„My też chcemy mieć swoje tradycje”. Metody badań, definiowanie i praktykowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego na ziemiach zachodnich i północnych

Tekst skupia się na pomijanym dotychczas niematerialnym dziedzictwie kulturowym (NDK) na Ziemiach Zachodnie i Północnych, które tworzą neoregiony, czyli obszary, gdzie doszło do wielkich migracji ludności w wyniku II wojny światowej. Celem artykułu  jest 1) określenie sposobów (metod) rozpoznawania tradycji jako NDK neoregionów we współpracy ze społecznościami lokalnymi i 2) uznania go za element niezbędny w kształtowaniu tożsamości mieszkańców terenów postmigracyjnych. Oparciem dla wyrażonego postulatu jest analiza metod i technik badawczych zastosowanych w projektach realizowanych w wybranych regionach. Służą one zaświadczeniu ich wszechobecności i doniosłej roli w kształtowaniu NDK. Dlatego przeprowadzono krytyczną analizę metod badawczych i ocenę krajowego systemu ochrony NDK oraz przedstawiono możliwości praktycznego zastosowania wyników badań w społecznościach lokalnych na rzecz eksperckiego wsparcia i włączenia go do krajowego rejestru NDK

Międzynarodowa konferencja "Dzieło Oskara Kolberga jako dziedzictwo narodowe i europejskie"

"Honorowy patronat nad konferencją objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Została ona zorganizowana przez Instytut im. Oskara Kolberga w Poznaniu we współpracy z Komitetem Nauk Etnologicznych PAN, Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM i Polskim Towarzystwem Ludoznawczym, przy fi nansowym wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego." [...] (fragm.

“And [...] When the Harvest Came I Was the Master of the Situation”: Postwar Agriculture as Remembered by the Ihabitants of the Village of Stogi in Żuławy Wiślane

Franciszek Komasara’s account was recorded in May 2018 as part of the project titled: “The Cultural Landcape of Żuławy Wiślane and the Work of the Farmer in the Postwar Narratives of Settlers in Rural Areas” realized as part of the eighth edition of the Oral History grant financed by the “Remembrance and Future” Centre. This text presents the figure of Franciszek Komasara as a member of the Peasant Battalions in the Kielce region, an active farmer, and an activist of farmers’ organizations in the period immediately following World War II as well as in the Polish People’s Republic in Żuławy Wiślane. The fundament of the presented account is a casual biographical narrative of a witness to history about life in the village of Komorów in the Kielce region, the war, and resettlement to Żuławy Wiślane in 1947 as well as Komasara’s establishment of his own farm specializing in the production of grains and sugar beets as well as dairy cattle breeding. In footnotes and in the final section, the biographical part is supplemented by the witness's responses to questions from the second and third parts of the section of the account that is a questionnaire. In them, Franciszek Komasara discusses the situation of rural Kielce in the interwar period, postwar agriculture, and cooperatives in Żuławy Wiślane as well as the foundation and activity of the Agricultural Circle and the organization of the life of the inhabitants of the village of Stogi.Relacja Franciszka Komasary została nagrana w maju 2018 r. w ramach projektu „Krajobraz kulturowy Żuław a praca rolnika w narracjach powojennych osadników zamieszkałych na obszarach wiejskich” realizowanego podczas ósmej edycji grantu Oral History finansowanego przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość. W opracowaniu przedstawiono postać Franciszka Komasary jako członka Batalionów Chłopskich na Kielecczyźnie, aktywnego rolnika i działacza organizacji rolniczych w okresie tużpowojennym oraz PRL-u na Żuławach. Podstawą zaprezentowanej relacji jest swobodna narracja biograficzna świadka historii dotycząca życia we wsi Komorów na Kielecczyźnie, działań wojennych oraz przesiedlenia się w 1947 r. na Żuławy i założenia własnego gospodarstwa rolnego specjalizującego się w uprawie zbóż i buraka cukrowego oraz hodowli bydła mlecznego. Część biograficzną uzupełniono w przypisach i części końcowej o odpowiedzi świadka na pytania z drugiej i trzeciej – kwestionariuszowej części relacji, w których F. Komasara omawia sytuację w okresie międzywojennym na wsi kieleckiej, powojenne rolnictwo i spółdzielczość na Żuławach, a także powstanie i działalność Kółka Rolniczego oraz organizację życia mieszkańców wsi Stogi

„We also want to have our own traditions”. Research methods, defining and practicing intangible cultural heritage in the Polish Western and Northern Territories

Tekst skupia się na pomijanym dotychczas niematerialnym dziedzictwie kulturowym (NDK) na Ziemiach Zachodnie i Północnych, które tworzą neoregiony, czyli obszary, gdzie doszło do wielkich migracji ludności w wyniku II wojny światowej. Celem artykułu  jest 1) określenie sposobów (metod) rozpoznawania tradycji jako NDK neoregionów we współpracy ze społecznościami lokalnymi i 2) uznania go za element niezbędny w kształtowaniu tożsamości mieszkańców terenów postmigracyjnych. Oparciem dla wyrażonego postulatu jest analiza metod i technik badawczych zastosowanych w projektach realizowanych w wybranych regionach. Służą one zaświadczeniu ich wszechobecności i doniosłej roli w kształtowaniu NDK. Dlatego przeprowadzono krytyczną analizę metod badawczych i ocenę krajowego systemu ochrony NDK oraz przedstawiono możliwości praktycznego zastosowania wyników badań w społecznościach lokalnych na rzecz eksperckiego wsparcia i włączenia go do krajowego rejestru NDK.The text focuses on the intangible cultural heritage (ICH) in the Polish Western and Northern Territories that have been overlooked so far. They form neoregions, i.e. areas where there was a great migration of people as a result of World War II. The aim of the article is 1) to define ways (methods) of recognizing tradition as the ICH of neoregions in cooperation with local communities, and 2) to recognize it as an essential element in creating the identity of residents of post-migration areas. Analysis of research methods and techniques used in projects implemented in selected regions is the basis for the expressed postulate. They serve to certify their omnipresence and important role in shaping ICH. Therefore, a critical analysis of research methods and evaluation of the national system of ICH protection was carried out and the possibilities of practical application of research results in local communities for expert support and inclusion in the national ICH register were presented

Creation of Contemporary Regional and Local Identities of Żuławy and Powiśle Region

Wydział HistorycznyW pracy na przykładzie Żuław i Powiśla zostały przedstawione mechanizmy kreowania tożsamości w wymiarze lokalnym i regionalnym na Ziemiach Zachodnich i Północnych po 1989 r. Zwrócono też uwagę na polityki kulturalne i polityki pamięci, które oddziałują na przeobrażenia i kształtowanie współczesnej tożsamości mieszkańców obu regionów. Materiał empiryczny zgromadzony w ramach badań jakościowych (pogłębionych wywiadów swobodnych ukierunkowanych, obserwacji uczestniczących, map mentalnych, etnografii wirtualnej, źródeł zastanych) i ilościowych (ankiet) został zanalizowany w ramach procedur metodycznych badań mieszanych. Dane z Żuław i Powiśla zostały porównane z danymi z punktów kontrolnych na Warmii (pow. braniewski) i na Mazurach (pow. olecki). Praca prezentuje specyfikę historyczną, kulturową i społeczną Żuław i Powiśla, powstawanie ruchu regionalnego oraz najważniejsze zagadnienia związane z kształtowaniem tożsamości mieszkańców regionów postmigracyjnych. Kluczowym elementem jest analiza kilku typów tożsamości występujących na Żuławach i Powiślu oraz opracowanie katalogu polityk kulturalnych i strategii kreowania tożsamości mieszkańców w ramach praktyk instytucjonalnych i społecznych realizowanych przez instytucje samorządowe i kultury, organizacje i liderów lokalnych. Na podstawie danych ilościowych określono ich zasadność i skuteczność z perspektywy mieszkańców obu regionów.The thesis presents mechanisms of creating identity in local and regional dimension in Polish Western and Northern Territories after 1989 using the example of Żuławy and Powiśle. The attention is paid to cultural policies and politics of memory that influence transformations and creating contemporary identity of both regions’ inhabitants. Empirical material collected as part of qualitative research (in-depth structured and unstructured interviews, participant observations, mental maps, virtual ethnography, secondary sources) and quantitative research (surveys)was analysed within mixed research methodological procedures. Data coming from Żuławy and Powiśle were compared with control points data from Warmia (Braniewo County) and Masuria (Olecko County). The thesis discusses historical, cultural and social specificity of Żuławy and Powiśle, regional movement formation and essential issues connected with creating identity of post-migration regions. The crucial element is the analysis of several identity types appearing in Żuławy and Powiśle and compiling catalogue of cultural policies and strategies of creating inhabitants’ identity within institutional and social practises realised by local governments, cultural institutions, organisations and local leaders. Their validity and effectiveness from the perspective of inhabitants were determined on the basis of quantitative data.Rozprawę doktorską napisano w ramach projektu Kreowanie tożsamości regionalnej oraz lokalnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych (ze szczególnym uwzględnieniem Żuław i Powiśla). Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/11/N/HS3/0478

“And [...] When the Harvest Came I Was the Master of the Situation”: Postwar Agriculture as Remembered by the Ihabitants of the Village of Stogi in Żuławy Wiślane

Franciszek Komasara’s account was recorded in May 2018 as part of the project titled: “The Cultural Landcape of Żuławy Wiślane and the Work of the Farmer in the Postwar Narratives of Settlers in Rural Areas” realized as part of the eighth edition of the Oral History grant financed by the “Remembrance and Future” Centre. This text presents the figure of Franciszek Komasara as a member of the Peasant Battalions in the Kielce region, an active farmer, and an activist of farmers’ organizations in the period immediately following World War II as well as in the Polish People’s Republic in Żuławy Wiślane. The fundament of the presented account is a casual biographical narrative of a witness to history about life in the village of Komorów in the Kielce region, the war, and resettlement to Żuławy Wiślane in 1947 as well as Komasara’s establishment of his own farm specializing in the production of grains and sugar beets as well as dairy cattle breeding. In footnotes and in the final section, the biographical part is supplemented by the witness's responses to questions from the second and third parts of the section of the account that is a questionnaire. In them, Franciszek Komasara discusses the situation of rural Kielce in the interwar period, postwar agriculture, and cooperatives in Żuławy Wiślane as well as the foundation and activity of the Agricultural Circle and the organization of the life of the inhabitants of the village of Stogi.Relacja Franciszka Komasary została nagrana w maju 2018 r. w ramach projektu „Krajobraz kulturowy Żuław a praca rolnika w narracjach powojennych osadników zamieszkałych na obszarach wiejskich” realizowanego podczas ósmej edycji grantu Oral History finansowanego przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość. W opracowaniu przedstawiono postać Franciszka Komasary jako członka Batalionów Chłopskich na Kielecczyźnie, aktywnego rolnika i działacza organizacji rolniczych w okresie tużpowojennym oraz PRL-u na Żuławach. Podstawą zaprezentowanej relacji jest swobodna narracja biograficzna świadka historii dotycząca życia we wsi Komorów na Kielecczyźnie, działań wojennych oraz przesiedlenia się w 1947 r. na Żuławy i założenia własnego gospodarstwa rolnego specjalizującego się w uprawie zbóż i buraka cukrowego oraz hodowli bydła mlecznego. Część biograficzną uzupełniono w przypisach i części końcowej o odpowiedzi świadka na pytania z drugiej i trzeciej – kwestionariuszowej części relacji, w których F. Komasara omawia sytuację w okresie międzywojennym na wsi kieleckiej, powojenne rolnictwo i spółdzielczość na Żuławach, a także powstanie i działalność Kółka Rolniczego oraz organizację życia mieszkańców wsi Stogi

Creation of Contemporary Regional and Local Identities of Żuławy and Powiśle Region

Wydział HistorycznyW pracy na przykładzie Żuław i Powiśla zostały przedstawione mechanizmy kreowania tożsamości w wymiarze lokalnym i regionalnym na Ziemiach Zachodnich i Północnych po 1989 r. Zwrócono też uwagę na polityki kulturalne i polityki pamięci, które oddziałują na przeobrażenia i kształtowanie współczesnej tożsamości mieszkańców obu regionów. Materiał empiryczny zgromadzony w ramach badań jakościowych (pogłębionych wywiadów swobodnych ukierunkowanych, obserwacji uczestniczących, map mentalnych, etnografii wirtualnej, źródeł zastanych) i ilościowych (ankiet) został zanalizowany w ramach procedur metodycznych badań mieszanych. Dane z Żuław i Powiśla zostały porównane z danymi z punktów kontrolnych na Warmii (pow. braniewski) i na Mazurach (pow. olecki). Praca prezentuje specyfikę historyczną, kulturową i społeczną Żuław i Powiśla, powstawanie ruchu regionalnego oraz najważniejsze zagadnienia związane z kształtowaniem tożsamości mieszkańców regionów postmigracyjnych. Kluczowym elementem jest analiza kilku typów tożsamości występujących na Żuławach i Powiślu oraz opracowanie katalogu polityk kulturalnych i strategii kreowania tożsamości mieszkańców w ramach praktyk instytucjonalnych i społecznych realizowanych przez instytucje samorządowe i kultury, organizacje i liderów lokalnych. Na podstawie danych ilościowych określono ich zasadność i skuteczność z perspektywy mieszkańców obu regionów.The thesis presents mechanisms of creating identity in local and regional dimension in Polish Western and Northern Territories after 1989 using the example of Żuławy and Powiśle. The attention is paid to cultural policies and politics of memory that influence transformations and creating contemporary identity of both regions’ inhabitants. Empirical material collected as part of qualitative research (in-depth structured and unstructured interviews, participant observations, mental maps, virtual ethnography, secondary sources) and quantitative research (surveys)was analysed within mixed research methodological procedures. Data coming from Żuławy and Powiśle were compared with control points data from Warmia (Braniewo County) and Masuria (Olecko County). The thesis discusses historical, cultural and social specificity of Żuławy and Powiśle, regional movement formation and essential issues connected with creating identity of post-migration regions. The crucial element is the analysis of several identity types appearing in Żuławy and Powiśle and compiling catalogue of cultural policies and strategies of creating inhabitants’ identity within institutional and social practises realised by local governments, cultural institutions, organisations and local leaders. Their validity and effectiveness from the perspective of inhabitants were determined on the basis of quantitative data.Rozprawę doktorską napisano w ramach projektu Kreowanie tożsamości regionalnej oraz lokalnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych (ze szczególnym uwzględnieniem Żuław i Powiśla). Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/11/N/HS3/0478

Post-war agriculture in Żuławy and the transformation of the cultural and social landscape of the region in the light of source materials, memoirs and narratives of farmers

The article concerns the issues related to post-war migrations to the Western and Northern Lands, using Żuławy as an example, as well as their consequences for agriculture. It focuses on the issues of the development of the region by new settlers and the changes taking place in the cultural and social landscape. Attention is drawn to the specificity and economic conditions of the region before 1945, as well as agricultural settlement, agrarian and social structure after that date. Post-war agriculture in the region is presented in relation to the cultural heritage presented in scientific literature, the memories of the first settlers – written in the form of diaries in the early 1970s – and biographical accounts recorded by the author in Żuławy in 2018

Krajobraz kulturowy Żuław a praca rolnika w narracjach powojennych osadników zamieszkałych na obszarach wiejskich – sprawozdanie z projektu badawczego

Krajobraz kulturowy Żuław a praca rolnika w narracjach powojennych osadników zamieszkałych na obszarach wiejskich – sprawozdanie z projektu badawczeg