From Pagan Temple to Church in Late Antiquity Palestine A View from Hippos-Sussita

The destruction of pagan temples and/or their conversion to churches during the Late Antiquity have been the subject of much study and speculation. For a long period debate on this topic was shaped chiefly by various literary accounts, while archaeological data were somewhat neglected. The purpose of this article is to provide some observations on this issue from a strictly archaeological perspective. The occasion for this are the results of the Polish excavations at Hippos-Sussita. A large basilica that has been unearthed there was built directly on the remains of an earlier Roman temple. The first section of the paper presents elements of the Roman temple which have been identified in various parts of the church area. The second part briefly discusses the other sites in Palestine which have yielded archaeological evidence of churches built over pagan temples

Wall Painting Decoration from the North-West Church in Hippos-Sussita of the Decapolis

Excavations in the North-West Church yielded numerous fragments of plain and painted wall plaster, which suggest that the entire interior of the church was plastered, and in large part, decorated with wall paintings. The majority of painted remains were discovered in the martyrion chapel and in the diakonikon. This paper describes the findings and addresses the following questions: to what extent was the church painted; what did the paintings represent; were these paintings aniconic; what are the characteristic features of the technique of execution of these paintings; do these paintings belong to a single phase of decoration of the church

Some Remarks on the Iron Age Pottery from Sha‘ar-Ha 'Amakim (Israel)

The aim of this paper is a typological and chronological analysis of the Iron Age pottery finds from Sha‘ar-Ha 'Amakim, a site situated on the easternmost fringe of the Akko plain, and identified with Hellenistic Gaba. The material under discussion consists of two main categories of vessels: storage jars (‘Phoenician’ amphorai) and various types of bowls. The analysis of this pottery attests to a settlement which can be dated to period ranging grosso modo from the end of the eight century until the beginning of the sixth century BC. The questions concerning the identification of the site, its possible character/function and supposed relation with the nearby Tell 'Amr are also discussed. It has been suggested that during the Iron Age II period the Sha‘ar-Ha 'Amakim site, due to the strategic location on the hill, could have been an outpost – a kind of observation point serving the inhabitants of the main settlement on Tell 'Amr, situated below, on the floor of the valley

Glass finds from Beit Ras/Capitolias (Jordan)

This paper discusses glass finds from the Polish excavations at Beit Ras, ancient Capitolias. During two seasons (2015–2016) of fieldwork a relatively large amount of glass fragments was unearthed in the two main excavated areas. The material is from contexts dated to the late Roman through early Islamic periods, spanning a time from the 4th to roughly the 8th century AD. The assemblage includes mainly tableware like bowls, plates, drinking vessels, and also a significant amount of raw-glass chunks. Apart from glass material coming from the excavated squares, a selection of items from the survey in 2014 completes the corpora of glass coming from the ancient settlement

From Pagan Temple to Church in Late Antiquity Palestine. A View from Hippos-Sussita

The destruction of pagan temples and/or their conversion to churches during the Late Antiquity have been the subject of much study and speculation. For a long period debate on this topic was shaped chiefly by various literary accounts, while archaeological data were somewhat neglected. The purpose of this article is to provide some observations on this issue from a strictly archaeological perspective. The occasion for this are the results of the Polish excavations at Hippos-Sussita. A large basilica that has been unearthed there was built directly on the remains of an earlier Roman temple. The first section of the paper presents elements of the Roman temple which have been identified in various parts of the church area. The second part briefly discusses the other sites in Palestine which have yielded archaeological evidence of churches built over pagan temples

Wall Painting Decoration from the North-West Church in Hippos-Sussita of the Decapolis

Excavations in the North-West Church yielded numerous fragments of plain and painted wall plaster, which suggest that the entire interior of the church was plastered, and in large part, decorated with wall paintings. The majority of painted remains were discovered in the martyrion chapel and in the diakonikon. This paper describes the findings and addresses the following questions: to what extent was the church painted; what did the paintings represent; were these paintings aniconic; what are the characteristic features of the technique of execution of these paintings; do these paintings belong to a single phase of decoration of the church

Późnoantyczne malarstwo z Jiyeh (Porphyreon) w Libanie. Studium ikonograficzne, technika wykonania, problematyka konserwatorska

Niniejsza rozprawa doktorska poświęcona jest malowidłom ściennym odkrytym na późnoantycznym stanowisku archeologicznym w Jiyeh (antyczny Porphyreon) w Libanie. Malowidła, których większość zachowana jest w postaci fragmentów malowanego tynku na kamiennych blokach z zawalonych ścian wczesnochrześcijańskiej bazyliki i domów mieszkalnych, odkryte zostały w toku kampanii wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 1975, 1987/1988 oraz między 2003 a 2014 rokiem. Obecnie malowidła znajdują się w magazynie Muzeum Pałacu w Beiteddine w Libanie. W przedmiot rozprawy włączone zostały również malowidła odkryte w toku kampanii z 1975 r., które wprawdzie nie przetrwały do naszych czasów, lecz których wygląd udokumentowany został przez odkrywców na kolorowych slajdach. Repertuar przedstawień całego zbioru obejmuje krzyże, zwierzęta, roślinność, postacie ludzkie, motywy geometryczne, a także malowane inskrypcje, czyniąc tym samym malowidła z Jiyeh unikatowym przykładem wczesnochrześcijańskiego malarstwa ściennego z Syropalestyny. Celem rozprawy doktorskiej było wszechstronne przebadanie malowideł, uwzględniające ich ikonografię, stylistykę, datowanie, a także technikę wykonania. Wątek badawczy skupiony na zagadnieniach historyczno-artystycznych i archeologicznych pozwala poszerzyć nikły dotąd stan wiedzy na temat wczesnochrześcijańskiego malarstwa ściennego w Syropalestynie, natomiast wątek technologiczny miał na celu próbę uzupełnienia luki w wiedzy na temat malarskich praktyk warsztatowych, która to luka rozciąga się od okresu rzymskiego do czasów post-ikonoklastycznych. Z powodu bardzo złego stanu zachowania malowideł z Jiyeh, pracom badawczym towarzyszył projekt konserwatorski, który nie tylko pozwolił na powstrzymanie procesów destrukcji malowideł, ale też znacząco ułatwił studia nad ich ikonografią i stylistyką. Wyniki prac badawczych, a także zagadnienia konserwatorskie i opis przeprowadzonych prac ujęte są w pierwszym tomie rozprawy. Rozpoczyna się on rozdziałem poświęconym stanowi badań nad malarstwem ściennym z Syropalestyny czasów pomiędzy czwartym a ósmym wiekiem naszej ery. Przegląd nielicznych i zwykle bardzo fragmentarycznych malowideł ściennych z tego regionu i przedziału czasowego uzupełniony 2 jest o zachowane mozaiki ścienne oraz źródła historyczne, które dostarczają tylko nieznacznie więcej informacji na temat wystroju malarskiego późnoantycznych wnętrz niż pozostałości archeologiczne. Drugi rozdział rozprawy omawia uwarunkowania geograficzne i administracyjne starożytnego Porphyreonu, a także historię badań archeologicznych ze szczególnym uwzględnieniem kolejnych odkryć malowideł dokonywanych na poszczególnych etapach eksploracji stanowiska. Analizie zostają poddane również zagadnienia architektoniczne i chronologia dwóch zespołów, z których pochodzą malowidła, tj. bazyliki i dzielnicy mieszkalnej. Trzeci rozdział poświęcony jest rozpoznaniu ikonograficznemu przedstawień, które podzielone zostały na następujące grupy: przedstawienia krzyży, w tym proste, czerwone krzyże oraz inkrustowane krzyże czy to w dekoracyjnych medalionach czy bez nich; motywy geometryczne; przedstawienia ludzkie; zwierzęta; motywy roślinne; motyw „ożywionych wici”; monochromatyczne sceny rodzajowe; malowane inskrypcje, oraz przedstawienia niezidentyfikowane. W wielu wypadkach rozpoznanie ikonograficzne było utrudnione ze względu na fragmentaryczność malowideł. Jako podstawowe źródła analogii ikonograficznych, które ułatwiły identyfikację malowanych przedstawień, posłużyły późnoantyczne mozaiki podłogowe z Syropalestyny, mozaiki ścienne, sepulkralne malarstwo ścienne, oraz iluminowane manuskrypty. Podrozdział poświęcony malowanym inskrypcjom zawiera ich interpretację. Następny rozdział skupia się na zagadnieniach związanych z techniką i technologią wykonania malowideł ściennych. Ta ścieżka badawcza miała na celu nie tylko identyfikację poszczególnych materiałów użytych do wykonania malowideł, ale także prześledzenie całego procesu ich tworzenia, ponieważ tylko takie ujęcie tematu pozwala na porównanie późnoantycznych praktyk warsztatowych z dobrze już zbadanymi praktykami warsztatowymi malarzy okresu rzymskiego. Kolejne podrozdziały poświęcone są zatem analizie podłoża kamiennego, warstwom przygotowawczym zaprawy, tynkom, rysunkom przygotowawczym i narzędziom pomocniczym użytym przy nakreślaniu kompozycji, pigmentom, spoiwom, technice malarskiej, a także sposobowi malowania. W przedostatnim, piątym rozdziale czytelnik znajdzie dyskusję opartą na obserwacjach i ustaleniach poczynionych w dwóch poprzednich rozdziałach. Na podstawie rozpoznania przedstawień zaproponowanego w rozdziale trzecim, analogii oraz źródeł historycznych omówione są hipotetyczne programy ikonograficzne bazyliki i domostw, natomiast obserwacje technologiczne pozwalają na prawdopodobne umiejscowienie niektórych motywów 3 ikonograficznych we wnętrzach tych budynków. Oddzielny podrozdział poświęcony jest roli malowanych inskrypcji w kontekście architektonicznym obu zespołów. Malowidła poddane są analizie stylistycznej opartej na rozwoju i zmianach stylistycznych mozaik podłogowych z Syropalestyny oraz pewnych cechach stylistycznych miniatur z późnoantycznych kodeksów. Dyskusji poddane zostaje miejsce malowideł ściennych z Jiyeh na osi zmian technologicznych w praktykach warsztatowych malarzy, które nastąpiły po okresie dojrzałej sztuki rzymskiej. Obserwacje ikonograficzne, analiza stylistyczna, oraz wnioski z badań archeologicznych z Jiyeh służą za podstawę datowania malowideł. Rozdział wieńczy krótkie podsumowanie określające miejsce malowideł ściennych z Jiyeh w kontekście sztuki późnego antyku i ich znaczenie dla naszego jej rozumienia. Ostatni rozdział poświęcony jest zagadnieniom konserwatorskim. Rozpoczyna się on opisem rodzajów zniszczeń i przyczyn ich powstania wynikających z wieku malowideł, z ich techniki wykonania, a także spowodowanych przez dawne, nieprawidłowe zabiegi konserwatorskie i niewłaściwe warunki przechowywania. Następnie omówione są cele i założenia projektu konserwatorskiego oraz jego przebieg z wyszczególnieniem kolejnych etapów prac. Tom kończy spis bibliografii naukowej oraz spis ilustracji i tabel. Drugi tom rozprawy stanowi katalog fragmentów malowideł. Każda pozycja katalogowa zawiera rozpoznanie ikonograficzne, krótki opis technologiczny danego fragmentu i jego stanu zachowania przed rozpoczęciem prac, a także listę przeprowadzonych zabiegów. Pozycje katalogowe opatrzone są fotografiami. W większości wypadków jest to jedno zdjęcie lica przed rozpoczęciem i jedno po zakończeniu prac. W niektórych wypadkach dołączone zostały dodatkowe fotografie ilustrujące specyficzne zagadnienia związane z danym fragmentem.The dissertation is devoted to wall paintings discovered on a Late Antique archaeological site of Jiyeh (ancient Porphyreon) in Lebanon. The wall paintings, whose majority survives as patches of plaster fixed to blocks from collapsed walls of an Early Christian basilica and residential district, were discovered during excavation campaigns which took place in 1975, 1987/1988, and, more recently, between 2003 and 2014. Currently, the wall paintings are kept in a storage room of the Beiteddine Palace and Museum in Lebanon. The dissertation also covers an assemblage of wall paintings discovered in 1975 which have not survived to this day but whose appearance was documented by their discoverers on color slides. The paintings depict crosses, animals, vegetal motifs, human figures, geometric motifs, as well as painted inscriptions, which makes them the largest and the most diverse assemblage of Early Christian wall paintings discovered thus far in Syropalestine. The objective of the dissertation was a comprehensive examination of the paintings which would include their iconography, style, dating, as well as the technique of execution. The art historical and archaeological aspect of the research allows us to significantly broaden the much-underexplored subject of Early Christian wall paintings in Syropalestine. Meanwhile, the technical study attempts to bridge the gap in our knowledge on workshop practices of wall painters which extends from the Roman period to the post-iconoclastic mural art. Due to the very bad state of preservation of the wall paintings from Jiyeh, a comprehensive conservation project accompanied the research. Not only it allowed to halt the deterioration processes, but it also significantly facilitated the iconographic and stylistic studies. The results of the research on the wall paintings, as well as the identification of the conservation issues and the account of conducted conservation treatments, are presented in the first volume of the dissertation. It begins with an overview of the current body of knowledge on the wall paintings from Syropalestine from the period between the fourth and the eighth century AD. The modest corpus of, usually, very fragmentary wall paintings from this region and timeframe is supplemented with several extant examples of wall mosaics. Several historical sources which provide us with slightly more information on the wall decorations of the Late Antique interiors than the archaeological evidence are also examined. 2 The second chapter presents the geographic and administrative setting of the ancient Porphyreon, as well as the history of archaeological exploration of the site with a special emphasis on discoveries of the wall paintings which were made during the subsequent excavation campaigns. The architecture and chronology of the two complexes from where the wall paintings come are also examined. The third chapter focuses on the identification of the representations which are divided and presented in the following groups: depictions of crosses, including the simple, red crosses, and jeweled crosses, either inside decorative medallions or without them; geometric motifs; human figures; animals; vegetal motifs; the “inhabited scrolls” motif; monochrome, genre scenes; painted inscriptions, as well as unidentified depictions. In many cases, the identification of the representation was hampered by the fragmentary state of the paintings. Their identification and interpretation were much facilitated by parallels which were drawn primarily from Late Antique floor mosaics from Syropalestine, wall mosaics, sepulchral wall paintings, and illuminated manuscripts. A separate subchapter includes an interpretation of the painted inscriptions. The next chapter offers the results of the technical study on the wall paintings. The objective of this aspect of the research was not only to identify the particular materials which were used to create the wall paintings but also to follow the entire process of their execution. Only such a research approach allows comparing the Late Antique workshop practices with the often-researched and well-known workshop practices of the Roman painters. Therefore, the successive subchapters deal with the masonry support of the paintings, preparatory layers of mortars, plasters, preparatory drawings and marks, pigments, binding media, painting technique, as well as brushwork and paint handling. In the fifth chapter, the reader will find a comprehensive discussion whose aim is the interpretation of the evidence gathered and presented in the previous chapters. Hypothetical iconographic programs of the basilica and houses are proposed on the basis of the identification of the representations and the iconographic parallels offered in the third chapter, as well as the historical sources. Furthermore, some of the observations made in the technical study allow indicating the possible architectural setting of some of the motifs. A separate subchapter comprises a discussion on the role and architectural setting of painted inscriptions in either of the complexes. The style of the wall paintings is examined and juxtaposed with stylistic developments of floor mosaics from Syropalestine and certain stylistic idiosyncrasies of illuminations from Late Antique codices. A discussion on the results of the technical investigations attempts to situate the wall paintings from Jiyeh on the axis of changes in the 3 technical know-how of ancient painters. The iconographic observations, the stylistic study, as well as archaeological evidence, serve as a basis for the dating of the wall paintings. The chapter ends with final remarks on the role of the wall paintings from Jiyeh in our understanding of the Late Antique mural art. The last chapter describes the conservation project. It begins with the identification of the different deterioration processes which affected the condition of the paintings. It also discusses their causes, which include the age of the paintings, certain mistakes made at the time of their execution, the past, unprofessional conservation treatments, as well as unfavorable storage conditions. Next, the objectives of the conservation project are explained, and the subsequent conservation treatments are described and illustrated. The first volume ends with the list of references, and the indexes of figures and tables. The second volume comprises a catalog of the wall paintings. Each catalog entry includes an iconographic interpretation, a brief technical description of the given piece and its condition before the beginning of the conservation project, as well as a list of conducted treatments. The catalog entries are supplemented with photographs. In the majority of cases, one photograph of the piece before, and one after the treatment are included. In some instances, additional photographs are shown in order to illustrate specific issues related to the given piece