after resection showed, however, that they experienced poorer body image which was thought to stem from unrealistic expectations for development. Coping strategies such as yoga and massage are factors that women think may increase the quality of life in the recovery process after mastectomy, leading to increased physical strength and reduced mental distress. A qualitative research method will be used and the data collected through interviews in which we seek to answer the following research questions: What are the initial reactions to women's diagnosis of breast cancer? Do women who are diagnosed with breast cancer and have children suffer more distress than those who are childless? What is the experience of women's body image after mastectomy and the consequences it has on sexual health? What coping strategies are strengthening for women? The authors believe that there is a need for qualitative research to deepen and increase the knowledge of nurses and other health workers about the experience of women after the diagnosis and treatment of breast cancer. Key words: Breast cancer, treatments, body image, sexual health, mental health, coping