The experimental method in action research

Rozdział podejmuje temat wykorzystania metody eksperymentalnej w badaniach nad uczeniem się i nauczaniem języka obcego, skupiając się na przydatności tej metody dla prowadzenia tzw. badań w działaniu (ang. action research). Metoda eksperymentalna przedstawiona została tu w kontekście debaty pomiędzy jakościowym a ilościowym paradygmatem badawczym. Nacisk kładziony jest również na różnice pomiędzy zastosowaniem metody eksperymentalnej w badaniach nad przyswajaniem języka obcego, w których służy ona do weryfikacji hipotez w celu rozwijania teorii, a jej wykorzystaniem w badaniach nad optymalizacją procesu nauczania języka obcego, których wyniki mają przede wszystkim zastosowanie praktyczne. W rozdziale omówiono podstawowe cele i założenia metody eksperymentalnej a także wprowadzono terminologię niezbędną do poprawnego stosowania tej metody. Przedstawione zostały najczęściej stosowane rodzaje eksperymentów, zasady ich przygotowywania oraz opisano podstawowe metody statystycznej analizy danych. Wykorzystanie metody eksperymentalnej zostało następnie zobrazowane kilkoma przykładach zaczerpniętych z literatury przedmiotu. Umieszczone na końcu rozdziału pytania i zadania przygotowują czytelnika do krytycznego odbioru tekstów zawierających raporty z badań eksperymentalnych, mogą one być również przydatne przy samodzielnym planowaniu eksperymentów

Language acquisition and language learning

Celem rozdziału jest przedstawienie różnych poglądów na temat roli świadomości i uwagi w procesie rozwijania kompetencji językowej. Punkt wyjścia rozważań stanowi Teoria Monitora Stephena Krashena i wywodzące się z niej klasyczne rozróżnienie pomiędzy procesem przyswajania języka (language acquisition) i uczeniem się go (language learning) oraz kontrowersje wokół związków pomiędzy tymi procesami i rodzajami wiedzy językowej, do których prowadzą. W rozdziale zdefiniowano pojęcia implicytności i eksplicytności w odniesieniu do rodzajów wiedzy językowej, procesów przyswajania języka oraz strategii dydaktycznych. Szczegółowo omówiono również różne stanowiska teoretyczne, dotyczące wzajemnych zależności pomiędzy implicytną i eksplicytną wiedzą językową, uwzględniając przyjęty w literaturze przedmiotu podział na stanowiska wykluczające bezpośredni związek między nimi (the non-interface position), wskazujące na ich silne bezpośrednie powiązania (the strong interface position) oraz te podkreślające słabszą, pośrednią rolę wiedzy eksplicytnej w rozwijaniu wiedzy implicytnej, stanowiącej podstawę kompetencji językowej (the weak interface position). W dalszej części rozdziału przedstawiono krótki przegląd badań eksperymentalnych dotyczących skuteczności poszczególnych strategii dydaktycznych, różniących się między sobą stopniem eksplicytności. Rozdział zawiera również dyskusję na temat metodologii tego typu badań ze szczególnym uwzględnieniem trudności związanych z pomiarem oraz operacjonalizacją zmiennych, jak również wnioski dotyczące potencjalnych zastosowań wyników badań w dydaktyce języków obcych

‘How Does the Movement Work? Above All, Inefficiently’. Political Outcomes of the Polish LGBT* Movement

Jest to preprint artykułu, który ukazał się w czasopiśmie “Central Europe”, opublikowany 3 maja 2021r Dostęp: https://doi.org/10.1080/14790963.2021.192013

The process of social change and the new imperatives directed to education in Poland

The contemporary scene of Polish social life is the field of occurring dynamic processes of change. In spite of the fact that the origins of a lot of them starts in the event of collapsing of the communist system it is just not enough to analise this reality by the prism of this occurrence but there is a lot of conditions, which indicate the need of engaging the more differentiated terms and conceptions, characteristic for the reality of societies of the perpetual, dynamic changes. Between different situations included in the changing processes important field belongs to the educational sphere. It is possible to indicate there the challenges required by the specific socio-cultural conditions which influence the adaptative strategies of educational sphere and paralelly influencing by this field the trajectories of development of the all spheres (macro-, meso- and microsphere) of society. Following paper establishes a trial of the synthesis of two mentioned above problems: contemporary theories of social change and the position of educational sphere analysed in this context

Using a provision's legislative history as an instrument for interpretation - several observations based on judgments of Polish administrative courts

The era of advanced information technologies, allowing free access to the electronic versions of legislative materials, has opened up new opportunities for searching for traces of legislative intent, thus starting a new chapter of reflecting on the admissible or preferable tools for interpretation in various disciplines of law. This kind of discussion appears particularly significant for such areas of the law as fiscal law and administrative law, both of which interfere with the rights and freedoms of citizens, who may be acutely affected should they base their decisions on an incorrect interpretation of a regulation, and subsequently decide on a solution that will later be rejected by public administration authorities..

Конфлікт ідентичності індивіда в контексті групової ідентичності. (PRZEBRANE I PRZEBRANI ZA SIEBIE. KONFLIKT TOZSAMOSCIJEDNOSTKIW KONTEKSCIE TOZSAMOSCI GRUPOWEJ.) (Dressed up as herself and himself. The individual identity conflict in the context of group identity.)

У статті розглядається проблема ідентичності індивіда, процес дії групового мислення й колективної поведінки. Особливою метою, що реалізується в змісті статті, є звернення уваги на фундаменталістську поведінку релігійних груп, соціальну стигматизацію та виключення індивідів і соціальних груп з приводу статі, кольору шкіри та сексуальної орієнтації. Серед головних проблем у тексті проаналізовано проблему дискримінації, сексизму й культурного етно-центризму, а також представлено роздуми над тим, чи свобода індивіда можлива при домінуванні та гегемонії групи. (This paper presents the problem of personal identity and processes of collective thinking and behavior. A particular objective which is pursued in the article, is to draw attention to the behavior of fundamentalist religious groups, social stigma-tization and exclusion of individuals and groups on grounds of gender, parentage or sexual identity. Among the main analysis which are taken in the text, are problems of discrimination, sexism and cultural ethnocentrism. We can find also very important reflections, whether the freedom of the individual is possible at all, with the dominance and hegemony of the group.

EU funds as source of funding for local development in Warmińsko-Mazurskie

Celem rozważań podjętych w artykule była ocena zależności pomiędzy rozwojem lokalnym a wielkością dochodów pozyskanych przez gminy województwa warmińsko-mazurskiego na realizację projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, a także weryfikacja hipotezy zakładającej podobieństwo wybranych aspektów realizacji tych projektów w grupach gmin podobnych pod względem poziomu rozwoju i wielkości absorpcji środków z Unii Europejskiej. Ocena poziomu rozwoju została dokonana na bazie różnicy wskaźników Perkala wyznaczonych dla dwóch momentów czasowych, tj. 2006 i 2012 roku. Z przeprowadzonych badań wynika, że pomiędzy tą wielkością a wartością środków pozyskanych przez gminy województwa warmińsko-mazurskiego na finansowanie lub współfinansowanie projektów w przeliczeniu na mieszkańca nie zachodziła zależność korelacyjna (r=0,1). Zupełnie inny pogląd na sytuację mieli przedstawiciele uczestniczący w badaniach ankietowych urzędów gmin, którzy w większości zdecydowanie poparli stwierdzenie, że fundusze europejskie istotnie przyczyniają się do rozwoju lokalnego. Przeprowadzone badania umożliwiły również zanegowanie założonej hipotezy, aczkolwiek pomiędzy grupami wyodrębnionymi za pomocą metody Warda nie pojawiły się widoczne różnice dotyczące badanych zagadnień.The main aim of this paper is to assess the connection between local development and the amount of revenue collected by the municipalities of Warmińsko-Mazurskie Voivodeship for the implementation of projects financed from EU funds. Another objective is to verify the hypothesis that selected aspects of these projects are similar in groups of municipalities comparable in terms of development levels and the amount of absorbed EU funds allocated to them. The assessment of the level of development was made on the basis of a discrepancy in Perkal’s indicators calculated for two moments in time: 2006 and 2012. The study reveals that there was no correlation between this measure and the amount of money collected by the municipalities of Warmińsko-Mazurskie Voivodeship for co-funding of projects per capita (r=0.1). A completely different view on this situation was expressed by the representatives of municipal offices who participated in the survey. In their opinion, EU funds had significantly contributed to local development. The study also disproves the assumed hypothesis, although there were no significant differences regarding the analysed issues between the groups of municipalities created by means of the Ward’s method.Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/HS/03039.Magdalena Wojarska: [email protected] Marks-Bielska: [email protected] Wojarska – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieRenata Marks-Bielska – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieBalicki A. 2009 Statystyczna analiza wielowymiarowa i jej zastosowania społeczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.Bartik T.J. 2004 Economic Development, [in:] Management Policies in Local Government Fi-nance, J.R. Aronson, E. Schwartz (eds.), International City/Country Management Association, Washington, DC.Blakely E.J. 1990 Planning Local Economic Development. Theory and Practice, Sage Library and Social Research, London.Dolewka Z. 2013 Zarządzanie w jednostkach organizacyjnych gminy, [w:] Efektywność zarządzania organizacjami publicznymi i jej pomiar, A. Frąckiewicz-Wronka (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.Dudzik K. Głowacki J. 2010 Wpływ funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności na rozwój regionów w Polsce, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1(11).Dziemianowicz W. 2008 Konkurencyjność gmin w kontekście relacji władze lokalne – inwestorzy zagraniczni, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.Gorzelak G. 2014 Wykorzystanie środków Unii Europejskiej dla rozwoju kraju – wstępne analizy, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 3(57), DOI: 10.7366/1509499535701.Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. 1989 Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Kotoła A. 2006 Wpływ wykorzystania funduszy unijnych na wzrost konkurencyjności gmin, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 25.Kossowski T., Klimczuk B. 2012 Fundusze strukturalne w rozwoju lokalnym. Podstawowe problemy na przykładzie miasta Zamość, „Barometr Regionalny”, nr 1(27).Kożuch A. 2006 Istota i zakres zarządzania finansami lokalnymi, [w:] Współczesne problemy zarządzania finansami lokalnymi, A. Kożuch, K. Brzozowska (red.), FWZ, ISP UJ, Kraków.Lizińska W., Marks-Bielska R., Kisiel R. 2011 Atrakcyjność inwestycyjna gmin i znaczenie w jej kształtowaniu preferencji specjalnej strefy ekonomicznej, „Roczniki Nauk Rolniczych”, seria G, t. 98, z. 3.Łukomska-Szarek J. 2011 Analiza potencjału inwestycyjnego i poziomu samofinansowania samo-rządów gminnych w Polsce „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 195.Małkowska A. 2011 Gospodarka gruntami gminy w kontekście rozwoju lokalnego na przykładzie województwa małopolskiego, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, nr 2(19).Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2012 Rola władz lokalnych we wspieraniu przedsiębiorczości gospodarczej, [w:] Przedsiębiorczość – natura i atrybuty, K. Jaremczuk (red.), PWSZ im. prof. S. Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg.Misiąg J., Misiąg W., Tomalak M. 2013 Ocena efektywności wykorzystania pomocy finansowej Unii Europejskiej jako instrumentu polityki spójności społeczno-gospodarczej oraz poprawy warunków życia, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów.Młodak A. 2006 Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Wydawnictwo Difin, Warszawa.Nazarczuk J. 2013 Potencjał rozwojowy a aktywność inwestycyjna województw w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.Nowińska-Łaźniewska E. 2004 Relacje przestrzenne w Polsce w okresie transformacji w świetle teorii rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.Nowak E. 1990 Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych, PWE, Warszawa.Pająk K. 2011 Rozwój lokalny jako nowa kategoria ekonomiczna, [w:] Kryzys ekonomiczny a przestrzenny i funkcjonalny wymiar polityki gospodarczej, K. Pająk, J. J. Tomidajewicz (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011.Runge J. 2007 Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.Rószkiewicz M. 2002 Metody ilościowe w badaniach marketingowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Sobczyk A. 2009 Finansowanie rozwoju gminy z dochodów własnych, „Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 77.Ścibor-Rylski M. 2007 Miary związku pomiędzy zmiennymi – współczynnik korelacji, [w:] Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii, S. Bedyńska, A. Brzezicka (red.), Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.Wakuła M. 2009 Wybrane problemy zarządzania finansami gmin, „Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Seria Administracja i Zarządzanie”, nr 82.Walesiak M. 2006 Uogólniona miara odległości w statystycznej analizie wielowymiarowej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.Wróblewska E.U. 2010 Inwestycje lokalne jako instrument rozwoju społeczno-gospodarczego, na przykładzie gminy Ryki, „Zeszyty Naukowe Polityki Europejskiej. Finanse i Marketing”, nr 4(53).Wyrębek H. 2009 Zarządzanie finansami jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gminy, „Zeszyty Naukowe Polityki Europejskiej. Finanse i Marketing”, nr 4(53).Zeliaś A. 2000 Dobór zmiennych diagnostycznych, [w:] Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, A. Zeliaś (red.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.4(76)10312

Transnational corporations as entities of informal influence. Some reflections based on the example of their engagement in activities directed at LGBT groups in Poland*

The paper explores the assertion about multi-faceted tools of impact used by large corporations that aim to limit the subjectivity of consumers. It is based on the concept of “deep capture” (Hanson & Yosifon, 2003). Deep capture suggests that the consumers have only the idea of their own subjectivity, and that human behaviour is largely dependent on external situational factors rather than the individuals’ dispositions. In this context, the present authors analyse the role of large corporations in shaping the image of LGBT people in Poland. Noteworthy is the consideration to build and strengthen the belief that LGBT people are a group which suffers discrimination, to which anyone should make gestures of support throughout consumer decisions. An overview of the actions of business entities for LGBT groups in Poland allows us state that these actions cannot be called large-scale. The actions of Polish companies can be recognised as not very intense or committed. Western transnational corporations have vast experience in actions for LGBT people, but this is not necessarily the case in Poland