Римо-католицька церква на Правобережній Україні кінця XVIII - початку XX ст. в польській історіографії

У статті проаналізовано польську історіографію, в якій досліджувалися різні аспекти діяльності Римо-католицької церкви на Правобережній Україні кінця XVIII - початку XX ст. та вплив на суспільне життя в регіоні

Wizytacja z 1796 r. jako źródło do historii katedry w Kamieńcu Podolskim

This publication presents the eighteenth-century act of visitation church of St. Piotr and Paweł in Kamieniec Podolski, carried out by Michał Roman Sierakowski, who, after the liquidation of the Kamieniec diocese, took over the bishopric of Latyczów, to which Kamieniec Podolski was assigned. The visitation took place in 1796. Its text includes a detailed description of the cathedral with its relics. The list of equipment was included: such as monstrances, chalices, other silver and tin vessels. A list of chasubles and other church equipment was included. In addition to the description of the cathedral, the text of the visit includes a description of other buildings belonging to the cathedral.W niniejszej publikacji przedstawiono osiemnastowieczny akt wizytacji kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim, przeprowadzonej przez Michała Romana Sierakowskiego, który po zlikwidowaniu diecezji kamienieckiej przejmował biskupstwo latyczowskie, do której Kamieniec Podolski został przypisany. Wizytacja miała miejsce w 1796 r. Jej tekst obejmuje szczegółowy opis katedry wraz ze znajdującymi się w niej relikwiami. Zamieszczono wykaz wyposażenia, jak: monstrancje, kielichy inne naczynia srebrne oraz cynowe. Zamieszczono wykaz ornatów i innego sprzętu kościelnego. Oprócz opisu katedry tekst wizytacji obejmuje opis innych budynków przynależnych do katedry

Wybrane rękopiśmienne plany Kamieńca Podolskiego

The article discusses seven manuscripts with plans of Kamianets-Podilskyi, the most important frontier fortress of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The plans in question were made in the second half of the 17th century and in the first half of the 18th century. The anonymous plan of the city and the castle is particularly valuable because it presents the view of the fortress before it was captured by the Ottoman army in 1672. Great importance to the study of changes in the fortress fortifications is held by the plans made by de Jean/Jacques Bonnelevay and Jan de Witte as they were produced by the hands of engineers who were responsible for the reconstruction of the fortifications

Przegląd polskiej oraz rosyjsko i ukraińskojęzycznej literatury dotyczącej dziejów Kamieńca Podolskiego

В статті розглянуто стан польсько та україномовної літератури стосовно міста і пам’яток Кам’янця-Подільського, також літератури російськомовної, давньої та радянської. Автор піддав аналізу зміст досліджених публікацій та їх мериторичне значення. Вказано також на ті позиції, які, хоч і стосуються широко трактованої тематики кресів, містять інформацію щодо Кам’янця та розміщених на його теренах пам’яток, що свідчать про спільну польсько-українську історичну минувшину і про історію колишньої Речі Посполитої.В статье рассмотрено состояние польско и украиноязычной литературы относительно города и памятников Каменец-Подольского, также литературы русскоязычной, давней и советской. Автор проанализировал содержание исследованных публикаций и их мериторическое значение. Указано также на те позиции, которые, хотя и относятся к широко трактованной тематике окраин, содержат информацию о Каменце и размещенных на его территории памятниках, что свидетельствуют об общем польско-украинском прошлом и истории бывшей Речи Посполитой.In the article it is considered the state of Polish and Ukrainian literature concerning the city and monuments of Kamenets-Podilsky, also literatures Russian, ancient and Soviet. The author analysed the content of the researched publications and their merhetorical value. It is also indicated those positions which, though belong to the widely interpreted subject of outskirts, contain information about Kamenets and monuments placed on its territory, that indicates the common Polish-Ukrainian past and history of former the Polish-Lithuanian Commonwealth

Plan Kamieńca Podolskiego z 1793 roku przechowywany w Rosyjskim Państwowym Wojennym Archiwum Historycznym w Moskwie

This article thoroughly discusses the 1793 plan of the fortress of Kamenets Podolskiy by Joseph Ekert, kept in the Russian State Military-Historical Archives in Moscow. To determine when it was made, Ekert’s plan was compared with the plans by Jan Schüller of 1773 and Dementiy Meleshchenkov of 1797. It is shown that Ekert’s and Schüller’s plans were based on the ‘Large Plan of Kamenets Podolskiy’, with only slight changes to the fortress defence structures, and that it is Ekert’s plan that presents a slightly earlier version of the fortifications. Ekert’s plan makes it possible to establish the original, unrealised concept of the Kamenec barracks location as designed by Stanisław Zawadzki.W artykule szczegółowo omówiono plan twierdzy Kamieniec Podolski Józefa Ekerta z 1793 r., znajdujący się w Rosyjskim Państwowym Wojennym Archiwum Historycznym w Moskwie. W celu ustalenia daty jego powstania porównano go z planami Jana Schüllera z 1773 r. oraz Dementija Mieleszczenkowa 1797 r. Wykazano, że choć plany Ekerta i Schüllera zostały wykonane na kanwie „Dużego Panu Kamieńca Podolskiego” z jedynie niewielkimi zmianami w strukturach obronnych twierdzy, to plan Ekerta przedstawia nieco wcześniejszą wersję umocnień. Plan ten umożliwia ustalenie pierwotnej, niezrealizowanej koncepcji położenia koszar kamienieckich Stanisława Zawadzkiego

Bitwa pod Kamieńcem Podolskim 22 października 1633 roku – próba charakterystyki

Kiedy w latach 1632–1634 Rzeczpospolita Obojga Narodów toczyła wojnę z Rosją, w tym samym czasie jeden z urzędników tureckich, sandżakbej sylistryjski Mehmed Abazy pasza dokonał najazdu na okolice Kamieńca Podolskiego. Zarówno dowódca turecki jak i polsko-litewski mieli podobne problemy organizacyjne. Z powodu wojny Rzeczpospolitej z Rosją i Imperium Osmańskiego z Persją, konflikt ten od początku rozgrywał się w cieniu większych zmagań na odległych frontach, przez co niemożliwe było wykorzystanie pełnego potencjału walczących państw, konieczna była współpraca z innymi podmiotami (dla Koniecpolskiego z magnatami kresowymi i Kozakami, dla Abazy Mehmeda z lennikami osmańskimi, niektórymi ordami tatarskimi i innymi namiestnikami prowincji tureckich), nawet komunikacja z władzą centralną była wyjątkowo niestabilna. Mimo to, dzięki lepszej organizacji, zebraniu zawczasu odpowiednich informacji o przeciwniku, odpowiednim przygotowaniu terenu, doświadczeniom wojen szwedzkich lat 1626–1629 i własnym umiejętnościom to hetman Koniecpolski mógł cieszyć się zwycięstwem w stoczonej 22 października 1633 r. bitwie pod Kamieńcem Podolskim.During the war of the Polish-Lithuanian Commonwealth against Russia in 1632–1634, at the same time one of the Turkish officials, Sandzakbej of Silistria Mehmed Abazy pasha, invaded the area of Kamieniec Podolski. Both the Turkish and Polish-Lithuanian commanders had similar organizational problems. Due to the war of the Commonwealth with Russia and the Ottoman Empire with Persia, this conflict has been taking place in the shadow of major struggles on distant fronts, making it impossible to use the full potential of struggling states. It was necessary to cooperate with other entities (for Koniecpolski with borderland magnates and Cossacks) for Abazy Mehmed with Ottoman vassals, some Tatar tribes and other governors of Turkish provinces), even communication with the central authority was extremely unstable. Despite this, thanks to better organization, gathering information about the enemy, proper preparation of the area, experience of the Swedish wars of 1626–1629 and his own skills, hetman Koniecpolski was victorious in the battle of Kamieniec Podolski on October 22 1633

Визитация Римско-католического Кафедрального собора Св. Апостолов Петра и Павла в Каменце-Подольском 1860 (?) года

This publication presents the 19th-century deed of general visitation in one of the most unique religious buildings in Central and Eastern Europe, namely Sts. Peter and Paul Cathedral in Kamianets-Podilskyi – the world's only Catholic cathedral with a minaret adjacent to it, which in turn is a characteristic element of Muslim mosques. The presented documents date back probably to 1866, although the inspector himself records it as 1860. In terms of its content, this deed can be divided into three parts. The first one presents a brief historical outline of the cathedral and a description of its interior and furnishings. The second part contains a detailed inventory list. The last part of the document includes a description of the parish property, a list of priests, organists and sacristans, members of the Cathedral Chapter and the order of services.В данной публикации представлен XIX-вечный акт генеральной визитации одного из самых уникальных сакральных объектов Центрально-Восточной Европы, а именно костела Св. Апостолов Петра и Павла в Каменце-Подольском, единственного в мире римско-католического кафедрального собора с минаретом, который, в свою очередь, является отличительной чертой архитектуры мусульманских храмов. Представленные материалы были, вероятнее всего, составлены в 1866 г., несмотря на то, что сам автор датирует их 1860 г. Документ можно условно разделить на три части. В первой представлена краткая история храма и описание его оснащения. Во второй части размещена инвентаризационная опись имущества. В последней третьей части – опись собственности прихода, список священников, органистов и звонарей, порядок Богослужений и состав кафедрального капитула

Tajemniczy napis z obrazu Matki Boskiej Ormiańskiej w Kamieńcu Podolskim

The author, on the basis of Jacek Chrząszczewski’s publications, corrects reading of the writing left on the miraculous picture of the Kamieniec Mother of God from the Armienian church of St Nicholas in Kamieniec Podolski (Kamianets- Podilskyi), made by editors of the recent German translation of Minas Bzhshkyants’ work Podróż do Polski [Journey to Poland] dated at 1830