The focal adhesion protein zyxin mediates wall tension-induced signalling in vascular cells

Hypertrophy in conduit and hyperplasia in resistance-sized arteries is the clinically visible outcome of a supra-physiological pressure-induced stretching of endothelial and smooth muscle cells, e.g. in arterial hypertension. This adaptive remodelling of the vessel wall in response to mechanical overload results in the fixation of vascular resistance at devoted levels and, therefore, is a major contributor to coronary heart disease, dilated cardiomyopathy and stroke. Although phenomenologically characterized in detail, the signal transduction pathways underlying the stretchinduced shift in vascular gene expression and, consecutively, long-term phenotype changes of endothelial as well as smooth muscle cells are still poorly understood. In this thesis, the first specifically mechanotransducing protein in endothelial cells could be defined with the focal adhesion protein zyxin. Moreover, it could be shown that zyxin after nuclear translocation orchestrates stretch-induced gene expression in a highly complex way. By comparing isolated perfused arteries from wild type and zyxin-deficient mice, it could be further demonstrated that zyxin plays a decesive role in maintaining vascular structure and function under conditions of high perfusion pressure. Supra-physiological levels of stretch caused a dissociation of zyxin from focal adhesions in endothelial cells. This event was mediated by the consecutive stretchinduced release and coordinated action of endothelin-1 (ET-1) and atrial natriuretic peptide (ANP). The ET-1-mediated release of ANP resulted in a presumably A-type natriuretic peptide receptor-mediated, cGMP-induced activation of protein kinase G, which in turn phosphorylated zyxin, thereby facilitating its dissociation from the focal adhesions and accumulation in the nucleus. This complex stretch-induced signalling cascade described herein for the first time for endothelial cells, closely resembles the multi-cellular events preceding the cardiac release of ANP. Thus, endothelial cells are not only able to sense stretch, but also specifically transduce and respond to mechanical overload by activating the newly characterized mechanotransducer zyxin. Moreover, the first systematic genome-wide microarray analysis of human endothelial and mouse vascular smooth muscle cells revealed a highly complex – albeit similar – response of these cells to mechanical overload. Against the background of the long known effects of chronic stretch in the arterial system, namely hypertension, the microarray results obtained are highly suggestive. In both cell types, more than 600 gene products were differentially expressed in response to cyclic stretch. These could be grouped into in several well-defined cellular pathways that are known to be crucial for the development of hypertrophy and/or hyperplasia in the course of vascular remodelling. Most interesting, a parallel microarray analysis comparing zyxindeficient stretched endothelial and smooth muscle cells with their zyxin-expressing counterparts revealed that zyxin is fundamental for the changes in gene expression preceding stretch-induced vascular remodelling processes. Zyxin suppression would thus result in the inhibition of pro-hypertrophic pathways, e.g. by a shift towards proapoptotic gene expression, but also may affect signalling pathways involved in normal vascular function. Finally, by using freshly isolated perfused segments of the mouse femoral artery from wild type and zyxin-deficient mice, it could be demonstrated that vascular function depends on the presence of zyxin. Although the phenotype of zyxin-deficient mice is mild in young animals, vascular function and structure is strongly impaired in aged mice. Vasoconstriction and, thus, the ability for the regulation of flow resistance, is strongly diminished in zyxin-deficient animals. This effect most probably occurs due to missing zyxin-induced expression. The crucial function of zyxin in vascular physiology could be further substantiated by initial experiments employing the DOCA-salt hypertension model in wild type and zyxin-deficient mice. In conclusion, besides thoroughly analyzing stretch-induced zyxin signalling and gene expression in vascular cells, this thesis provides some interesting insights into the pathophysiological relevance of this molecule, which in the future may be decisive to develop novel therapeutic strategies against hypertension-induced alterations in vascular structure and function

Grafomania - na przecięciu analizy tekstu, psychologii i socjologii literatury

Grafomania nie jest zjawiskiem prostym do uchwycenia i zdefiniowania. Każda jej charakterystyka rozpada się w zetknięciu z konkretnym tekstem i jego funkcjonowaniem na literackim rynku. Modelowa grafomania, w moim rozumieniu, to zjawisko lokujące się na przecięciu kilku płaszczyzn — nieudolnego, wtórnego tekstu, którego intencja rozmija się z efektem, specyficznego przekonania autora o własnej genialności oraz silnego pragnienia pisania oraz uwarunkowania społecznego, które popycha jednostki do starań o zajęcie pozycji literata. Jest to jednak model niemal niemożliwy do zastosowania w przypadku konkretnego tekstu. Skąd bowiem mamy wiedzieć, jak dokładnie przebiega proces twórczy, co się dzieje w psychice autora tworzącego epokowe arcydzieło, a co w psychice grafomana, piszącego tysięczny wiersz o niebie i gwiazdach, okraszony rymami gramatycznymi? Problematyczna pozostaje też historyczna zmienność grafomanii, by odwołać się do recepcji poezji ks. Baki, często przywoływanej w szkicach zamieszczonych w „Polonistyce” (2004, nr 8). Grafomania, taka, jak ją rozumiem, wymyka się wszelkim ujęciom metodologicznym i próbom uchwycenia jej fenomenu

Doświadczenie kobiece w twórczości wojennej Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Po 1939 roku skończył się świat znany Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, środowisko naturalne précieuse'y, salonowej damy. Był to nie tylko jedyny, znany od dzieciństwa świat poetki, ale także naturalne środowisko dla jej subtelnej, malarskiej liryki. Wraz z wojną i emigracją Pawlikowska doświadczyła zupełnie innej rzeczywistości. Na jej nowe doświadczenia składała się wojna, emigracja, rozłąka z rodziną, w końcu starzenie się i choroba. Chaos, zamęt i rozpad nie dotyczyły tylko zewnętrznej wobec poetki rzeczywistości — dotyczyły jej samej i jej cielesności. Stąd w tej twórczości metaforyka związana z przyrodą (głównie z kwiatami i liśćmi) oraz pejzażem morskim odsyła zarówno do doświadczeń wojennych, jak i cielesnych. Metaforyka wojenna z kolei odnosi się opisów ciała i na odwrót. Wojna i śmierć toczyły się dla poetki na każdym planie jej życia — i wyrazem tego jest jej twórczość, być może nierówna artystycznie i stojąca na innym poziomie niż twórczość przedwojenna

Prenatal diagnosis of urinary track defects

Introduction Congenital malformations are the main cause of miscarriage, perinatal mortality and disability among children. According to Polish Registry of Congenital Malformations for 2005-2006 congenital disorders affect 2.0-4.0% of newborns. Heart defects, musculoskeletal abnormalities and urinary track defects are the most common. Purpose The article aims to shortly describe characteristic ultrasound findings concerning certain urinary tract defects. Brief description Renal abnormalities result from complexity of kidneys embriogenesis. Obligatory ultrasound screenings during pregnancy enable early prenatal diagnosis of urinary track defects and it is helpful for planning postnatal or prenatal treatment. Oligohydramos is characteristic for urinary tract congenital disorders. Lack of renal parenchyma, increased echogenicity of renal parenchyma, difficulties in bladder visualisation, cysts within kidneys, hydronephrosis always indicate abnormalities concerning urinary track. Visualisation of urinary track defect obligate further screening for accompanying abnormalities. Sequence of defects, plural abnormalities are indications for genetic evaluation in referral medical centers. Postnatal treatment of congenial urinary track disorders include watchful observation, early surgical treatment or palliative care. The prognosis depends on the type of defect and accompanied anomalies. Summary/conclusion Urinary track defects in prenatal period are very common. Every child suspected for urinary track defect requires detailed evaluation in referral medical center including echocardiography and assessment of karyotype

Świat w języku : o prozie Doroty Masłowskiej

Dorota Masłowska pojawiła się na scenie literackiej w 2002 roku, debiutując Wojną polsko ‑ruską pod flagą biało‑czerwoną, i od razu stała się gwiazdą mediów — tym samym autorką najgłośniejszego debiutu w polskiej prozie po roku 1989, a także najlepiej rozpoznawaną pisarką młodszego pokolenia. Wróżono jej najrozmaitsze rozwoje kariery: od nowej gwiazdy literatury wielkiego formatu po jednosezonową sławę. […

Dyskursywne mechanizmy wytwarzania obcości w prozie Magdaleny Tulli

Magdalena Tulli wielokrotnie opisywała mechanizmy wytwarzania obcości i funkcjonowania mowy nienawiści. W każdej z jej powieści, poczynając od Snów i kamieni, a na Szumie kończąc, powraca problem wytwarzania obcości i stawiania granic albo jako temat główny, element doświadczenia osobistego lub wątek poboczny, pojawiający się w pewnym momencie narracji. Autorka niniejszego rozdziału skoncentruje się na Snach i kamieniach, W czerwieni, Trybach i Skazie, pomijając dwie ostatnie, autobiograficzne powieści: Włoskie szpilki i Szum. W wyborze kierowano się chęcią skoncentrowania się na mechanizmach dyskursywnych, które obszerniej przedstawione zostały we wcześniejszych, fikcjonalnych utworach. Należy jednak pamiętać, że dwie ostatnie powieści pozwoliły wpisać wcześniejszą twórczość Tulli w kontekst jej doświadczenia osobistego, głęboko przemyślanego poczucia obcości i stojącego za nim systemu oraz praktyk dyskursywnych

Wehikuły czasu : o prozie Jacka Dehnela

Jacek Dehnel dał się poznać jako twórca wszechstronny. Jest poetą, prozaikiem, tłumaczem (między innymi Wielkiego Gatsby’ego i poezji Kārlisa Vērdiņša oraz Philipa Larkina), malarzem. Twórczość prozatorska tego pisarza uzyskuje przeważnie dobre oceny krytyków, co zaowocowało wieloma prestiżowymi nagrodami literackimi oraz nominacjami do nich. Docenia się przede wszystkim jego elegancki, kunsztowny język, prowadzenie narracji, grę z konwencją i stylistyką. Pisarstwu temu zarzuca się jednak powtarzalność, podążanie utartymi ścieżkami, brak zaangażowania w bieżące sprawy, arystokratyczną wizję świata oraz nużący estetyzm

Przemiany przestrzenne a tożsamość małych miast w obszarze oddziaływania Krakowa

Małe miasta Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego to ośrodki intensywnych przekształceń. Ich problemy przestrzenne i funkcjonalne, zapoczątkowane w okresie gospodarki centralnie sterowanej, są szczególnie zauważalne po 20 latach przemian społeczno-gospodarczych. Lokalizacja w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym pociąga za sobą z jednej strony możliwości rozwoju opartego na tradycji relacji z Krakowem, z drugiej natomiast stwarza zagrożenie ujednolicania struktury funkcjonalno-przestrzennej małych miast w procesie intensywnych przemian. Przykładem miejscowości, której liczne walory i wieloaspektowa tożsamość miejsca ulega zatracaniu na skutek współczesnych przemian są Niepołomice.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Świat w języku : o prozie Doroty Masłowskiej

Dorota Masłowska pojawiła się na scenie literackiej w 2002 roku, debiutując Wojną polsko‑ruską pod flagą biało‑czerwoną, i od razu stała się gwiazdą mediów — tym samym autorką najgłośniejszego debiutu w polskiej prozie po roku 1989, a także najlepiej rozpoznawaną pisarką młodszego pokolenia. Wróżono jej najrozmaitsze rozwoje kariery: od nowej gwiazdy literatury wielkiego formatu po jednosezonową sławę [...]

Na tropie literatury. [Recenzja książki: Beata Mytych: Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze polskiej XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004]

Recenzja książki: Beata Mytych: Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze polskiej XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 200