Liberalism as pragmatism. Richard Rorty and the politics of pleasure

Praca ma na celu rekonstrukcję pojęcia pragmatycznego liberalizmu Richarda Rorty’ego. W dotychczasowej literaturze dominowała interpretacja myśli Rorty’ego jako krytycznej i sceptycznej. W odróżnieniu od tego podejścia, nawiązując do normatywnego pragmatyzmu Roberta Brandoma, autor proponuje model analityczny pragmatycznego liberalizmu wyrażony w powiązanych terminach: funkcjonalizm, kontekstualizm, pluralizm oraz liberalna polityka kulturalna. Autor analizuje negatywne stanowisko Rorty’ego względem projektów ugruntowania filozofii i wyjaśnia jego pozytywne stanowisko w relacji do poglądów Habermasa, Dworkina, Rawlsa i Fraser. Filozofia polityczna Rorty’ego stanowi artykulację koncepcji liberalizmu politycznego w terminach pragmatycznych, którą autor określa mianem polityki przyjemności

Dramaty polskie na scenach izraelskich i dramaty izraelskie na scenach polskich w latach 1990–2018

Dramaty polskie na scenach izraelskich i dramaty izraelskie na scenach polskich w latach 1990–201

Joannes Chrysostomus Zalaski’s music collection as a trace of Silesian music culture in the time of re-catholicisation (1654–1707)

Recently discovered collection of eighteen music manuscripts, containing 107 vocal-instrumental pieces and titles of subsequent two (not preserved), belonged to Joannes Chrysostomus Zalaski, Catholic church cantor active in Silesia in the 2 nd half of 17th century. He was not only the owner of those manuscripts (all of them are signed with his initials – I.C.Z. / J.C.Z.), but also copyist of the majority of music material. His full name, biographical issues, context of activity and existence of such a vast collection of music were however totally unknown. The collection itself contains a varied repertoire of sacred music from that time – masses, vespers, antiphons, motets and songs. Among masses one can find Missa super O gloriosa Domina by Polish court composer Marcin Mielczewski – this source, being the unique complete one, has been used for the critical edition of this piece (by Zygmunt Szweykowski); its connections to a wider collection and context were unknown either. Due to further archival research I have identified the full name of I.C.Z. monogrammist, as well as three places of his activity and some details concerning his background, family and social connections. Joannes Chrysostomus Zalaski claimed himself to be of Cassubian origin; during his time of activity known up to now (1657–1705) he worked as a schoolteacher and church cantor in Prusice/Prausnitz (1657–1664), Namysłów/Namslau (1664–1678) and Brzeg/Brieg (1678–1705). All those three centres belonged at the time to Silesia, then part of the Habsburg Empire, and the churches there were then newly “re-catholicised”, due to the imperial decree establishing Catholicism as the only confession that could be performed legally. Zalaski made thus in his life such a career, moving from small town of Prusice through larger town of Namysłów, finally to Brzeg, former capital of a duchy and very significant cultural centre on the map of pre-Thirty-Years-War Silesia. The unequivocal confessional context of those times may be reflected both by his family life (his first wife, as well as the second one, seems to be of Lutheran background) and the repertoire of his handwritten collection, in which one can find pieces by Lutheran authors in terms of text and music. In the time of re-catholicisation in Silesia, there were hundreds – if not thousands – of churches that changed its confessional affiliation due to a political decision. There were hundreds of musicians – cantors, organists, other vocalists and instrumentalists – that migrated in different ways, both Lutherans on exile to more tolerant regions and Catholics looking for employment in the new administration. As it was quite impossible to imagine a religious life without music, the churches and communities had undoubtedly their own music culture both before and after the change. From the whole region of Silesia in this time, however, there were no music sources known to originate in centres affected by the imperial decree, being thus a testimony of music culture facing such a movement. Joannes Chrysostomus Zalaski’s music collection seems to be the first group of music sources documenting those circumstances. Even if incomplete (only 18 manuscripts from at least 83 owned by Zalaski at the time are preserved) and without ambitions to represent the whole region with its differences, it leads us to many questions concerning music culture and – together with further archival records – allows to answer at least some of them. In the first chapter of my dissertation, I have presented the collection itself – its content, state of preservation, copyists, dating, places of origin, as well as a short biography of the owner, Joannes Chrysostomus Zalaski. A thematic catalogue of the collection is provided in the first appendix, all the records are entered to the RISM database as well. The second chapter describes the historical context of all the three centres in which Zalaski has worked and created his music collection: Prusice, Namysłów and Brzeg, with focus on musical and confessional issues. The music culture of those places in 17th century (Prusice, Namysłów) or after re-catholicisation (Brzeg) was totally neglected due to the lack of direct sources (i.e., music manuscripts and prints). Zalaski’s collection, newly discovered, became a kind of pretext for further research in the archives, in search of non-musical traces of musical life. Chronicles, letters, reports, accounts and parish registers helped to reconstruct at least some part of colourful image of a lost culture. Due to archival records many unknown cantors, organists, instrumentalists, as well as luthiers and organ builders from those towns were identified. To this chapter the second appendix is enclosed: a list of music prints published in Brzeg before 1707. The third chapter presents the repertoire of Zalaski’s collection: 107 preserved pieces and two others documented only by a title page. Masses, vespers, antiphons, motets and songs, composed by authors renowned locally or on a larger European scale, of both Catholic and Lutheran background, originated from Silesia, Bohemia, PolishLithuanian Commonwealth, Switzerland and Italy, reveal a variety of sacred music performed in ordinary parish churches at the time. Although many of them seem not to be of great ‘artistic value’, being just simple settings that a small community could afford (in terms of musicians’ numerosity and performing skills), they are still a valuable trace of musical life led somewhere beyond the cathedrals, collegiate churches or huge monasteries. Two local composers (active in Żmigród and Wrocław) have been identified, Zalaski’s collection being for them the unique prove of compositional activity. From the other side, the presence of Italian and Swiss works leads to a question of transmission of the repertoire, its paths being probably connected to a trade market of printed books or to religious orders’ networks. More than a half of all the pieces are unique; the third appendix contains transcriptions of them. The fourth and last chapter situates the collection, its background and contents in a wider European perspective. Neither Silesia was the only region to undergo the re-catholicising process, nor those circumstances were the only ones where music culture met confessional changes. To understand what could be characteristic for music in the time of re-catholicisation, what could have changed and what could remain similar, I presented both Catholic and Lutheran theoretical views on music as well as practical applications of music for liturgy, private devotion, education, religious propaganda and polemics. The issues of transmission of the repertoire (oral, handwritten, printed), including cross-confessional transmission, adoption or censorship, were also introduced, as well as possible impact of the re-catholicising process on society and culture (mobility, migrations, cultural patronage, soundscape etc.). All those issues, in relation to Silesian culture, require further research; this chapter being thus only a brief summary of what could be the socio-cultural context of a newly discovered collection of music manuscripts, a tiny but meaningful trace of a vivid life in a rather intricate political and confessional situation.Odkryta niedawno kolekcja osiemnastu rękopisów muzycznych, zawierająca 107 utworów wokalnoinstrumentalnych oraz informacje o kolejnych dwóch (niezachowanych), należała do Joannesa Chrysostomusa Zalaskiego, katolickiego kantora działającego na Śląsku w drugiej połowie XVII wieku. Był on nie tylko właścicielem tych rękopisów – wszystkie podpisane zostały jego inicjałami (I. C. Z. / J. C. Z.) na kartach tytułowych – lecz także kopistą większości z nich. Jego pełne imiona i nazwisko, biografia, kontekst jego działalności i fakt gromadzenia przez niego muzycznej kolekcji pozostawały jednak dotychczas nieznane. Badany zespół źródeł zawiera różnorodny repertuar muzyki religijnej: msze (m.in. jedyny kompletny przekaz Missa super O gloriosa Domina Marcina Mielczewskiego), nieszpory, antyfony, motety i pieśni. Dzięki badaniom archiwalnym zidentyfikowałam pełne imiona i nazwisko monogramisty I. C. Z., a także trzy ośrodki jego działalności oraz informacje na temat jego pochodzenia, powiązań rodzinnych i społecznych. Joannes Chrysostomus Zalaski pochodził z Kaszub; pracował jako nauczyciel i kantor w Prusicach (1657–1664), Namysłowie (1664–1678) i Brzegu (1678–1705). Wszystkie te trzy ośrodki, położone na Śląsku, należały wówczas do imperium Habsburgów; terytoria te objęte zostały rekatolizacją – zgodnie z cesarskim dekretem po wojnie trzydziestoletniej, katolicyzm pozostawał jedynym legalnym wyznaniem, a niegdyś ewangelickie kościoły przekazano katolickim społecznościom, początkowo bardzo nielicznym. Zalaski zaczynał pracę w niewielkim mieście, jakim były wówczas Prusice; następnie przeniósł się do Namysłowa, większego ośrodka miejskiego, a w końcu do Brzegu, będącego wcześniej stolicą księstwa, i pozostającego znaczącym centrum kultury. Skomplikowana sytuacja wyznaniowa tych terenów miała swoje odbicie w jego życiu prywatnym (zarówno jego pierwsza, jak i druga żona pochodziły z luterańskich rodzin) i w repertuarze jego muzycznej kolekcji, w której odnaleźć możemy także dzieła ewangelickich kompozytorów i poetów. W czasach rekatolizacji setki – jeśli nie tysiące – śląskich kościołów zmieniły swoją przynależność wyznaniową w wyniku narzuconej decyzji politycznej. Liczni muzycy – kantorzy, organiści, inni wokaliści i instrumentaliści – migrowali w różnych kierunkach w poszukiwaniu nowych miejsc życia i zatrudnienia: luteranie przeprowadzali się na tereny, gdzie obowiązywała tolerancja religijna, a katolicy przybywali do luterańskich dawniej miast cesarstwa, by znaleźć pracę w nowej administracji. Kultura muzyczna tych ośrodków była żywa zarówno przed, jak i po zmianie; jednak z całego terytorium Śląska nie były dotychczas znane źródła muzyczne pochodzące z kościołów rekatolizowanych po wojnie trzydziestoletniej. Kolekcja muzykaliów Zalaskiego wydaje się więc być pierwszym zespołem źródeł muzycznych bezpośrednio dokumentującym wspomniane wyżej okoliczności. Mimo jej niekompletnego zachowania (spośród przynajmniej 83 rękopisów, jakimi dysponował niegdyś Zalaski, znamy dziś jedynie 18) i reprezentowania jedynie trzech ośrodków, badania nad nią prowadzić mogą do wielu pytań dotyczących kultury muzycznej – a w powiązaniu z innymi źródłami także do odpowiedzi na niektóre z nich. W pierwszym rozdziale mojej dysertacji przedstawiona została sama kolekcja źródeł – jej zawartość, stan zachowania, kopiści, datacja, miejsca powstawania, a także krótka biografia właściciela, Joannesa Chrysostomusa Zalaskiego. Uzupełnieniem tego rozdziału jest zamieszczony w aneksie I katalog tematyczny utworów; wszystkie kompozycje zostały także opisane w katalogu RISM dostępnym online. W drugim rozdziale opisany został kontekst historyczno-kulturowy trzech miast, w których Zalaski pracował i tworzył swoją kolekcję: Prusic, Namysłowa i Brzegu. Kultura muzyczna tych ośrodków w XVII wieku (w przypadku Prusic i Namysłowa) lub po rekatolizacji (w przypadku Brzegu) była praktycznie nieznana z powodu braku źródeł bezpośrednich (rękopisów i druków muzycznych). Odkryta kolekcja stała się więc powodem podjęcia dalszych badań archiwalnych, w poszukiwaniu pozamuzycznych śladów życia muzycznego. Kroniki, korespondencja, rachunki i księgi parafialne pozwoliły przynajmniej częściowo zrekonstruować barwny obraz istniejącej niegdyś kultury. Dzięki źródłom archiwalnym udało się także zidentyfikować wielu nieznanych dotąd kantorów, organistów, instrumentalistów, lutników i organmistrzów z tych ośrodków. W aneksie II, komplementarnym do tego rozdziału, znajduje się wykaz druków muzycznych wydanych w Brzegu przed rokiem 1707. W trzecim rozdziale przedstawiony został repertuar zachowany w kolekcji Zalaskiego: 107 utworów oraz karty tytułowe dokumentujące dodatkowe dwie niezachowane kompozycje. Źródła te są świadectwem użytkowania w kościołach parafialnych różnorodnego repertuaru muzyki religijnej: mszy, nieszporów, antyfon, motetów i pieśni autorstwa kompozytorów lokalnych i szeroko znanych, należących do kontekstu katolickiego i luterańskiego, działających na Śląsku, w Czechach, w Rzeczypospolitej, Szwajcarii i Italii. Wiele z tych utworów wydaje się nie mieć szczególnie wysokiej wartości artystycznej – są to głównie proste opracowania, odpowiadające możliwościom wykonawczym i finansowym niewielkich parafii; pozostają one jednak cennym śladem muzycznej codzienności poza wielkimi ośrodkami katedralnymi, kolegiackimi czy klasztornymi. W toku badań zidentyfikowałam dwóch twórców lokalnych, dla których kolekcja Zalaskiego stanowi jedyne świadectwo działalności kompozytorskiej. Z drugiej strony, obecność utworów włoskich i szwajcarskich prowadzi do pytania o ścieżki transmisji repertuaru, powiązane prawdopodobnie z rynkiem drukarstwa muzycznego oraz sieciami kontaktów między domami zakonnymi. Ponad połowa utworów z tej kolekcji zachowana jest unikatowo; ich transkrypcje znalazły się w aneksie III. Czwarty i ostatni rozdział stanowi próbę umiejscowienia kolekcji, jej kontekstu i repertuaru w szerszej perspektywie europejskiej. Zjawisko rekatolizacji występowało nie tylko na Śląsku, lecz także w innych częściach Starego Kontynentu; ponadto okoliczności te nie były jedynymi, w których przemiany wyznaniowe wpływały na kulturę muzyczną. By ukazać cechy charakterystyczne muzyki w czasach rekatolizacji, możliwe przemiany i te elementy, które pozostawały wspólne, w rozdziale tym przedstawione zostały teoretyczne założenia dotyczące muzyki i ich praktyczne realizacje u katolików i luteran (w zakresie liturgii, pobożności prywatnej, edukacji, propagandy wyznaniowej i polemik), a także kwestie dotyczące transmisji repertuaru (ze szczególnym uwzględnieniem przekazu międzywyznaniowego, adaptacji i cenzury) oraz wpływu procesu rekatolizacji na kulturę (mobilność, migracje, patronat, krajobraz dźwiękowy itp.). Wszystkie te kwestie w odniesieniu do kultury Śląska wymagają z pewnością poszerzonych badań; rozdział ten stanowi jedynie krótkie wprowadzenie w zagadnienia tworzące kontekst społeczno-kulturowy nowoodkrytej kolekcji źródeł – niewielkiego, lecz cennego śladu muzycznego życia pośród skomplikowanej sytuacji politycznej i wyznaniowej

Author as a text of culture. Dorota Masłowska as the heroine of her own artistic projects

Rozprawa to studium przypadku Doroty Masłowskiej, pisarki związanej z Warszawą, środowiskiem „Lampy”, Galerią Raster i osobą Pawła Dunina-Wąsowicza, a obecnie „Dwutygodnikiem”. Celem pracy było prześledzenie jak w toku kariery konstruowała swoją tożsamość publiczną zarówno w pracach artystycznych jak i we wszelkich przejawach obecności medialnej. Powieściowy debiut Doroty Masłowskiej przypadł na okres wciąż trwających przemian w polu kultury literackiej, związanych z przełomem 1989 roku. Najważniejszymi czynnikami decydującymi o ewolucji obowiązującego wcześniej paradygmatu postromantycznego było urynkowienie, zmiany medialne oraz ideologie i teorie zachodnie. Dorota Masłowska stała się pierwszą gwiazdą literatury, której sukces był uwarunkowany wszystkimi trzema czynnikami. W centrum zainteresowania medialnego, który zadecydował o wysokiej sprzedaży, znalazła się jej podmiotowość, a nie tekst literacki. Wymagało to od autorki wytworzenia strategii autoprezentacji, która jednocześnie od początku była także obecna w jej twórczości. Rdzeniem wszystkich dzieł Masłowskiej jest język, którego fundamentalną cechą jest performatywność. Posługując się nim wytwarza fikcyjny świat swojej twórczości, którego sama jest częścią. Podmiotowość Masłowskiej jako pisarki zrodziła się z języka uwikłanego w polskie traumy kulturowe. Chaotyczny okres gwałtownej zmiany związanej z przełomem ustrojowym 1989 roku przyniósł poczucie wykorzenienia, utraty sensów i wartości. Trauma społeczna znalazła wyraz w „skołowaceniu” języka. Masłowską najbardziej interesuje właśnie taki ułomny język. Na jego podstawie wytwarza własny, a z niego rodzi się powieściowy świat i jego bohaterowie. Autorka w pierwszych dwóch powieściach umieściła siebie w centrum wykreowanego w nich świata. W ten sposób jej rzeczywiste doświadczenia zostały przepisane za pomocą własnego języka na fikcję literacką. Dorota Masłowska jest pisarką autofikcyjną. Istotnym elementem jej strategii jest gra z oczekiwaniami odbiorców odnośnie wizerunku pisarki. Problematyzuje status pisarza i jego miejsce we współczesnej kulturze posługując się autoironią i autopastiszem. Jej teksty wprowadzają do obiegu kulturalnego kontrdyskurs w zakresie podmiotowości autorskiej. Dekonstruuje w nich stereotypy oraz dotyczącą jej krytykę. Praca składa się z jedenastu rozdziałów, które zwierają analizy kolejnych dzieł Doroty Masłowskiej. W pierwszych czterech rozdziałach, przybliżam etap kariery Doroty Masłowskiej, zakończony zdobyciem nagrody „Nike”, który ukonstytuował ją jako pisarkę. Rekonstruuje okoliczności powstania pierwszych utworów oraz nawiązania kontaktów z ważną postacią wydawcy i przyjaciela – Pawłem Duninem-Wąsowiczem. Analizuję przyczyny spektakularnego sukcesu Wojny polsko ruskiej pod flagą biało-czerwoną przy użyciu figury dziewczynki. W rozdziale trzecim przyglądam się osobistym doświadczeniom związanym z zyskaniem nagłej popularności, opisywanym przez autorkę w Dzienniku za Krainy Pazłotka. W rozdziale o Pawiu królowej szczególnie uważnie analizuje kobiece postacie MC Doris (MC Doroty Masłowskiej, Doroty Masłowskiej, Masłowskiej) i Patrycji Pitz, reprezentujące autorkę oraz znaczenie otrzymania nagrody Nike. W rozdziale piątym analizuję jakie strategie dramatyczne przyjmuje Dorota Masłowska wobec zagadnień współczesności i polityczności w Dwojgu biednych Rumunów mówiących po polsku i Między nami dobrze jest obydwu sztukach, a także jak ustosunkowuje się do własnych identyfikacji ideologicznych. Kolejnymi przedsięwzięciami w działalności artystycznej Masłowskiej było wydanie trzeciej powieści oraz udzielenie wywiadu-rzeki Dusza światowa Agnieszce Drotkiewicz. W szóstym rozdziale zgłębiam kwestię przekładowości, postrealności i zarzucanej Kochanie zabiłam nasze koty oraz wywiadowi banalności. W 2014 roku, w odstępie trzech miesięcy, Masłowska wydała książkę dla dzieci i album muzyczny. Płyta Społeczeństwo jest niemiłe została wyprodukowana przez Galerię Raster, w której także odbyła się jej premiera oraz premiery kilku teledysków. Oprócz teledysków „projektowi muzycznemu” Mister D towarzyszyły koncerty i fanpage na Facebooku prowadzony przez autorkę. W rozdziale siódmym analizuje jak tożsamość pisarska wpłynęła na kształt i recepcję jej „projektu muzycznego”, w jaki sposób komunikowała się na swoim pierwszym fanpagu z czytelnikami oraz znaczenia zrealizowanych teledysków, w szczególności do piosenki „Chleb”. Jak zostałam wiedźmą. Opowieść autobiograficzna dla dzieci i dorosłych to pierwsza i jedyna książka dla dzieci Doroty Masłowskiej. Mimo sugerowanego wymiaru autobiograficznego w tytule, w powieści nie występuje alter ego autorki, są natomiast dwie postacie mogące symbolizować jej ambiwalencje wobec instytucji macierzyństwa: matka i wiedźma. W rozdziale ósmym przyglądam się zmianie w podmiotowości pisarki, związanej z włączeniem tożsamości macierzyńskiej do jej dotychczasowego wizerunku. W rozdziałam dziewiątym i dziesiątym zajmuje się zbiorami wcześniej publikowanych tekstów Masłowskiej wydanymi następnie w formie książkowej. Obydwa znalazły się rubrykach felietonistycznych, jednak w przypadku drugiego cyklu Masłowska nalega na nazywanie ich esejami. Książka Więcej niż możesz zjeść. Felietony parakulinarne to zbiór felietonów o jedzeniu publikowanych w magazynie kobiecym „Zwierciadło” w latach 2011-2013. W rozdziale przyglądam się z opisom praktyk związanych ze spożywaniem posiłków i przyjętej w związku z tym przez autorkę postawie antropolożki kulturowej oraz analizuje jedno ze spotkań promocyjnych, w którym dokonała performansu roli społecznej pisarki. Jak przejąć kontrolę nad światem nie wychodząc z domu to zbiór tekstów w większości publikowanych wcześniej w sieciowym czasopiśmie o kulturze „Dwutygodnik”. Tematem kilku jej esejów o popkulturze, jak je nazywa, są seriale oraz kobiety-celebrytki. W rozdziale poświęcam im więcej uwagi, ponieważ autorka wyraża opinie, że seriale pełnią obecnie rolę powieści, czyli najlepiej ujmują współczesny świat, natomiast kwestia podmiotowości znanych kobiet i ich miejsca w społeczeństwie dotyczy także pisarki. Na koniec rozdziału analizuje znaczenie transformacji Masłowskiej z felietonistki w eseistkę. Ostatni, jedenasty rozdział, poświęcony jest czwartej powieści Doroty Masłowskiej Inni ludzie. Zastanawiam się z w nim dlaczego, mimo formalnego podobieństwo do Pawia królowej, nie ma w niej żadnej postaci przypominającej autorkę i co to oznacza. Analizuję także zjawisko umacniania własnej marki autorskiej podczas działań promocyjnych oraz przy okazji scenicznej adaptacji tekstu przez TR.The dissertation is a case study of Dorota Masłowska, a writer associated with Warsaw, "Lampa" magazine and the Galeria Raster community, the person of Paweł Dunin-Wąsowicz, and recently "Biweekly”, an online magazine. It aims to trace how during her career she constructed her public identity through the media presence as well as artistic practices. Dorota Masłowska's fiction debut came at a period of ongoing change in the field of literary culture, related to the changes of 1989. Marketization, media changes, Western ideologies and theories were the most important factors determining the evolution of the previously post-Romantic paradigm. Dorota Masłowska became the first literary star, whose success was conditioned by these three factors. But media interest, which led to high sales, focused as much on her as a person as on any literary text. This required the author to develop a self-presentation strategy, which at the same time was actually observable in her work from the very beginning. The core of all Masłowska's works is language, with performativity as its basic feature. By using it, she creates a fictional world of her works, of which she is herslef a part. Masłowska's subjectivity as a writer was born from a language involved in Polish cultural traumas. The chaotic period of rapid changes of 1989, brought a sense of eradication, loss of meaning and values. Social trauma found expression in the "exhaustion" of language. Masłowska is most interested in this defective language. On its basis, she creates her own, and with it the novel’s world and characters are born. The author in the first two novels placed herself at the center of the fictional world. In this way, her actual experience was rewritten by means of a language into literary fiction. Dorota Masłowska is an autofictional writer. An important element of her strategy is playing with the expectations about the writer's image. She problematizes the writer's status and its place in contemporary culture using self-irony and self-pastiche. Her texts introduce a cultural counter-discourse on the personality of the author. She deconstructs stereotypes and criticism about herself. The dissertation consists of eleven chapters, which contain analyses of consecutive works of Dorota Masłowska. In the first four chapters, I present her first career phase, culminating in the "Nike" award, which established her as a writer. I reconstruct the circumstances of the creation of her first novel and establishing contacts with the important figure of the publisher and friend – Paweł Dunin-Wąsowicz. I analyse the reasons for the spectacular success of Snow White and Russian Red using the figure of a girl. In chapter three, I look at the personal experiences related to sudden fame, described by the author in Dziennik za Krainy Pazłotka. In the chapter about Queen's Peacock, I analyse the female characters of MC Doris (MC Dorota Masłowska, Dorota Masłowska, Masłowska) and Patrycja Pitz, representing the author and the importance of receiving the "Nike" award. In chapter five, I analyse the dramatic strategies Dorota Masłowska adopts regarding contemporary and political issues in A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians and No matter how hard we tried and how the narrative relates to her own ideological identifications. Subsequent undertakings in Masłowska's artistic activity were the publication of her third novel and an interview – The world soul, conducted by Agnieszka Drotkiewicz. In the sixth chapter, I explore the issue of translationality, postreality and alleged Honey, I Killed Our Cats and the interview banality. In 2014, at an interval of just three months, Masłowska published a children's book and an album of music. Society is Mean was produced by the Raster Gallery, which also hosted its premiere and exhibition of several music videos. In addition to music videos, the "music project" Mister D was accompanied by concerts and a Facebook fanpage run by the author. In chapter seven, I analyse how the writer’s identity influenced the reception of her "music project", how she communicated on her first fan page with readers and the meaning of the music videos made, in particular for the song Bread. How I became a witch. An autobiographical story for children and adults is the first and only book for children by Dorota Masłowska. Despite the suggested autobiographical dimension in the title, there is no alter ego of the author in the novel, though there are two characters that can symbolize her ambivalence towards the institution of motherhood: mother and witch. In chapter eight, I look at the change in the writer's subjectivity related to the inclusion of a maternal identity in her current image. Chapters nine and ten deal with collections of Masłowska's previously published texts, which were subsequently published as books. The texts were all originally published as media columns, but in the case of the second series, Masłowska insists on calling them Essays rather than feuilletons. The book More than you can eat. Paraculinary columns is a collection of feuilletons about food published in the women's magazine "Zwierciadło" in 2011-2013. In the chapter, I look at the descriptions of food-related practices and the cultural anthropologist's attitude adopted by the author, and analyse one of the promotional meetings in which she performed the social role of the writer. How to take control over the world without leaving home is a collection of texts mostly published previously in the online magazine "Biweekly". The themes of several of her essays on pop culture, as she calls them, are TV series and female celebrities. In the chapter I devote more attention to them, because the author expresses the opinion that TV series currently play the role of novels, that is, they best present the modern world, while the issue of the subjectivity of successful women and their place in society also applies to the writer. At the end of the chapter, I analyse the significance of Masłowska's transformation from columnist to essayist. The last, eleventh chapter is devoted to the fourth novel by Dorota Masłowska Other People. I examine why, despite the formal resemblance to The Queen’s Peacock, there is no character resembling the author and what it means. I also analyse the phenomenon of strengthening her own author's brand during promotional activities and on the occasion of the stage adaptation of the text by TR

Parasitic factors inhibiting experimental autoimmune encephalomyelitis in mice

Zarażenia nicieniami hamują rozwój oraz łagodzą objawy chorób autoimmunizacyjnych, alergicznych i neurodegeneracyjnych, w tym stwardnienia rozsianego. Eksperymentalne autoimmunizacyjne zapalenie rdzenia kręgowego i mózgu (EAE) jest uznanym, zwierzęcym modelem w badaniach nad mechanizmami demielinizacji i neurodegeneracji występujących w stwardnieniu rozsianym. Nadmierna reakcja limfocytów Th1 i Th17 oraz makrofagów powoduje niszczenie osłonki mielinowej, a w konsekwencji uszkodzenia aksonów. Notuje się podwyższone stężenie prozapalnych cytokin i chemokin oraz wolnych rodników w płynie mózgowo-rdzeniowym. W czasie zarażenia nicieniem jelitowym Heligmosomoides polygyrus obserwuje się hamowanie lokalnego stanu zapalnego m.in. poprzez populację regulatorowych limfocytów oraz zwiększenie produkcji cytokin o działaniu przeciwzapalnym, takich jak czynnik wzrostu nowotworu β (TGF-β) oraz interleukina 10. Celem pracy było określenie mechanizmów hamowania stanu zapalnego w centralnym układzie nerwowym podczas zarażenia myszy nicieniem jelitowym H. polygyrus. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że osobniki dorosłe i larwy stadium L4 nicienia wzbudzają inne mechanizmy immunomodulacyjne; cofanie objawów choroby u myszy z EAE jest najsilniejsze w czasie gdy larwy L4 zasiedlają mięśniówkę jelita cienkiego. Larwy L4 H. polygyrus wzbudzają odpowiedź leukocytów regulatorowych, hamującą stan zapalny w obwodowym układzie nerwowym. Wśród komórek odpornościowych, limfocyty regulatorowe o fenotypie CD8+CD25+ pełnią istotną rolę w hamowaniu objawów EAE. Ich naciek do mózgu jest możliwy m.in. dzięki zmianom w przepuszczalności bariery krew-mózg. Ponad to, wykazano wzrost stężenia endogennych opioidów w płynie mózgowo-rdzeniowym, który koreluje z hamowaniem stanu zapalnego w centralnym układzie nerwowym zarażonych myszy. Badania przebiegu EAE u myszy zarażonych H. polygyrus pozwoliły po raz pierwszy na wskazanie mechanizmów regulatorowych fizjologicznych i immunologicznych oraz lokalnych i obwodowych przyczyniających się do zmniejszenia patologii w tkance nerwowej.Nematode infections inhibit the development and alleviate the symptoms of autoimmune, allergic and neurodegenerative diseases, including multiple sclerosis. Experimental autoimmune encephalomyelitis (EAE) is a well-estabilished animal model of the mechanisms of demyelination and neurodegeneration found in multiple sclerosis. Excessive reaction of Th1 and Th17 lymphocytes and macrophages causes damage of the myelin sheath and, as a consequence, damage to axons. Elevated concentrations of proinflammatory cytokines and chemokines, as well as free radicals, in the cerebrospinal fluid are noted Infection with the intestinal parasite Heligmosomoides polygyrus inhibit local inflammation in EAE mice. Expanded population of regulatory lymphocytes is observed, that result in increased level of anti-inflammatory cytokines such as TGF-beta and IL-10. The aim of the study was to determine the mechanisms of inhibition of inflammation in the central nervous system during mouse infection with H. polygyrus. The obtained results allow to conclude that adults nematode and L4 stage induce different immunomodulatory mechanisms. The down-regulation of disease symptoms in EAE mice is the strongest during mucosa colonisation by L4 stage. H. polygyrus. L4 larvae induce a regulatory leukocyte response that inhibits inflammation in the central nervous system. Among the cells, regulatory lymphocytes with the CD8+CD25+ phenotype play an important role in suppressing EAE symptoms. Immune cells infiltration into the brain is possible due to changes in the permeability of the blood-brain barrier. Moreover, there is an increase in the concentration of endogenous opioids in the cerebrospinal fluid, which correlates with the inhibition of inflammation in the central nervous system of infected mice. EAE studies in mice infected with H. polygyrus allowed to identify for the first time physiological and immunological regulatory mechanisms as well as local and peripheral regulatory mechanisms contributing to the reduction of pathology in nervous tissue

Searching for new targets and carriers for antisense oligonucleotides with antibacterial properties

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) umieściła zakażenia powodowane przez antybiotykooporne bakterie Escherichia coli na pierwszym miejscu listy chorób zakaźnych, których zwalczaniu oraz zapobieganiu należy nadać najwyższy priorytet. Pojawienie i rozprzestrzenienie się bakteryjnych szczepów antybiotykoopornych jest istotnym problemem, którego rozwiązanie wymaga zastosowania nowatorskich strategii przeciwbakteryjnych. Syntetyczne antysensowne oligonukleotydy, stosowane do zahamowania procesu syntezy białek niezbędnych do życia bakterii, mogą okazać się pomocne w zwalczaniu zakażeń bakteryjnych. Peptydowe kwasy nukleinowe (PNA) są syntetycznymi analogami kwasów nukleinowych, które zawierają neutralny szkielet, są odporne na działanie enzymów degradujących kwasy nukleinowe i białka oraz tworzą stabilne kompleksy zarówno z DNA, jak i RNA. Celem mojej rozprawy doktorskiej było (a) zbadanie potencjału naturalnych bakteryjnych systemów toksyna-antytoksyna (TA) jako nowych celów dla związków indukujących efekt przeciwbakteryjny oraz (b) opracowanie skutecznej i nieinwazyjnej metody wprowadzania krótkich, modyfikowanych oligonukleotydów do komórek bakterii. W pracy opisano trzy strategie związane z wykorzystaniem systemów TA (i powiązanych z nimi białek) jako celów dla cząsteczek antybakteryjnych. Pierwsza z nich zakładała bezpośrednią aktywację toksyn MazF i HipA E. coli poprzez wykorzystanie antysensownych oligomerów PNA hamujących translację odpowiednich antytoksyn (odpowiednio MazE i HipB). Druga strategia prowadziła do pośredniej aktywacji działania toksyny MazF, co osiągnięto poprzez „wyciszenie” genu thyA, kodującego syntazę tymidylanową (stres wywołany niedoborem tyminy powoduje aktywację systemu mazEF i w konsekwencji zahamowanie wzrostu komórki). Trzecia strategia polegała na „naśladowaniu” działania toksyny HipA (inaktywującej syntazę glutamylo-tRNA) poprzez wyciszenie genu gltX, kodującego ww. syntazę. Na podstawie przewidzianych struktur drugorzędowych i trzeciorzędowych docelowych mRNA zaprojektowano cztery antysensowne sekwencje PNA: anty-mazE, anty-hipB, anty-thyA oraz anty-gltX. Badania przeprowadzono na trzech szczepach E. coli: laborotoryjnym K-12, pochodnym szczepu enterokrwotocznego O157:H7 oraz szpitalnym szczepie WR3551/98. Wszystkie zaprojektowane sekwencje PNA prowadziły do zahamowania wzrostu komórek badanych szczepów E. coli. Wartość MIC (ang. Minimal Inhibitory Concentration) dla poszczególnych PNA różnił się w zależności od badanego szczepu E. coli i były w przedziale 1-16 µM. Przy pomocy RT-qPCR zbadano wpływ PNA na poziom ekspresji poszczególnych genów. Stwierdzono znaczne obniżenie poziomu docelowych mRNA po inkubacji z komplementarnymi PNA, potwierdzając specyficzność oddziaływania tych związków z odpowiednimi transkryptami. Zbadano także oddziaływania synergistyczne między PNA a wybranymi chemioterapeutykami (trimetoprym oraz sulfametoksazol). Synergię działania zaobserwowano w połączeniu PNA anty-thyA z trimetoprymem. W końcowym etapie zbadano wpływ sekwencji PNA na powstawanie populacji komórek przetrwałych (ang. persister cells). Modyfikowane oligonukleotydy wykazują wiele interesujących właściwości biologicznych i mogłyby być potencjalnymi lekami, niestety ograniczony transport przez błony biologiczne sprawia, że nie znalazły one szerszego zastosowania. W pracy wykorzystano witaminę B12 jako nośnik antysensownych oligonukleotydów – PNA i 2’OMe RNA – do komórek E. coli. Przetestowano łącznie 17 koniugatów witamina B12-PNA, udzielając odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: (1) które elementy strukturalne witaminy B12 są kluczowe dla rozpoznawania koniugatów z oligonukleotydem, (2) która pozycja w strukturze jest najlepsza do syntezy koniugatów oraz (3) czy rodzaj oraz długość łącznika ma znaczenie w dostarczaniu koniugatów do komórek E. coli. Wykazano, że modyfikacje witaminy B12 w obrębie pierścienia koryny wpływają niekorzystanie na transport PNA, w porównaniu do modyfikacji w miejscu R5’. Ponadto zaobserwowano, że struktura i długość łącznika miały istotny wpływ na dostarczanie PNA. Docelowo, wykazano także antybakteryjny potencjał koniugatów B12-PNA. Podsumowując, wyniki badań przedstawione w mojej rozprawie doktorskiej dowodzą, że systemy TA są wrażliwe na działanie antysensownych PNA, a zaburzenie ich funkcjonowania in vivo prowadzi do zahamowania wzrostu bakterii. Wyniki te stanowią dowód poprawności koncepcji i zachęcają do kontynuacji prac nad wykorzystaniem natywnych systemów TA w opracowywaniu nowych strategii antybakteryjnych. Ważny jest również wybór optymalnych nośników wprowadzających antysensowne oligonukleotydy do komórek bakteryjnych, takich jak badana przeze mnie witamina B12.The World Health Organization has placed antibiotic-resistant Escherichia coli at the top of the list of most important pathogens at a global level for which there is an urgent need for new treatments. The emergence of antibiotic-resistant bacterial strains is a critical issue which requires innovative antibacterial strategies to solve. One approach is the use of short, synthetic, antisense oligonucleotides (ASO) as inhibitors of bacterial growth. Such specifically designed oligonucleotides suppress proper expression of bacterial genes by complementary binding to bacterial RNA. One of the most extensively used ASOs are Peptide Nucleic Acids (PNA) which can be used to modulate the expression of target genes. PNA are synthetic DNA analogues with high affinity to natural nucleic acids. Due to their resistance to nucleases and proteases, PNAs exhibit high stability in the intracellular environment. The aim of this dissertation was (a) to explore the potential of natural bacterial toxin-antitoxin (TA) systems as new targets for compounds inducing antibacterial effects, and (b) to develop an effective and non-invasive method of introducing short, modified oligonucleotides into bacterial cells. This dissertation describes three innovative strategies that utilize antibacterial ASOs to target the TA systems and related proteins. The first method was the artificial activation of the E. coli MazF and HipA toxins by using antisense PNA oligomers to inhibit the translation of the corresponding antitoxins (MazE and HipB, respectively). The second strategy involved the indirect activation of the MazF toxin by inducing thymine starvation. This was achieved by silencing the thyA gene which encodes for thymidylate synthase, an enzyme involved in folic acid metabolism, that has been shown to interfere with mazEF-mediated growth inhibition. The third strategy was to mimic the action of the HipA toxin by silencing the gltX gene encoding its cellular target glutamyl-tRNA synthase. Based on the predicted secondary and tertiary structures of the targeted mRNAs, four antisense PNA sequences were designed: anti-mazE, anti-hipB, anti-thyA and anti-gltX. To evaluate the potential of antisense PNAs to inhibit the growth of E. coli strains, the minimal inhibitory concentrations (MIC) of the compounds were determined. Experiments were performed with three E. coli strains: K-12 – wild type; O157:H7 – the derivative of an enterohaemorrhagic strain and a clinical, multi-drug resistant strain WR3551/98. All tested PNAs inhibited the growth of the tested E. coli strains, however the MIC values depended on the PNA sequence as well as on the tested strain. The effectiveness of antisense silencing was estimated by quantifying mRNA abundance by RT-qPCR. Upon treatment with sequence-specific PNAs, a significant decrease in the level of corresponding gene transcript levels was observed. Next, this study investigated the synergistic interactions between PNAs and selected chemotherapeutics (trimethoprim and sulfamethoxazole). The synergy was found through a combination of PNA anti-thyA with trimethoprim. In the final stage of the project, the effect of the PNA sequences on the formation of persister cells was also studied. Modified oligonucleotides present many interesting biological properties and are exciting candidates as antibacterial drugs. However, the uptake of such oligonucleotides is hindered by the bacterial cell wall, which precludes their use as antibiotics. To solve this problem, vitamin B12 was used as a carrier of ASOs: PNA and 2'OMe RNA, into E. coli cells. A total of 17 conjugates of vitamin B12-PNA were tested. Three basic questions were answered: (1) which structural elements of vitamin B12 are essential for the recognition of oligonucleotide conjugates by E. coli receptors, (2) which position in the vitamin B12 structure is optimal for the synthesis of conjugates, and (3) whether the type and length of the spacer and linker are relevant for the delivery of conjugates to E. coli cells. It was shown that vitamin B12 modifications within the corrin ring affect the PNA transport as compared to the non-corrin ring modification (R5’-OH). Moreover, it was observed that the structure and length of the linker had a significant influence on the delivery of PNA. Finally, the antibacterial potential of B12-PNA conjugates was also demonstrated. In conclusion, the results of the research presented in this doctoral dissertation demonstrate that TAs are susceptible to sequence-specific antisense agents and provide a proof-of-concept for their further exploitation in antimicrobial strategies. This research also illustrates, through the example of vitamin B12, the importance of choosing the optimal carrier for introducing antisense oligonucleotides into bacterial cells

The evolution of Muslim integration models in the selected EU countries

Dysertacja poświęcona jest ewolucji modeli integracji muzułmanów w Europie Zachodniej. Autorka pracy analizuje zmiany modeli integracji imigrantów w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej, spowodowane napływem muzułmanów i terroryzmem islamistycznym. W tym celu poddaje analizie lokalne uwarunkowania polityki integracyjnych wobec muzułmanów europejskich, przesłanki zmian i kolejne etapy ewolucji modeli integracyjnych. Praca ma celu udowodnienie tezy, że masowy napływ muzułmanów do państw członkowskich Unii Europejskiej oraz terroryzm islamistyczny spowodowały znaczące zmiany w europejskich modelach integracyjnych wobec imigrantów, miały także wpływ na tworzenie ponadnarodowego modelu integracji imigrantów na poziomie unijnym. W rozdziale pierwszym autorka przedstawia siatkę terminologiczną odnoszącą się do migracji międzynarodowych oraz przesłanki powstania czterech głównych modeli integracji muzułmanów. W rozdziale drugim charakteryzuje społeczność muzułmanów w Europie: stan liczbowy, obszary występowania i przyczyny napływu, status społeczności muzułmańskich oraz regulacje prawne w odniesieniu do muzułmańskich praktyk religijnych. Celem pracy było wskazanie zmian w europejskich modelach integracji imigrantów muzułmańskich. Dokonano tego w rozdziale czwartym dysertacji. Wskazano w nim główne czynniki mające wpływ na redefinicję poszczególnych modeli integracji. Rozdział piąty stanowi analizę działań integracyjnych wobec imigrantów muzułmańskich podejmowanych na szczeblu unijnym.The dissertation describes evolution of models of Muslim integration in Western Europe. The author analyzes the changes in the models of integration of immigrants in selected EU Member States, caused by the influx of Muslims and Islamist terrorism. It analyzes the local conditions of integration policies towards European Muslims, reasons of changes and the subsequent stages of the evolution of integration models. The work is aimed at proving the thesis that the mass influx of Muslims to European Union member states and Islamist terrorism caused significant changes in European integration models for immigrants. The above factors resulted in creation a model of integration of immigrants at the EU level. In the first chapter, the authoress presents a terminological grid referring to international migration and historical background of four main models of Muslims’ integration. The second chapter depicts Muslim community in Europe: statistical data, geographical characteristics, causes of inflow, status of Muslim communities and legal regulations in relation to Muslim religious practices. The purpose of this work was to identify changes in European models of the integration of Muslim immigrants. This was done in the fourth chapter of the dissertation. It indicates the main factors affecting the redefinition of individual integration models. The fifth chapter is an analysis of integration activities towards Muslim immigrants taken at the EU level

“Golden years” of Ulana Kravchenko’s life in Przemysl (1920-1947)

Niniejsza praca poświęcona jest biografii i dorobkowi pisarskiemu klasyka literatury ukraińskiej Ulany Krawczenko (1860-1947) ze szczególnym uwzględnieniem późnego tzw. przemyskiego okresu jej życia – od roku 1920 do 1947. Literatka jest znana z tego, że jako pierwsza kobieta w dziejach piśmiennictwa ukraińskiego wydała drukiem zbiór własnych wierszy (Prima Vera, 1885). Z wielkim zaangażowaniem wiele lat pracowała też jako nauczycielka w szkołach ludowych. W literaturoznawstwie stereotypowo kojarzy się ją z postacią słynnego ukraińskiego pisarza Iwana Franki, który był przyjacielem i mentorem poetki w latach jej młodości. Wielu krytyków rozpatrywało i nadal rozpatruje twórczość Ulany Krawczenko przez pryzmat jej bliskich relacji z tym wybitnym przedstawicielem literatury ukraińskiej, przez co z pola widzenia znika solidny dorobek pisarki z okresu międzywojennego, zaś w centrum uwagi badaczy pozostaje ten z końca XIX w. Do końca pierwszej dekady XXI w. badania nad późnym okresem życia i twórczości Ulany Krawczenko były utrudnione z braku dostępu do większej części jej prywatnego archiwum, które na skutek skomplikowanych wydarzeń powojennych znalazło się w Archiwum Klasztoru Ojców Bazylianów w Warszawie i do niedawna nie było uporządkowane. Niniejsza praca jest pionierską pod względem wykorzystania licznych nieznanych i nigdy wcześniej nie publikowanych materiałów dotyczących biografii i dorobku literackiego znanej pisarki ukraińskiej. Celem rozprawy doktorskiej jest naświetlenie białych plam w życiorysie klasyka literatury ukraińskiej, a także analiza jej bogatej spuścizny międzywojennej, w tym reinterpretacja jej utworów w kontekście wcześniej niewiadomych szczegółów biografii literatki. W uwagach wstępnych autorka szkicuje tło historyczne i teoretyczne oraz przedstawia założenia metodologiczne. Zastosowano metodę analizy dokumentów osobistych, metodę biograficzną (autobiograficzną), z wykorzystaniem listów, autobiografii, pamiętnika – notesu, luźnych zapisek, notatek, fotografii, ale również ustnych i pisemnych świadectw najbliższych Ułany Krawczenko. Zebrane źródła umożliwiają zastosowanie metody analizy treści, a także metody typologicznej. Pierwszy rozdział przedstawia początki biografii twórczej poetki o mieszanym austriacko-ukraińskim pochodzeniu (nazwisko panieńskie Schneider), pokazuje proces jej dojrzewania światopoglądowego oraz źródła poglądów na misję i zadania pisarza ukraińskiego. Przeanalizowano również wpływ fatalnych wydarzeń w życiu osobistym Ulany Krawczenko (nieudane życie małżeńskie, tragiczna śmierć syna, zabitego w walce o niepodległość Polski z rąk Ukraińca) na tematykę i walory estetyczne utworów literackich tej piewczyni ukraińskiej niepodległości. Rozdział drugi przybliża okoliczności życia pisarki w okresie międzywojennym, kiedy po przejściu na emeryturę zamieszkała ona w Przemyślu. Był to trudny, a zarazem niezwykle twórczy okres jej życia: po niezwykle bolesnych doświadczeniach I wojny światowej znalazła w sobie siły, by zająć się twórczością literacką, w tym uporządkowaniem swojego dotychczasowego dorobku, jak i tworzeniem nowych dzieł. Podkreślono fakt znacznej dysproporcji między liczbą książek, wydanych przez pisarkę w latach młodości oraz w okresie przemyskiej „jesieni życia”, kiedy to Ulana Krawczenko wykazała się niezwykłą aktywnością twórczą. Analizie poddano liczne utwory (poezje, prozę i dramat), które wydane były lub powstały w międzywojniu. Uwagę zwrócono również na działalność publicystyczną i społeczną pisarki, która w latach 20.-30. XX w. była swoistą żywą legendą dla Ukraińców Galicji Wschodniej. Jako pionierka ukraińskiego ruchu kobiecego i członkini wielu organizacji społecznych, była autorką licznych wierszy okolicznościowych i wspomnień z lat młodości. W rozdziale trzecim został przedstawiony ostatni okres życia Ulany Krawczenko – czasy II wojny światowej i pierwszych lat powojennych. Pokazano jak stalinowska machina propagandowa próbowała wykorzystać jej autorytet – jako znanej pisarki ukraińskiej i przyjaciółki Iwana Franki – dla swoich celów. Na podstawie materiałów archiwalnych zrekonstruowano ostatnie lata życia pisarki, kiedy powojenne władze komunistyczne postanowiły deportować ją z Polski do ZSRR. Naświetlono także fakt, dlaczego leciwej literatce udało się uniknąć wysiedlenia z Przemyśla. Dodatkowym walorem pracy – poza analizą literaturoznawczą, jest wprowadzenie do obiegu naukowego zupełnie nieznanych dotychczas dokumentów osobistych Ulany Krawczenko, które posłużyć mogą jako materiał źródłowy do kolejnych badań zarówno biograficznych (nie tyle samej pisarki, co osób ją otaczających), literaturoznawczych, społeczno-kulturowych, historycznych i innych. W aneksie rozprawy doktorskiej zostały umieszczone nigdy wcześniej nie publikowane listy wysłane do Ulany Krawczenko przez znanych ukraińskich literatów, redaktorów oraz działaczy społecznych. W zakończeniu podsumowano wnioski pracy. Według autorki, aktywność i dorobek Ulany Krawczenko z późnego okresu życia przeczą jej stereotypowemu obrazowi na którym przedstawia się ją jako satelicki fenomen Iwana Franki. Bogata i różnorodna międzywojenna twórczość literacka pisarki z Przemyśla, jej działalność społeczna oraz barwna biografia zasługują na większą uwagę tak na Ukrainie jak i w Polsce.This work is devoted to the biography and writings of the classic of Ukrainian literature, Ulana Kravchenko (1860-1947), with particular emphasis on the late of the Przemyshl period of her life – from 1920 to 1947. The writer is known for being the first woman in the history of Ukrainian literature to publish a collection of her own poems (Prima Vera, 1885). She also worked as a teacher in folk schools for many years. In literature, she is stereotypically associated with the figure of the famous Ukrainian writer Ivan Franko, who was a poetess' friend and mentor in her youth. Many critics have considered and still consider the work of Ulana Kravchenko through the prism of her close relations with this outstanding representative of Ukrainian literature, that disappears from the field of view of the writer's solid output from the interwar period, while the focus of researchers remains from the end of the 19th century. Until the end of the first decade of the 21st century, research on the late period of life and work of Ulana Kravchenko was hampered by the lack of access to most of her private archive, which due to complicated post-war events was found in the Archives of the Basilian Monastery in Warsaw and until recently was not ordered. This work is a pioneer in the use of numerous unknown and never published materials on the biography and literary output of a well-known Ukrainian writer. The goal of the doctoral dissertation is to illuminate the white spots in the biography of a classic of Ukrainian literature, as well as to analyse her rich interwar heritage, including reinterpreting her works in the context of previously unknown details of the literary biography. In the introductory remarks, the author sketches historical and theoretical background and presents methodological assumptions. The method of analysing personal documents, the biographical (autobiographical) method was used, using letters, autobiography, diary – notebook, loose notes, notes, photographs, but also oral and written testimonies of the closest to Ulana Kravchenko. The collected sources enable the use of content analysis methods as well as typological methods. The first chapter presents the beginnings of the creative biography of the poetess of mixed Austrian-Ukrainian descent (maiden name Schneider), shows the process of her ideological maturation and sources of views on the mission and tasks of the Ukrainian writer. The impact of fatal events in the personal life of Ulana Kravchenko (unsuccessful marital life, the tragic death of her son killed in the fight for Poland's independence at the hands of an Ukrainian) on the subject and aesthetic values of the literary works of this Ukrainian independence girl was also analysed. The second chapter introduces the writer's circumstances in the interwar period, when she moved in Przemyshl after she retired. It was a difficult and unusually creative period of her life: after the extremely painful experiences of the First World War, she found strength to engage in literary work, including the organization of her previous achievements, as well as the creation of new works. The fact of significant disproportion between the number of books published by the writer in her youth and during the Przemyśl 'autumn of life' was emphasized, when Ulana Kravchenko showed an extraordinary creative activity. Numerous works (poetry, prose and drama) that were published or created in the interwar period were analysed. Attention was also paid to the writer's journalistic and social activity, which was in the 1920s-30s. The twentieth century was a kind of living legend for the Ukrainians of Eastern Galicia. As a pioneer of the Ukrainian women's movement and a member of many social organizations, she was the author of numerous occasional poems and memories of her youth. The third chapter presents the last period of Ulana Kravchenko's life – the times of World War II and the first post-war years. It was shown how the Stalinist propaganda machine tried to use her authority – as a well-known Ukrainian writer and a friend of Ivan Franko – for their purposes. Based on archival materials, the writer's last years of life were reconstructed when the post-war communist authorities decided to deport her from Poland to the USSR. The fact that the old writer managed to avoid being expelled from Przemyśl was also highlighted. An additional advantage of the work – apart from literary analysis, is the introduction into the scientific circulation of completely unknown personal documents of Ulana Kravchenko, which can be used as a source material for further biographical (not only the writer's research, but surrounding persons), literature, socio-cultural studies, historical and others. The annex to the doctoral dissertation includes previously not published letters sent to Ulana Kravchenko by well-known Ukrainian writers, editors and social activists. Finally, the conclusions of the work were summarized. According to the author, the activity and achievements of Ulana Kravchenko from a late period of life contradict her stereotypical image in which she is portrayed as the satellite phenomenon of Ivan Franko. The rich and diverse inter-war literary output of the writer from Przemyśl, her social activities and colourful biography deserve more attention both in Ukraine and Poland

Nowa niekanoniczna polimeraza poli(A) PQN-44 reguluje nieswoistą odpowiedź immunologiczną u Caenorhabditis elegans

In eukaryotes, almost all mRNA molecules are polyadenylated by the canonical poly(A) polymerases during the 3’ end formation step of mRNA maturation. The poly(A) tail is essential for mRNA stability, export to the cytoplasm, and translation. The dynamic of the poly(A) tail length is complex, as poly(A) tails can be further modified by the non-canonical poly(A) polymerases (ncPAPs) and terminal uridylyltransferases (TUTases). Although these enzymes belong to one superfamily, they are functionally diverse and play specific regulatory roles, such as induction of RNA decay, activation of translationally dormant deadenylated mRNAs, or promotion of RNA stability. ncPAPs are implicated in post-transcriptional regulation of several physiological processes across different species. This study describes Caenorhabditis elegans protein PQN-44 as a novel non-canonical poly(A) polymerase with a role in the innate immune response. Innate immunity is an evolutionally ancient system that provides the first line of non-specific host protection against pathogens. The regulation of innate immunity on the post-transcriptional level is well-appreciated, however, the particular role of non-canonical polyadenylation in this process has never been described. The whole transcriptome analysis of worms lacking pqn-44 gene revealed a significant downregulation of many transcripts encoding secreted proteins with a known or putative role in antibacterial defence. In agreement with this molecular phenotype, pqn-44-defective worms are more susceptible to infection with pathogenic bacteria than wild-type animals. Moreover, PQN-44 is localised in the intestine, which in worms serves as one of the major surfaces of host-pathogen interaction. Importantly, transcripts downregulated in pqn-44 mutant worms also carry shorter poly(A) tails in comparison to the wild type, strongly suggesting that they are direct targets for PQN-44 polyadenylation. We propose that PQN-44 regulates stability and promotes the expression of these mRNAs. However, the mechanism of target RNA recognition employed by PQN-44 is currently unknown. Taken together, our data show that cytoplasmic polyadenylation of mRNA encoding innate immunity effector proteins by PQN-44 is a previously unknown and essential component of the post-transcriptional regulation of innate immunity in worms.W komórkach eukariotycznych znakomita większość końców 3’ cząsteczek mRNA dojrzewa przez poliadenylację, czyli dodawanie ogona poli(A) dzięki aktywności kanonicznych polimeraz poli(A). Te funkcje ogona poli(A) sprawiają, że jego długość bezpośrednio wpływa na poziom ekspresji genu przez co musi być dynamicznie regulowana w trakcie istnienia transkryptu. Podstawową rolę w tym procesie pełnią niekanoniczne nukleotydylotransferazy dodających reszty adeninowe (ncPAP) lub urydylowe (TUTase). Enzymy te, choć należące do jednej nadrodziny, są funkcjonalnie zróżnicowane i pełnią wyspecjalizowane, często przeciwstawne funkcje takie jak kierowanie RNA do degradacji, aktywacja translacji czy stabilizacja mRNA. Niekanoniczne polimerazy są znane u wielu gatunków, gdzie regulują ważne procesy na poziomie post-transkrypcyjnym. Moja praca opisuje rolę nowej niekanonicznej polimerazy poli(A) PQN-44 w nieswoistej odpowiedzi immunologicznej u Caenorhabditis elegans. Nieswoista odpowiedź immunologiczna jest ewolucyjnie starym mechanizmem, który zapewnia pierwszą, niespecyficzną linię obrony przeciwko zróżnicowanym patogenom. Post-transkrypcyjne ścieżki regulujące te procesy są już częściowo poznane jednak moja praca po raz pierwszy wskazuje na istotną rolę niekanonicznej polimerazy poli(A) w odpowiedzi immunologicznej. Globalna analiza transkryptomiczna nicieni pozbawionych genu pqn-44 wykazała obniżenie ekspresji licznych mRNA kodujących wydzielane poza komórkę białka o znanej lub przypuszczanej funkcji antybakteryjnej. Zgodnie z tą obserwacją, nicienie te wykazują silniejszą wrażliwość na patogenne bakterie niż nicienie typu dzikiego. Co więcej, białko PQN-44 jest wyrażane głównie w jelicie, które stanowi u nicieni główny rejon interakcji z potencjalnymi patogenami. Na poziomie molekularnym, transkrypty, których poziom ulega obniżeniu w mutancie pqn-44, mają krótsze ogony poli(A) w porównaniu do nicieni typu dzikiego, co sugeruje, że stanowią bezpośrednie cele dla aktywności katalitycznej białka PQN-44. Moja praca wskazuje na przypuszczalną rolę białka PQN-44 w regulacji stabilności i ekspresji tych mRNA, jednakże nie znany jest jeszcze mechanizm, dzięki któremu białko PQN-44 odnajduje swoje substraty. Podsumowując, moje wyniki wskazują na cytoplazmatyczną poliadenylację mRNA kodujących białka efektorowe nieswoistej odpowiedzi immunologicznej jako wcześniej nieznany i kluczowy element regulacji procesów odpornościowych u nicieni

Systemy zabezpieczenia społecznego a przepływy migracyjne w Unii Europejskiej – mikroekonomiczne uwarunkowania decyzji migracyjnych

International movement of people is not a novel phenomenon, and the available literature – in economics and other sciences – seems abundant. Some questions, however, remain unanswered and progress in data collection only recently made it possible to perform large-scale, quantitative comparisons between countries. Moreover, recent decades saw the scale of immigration increase dramatically, causing major socio-economic changes in many developed destination economies – which calls for further research in this area. The series of journal publications which constitute this PhD thesis is centred around the bilateral relationship between welfare arrangements and migration within and into the European Union. The main research questions pertain to the effects that welfare systems have on the international movement of people into and between EU countries, as well as how the migrants differ from their native counterparts in terms of participation in social security. The work on this thesis was conducted in years 2015-2019, in which the European Union experienced a dramatic increase in both external and internal migration. Moreover, the topic of immigration moved from academic debate into the public domain and even became highly politicised. This dissertation takes the form of a series of three journal publications, accepted for print in years 2017-2019. The first article, titled “Migration and welfare systems – state of the art and research challenges”, contains a comprehensive literature review devoted to the typology of welfare systems in Europe, their effect on migration flows and the position of welfare arrangements in economic theories of migration. The second article, titled “Does welfare drive international migration? – a European experience”, contains an empirical assessment of the impact that welfare generosity has on migration decisions of third country (non-EU) nationals. It presents estimates of the welfare magnet effect in various groups of nonEU immigrants, living in some of the most popular destination countries in continental Europe. The third article, titled “Are migrants overrepresented among individual welfare beneficiaries?”, addresses the issue of welfare participation among immigrants. It contains a quantitative assessment of welfare dependency in selected European Union countries, as well as the Yun decomposition of its differences between natives and immigrants. Above publications contribute to the existing literature in manifold ways. The first paper presents a synthesis and critical assessment of both historic and current research in the area of welfare and migration, together with a typology of literature strands. A wide evaluation of over 100 books and papers serves as a foundation for the subsequent research conducted in the scope of this thesis, as well as a knowledge base for future investigations into the relationship between welfare and migration. The second publication substantially contributes to the studies on the welfare magnet hypothesis by evaluating it using representative, recent microdata on extra-EU immigrants. Additionally, it employs a set of advanced econometric modelling techniques (conditional logistic regression with interactions), not common in similar analyses, and an extended list of controls to ensure a methodologically rigorous assessment. Results suggest that the effect of welfare generosity on individual migration decision is present and significant at least in some immigrant groups. Moreover, they show that both the direction and strength of this effect is dependent on migrant characteristics, which explains why empirical studies based on aggregated data produce such mixed results. The study of welfare receipt, included in the last paper, is valuable for a number of reasons. First, the analysis is conducted separately for immigrants from within and outside the EU. The origin of migrants is rarely controlled in cross-country comparisons of welfare participation, as such information has been collected by Eurostat only for the last few years. However, significant differences in estimates show that those groups should be analysed separately. Second, this is one of the first attempts to apply Yun decomposition in studies of welfare receipt, which allows for an in-depth analysis of differences in welfare participation and its determinants. Third, the paper concentrates on individual welfare arrangements and provides evidence for heterogeneity of residual dependency across benefit types. Lastly, the estimates are performed on recent, post-crisis data. The results show that immigrants and natives differ with respect to welfare participation in individual benefits in both the level of dependency and composition of arrangements. Comparisons of unconditional participation rates suggest that in most of the European countries immigrants are more likely to claim unemployment benefits and much less likely to be on pensions. In general, migrants are found to be on welfare less often than natives. Moreover, decomposition results show that these differences decrease after individual characteristics are controlled. In 1978 Milton Friedman famously stated that free immigration and unrestricted welfare benefits cannot coexist. He claimed that once the borders are opened, there is nothing that can stop people from taking advantage of the most generous redistributive system. Although recent decades were characterized by mass migration, this approach seems too simplistic, which common markets like the European Union appear to prove. The PhD dissertation Welfare systems and migration patterns in European Union – microeconomic determinants of mobility decisions strives to deepen the understanding of mechanisms shaping modern migration patterns in Europe. It looks into the relationship between welfare and immigration, with the emphasis on social security arrangements as the potential factor forming individual mobility decisions.Literatura przedmiotu w dziedzinie migracji międzynarodowych – zarówno w ekonomii, jak i innych naukach – jest dość obszerna. Mimo to, niektóre pytania wciąż pozostają bez odpowiedzi, a postępy w procesie zbierania danych dopiero niedawno umożliwiły wykonanie porównawczych analiz obejmujących wiele krajów. Co więcej, w ostatnich latach doszło do intensywnego wzrostu skali migracji, co wywołało poważne zmiany społeczne i gospodarcze w wielu rozwiniętych krajach docelowych. Seria publikacji naukowych, składająca się na poniższy przewód doktorski, dotyczy współzależności między systemami zabezpieczenia społecznego a migracją wewnątrz i do Unii Europejskiej. Główne pytania badawcze dotyczą wpływu świadczeń socjalnych na międzynarodowy przepływ ludności między i do krajów UE oraz różnic między obywatelami krajów docelowych a imigrantami w sposobie korzystania z tych świadczeń. Badania w ramach pracy doktorskiej prowadzone były w latach 2015-2019, kiedy Unia Europejska doświadczyła znacznego przyrostu skali migracji – zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej. W tym samym czasie temat imigracji zagościł na stałe w debacie publicznej, a nawet stał się istotnym czynnikiem politycznym. Poniższa praca doktorska składa się z trzech publikacji naukowych, przyjętych do druku w latach 2017-2019. Pierwszy artykuł, zatytułowany “Migration and welfare systems – state of the art and research challenges” (pl. „Migracja i systemy zabezpieczenia społecznego – stan wiedzy i wyzwania badawcze”), zawiera szeroki przegląd literatury z obszarów typologii systemów zabezpieczenia społecznego w Europie, ich wpływu na przepływy migracyjne oraz roli, jaką owe systemy odgrywają w ekonomicznych teoriach migracyjnych. Drugi artykuł, zatytułowany “Does welfare drive international migration? – a European experience” (pl. “Czy świadczenia społeczne wpływają na migracje międzynarodowe? – przypadek Europy”) zawiera empiryczną ocenę wpływu szczodrości systemów zabezpieczenia społecznego na decyzje migracyjne obywateli krajów spoza UE. Zaprezentowano w nim oszacowania tzw. efektu magnesów opieki społecznej (ang. welfare magnet) w różnych grupach społecznych imigrantów spoza Unii, mieszkających w kilku popularnych krajach docelowych. Trzeci artykuł – „Are migrants overrepresented among individual welfare beneficiaries?” (pl. „Czy imigranci częściej korzystają z indywidualnych świadczeń społecznych?”) – porusza temat pobierania przez imigrantów świadczeń socjalnych w krajach zamieszkania. Publikacja zawiera ilościową ocenę zależności obywateli krajów Unii oraz imigrantów od opieki społecznej w wybranych krajach Unii Europejskiej. W materiale wykorzystano również dekompozycję Yun’a do analizy występujących między nimi różnic. Powyższe publikacje rozszerzają wiedzę w zakresie migracji i systemów zabezpieczenia społecznego na wielu płaszczyznach. Pierwszy artykuł przedstawia syntezę i krytyczną ocenę historycznych oraz współczesnych prac w tej dziedzinie. Zawarta w nim analiza ponad 100 książek i artykułów jest punktem wyjścia do dalszych rozważań w ramach tej pracy oraz fundamentem dla przyszłych badań w obszarze migracji i świadczeń socjalnych. Druga publikacja stanowi istotny wkład w badania nad hipotezą welfare magnet, poprzez próbę jej weryfikacji przy użyciu nowych, reprezentatywnych danych dotyczących imigrantów spoza Unii Europejskiej. Dodatkowo, wykorzystano w niej zestaw zaawansowanych technik ekonometrycznych (warunkowa regresja logistyczna z interakcjami), rzadko pojawiających się w literaturze tematu oraz rozszerzony zestaw zmiennych kontrolnych, aby zagwarantować precyzję i metodologiczną poprawność oszacowań. Wyniki sugerują, że wpływ szczodrości systemów zabezpieczenia społecznego na indywidualne decyzje migracyjne jest istotny statystycznie przynajmniej w niektórych grupach imigrantów. Wykazano również, że zarówno kierunek jak i siła tego efektu zależą od charakterystyk migrantów. Powyższe odkrycie tłumaczy czemu podobne badania, oparte o zagregowane dane dotyczące przepływów migracyjnych, zazwyczaj dają niejednoznaczne wyniki. Badanie wykorzystania świadczeń społecznych, zawarte w ostatniej pracy, jest wartościowe dla badań nad problematyką migracji w kontekście zabezpieczenia społecznego pod wieloma względami. Po pierwsze, analiza została przeprowadzona oddzielnie dla imigrantów pochodzących spoza Unii Europejskiej i dla imigrantów z krajów członkowskich. Pochodzenie imigrantów jest rzadko kontrolowane w istniejących porównaniach międzynarodowych, ponieważ informacja na ten temat pojawiła się w źródłach Eurostatu po raz pierwszy dopiero w 2009 roku. Istotne różnice w oszacowaniach uzyskanych dla tych dwóch grup sugerują jednak, że powinny być one analizowane osobno. Po drugie, praca przedstawia jedną z pierwszych prób wykorzystania dekompozycji Yun’a do analizy korzystania ze świadczeń społecznych. Metoda ta pozwala na wyciąganie szczegółowych wniosków na temat różnic w obserwowanych zjawiskach między dwiema grupami oraz kształtujących je czynników. Po trzecie, praca dotyczy wyłącznie świadczeń wypłacanych indywidualnym osobom (a nie gospodarstwom domowym) i przedstawia dowody na znaczną heterogeniczność zależności od różnych form opieki społecznej. Co więcej, oszacowania wykonano na podstawie nowych danych z okresu po zakończeniu kryzysu finansowego. Wyniki sugerują, że imigranci i obywatele krajów docelowych różnią się od siebie zarówno pod względem intensywności korzystania z opieki społecznej, jak i zakresu wykorzystywanych świadczeń. Porównania bezwarunkowych częstotliwości wskazują, że w większości krajów Europejskich imigranci częściej otrzymują świadczenia dla bezrobotnych, podczas gdy o wiele rzadziej pobierają emerytury. Przekłada się to na niższe łączne prawdopodobieństwo zależności od opieki społecznej. Wyniki dekompozycji wskazują natomiast, że różnice te maleją, kiedy kontrolowane są charakterystyki odbiorców tych świadczeń. Milton Friedman wskazał w swoim sławnym wystąpieniu z 1978 roku, że nieograniczona imigracja i ogólnodostępne świadczenia społeczne nie mogą istnieć równocześnie. Twierdził, że po otwarciu granic nic nie powstrzyma ludzi przed przeprowadzką do kraju o najhojniejszych świadczeniach. Mimo, iż ostatnie dekady cechowały się masową migracją, to podejście wydaje się nadmiernym uproszczeniem. Poniższa praca doktorska –„Systemy zabezpieczenia społecznego a przepływy migracyjne w Unii Europejskiej – mikroekonomiczne uwarunkowania decyzji migracyjnych” – ma na celu pogłębienie naszego rozumienia mechanizmów kształtujących współczesne wzorce migracyjne w Europie. Analizuje w tym celu współzależność migracji i systemów zabezpieczenia społecznego, ze specjalnym uwzględnieniem świadczeń socjalnych jako potencjalnego czynnika formującego indywidualne decyzje migracyjne