Edukacja regionalna w polskiej szkole. Ścieżka kaszubska – studium przypadku

Tradition and culture are the bonds that bind together successive generations living in a given area. This truth is clearly manifested in the case of Kashubia, a region located in the north of Poland. The region’s community is also united by its own language that is used within families, among neighbors, and in official relations. It should be acknowledged that the local population appreciates the fact that the ethno-dialect has been officially granted the status of a regional language. The socio-political changes of the late 20th century gave Kashubians the opportunity to nurture their cultural identity openly and have contributed to the promotion of the multi-dimensional richness of the region. An expression of these changes is the possibility of teaching the Kashubian language at school. The legal norms in force in Polish education, together with the National Minorities Act of 2005 and the European Charter for Regional or Minority Languages, offer young Kashubians the opportunity to learn the Kashubian language, history, and culture at school. This has been made possible both by the funding provided by the state budget to the respective schools’ governing bodies and by well-trained staff educated at the University of Gdansk’s Kashubian ethno-philology department. An example of a school where the Kashubian language is successfully taught is the St. John Paul II Catholic Primary School in Gdynia. Children not only learn the language in the classroom, but also become familiar with the region’s culture, history, and unique way of life during field trips. Parents are also involved in regional education activities carried out as part of the “Kashubian path” initiative. Students proudly represent the school and the region during official ceremonies both inside and outside their school.Tradycja i kultura są spoiwem, które łączy kolejne pokolenia zamieszkujące dane terytorium. Ta prawda wyraźnie objawia się w przypadku Kaszub, regionu leżącego w północnej Polsce. Zamieszkującą go społeczność jednoczy ponadto własny język, którym posługuje się w relacjach rodzinnych, sąsiedzkich, a nawet urzędowych. Z uznaniem należy stwierdzić, że miejscowa ludność docenia fakt oficjalnego przyznania etnogwarze statusu języka regionalnego. Przemiany społeczno-polityczne końca XX wieku dały Kaszubom możliwość jawnego pielęgnowania tożsamości kulturowej i przyczyniły się do promocji wielowymiarowego bogactwa tego regionu. Wyrazem wspomnianych przemian jest możliwość nauczania języka kaszubskiego w szkole. Obowiązujące w polskim szkolnictwie normy prawa, jak również ustawa o mniejszościach narodowych z 2005 roku oraz Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych dają młodym Kaszubom możliwość uczenia się w szkole języka kaszubskiego, własnej historii i kultury. Realizację tego pragnienia zapewniają zarówno środki finansowe przekazywane z budżetu państwa na ten cel organom prowadzącym szkoły, jak też dobrze przygotowana na etnofilologii kaszubskiej Uniwersytetu Gdańskiego kadra. Przykładem szkoły, w której z sukcesem naucza się języka kaszubskiego, jest Katolicka Szkoła Podstawowa im. św. Jana Pawła II w Gdyni. Dzieci uczą się języka podczas zajęć w budynku szkoły, poznają też kulturę, historię i specyfikę życia podczas wyjazdów terenowych. W edukację regionalną realizowaną w ramach tzw. ścieżki kaszubskiej angażują się również rodzice. Uczniowie z dumą reprezentują szkołę i region podczas oficjalnych uroczystości w placówce i poza nią

The Topic of Ethnic Minorities in Teaching Polish as a Foreign Language – Theoretical Considerations and Survey Research

The aim of the article was to present the issue of ethnic minorities in Poland in the context of teaching Polish language and culture as foreign ones. The text describes the most important aspects related to such communities in Poland and reflects on the title issues during classes for foreigners who learn Polish. The work also contains theoretical findings situating the subject of ethnic minorities in the area of cultural geography. It also includes the results of a study on the knowledge of Polish language learners on the topic and their preferences concerning discussing minority issues during Polish language and Polish culture classes. The group of respondents included 91 participants of Polish language courses at the B2, C1 and C2 levels, and the presented data was obtained with the use of a survey consisting of questions mainly in the form of cafeteria-style checklist. Most of the respondents were able to name two or one ethnic minority, and expressed the willingness to explore the subject matter and include it in the curriculum of Polish language and Polish culture. The largest number of respondents declared their interest in monuments and tourist attractions related to the culture of ethnic minorities in Poland, which is included in the summary of the article and the proposals for practical use of the conclusions drawn from the described study. The theoretical analysis and interpretation of the survey results showed that the subject of ethnic minorities is an element of interest for foreigners learning about Polish society.Celem artykułu było przedstawienie zagadnienia mniejszości etnicznych w Polsce w kontekście dydaktyki języka polskiego i kultury polskiej jako obcej. W tekście zostały opisane najważniejsze aspekty związane z tym rodzajem społeczności w Polsce i rozważania dotyczące tytułowej problematyki na zajęciach dla cudzoziemców uczących się polszczyzny. W pracy zawarto również ustalenia teoretyczne sytuujące tematykę mniejszości etnicznych w obszarze geografii kulturowej. Zamieszczono też wyniki badania orientacji jego uczestników odnośnie do tytułowej tematyki oraz ich preferencji związanych z podejmowaniem tego tematu na zajęciach z języka polskiego i kultury polskiej. Grupa ankietowanych obejmowała 91 uczestników lektoratów języka polskiego na poziomach B2, C1 i C2, a zaprezentowane dane pozyskano z ankiety złożonej z pytań głównie o kafeterii zamkniętej. Większość respondentów potrafiła wymienić dwie bądź jedną mniejszość etniczną, a także wyraziła chęć zgłębiania badanej tematyki i włączania jej do programu zajęć z języka polskiego i kultury polskiej. Najwięcej ankietowanych zadeklarowało zainteresowanie zabytkami i atrakcjami turystycznymi związanymi z kulturą mniejszości etnicznych w Polsce, co zawarto w podsumowaniu artykułu i opisanych w nim propozycjach praktycznego wykorzystania wniosków wyciągniętych z badania. Analiza teoretyczna i interpretacja wyników ankiety pokazały, że tematyka mniejszości etnicznych stanowi interesujący dla cudzoziemców element wiedzy o polskim społeczeństwie

Dziedzictwo i tradycja języka ukraińskiego w Polsce - konteksty społeczno-kulturowe

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku – kontynuacja, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy BIBL/SP/0040/2023/01.30932

The image of Ukrainians in Polish print media – selected examples

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationAutor artykułu przybliża problematykę związaną z wizerunkiem Ukraińców na łamach polskiej prasy, w oparciu o kilka istotnych jego zdaniem zdarzeń, których efektem było włączenie ogólnej tematyki ukraińskiej w dyskurs publiczny. Pierwszym z nich jest stosunek Polaków do pracujących w Polsce Ukrainek, drugim – rewolucja na kijowskim Majdanie, trzecim zaś problem edukacji cudzoziemców w Polsce. Autor skupia się na przekazach prasowych (lokalnych i krajowych), jako wciąż podstawowych determinantach stymulujących ton i jakość publicznej dyskusji. Zaskakujące, iż wspomniane tematy wywołały specyficzną narrację, opartą w dużej mierze na stereotypach, choć w większości kwestie te wynikły właśnie z takiego postrzegania Ukraińców. Z tego też względu niezwykle interesującym, zdaniem Autora, był sposób prowadzenia medialnej narracji, uwarunkowany głównie ideologicznym nachyleniem danego tytułu prasowego lub niedostatecznym pogłębieniem przedstawianego problemuThis article introduces the problems connected with the image of Ukrainians in the Polish press, based on some important events that led to the inclusion of this subject for public discourse. The first of it was the attitude of Poles to Ukrainians working in Poland, the second – revolution on Kiev’s Maidan, and the third – problem of education of foreigners in Poland, especially Ukrainians. The author focuses on the press articles (on local and national coverage), because press is still the main determinant of stimulating the tone and quality of public discussion. Surprising that these topics caused a specific narrative, which was largely based on stereotypes, although most of these issues arose precisely from such a perception of Ukrainians. Therefore extremely interesting, according to the author, was the way of conducting narration in newspapers and magazines, mainly determined by the ideological inclination of the press, or insufficient deepening of the depicted problems

Poland: Human Development Progress Towards the MDGs at the Sub-National Level

human development, millennium development goals, mdgs

Regionalny wymiar przemian polskiej wsi - aspekty społeczne i środowiskowe

Problemy społeczne i środowiskowe wsi wzbudzają obecnie duże zainteresowanie badaczy i praktyków przede wszystkim z uwagi na wzrost znaczenia nieprodukcyjnych funkcji obszarów wiejskich. Stąd też tematyka artykułów dotyczy zagadnień struktury i kształtowania kapitału społecznego i kulturowego wsi, percepcji przemian, efektów krajobrazowych procesów rozwoju przestrzeni rezydencjonalnej, itp. Szczególnie ciekawe pod względem poznawczym są studia mikroskalowe, w których autorzy ukazują struktury i procesy kształtujące oblicze współczesnych wsi (studia przypadku). Duży wybór artykułów w tomie poświęconym zagadnieniom przyrodniczym i społeczno-kulturowych ukazuje ogromną różnorodność podejmowanych w tym zakresie prac przez geografów oraz przedstawicieli pokrewnych dziedzin – socjologów, planistów oraz specjalistów od szeroko pojętego zagospodarowania przestrzennego