Instytucja rodzin zastępczych w prawie administracyjnym

Projekt „Kształcenie kadr dla potrzeb rynku flexicurity i gospodarki opartej na wiedzy – oferta kierunków nauk humanistyczno-społecznych UŁ” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społeczneg

Z problematyki prawnej finansowania rodzinnej pieczy zastępczej

The aim of this paper is to discuss the financing of family foster care from a legal perspective. This subject has been chosen considering the importance of this form of foster care in the life of a child deprived of parental care. In view of the foregoing, it is impossible to ignore one important factor which contributes significantly to the proper functioning of family foster care, thus enabling it to fulfil the role ascribed to it. The factor in question is financial support for family foster care and, more specifically, for foster families (related, non-professional, professional, including specialist ones) and family children’s homes, which are its components. Considering the above, this paper attempts to show the relation and unquestionable interdependence between the proper functioning of family foster care and selected financial benefits, which, as a rule, are payable for fulfilling the function of a foster family or running a family children’s home.Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie problematyki finansowania rodzinnej pieczy zastępczej w ujęciu prawnym. Wybór tematu podyktowany jest dostrzeżeniem doniosłości tej formy pieczy zastępczej w życiu dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej. Uwzględniając powyższe, nie sposób pominąć ważnego czynnika, który w znacznej mierze przyczynia się do właściwego funkcjonowania rodzinnej pieczy zastępczej, umożliwiając tym samym wypełnianie funkcji, jaką przypisuje się tej pieczy. Chodzi tu o wsparcie finansowe, jakim otoczona jest rodzinna piecza zastępcza, a ściślej rzecz ujmując, rodziny zastępcze (spokrewnione, niezawodowe, zawodowe, w tym specjalistyczne) i rodzinne domy dziecka, będące jej elementami. Zważywszy na to, niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania relacji i niewątpliwej zależności występującej między prawidłowym funkcjonowaniem rodzinnej pieczy zastępczej a wybranymi świadczeniami pieniężnymi, które co do zasady przysługują w związku z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej bądź prowadzeniem rodzinnego domu dziecka

Z problematyki prawnej postępowania w sprawie udzielania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Część 1.

The aim of this study was an attempt to present the legal issues of proceedings on the granting of cash benefits from social assistance. The complex and multi-dimensional nature of these proceedings has made it possible to distinguish several key issues within them. Among these issues, a particular importance should be attributed to negative premises. The analysis of the provisions of the Act of 12 March 2004 on Social Assistance58 has made it possible to distinguish two categories of premises in question; negative premises of optional nature and negative premises of obligatory nature. The first part of the article was devoted to negative optional premises, in particular the two of them under Article 11 Section 2 and Article 12 of the Social Assistance Act. Their occurrence may lead to a refusal to grant a particular cash benefit, including – which is worth emphasising – a benefit of an obligatory nature. The above premises have a certain thing in common. When formulating them, the legislator used undefined concepts. The author’s intention was, in particular, to approximate the understanding of the meaning of these concepts. The article attempts to answer the question whether the legal solutions adopted in the Social Assistance Act, in the indicated scope, are sufficiently precise and clearly formulated to facilitate and, as a result, enable social assistance authorities to make decisions on the granting of cash benefits from social assistance, and if not, whether the judicial decisions of administrative courts may be helpful here. This study is based on the analysis of the provisions of the Social Assistance Act, statements of doctrine and judicial decisions of administrative courts. The provisions of the aforementioned legal act, as regards the indicated issue, did not seem to be formulated in a sufficiently clear and precise manner so as to facilitate and, in effect, enable the social assistance bodies to issue decisions on granting cash benefits without major difficulties. The judicial decisions of administrative courts may be of some use in this respect

Pomoc uchodźcom jako wyraz troski o godność człowieka

Opracowanie niniejsze stanowi próbę przybliżenia jednego ze świadczeń pieniężnych o charakterze obligatoryjnym, przewidzianego na podstawie art. 36 pkt 1g w zw. z art. 91 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 901; dalej: u.p.s.), jakim jest świadczenie na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w RP status uchodźcy. Udzielanie tej pomocy – w ramach uzgodnionego uprzednio indywidualnego programu integracji – jest wyrazem troski o godność człowieka znajdującego się w szczególnie trudnym położeniu. Pomoc ta pozwala na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, chociażby na poziomie elementarnym. Wskazany program, o ile zostanie właściwie opracowany (tj. przy uwzględnieniu zwłaszcza indywidulanych potrzeb, umiejętności, możliwości i predyspozycji uchodźcy), a w razie potrzeby będzie także na bieżąco modyfikowany (w zależności od zmieniających się okoliczności), później z kolei będzie konsekwentnie realizowany – przy zgodnym współdziałaniu zainteresowanego cudzoziemca i pracownika socjalnego – w istocie może doprowadzić do osiągnięcia wyznaczonego celu, jakim jest integracja uchodźcy (art. 7 pkt 11 u.p.s.), a w dalszej perspektywie także możliwość samodzielnego zapewnienia sobie przez niego warunków życia odpowiadających godności człowieka. Badania oparte zostały na dogmatyczno-prawnej analizie przepisów u.p.s. oraz wypowiedzi doktryny i orzecznictwa sądów administracyjnych

On the legal issues of proceedings concerning the granting of social assistance monetary benefits. Part 1

Celem niniejszego opracowania jest próba przybliżenia problematyki prawnej postępowania w sprawie udzielania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Złożony i wielowątkowy charakter tego postępowania umożliwił wyodrębnienie w jego ramach kilku kluczowych kwestii. Wśród nich szczególne znaczenie przypisać należy przesłankom negatywnym. Analiza przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej pozwoliła na wyodrębnienie w ramach przedmiotowych przesłanek dwóch ich kategorii: przesłanek negatywnych o charakterze fakultatywnym oraz przesłanek negatywnych o charakterze obligatoryjnym. Część pierwsza artykułu poświęcona została przesłankom negatywnym o charakterze fakultatywnym, a zwłaszcza dwóm z nich – z art. 11 ust. 2 oraz art. 12 u.p.s. Ich wystąpienie może prowadzić do odmowy przyznania określonego świadczenia pieniężnego, w tym – co warto podkreślić – także świadczenia o charakterze obligatoryjnym. Przesłanki te mają pewną cechę wspólną. Ustawodawca przy ich formułowaniu posłużył się pojęciami niedookreślonymi. Zamierzeniem autorki było w szczególności przybliżenie rozumienia znaczenia tych pojęć. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy rozwiązania prawne przyjęte w u.p.s. we wskazanym zakresie są wystarczająco precyzyjnie i jasno sformułowane, tak aby ułatwić i w efekcie umożliwić organom pomocy społecznej podejmowanie decyzji w sprawie przyznawania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, a jeśli nie, to czy pomocna może tu okazać się praktyka orzecznicza sądów administracyjnych. Badania oparto na dogmatycznoprawnej analizie przepisów u.p.s. oraz wypowiedzi doktryny i orzecznictwa sądów administracyjnych. Przepisy przywołanego aktu prawnego odnośnie do wskazanej kwestii nie wydają się wystarczająco jasno i precyzyjnie sformułowane, tak aby ułatwiać i w efekcie umożliwiać organom pomocy społecznej – bez większych trudności – wydawanie decyzji w sprawach udzielania świadczeń pieniężnych. Pewną pomoc w tym zakresie może stanowić praktyka orzecznicza sądów administracyjnych.The aim of this study was an attempt to present the legal issues of proceedings on the granting of cash benefits from social assistance. The complex and multi-dimensional nature of these proceedings has made it possible to distinguish several key issues within them. Among these issues, a particular importance should be attributed to negative premises. The analysis of the provisions of the Act of 12 March 2004 on Social Assistance58 has made it possible to distinguish two categories of premises in question; negative premises of optional nature and negative premises of obligatory nature. The first part of the article was devoted to negative optional premises, in particular the two of them under Article 11 Section 2 and Article 12 of the Social Assistance Act. Their occurrence may lead to a refusal to grant a particular cash benefit, including – which is worth emphasising – a benefit of an obligatory nature. The above premises have a certain thing in common. When formulating them, the legislator used undefined concepts. The author’s intention was, in particular, to approximate the understanding of the meaning of these concepts. The article attempts to answer the question whether the legal solutions adopted in the Social Assistance Act, in the indicated scope, are sufficiently precise and clearly formulated to facilitate and, as a result, enable social assistance authorities to make decisions on the granting of cash benefits from social assistance, and if not, whether the judicial decisions of administrative courts may be helpful here. This study is based on the analysis of the provisions of the Social Assistance Act, statements of doctrine and judicial decisions of administrative courts. The provisions of the aforementioned legal act, as regards the indicated issue, did not seem to be formulated in a sufficiently clear and precise manner so as to facilitate and, in effect, enable the social assistance bodies to issue decisions on granting cash benefits without major difficulties. The judicial decisions of administrative courts may be of some use in this respect

Granting non-cash benefits within the social welfare system in the light of administrative judicial practice - selected issues

The granting of non-cash benefits within the social welfare system, in particular care services and specialist care services, as well as services in the form of placement in a social welfare home has repeatedly been the subject of interest of administrative courts. The analysis of the judicial practice of these courts leads to the conclusion that the award of the services in question is based on the principle of subsidiarity. This principle plays a key role here. It is respected both at the stage of granting these benefits and their use by authorized persons. The case law used in this study confirms that the indicated services can only be awarded to persons who meet the requirements set out in the Law. The common element here is the inability to satisfy one's own efforts through the inability to use the help of people from the immediate environment, especially the family, which may result from various reasons. The indicated principle is also taken into account at the stage of using the services. It manifests itself, among others. in determining by the authority, the type, scope and form of assistance provided. In practice, this means that the subjective feelings of the person concerned, as well as their expectations do not affect the decision of the institution, which obviously is guided by the individual needs of the person, however determined objectively, while also taking into account the general principles and objectives of social assistance, such as also its ability to provide help. The subsidiarity principle is also reflected in the need to pay for services (as well as in the use of exemptions). Those using the services are primarily required to make this payment. The liability of other entities is exceptional, which also complies with the subsidiarity principle

Przyznawanie świadczeń niepieniężnych z pomocy społecznej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych – zagadnienia wybrane

Przyznawanie świadczeń niepieniężnych z pomocy społecznej, w szczególności usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, jak również usługi w postaci umieszczenia w domu pomocy społecznej wielokrotnie było przedmiotem zainteresowania sądów administracyjnych. Analiza orzecznictwa tychże sądów pozwala na wysnucie wniosku, że przyznawanie wskazanych usług opiera się na zasadzie pomocniczości. Zasada ta odgrywa tu kluczową rolę. Jest ona respektowana zarówno na etapie przyznawania tych świadczeń, jak i korzystania z nich przez osoby uprawnione. Wykorzystane w niniejszym opracowaniu orzecznictwo potwierdza, iż wskazane usługi mogą być przyznane wyłącznie osobom, które spełniają określone w ustawie wymogi. Przy czym elementem wspólnym jest tu niemożność zaspokojenia własnym staraniem swoich potrzeb, przy równoczesnej niemożności skorzystania z pomocy osób z najbliższego otoczenia, zwłaszcza rodziny, co może wynikać z różnych powodów. Wskazana zasada jest uwzględniana również na etapie korzystania z usług. Przejawia się ona m.in. w określeniu przez organ rodzaju, zakresu i formy udzielonej pomocy. W praktyce oznacza, to iż subiektywne odczucia osoby zainteresowanej, jak również jej oczekiwania nie mają wpływu na decyzję organu, który rzecz jasna kieruje się indywidualnymi potrzebami osoby, jednakże ustalonymi w sposób obiektywny, mając jednocześnie na uwadze także ogólne zasady i cele pomocy społecznej, jak również swoje możliwości w zakresie udzielenia pomocy. Zasada pomocniczości ma swoje odzwierciedlenie także w konieczności ponoszenia odpłatności za usługi (jak i w zakresie korzystania ze zwolnień). Do odpłatności tej zobligowane są przede wszystkim osoby korzystające z usług. Odpowiedzialność innych podmiotów zachodzi wyjątkowo, co także odpowiada zasadzie pomocniczości

Monetary benefits from social welfare in the light of the jurisprudence of administrative courts – selected issues. Part 1

Celem prezentowanego opracowania jest przybliżenie zagadnień świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej w ujęciu orzecznictwa sądów administracyjnych. Analiza tego orzecznictwa potwierdza, że przyznanie świadczeń pieniężnych o charakterze obligatoryjnym – będących przedmiotem tej części artykułu – jakimi są zasiłek stały oraz zasiłek okresowy, uzależnione jest od spełnienia przesłanek pozytywnych przy jednoczesnym niewystępowaniu przesłanek negatywnych. Te ostatnie w zależności od ich charakteru są bądź mogą być bowiem uznane za prowadzące bądź mogące prowadzić do stwierdzenia, że udzielenie świadczenia jest bądź może być sprzeczne z zasadami i celami pomocy społecznej, w tym z zasadą pomocniczości. Zważywszy na nią, znaczenie dla przyznania pomocy ma wiele okoliczności, w tym m.in. ustalenie, czy osoba zainteresowana podejmuje działania zmierzające do poprawy swojej sytuacji. Każda osoba (rodzina) – zanim zwróci się o pomoc – ma przede wszystkim obowiązek pełnego wykorzystywania własnych uprawnień, zasobów i możliwości w celu pokonania trudnej sytuacji życiowej, a jeżeli nie wykonuje tego obowiązku, to – jak potwierdza orzecznictwo – nie występuje podstawowa przesłanka udzielenia takiej osobie (rodzinie) pomocy ze środków publicznych. Jednym z podstawowych celów określonych w ustawie o pomocy społecznej jest aktywizacja świadczeniobiorców i doprowadzenie do ich usamodzielnienia. Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej, w tym także o charakterze obligatoryjnym mają – co do zasady – charakter przejściowy i w żadnym wypadku nie mogą zamieniać się w stałe i jedyne źródło utrzymania.The aim of this study was to present monetary benefits from social welfare in terms of the jurisprudence of administrative courts. The analysis of this case law confirms that the granting of obligatory monetary benefits – which are the subject of this part of the article -– such as the permanent allowance and the periodic allowance, depends on the fulfilment of positive conditions, with no negative circumstances at the same time. The latter, depending on their nature, are or may be considered leading or may lead to the conclusion that the provision of the benefit is or may be contrary to the principles and objectives of social welfare, including the principle of subsidiarity. Providing monetary benefits from social welfare, including – which should be emphasized – also obligatory benefits, requires not only the fulfilment of positive conditions, but also confirmation that the provision of assistance will be consistent with the principles and objectives of social welfare, including the pr – as it is noted in the judicature – including determining whether the person concerned undertakes actions aimed at improving their situation, actively cooperating in this respect with the social welfare body, or whether they only expect support. Each person – before asking for help – is first and foremost obliged to fully use their own powers, resources and possibilities to overcome a difficult life situation, and if they do not fulfil this obligation, then – as confirmed by the jurisprudence – there is no basic condition for providing such a person with assistance from public funds. One of the basic goals set out in the Act on social assistance is the activation of beneficiaries and making them independent. Social assistance is only of a temporary nature and assumes the development of appropriate attitudes among its users. It cannot, under any circumstances, turn into a permanent and unique source of income for people applying for it. A negative settlement of the application of a person applying for social assistance benefits does not have to mean a violation of the general principles of granting assistance, and may only prove that, in a specific case, there are no grounds for the applicant to exercise the rights provided for in the Act. The purpose of social assistance is to provide support, not to replace individual efforts to improve the living situation of a specific person. Permanent allowance and periodic allowance referred to in this study fulfil this function

REGISTRATION AND CHANGE OF SURNAME

A surname - apart from a name - is a very important element when it comes to the confirmation of the identity of a particular person. It is necessary for official determination o f a person in order to distinguish him/her in social contacts with other people. The surname is a legal category. It is a personal interest protected by law. Registration of the surname and its use is a person’s legal right as well as a duty. This, in turn, implies both, the stability and legal protection the registered name, and the existence of a legal possibility to change the surname, i f justifiable. Registered name is a notion present in public and private law. An initially given surname is related to the birth and indicates the person’s descent. Legal registration o f a name involves drawing up the birth certificate o f a newly bom child. This may take the form o f primary or secondary proceedings. However, the change of the originally registered name, regardless of the reasons, moves the registration o f a new name into the category of secondary proceedings. A registered name usually remains unchanged until marriage, which is compliant with art. 25 § 2 the Polish Family and Guardianship Code. Other changes of surname pursuant to the aforementioned Code are connected, among others, with child adoption. Apart from the possibility of the change of surname based on the Polish family law, there are regulations providing for the possibility o f an administrative change of surname - “because o f serious reasons”. These issues are regulated by the Change of Surname Act which defines the rules and the process of the change of surnames (and names). In principle, the change o f surname is carried out at the request and upon on application of the person bearing that name and follows the declaration of that person’s will. An exception to the principle applies to minors, where an application for a change of name is filed by their statutory agents acting on their behalf (sometimes with the minor’s consent)