Eponyms in Dance Terminology as an Object of Translation

This paper raises both the issue of eponyms emerging in dance terminology and problems concerning their translation. In Section 1, a short introduction to the topic is presented. Section 2 covers theoretical background crucial to understand the topic, defining the notion of an eponym vital to the paper, as well as the term of sociolect in terms of dance community. Moving on to the methodology of this research, Section 3 contains the corpus of 56 Polish eponyms in dance terminology, gathered mostly from books such as Kopaliński’s “Słownik eponimów, czyli wyrazów odimiennych” (1996), his “Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” (2003), Chodkowski’s “Encyklopedia muzyki” (1995), Dąbrowska’s “W kręgu polskich tańców ludowych” (1979) and during various lectures conducted by numerous dance teachers, along with English translations of the units. Then, a quantitative and qualitative analysis of the corpus is discussed. Finally, in Section 4, conclusion of the research is presented to show the complexity of the issue of eponyms and problems that may occur in their translation.Chambers, Jack, Trudgill, Peter (1998) Dialectology. New York: Cambridge University Press. Chodkowski, Andrzej (1995) Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo PWN. Collins English Dictionary – Complete & Unabridged 10th Edition 2009: “Eponym”. Retrieved from: http://dictionary.reference.com/browse/eponym. Date: 28th August 2020 Craine, Debra, Mackrell, Judith (2010) The Oxford Dictionary of Dance. Oxford: Oxford University Press. Dąbrowska, Grażyna (1979) W kręgu polskich tańców ludowych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Grabias, Stanisław (1997) Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej. Grabias, Stanisław (2001) “Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty”, [In:] [Współczesny język polski, 223-240] Bartmiński, J. (ed.), Lublin: UMCS. Haigh, Chris (2009) The Fiddle Handbook. London: Backbeat Books. Khokhlova, Irina Nickolaevna (2017) “Contact variantology: problems of national language variety terminology” [In:] [Saudi Journal of Humanities and Social Sciences, 2017; 2(1):15-18]. Retrieved from: http://scholarsmepub.com/wp-content/uploads/2017/02/SJHSS-2115-18.pdf. Date: 28th August 2020. Kopaliński, Władysław (2003) Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Wydawnictwo PWN. Kopaliński, Władysław (1996) Słownik eponimów, czyli wyrazów odimiennych. Warszawa: Wydawnictwo PWN. Lewandowski, Marcin (2008) “The Language of Soccer – a Sociolect or a Register?” [In:] [Język, Komunikacja, Informacja, 3/2008: 21-32] P. Nowak, P. Nowakowski (eds.). Retrieved from: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/4562/1/02- Lewandowski.pdf. Date: 28th August 2020. McArthur, Thomas (1996) The Oxford Companion to the English Language. Oxford: Oxford University Press Murrmann, Julia (2014) Profesjolekt branży turystycznej, czyli o specyficznych cechach zawodowego języka turystyki” [In:] [Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu 47, 47-57]. Retrieved from: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-b05414f5-c42f-49b0-b7b0-810e26136e00. Date: 28th August 2020. Newman, Albert (1914) Dances of to-day, Philadelphia: The Penn Publishing Co. Popescu, Floriana, Sorcaru, Daniela (2008) Eponyms: an instance of linguistic interculturality. Retrieved from: https://www.yumpu.com/en/document/view/9502218/culture-subculture-and-counterculture-facultatea-de-litere/167. Date: 28th August 2020. Rudnicka, Ewa (2004) “Eponimical lexical items as the object of translation”. [In:] [Bісник Сумского державного університету, серія “Філологічні науки” 4(63) 154-161] Retrieved from: http://www.vuzlib.com.ua/articles/book/25635- Eponymical_lexical_items_as_th/1.html. Date: 28th August 2020. Sadowski, Mirosław (2013) „Eponimy jako sposób wzbogacania leksyki” [In:] [„Acta Erasmiana”]. Retrieved from: https://www.academia.edu/15578944/Eponimy_jako_spos%C3%B3b_wzbogacania_leksyki_Eponyms_as_a_mean_of_enriching_vocabulary_. Date: 28th August 2020. Trudgill, Peter (2003) A Glossary of Sociolinguistics. Edinburgh: Edinburgh University Press Wilkoń, Aleksander (2000) Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Cezaria Anna Baudouin de Courtenay- -Vasmer-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa (1885-1967)

Cezaria Baudouin de Courtenay-Jędrzejewiczowa (1885-1967) belonged to the narrow circle of women researchers active in the interwar period. Her success was was attained not only through her inborn skills, perseverance and talent for organization, but also through many favorable coincidences. Daughter of the prominent linguist Jan Baudouin de Courtenay, she left her home with a substantial intellectual Capital, but also with her family’s support for her scientific ambitions. Thanks to this support - and the unique circumstances of the improved political situation in Russia after 1905 - she managed to complete her studies at the University of Saint Petersburg. Her interest remained highly influenced by the personality of her father and focused around the issue of linguistics - although beyond the phenomena of language she quickly started to recognize the cultural ones, directing her attention to the anthropology issues. She started her professional activity as a teacher of Latin in female secondary schools in Warsaw, however her moving to Vilnius opened possibilities for her working as an academic lecturer - what could be achieved by habilitation at the University of Warsaw in 1922. In the following years, first as Deputy Professor, and from 1929 as Assistant Professor of  Ethnology and Ethnography at the University of Stefan Batory in Vilnius, she organized an ethnographic center in Vilnius, established numerous relationships with local associations supporting the folk industry, created a Museum of Ethnography and began systematic field studies of the local folklor. In 1934 she moved to Warsaw, where she received a nomination for Professor of Polish ethnography at the University of Warsaw. Warsaw also owes her the organization and the revitalization of the ethnography department, the extracting from the collections of the State Museum of Ethnography, the education of a group of dedicated and talented students. After the outbreak of the second world war, Cezaria Baudouin de Courtenay flew through Romania to the Middle East, where she conducted research and participated actively in the creation of Polish scientific institutions: the Iranistic Studies Society in Tehran, the Office of Middle and the Middle East Studies, the Polish Humanist Institute of Science in Jerusalem. After the war, she settled in England, where she acted, among others, in the Polish Scientific Organization Abroad and the Polish Abroad University, where as from 1958 she was the Rector. Her private life raised many comments: married three times at a time when divorce was barely acceptable socially, every time she chose distinguished men: her first husband was Maximilian Vasmer, a classmate from her studies in St Petersburg, and in the futurę, Professor in Berlin and the star of world Slavonics, the second - Stefan Ehrenkreutz, activist of the Polish Socialist Party, and afterward Professor of the Old Lithuanian Law at the University of Stefan Batory in Vilnius and the last Rector of this University, the third - Janusz Jędrzejewicz, activist of the Polish Socialist Party and The Polish Army Organization, a co-worker of Józef Piłsudski, the Minister of Religions and Public Education and Prime Minister. The unfriendly ones claimed that the position of the last spouse did not remain without influence on the scientific career of Cezaria Baudouin de Courtenay. In such situations, we normally appeal to the judgment of passing time: in the case of our heroine it is probably favorable for her: her work are still reissued, and her ideas and concepts are still alive and appreciated. The website of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of The Warsaw University welcomes us with her photograph as the “mother founder".Cezaria Baudouin de Courtenay-Jędrzejewiczowa (1885-1967) należała do wąskiego grona kobiet naukowców czynnych w okresie międzywojennym. Na jej sukces złożyły się nie tylko wrodzone zdolności, wytrwałość i talent organizacyjny, ale i wiele korzystnych zbiegów okoliczności. Córka wybitnego językoznawcy, Jana Baudouina de Courtenay, z domu wyniosła niemały kapitał intelektualny, ale i wsparcie rodziny dla swych naukowych ambicji. Dzięki temu wsparciu - i wyjątkowym okolicznościom politycznej odwilży w Rosji po 1905 roku - zdołała ukończyć studia wyższe na Uniwersytecie Petersburskim. Jej zainteresowania pozostawały wówczas pod silnym wpływem osobowości ojca i ogniskowały się wokół kwestii językoznawczych - chociaż szybko poza zjawiskami językowymi zaczęła dostrzegać kulturowe, kierując swą uwagę na problematykę antropologiczną. Pracę zawodową rozpoczęła jako nauczycielka łaciny w gimnazjach żeńskich w Warszawie, jednak przeprowadzka do Wilna otworzyła przed nią możliwości pracy jako wykładowca akademicki - co udało się osiągnąć dzięki habilitacji na Uniwersytecie Warszawskim w 1922 roku. W latach następnych, najpierw jako zastępca profesora, a od 1929 roku profesor nadzwyczajny etnologii i etnografii Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, zorganizowała wileński ośrodek etnograficzny, nawiązała liczne więzi z lokalnymi stowarzyszeniami wspierającymi przemysł ludowy, stworzyła Muzeum Etnograficzne i rozpoczęła systematyczne badania terenowe miejscowego folkloru. W 1934 roku przeniosła się do Warszawy, gdzie uzyskała nominację na profesora zwyczajnego etnografii Polski Uniwersytetu Warszawskiego. Również Warszawa zawdzięcza jej zorganizowanie i ożywienie działalności tutejszej Katedry Etnografii, wyodrębnienie ze zbiorów państwowych Muzeum Etnograficznego, wykształcenie grona oddanych i utalentowanych uczniów. Po wybuchu drugiej wojny światowej Cezaria Baudouin de Courtenay przez Rumunię wyjechała na Bliski Wschód, gdzie prowadziła badania naukowe i uczestniczyła czynnie w tworzeniu polskich instytucji naukowych: Towarzystwa Studiów Iranistycznych w Teheranie, Biura Studiów Bliskiego i Środkowego Wschodu, Polskiego Humanistycznego Instytutu Naukowego w Jerozolimie. Po wojnie osiadła w Anglii, gdzie działała m.in. w Polskim Towarzystwie Naukowym na Obczyźnie i Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie, którego rektorem była od 1958 roku.  Wiele komentarzy wzbudzało jej życie prywatne: trzykrotna mężatka w czasach, gdy rozwody były z trudem akceptowane społecznie, za każdym razem wybierała mężczyzn nieprzeciętnych: jej pierwszym mężem był Maksymilian Vasmer, kolega ze studiów w Petersburgu, a w przyszłości profesor w Berlinie i gwiazda światowej slawistyki, drugim - Stefan Ehrenkreutz, działacz PPS, a następnie profesor dawnego prawa litewskiego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i ostatni tegoż Uniwersytetu rektor, trzecim - Janusz Jędrzejewicz, działacz PPS i POW, współpracownik Józefa Piłsudskiego, minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i premier RP Nieżyczliwi twierdzili, że pozycja zwłaszcza ostatniego małżonka nie pozostawała bez wpływu na naukową karierę Cezarii Baudouin de Courtenay. W takich sytuacjach zwykle odwołujemy się do wyroku upływającego czasu: w wypadku naszej bohaterki wypada on chyba korzystnie dla niej: jej prace są nadal wznawiane, a idee i koncepcje - wciąż żywe i cenione. Strona internetowa Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW wita nas jej zdjęciem jako „matki założycielki”

Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej

The text presents a history of research on the Catholic folk singing in Poland with a special regard to works of the greatest Polish ethnographer, Oskar Kolberg (1814–1890). Karol Kurpiński, a composer and the director of the National Theatre, who was the first to debate on folk music in 1820, had promoted a functional definition of a folk song embracing also religious singing in national language. Anthologies of the texts of folk song edited in 1830s and 1840s put stress, however, on possibly original repertoire of peasants transmitted orally and by memory. Religious songs as being learned basically from prints were usually not included into folklore studies. But culture changes in the course of the 19th century have induced explorers to document also older religious songs in folk use, such as carrols (Michał Marcin Mioduszewski 1843). Oskar Kolberg was concentrated mainly on regional specificity of each part of the country. That is why the standardized repertoire of religious songs performed in churches did not attract much of his attraction. In spite of his preferences, he had written down about 800 religious songs in the whole collection of 20.000 vocal and instrumental pieces. These 800 songs refer to local repertories accompanying the Lenten, Easter, Christmas, the cult of saint patrons and connected with other contexts such as funeral ceremonies. The reason for respecting also religious singing in Kolbergs works was a significance of the oral way of performing resulting in huge amount of variants which were determined also by strictly regional features of traditional singing. Performance practice became a common interest for both ethnomusicology and hymnology since the 1970s, so the more that elements of Gregorian chant have survived in living tradition up till now.Niniejszy artykuł przedstawia historię badań nad katolickim śpiewem ludowym w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem pracy największego polskiego etnografa, Oskara Kolberga (1814–90). Karol Kurpiński, kompozytor i dyrektor Teatru Narodowego, inicjator pierwszej debaty na temat muzyki ludowej w 1820 roku, zaproponował funkcjonalne ujęcie pieśni ludowej, której definicja obejmowała także pieśni religijne śpiewane w języku narodowym. Antologie tekstów pieśni ludowych wydawane w latach 30. i 40. XIX wieku zawierały możliwie najbardziej oryginalny repertuar pieśni chłopskich przekazywanych ustnie i pamięciowo. Pieśni religijne, jak wynika z druków, nie były zwykle włączane do badań folklorystycznych, jednak zmiany kulturowe, jakie zachodziły na przestrzeni XIX wieku, skłoniły badaczy do dokumentowania również starszych pieśni religijnych wykorzystanych w tradycji ludowej, takich jak kolędy (Michał Marcin Mioduszewski 1843). W swoich badaniach Oskar Kolberg był skoncentrowany głównie na specyfice regionalnej poszczególnych części kraju, dlatego też znormalizowany repertuar pieśni religijnych wykonywanych w kościołach w zasadzie go nie interesował. Jednak mimo swoich preferencji badawczych Kolberg spisał około 800 pieśni religijnych z bogatej kolekcji 20 tysięcy utworów wokalnych i instrumentalnych. Te 800 utworów wchodzi w skład lokalnych repertuarów towarzyszących obrzędom wielkopostnym, wielkanocnym, bożonarodzeniowym, a także związanym z kultem świętych patronów oraz innym, takim jak np. ceremonie pogrzebowe. Powodem uwzględnienia śpiewów religijnych w pracach Kolberga był również fakt ich ustnego przekazywania, który skutkował ogromną wariantywnością pieśni. Niektóre z wariantów nabierały specyficznych cech określanych przez lokalną tradycję śpiewaczą. Praktyka wykonawcza zyskała od 1970 roku zainteresowanie badawcze zarówno etnomuzykologów, jak i hymnologów, tym bardziej że zawarte w pieśniach elementy chorału gregoriańskiego przetrwały w żywej tradycji aż do naszych czasów

Tradycje muzyczne spo\u142eczno\u15bci polskiej na Wile\u144szczy\u17anie: opinie i zachowania

S\u142owa kluczowe: Wile\u144szczyzna \u2013 sytuacja spo\u142eczna i kulturalna \u2013 19-20 w.; Polacy za granic\u105 \u2013 Litwa; polska muzyka ludowa \u2013 historia; polski taniec ludowy \u2013 historia; polska sztuka ludow

Tradycje muzyczne społeczności polskiej na Wileńszczyźnie : opinie i zachowania

Książka jest wersją rozprawy doktorskiej.Niniejsza praca jest próbą omówienia tradycji muzycznych społeczności polskiej na Wileńszczyźnie w świetle badań terenowych oraz kwerend bibliotecznych, które przeprowadziłem w okresie pomiędzy wrześniem 1997 i październikiem 2001 r. Poruszane zagadnienie dotychczas nie doczekało się pełnego opracowania.Agnieszka Uziębł

Folklor muzyczny na łamach "Zarania Śląskiego"

The article considers the place of musical folklore in “Zaranie Śląskie”, one of numerous cultural magazines in Silesia. The issue of musical folklore dealt with in “Zaranie Śląskie” covers folk poetry included in songs, its chorus interpretations and dances often served with lyrics, folklore ritual performances, historical and problem-generated interpretations connected with musical folklore, as well as reviews of song books. Folklore studies have been given a lot of attention in the first two periods (1907—1912 and 1929—1939) of the magazine and among materials and interpretations a special emphasis was put on folk songs. The very material includes collectors whose folk songs were placed in the magazine, the subject-matter of folk songs published in “Zaranie Śląskie”, a characteristic of the melody of the afore-mentioned, as well as folk dances, reviews, information and notes related to music phenomena

Instrumenty i kapele ludowe w folklorze pieśniowym Śląska Cieszyńskiego

The questions associated with the functioning of folk ensembles were the object of the interest of researchers who were or are engaged in the study of dance-based folklore, songs, folk instruments, costumes, ceremonies and customs. A typology of the instrumental folk bands of the Cieszyn region along with a discussion of the properties of execution-related practice, the function and the range of occurrence was outlined by Alojzy Kopoczek. Of relevance for the present work were the conclusions drawn from the research in the historical aspects of musical folklore which was heretofore conducted, including inter alia the variability of the properties of execution practice of the ensembles and the construction of the instruments. The researchers did not fail to take into account the dichotomous nature of Śląsk-Cieszyn folklore. An expression of this property – apart from the repertoire-related differences – has to do with the diversity of the instrumentarium of the ensembles. The activity of folk ensembles which usually played dance music inspired natural authors of songs. It was also reflected in proverbs, adages, riddles, memoirs and iconographical accounts. The present work focuses on the selected examples of song-based folklore. On the basis of these examples one confirmed the occurrence, in the inventory of folk Śląsk-Cieszyn songs, of expressions which are associated content-wise with musical activity – individual and ensemble-based instrumental musicianship, musician-related customs and situations which are conducive to the performance of (amateur) music. Without doubt these works constitute an expression of associative capabilities and the strict relationship of their creators “[...] with the currently practised execution-related apparatus” (K. Turek)

Zasługi Oskara Kolberga w dziedzinie etnografii polskiej i litewskiej

The aim of this article is the presentation of life and output of Oskar Kolberg (1814–1890). The main task is taking into consideration his merits in the field of Polish ethnography. This superb researcher started his career as a musician and composer. His first ethnography excursion took place in 1839, after it, he wrote a notation of Polish regional dances and songs. It was the beginning of his great scientific passion. His work “People, their habits, way of living, language, legends, ceremonies, witchcrafts, songs, music and dances” (34 volumes) –a compilation of folk traditions from all the Polish regions – was the best known of his works, the first in Poland and one of the few of this kind of monographic works published in the whole Europe. Very important part of his scientific work is dedicated to Lithuania. From 1840, he popularised Lithuanian songs in Polish papers, in 1858, he travelled to Lithuania. He collaborated with the well-known Polish ethnographer and linguist Jan Karłowicz (1836–1903) and with the Lithuanian folk songs collector Jonas Juška (1815–1886).Celem artykułu jest przedstawienie zarysu życia i dorobku Oskara Kolberga (1814–1890), ze szczególnym uwzględnieniem jego zasług w dziedzinie etnografii polskiej. Ten znakomity badacz rozpoczął karierę jako muzyk i kompozytor. W 1839 r. odbył swoją pierwszą samodzielną podróż krajoznawczo-etnograficzną, której owocem był zapis nutowy regionalnych pieśni i tańców polskich. Był to początek jego wielkiej pasji naukowej, której poświęcił całe życie. Jego praca Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce (34 tomy) była pierwszą w Polsce i jedną z pierwszych monografii etnograficznych w Europie. Ważne miejsce w pracy badawczej Kolberga zajmowała również Litwa. Od lat 40. popularyzował on litewskie pieśni ludowe w prasie polskiej, w 1858 r. odbył podróż naukową na Litwę. Współpracował ze znanym językoznawcą, etnografem i lituanistą polskim Janem Karłowiczem (1836–1903) oraz litewskim kolekcjonerem pieśni ludowych Jonasem Jušką (1815–1886)

Ludowa kultura muzyczna Śląska Cieszyńskiego ze szczególnym uwzględnieniem Beskidu Śląskiego: folklor pieśniowy Istebnej, Koniakowa i Jaworzynki : źródła repertuarowe a ich transformacje

The present monograph is a reflection of the author’s interests which were pursued for many years, which eventually resulted in the research in the musical folklore of Śląsk Cieszyński (especially in places located in its southern part i.e. Beskid Śląski – Istebna, Jaworzynka, Koniaków). It constitutes a natural continuation of previous explorations devoted to the vocal folklore of the Polish minority in Zaolzie (the part of Śląsk Cieszyński which today is a part of the Czech Republic). The purpose of the dissertation was to separate the present phase of the evolution of folk musical repertoire of the aforementioned area in the folklore – folklorism – folk perspective. Therefore the author’s idea had to do with a monographical treatment of the song repertoire in the genre-related and horizontal perspective (a musicological perspective and also an analysis according to the function and the content) and the establishment of its peculiar properties by conducting a comparative analysis of the early material (songbooks which were published since the end of the 19th century), the Zaolzie material and the material that was collected during the field research conducted in the years 2011–2015 in the Trójwsie area (Istebna, Jaworzynka, Koniaków – individual and group interviews). Moreover, the publication features descriptions of the transformations of source folklore – the folk and hybrid material. The author could not disregard the historical and political perspective (hence a chapter devoted to history), which exerted a decisive influence upon the development of the changes and transformations of folk culture (and of other types of culture as well). The last chapter contains the results of research in the familiarity of the children and young people from the schools of Śląsk Cieszyński (sixth-grade elementary school pupils and third-grade gimnazjum pupils) with the folk repertoire, which complement the present state and the functioning of musical folklore in the area that was discussed. A further merit of the work consists in the fact that until now no monograph devoted to a similar theme was published