Erweitertes Literatur- und Archivalienverzeichnis zu: Holger Gast, Antonia Leugers, August H. Leugers-Scherzberg, Uwe Sandfuchs: Katholische Missionsschulen in Deutschland 1887-1940, Bad Heilbrunn: Verlag Julius Klinkhardt 2013

Bei dieser Online-Ressource handelt es sich um das erweiterte Literatur- und Archivalienverzeichnis zu der Studie: Holger Gast, Antonia Leugers, August H. Leugers-Scherzberg, Uwe Sandfuchs: Katholische Missionsschulen in Deutschland 1887-1940, Bad Heilbrunn: Verlag Julius Klinkhardt 201

Die Vertreibung von Wissenschaftlern aus den deutschen Universitäten 1933–1945

Dieser Beitrag ist mit Zustimmung des Rechteinhabers aufgrund einer (DFG geförderten) Allianz- bzw. Nationallizenz frei zugänglich.This publication is with permission of the rights owner freely accessible due to an Alliance licence and a national licence (funded by the DFG, German Research Foundation) respectively.Die nationalsozialistische Personalpolitik an den deutschen Hochschulen und der erzwungene Exodus vieler Wissenschaftler sind ein zentrales Thema der Zeitgeschichtsforschung. Noch nie aber sind die Folgen dieses gleichermaßen brutalen wie systematischen Eingriffs von oben so präzise rekonstruiert worden wie in dieser Untersuchung. Sie ist nicht nur eine eindrucksvolle Bilanz zahlreicher Detailstudien, sie basiert auch auf ausgedehnten Archivrecherchen der beiden Autoren.To some degree, all accounts of the National Socialist dictatorship describe the mass expulsions with which the National Socialists cleansed the German universities. Yet, there is still no clarity as to the exact extent of the factually incurred personnel losses at universities during the Nazi Era and what became of the expelled academics. The article provides dependable figures for two-thirds of all universities and can therefore deliver a preliminary overview of the losses by expulsion on this basis.A detailed appendix provides exact data on the individual universities and short biographies of those professors who became victims of National Socialist extermination policies or committed suicide

Ludwig Wachler as a historian of the German and European national literature

The article revolves around the research activity of the historian Ludwig Wachler, professor at the University of Wrocław in the years 1815-1838. In his work, Wachler represents the early German patriotism, for which he was subject to police repression. He is shown primarily as a historian of national literature.The article revolves around the research activity of the historian Ludwig Wachler, professor at the University of Wrocław in the years 1815-1838. In his work, Wachler represents the early German patriotism, for which he was subject to police repression. He is shown primarily as a historian of national literature

Die Berufung von Hermann Helmholtz an die Universität in Heidelberg

Aus Briefen und unveröffentlichten Dokumenten können wir die langen und schwierigen Verhandlungen rekonstruieren, die zu Helmholtz' Berufung an die Universität Heidelberg und später zu seiner Berufung nach Berlin führten. Bereits 1851 hoffte Helmholtz auf eine Heidelberger Berufung. Jedoch wurde aus diesen Plänen nichts, als sein Fürsprecher J. Henle 1852 Heidelberg verließ. Erst 1857 nahm die Regierung des Großherzogs von Baden wieder Berufungsverhandlungen mit Helmholtz auf. Es war hauptsächlich R. W. Bunsen, der Chemiker und Freund Helmholtz', dessen private und amtliche Fürbitte für die Ernennung von Helmholtz entscheidend war. Es folgten ermüdende taktische Manöver von Helmholtz und der preußischen Regierung. Helmholtz wollte Bonn (Preußen) verlassen, Prinz Wilhelm und Königs Friedrich Wilhelm IV. von Preußen wollten ihn behalten. Im September 1858 war Helmholtz endlich in der Lage den neu eingerichteten Lehrstuhl für Physiologie in Heidelberg zu ungewöhnlich günstigen Bedingungen zu übernehmen: er erhielt ein großzügiges Gehalt, ein neu erbautes Institut ("Friedrichsbau") und eine beträchtliche Summe für dessen Ausstattung/Unterhalt. Nach wiederholten Versuchen der preußischen Regierung und auf ausdrücklichen Wunsch des Deutschen Kaisers Wilhelm I., verließ Helmholtz im Jahr 1871 Heidelberg und übernahm zu besonders günstigen Bedingungen den Lehrstuhl für Physik in Berlin

Nowa Nieszawa (Dybów) in the late Middle Ages according to new research. The town on the border of countries, cultures and nations

Nowa Nieszawa, lokowana nad Wisłą na pograniczu polsko-krzyżackim po 1423 roku, jawi się jako prężnie rozwijający się pod względem gospodarczym i politycznym ośrodek miejski. Dzięki swojej lokalizacji na trasie niezwykle istotnego szlaku handlowego, a także w najbliższym sąsiedztwie państwa krzyżackiego przyciągała przedsiębiorcze jednostki, przede wszystkim kupców i rzemieślników różnej narodowości, a także zbiegów z pobliskiego państwa krzyżackiego. Funkcjonowanie Nowej Nieszawy jest tym bardziej godne zainteresowania, że pozycja tego ośrodka ukształtowała się w dość ograniczonych ramach czasowych: jego lokację od zrównania z ziemią dzielił odstęp nieco mniej niż czterech dekad. Należy jednak podkreślić, że swój fenomen Nieszawa zawdzięczała przede wszystkim niezwykle korzystnej lokalizacji na pograniczu dwóch państw. Nowa Nieszawa, chartered on the Vistula river on the Polish and Teutonic border after 1423, seems to have been a rapidly growing town in economic and political terms. Its location along an extremely important trade route as well as in the direct vicinity of the State of the Teutonic Order, caused that Nowa Nieszawa attracted enterprising individuals mostly merchants and craftsmen of various ethnic backgrounds as well as fugitives from the nearby Teutonic Order’s State. The functioning of Nowa Nieszawa is all the more worthy of attention as the position and importance of this town was formed in quite a constrained timeframe: the time span between granting the town with the charter and razing it to the ground took a little less than four decades. There is no doubt, that Nieszawa’s phenomenon is a result of favourable location the city on the border between the two countries

Comparative-Historical Sociology as Professional Practice

This is the final version of the article. Available from Michigan Publishing via the DOI in this record.The once dominant comparative and historical approach in sociology has been replaced by methods which extract, collate and re-label data from the immediate present. What explains this contemporary dustbowl of historical sociology? This paper suggests: the gradual disinvestment of the discipline in professional utility and professional practice. History of the interrelationship between jurisprudence and social science in both Germany and the United States shows social scientists emerged as adjuncts of a more dominant profession of jurists who used comparative history to harmonise conflicts of laws. American scholars drew on their training in German faculties of Law to establish academic social science faculties. Subsequent academic effort to professionalise these disciplines as pure ‘science’ meant withdrawal from the original practical concerns.The author would like to thank The Marguerite and Sidney Cody Fund, Girton College, Cambridge and the German Academic Exchange Service (DAAD) for funding archival research in Berlin, New York and Chicago. In these cities, much gratitude is extended to librarians and archivists at the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz and Staatsbibilothek, Berlin; The Rare Books and Manuscripts Library, Columbia University, New York; Special Collections Research Center, University of Chicago, Chicago. The author is currently supported by an Early Career Fellowship funded by the Leverhulme Trust

Indygeni pruscy i przybysze. Szlacheccy właściciele ziemscy w województwie malborskim Prus Królewskich w XVI–XVIII wieku

Malbork voivodeship, existing in time of the Commonwealth of Poland, was the smallest among three provinces of the Royal Prussia. Noble estates in the province were not impressive. There were only about 80 villages, but numerous contracts, agreements, pledges or inheritance were characteristic for this area. Hitherto research indicate that during 300 years of existence within Polish boundaries, in the region lived around 200 families. Those were landowners, or those who had inherited property law. Only a few of them managed to stay here for longer, but all left their mark in historical records. To a lesser or greater extent, they exerted an influence on the history of the province.Istniejące w czasach I Rzeczypospolitej województwo malborskie było najmniejszym z trzech województw Prus Królewskich. Szlachecka własność ziemska tego województwa nie była imponująca. Liczyła zaledwie około 80 wsi, jednak stale była przedmiotem licznych kontraktów, umów, zastawów czy dziedziczenia. Z prowadzonych badań wynika, że przez 300 lat istnienia województwa w granicach państwa polskiego przewinęło się przez nie około 200 rodzin. Rodzin zaliczanych do właścicieli ziemskich, czyli tych, którzy posiadali majątek prawem dziedzicznym. Tylko niewielu z nich udało się pozostać tu na dłużej. Wszyscy jednak zostawili swój ślad w źródłach. W mniejszym lub większym stopniu wywierali też wpływ na losy prowincji

Max Weber and Munich University : A Struggle between University and Politics

ヴェーバーは，講義可能な状態に健康を恢復した1917年以降，ミュンヒェン，ヴィーン，ハイデルベルクにおける講義活動計画を立て，同時に『職業としての学問』において新しい学問活動の課題を提示する。ヴィーン大学就任を辞退した彼は，政治的変転を経てミュンヒェン大学就任を決意し，バイエルンの文部官僚と労兵評議会の双方から難色をしめされながらも招聘に漕ぎつける。ミュンヒェン大学においては，政治的挑発行動を繰りかえす一部学生の妨害に遭いながら，政治と学問研究とを峻別し，比較社会学的考究を展開し，かつ科学と政治との橋渡しを試みる。ヴェーバーミュンヒェン大学比較社会学ドイツ革

Joachim Guttejahr – „czarownik recydywista” z początku XVII wieku

Because historiography has for decades maintained that in witchcraft trials in the sixteenth–eighteenth centuries, it was mainly women who were accused, little attention has been paid to men accused of practising harmful witchcraft. For this reason, we know very little about the gender ratio in each country and the circumstances in which the man was the main accused in a witchcraft trial. Thanks to the fortunately preserved source material, this article can trace the course of the trial in which one of the main defendants was Joachim Guttejahr, a Mennonite living in the village of Olszanica in then Ducal Prussia. We learn about the circumstances under which he was accused and the charges against him. We know the testimonies of witnesses, thanks to which we can also shed light on the everyday problems of the Mennonite villagers in the Kwidzyn starostwo at the beginning of the seventeenth century.Przez dziesięciolecia w historiografii pisano w kontekście procesów o czary w XVI–XVIII w. przede wszystkim o oskarżanych kobietach, mało uwagi poświęcając mężczyznom, którym również zarzucano uprawianie czarów szkodliwych. W konsekwencji niewiele wiemy o proporcjach płci w odniesieniu do tego zagadnienia w poszczególnych krajach i okolicznościach, w których to mężczyzna był głównym oskarżonym w procesie o czary. W niniejszym artykule, dzięki szczęśliwie zachowanemu materiałowi źródłowemu, możemy prześledzić przebieg procesu, którego jednym z głównych oskarżonych był mieszkający we wsi Olszanica w ówczesnych Prusach Książęcych mennonita Joachim Guttejahr. Poznajemy okoliczności, w jakich został oskarżony oraz postawione mu zarzuty. Znamy zeznania świadków, dzięki którym możemy również nieco przybliżyć problemy dnia codziennego mieszkańców mennonickich wsi w starostwie kwidzyńskim na początku XVII w