Antoni Mironowicz, Ihumen Sawa Palmowski, Białystok 2001, ss. 106

recenzj

About Female Deities in Germanic Mythology and Hinduism

Przedmiotem niniejszego tekstu są miejsca i funkcje bóstw kobiecych w panteonach bogów germańskich i hinduistycznych. W mitologii germańskiej najważniejsze były podziały na siły symboliczne męskie i żeńskie, a nie modelowy podział bogów i ludzi na sfery władzy, wojny i dobrobytu. Wśród bóstw żeńskich mitologii germańskiej należy wymienić: Frigg jako królową Asów i Asynii, Sagę, Eir, Gefjon, Fullę, Sif, Lofn, Vor, Vanr, Syn, Hlin, Snotrę i Gnę oraz należąe do Wanów Nerthus i Freję. Wybuch wojny pomiędzy Asami a Wanami powoduje pojawienie się tajemniczej kobiety Gullveig. Spośród grup bogiń skandynawskich wyraźnie odrębne od męskiej części panteonu były Disy, boginie związane ze sferą płodności i śmierci. Tradycja Wielkiej Bogini jest w hinduizmie nie mniej ważna niż tradycje Wisznu i Śiwy. Niezliczone bóstwa żeńskie w tradycjach lokalnych są zazwyczaj uznawane przez Hindusów za personifikacje czy aspekty jedynej Wielkiej Bogini, której kult sięga najprawdopodobniej czasów prehistorycznych. W hinduizmie wszystkie boginie są tylko jakimś aspektem jednej Bogini, działającej w różny sposób, zależnie od konkretnej sytuacji. Najważniejsze z nich to boginie Durga i Kali. W hinduizmie popularne są też związki par Bogów, które mają być przykładami idealnych związków pomiędzy kobietą a mężczyzną. Należą do nich związki Ramy i Sity, Kriszny i Radhy, Śiwy i Parwati czy Wisznu i Lakszmi.The purpose of this work is to present the hierarchy and the functions of female deities in the pantheons of Germanic and Hindu gods. In German mythology, the most important was the division into male and female symbolic forces, not the model division of gods and people into spheres of power, war and prosperity. Among the female deities of Germanic mythology, the following goddesses are worth mentioning: Frigg as Queen of Ases, Saga, Eir, Gefjon, Fulla, Sif, Lofn, Vor, Vanr, Son, Hlin, Snotra, Gna, Nerthus and Freya. The outbreak of the war between the Aces and the Vanir results in the appearance of a mysterious woman Gullveig. Disas – goddesses of fertility and death – make a separate female group in Scandinavian mythology. The tradition of the Mother Goddess in Hinduism is just as important as the traditions of Vishnu and Shiva. Innumerable female deities in the local traditions are usually regarded by Hindu people as personifications of the one and only Mother Goddess, the worship of whom dates back to prehistoric times. In Hinduism, all of the goddesses personify aspects of the one true God who, depending on a specific situation, acts in a different manner. The most important goddesses are Durga and Kali. It is also worth mentioning that relationships among the couples of Gods are to be the example of an ideal relationship between a woman and a man. These include relationships of Rama and Sita, Kriszna and Radha, Shiva and Parvati or Vishnu and [email protected] Chomik – dr hab., profesor nadzwyczajny w Instytucie Historii i Nauk Politycznych UwB, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia. Zainteresowania badawcze: dzieje Kościoła prawosławnego w Polsce po II wojnie światowej, miejsce w państwie i społeczeństwie Kościoła prawosławnego w Rosji, Białorusi, na Ukrainie, narody i religie na obszarze postsowieckim, religie niechrześcijańskie we współczesnym świecie. Autor książek: Życie monastyczne w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI wieku, Kraków 2013; Cerkiew prawosławna w Polsce i krajach sąsiednich. Od przeszłości do współczesnych problemów bezpieczeństwa, Białystok 2015; Początki Bractwa Prawosławnego świętych Cyryla i Metodego w Białymstoku (1986–1989), Białystok 2017.Uniwersytet w BiałymstokuComte Fernand, Najsłynniejsze święte księgi świata. Leksykon, przeł. Ewa Bekier, Łódź : Wydawnictwo OPUS, 1994, ISBN 83-7089-023-7.Edda poetycka, ze staroislandzkiego przeł. i oprac. Apolonia Załuska-Strömberg, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, ISBN 83-04-02222-2.Ramayana, adapt. Elżbieta Walterowa, Warszawa : Wydawnictwo Alfa, 1993, ISBN 83-7001-649-9.Szrejter Artur, Mitologia germańska. Opowieści o bogach mroźnej Północy, Gdańsk : Wydawnictwo L&L, 2006, ISBN 83-88595-99-7.Bartnik Agnieszka, Nehalennia. Bogini z jabłkami 84 lata później. Zarys problemu, „Klio” 2012, t. 20, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/KLIO.2012.002.Devi, Durga, Kali i inne boginie, [Dostęp: 02.11.2017]. Dostępny w World Wide Web: .Dumézil Georges, Bogowie Germanów. Szkice o kształtowaniu się religii skandynawskiej, przeł. Anna Gronowska, Warszawa : Oficyna Naukowa, 2006, ISBN 83-7459-014-9.Food Gavin, Hinduizm. Wprowadzenie, przeł. Małgorzata Ruchel, Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, ISBN 978-83-233-2517-8.Kiszka Krystian, Bezpieczeństwo zapisane w słowach powieści, „De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności” 2015, nr 1, s. 72–88, ISSN 2450-5005.Niemczyk Wiktor, Historia religii, z rękopisu wydali, oprac. i uzup. Jan B. Niemczyk, Janusz T. Maciuszko, wyd. 2, Warszawa : Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1986.O’Flaherty Wendy, Women, Androgynes, and Other Mythical Beasts, Chicago–London : University of Chicago Press, 1980, ISBN 0226618498.Piekarczyk Stanisław, Mitologia germańska, Warszawa : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, ISBN 83-221-0076-0.Puchalska Joanna, Umierać z bronią w ręku. Zaświaty dzielnych wojów Północy, „Maska. Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy” 2011, nr 11, s. 107–122, ISSN 1898-5947.Słupecki Leszek Paweł, Mitologia skandynawska w epoce Wikingów, Kraków : Zakład Wydawniczy Nomos, 2014, ISBN 978-83-88508-55-4.Wojtarowicz Ilona, Kobieta w hinduizmie, [online], [Dostęp: 30.10.2017]. Dostępny w World Wide Web: .Wilowski Włodzimierz, Hinduizm, „Wiedza i Życie” 1996, nr 1, [online], [Dostęp: 30.10.2017]. Dostępny w World Wide Web: .1(4)13715

Kultura monastyczna w Wielkim Księstwie Litewskim

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021.Uniwersytet w Białymstoku33034

The results of the general census of 2011 in the statements made by the press representatives of the Belarusian minority in Poland

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021.The subject of the article are statements made by representatives of the Belarusian minority in the Bialystok region presented in the press published by this minority and regarding the results of the general census of 2011. The statements express concern for the state of the Belarusian identity and a number of members of the Belarusian minority. The statements reveal an apparent division between the group of the Belarusian minority gathered in organizations and institutions established after 1989 and the group close to the Orthodox Church. With regard to the size of the Belarusian minority in Poland, the results of the census of 2011 reflect the phenomenon of natural ageing of its members and migration processes. Living in an alien environment, Belarusians migrating from the Bialystok region frequently do not admit their Belarusian identity roots any more fearing stigmatization and the "Alien's" label.12713

Konflikt w parafii prawosławnej w Siemiatyczach w latach 1986–1988

The article’s main objective is to present the course of the conflict in the Orthodox parish at Siemiatycze between 1986 and 1988. In the context of social changes occurring in Poland, a conflict arose between the Orthodox Church hierarchy, parish clergy, and the Office for Religious Affairs. The interference of the authorities only exacerbated the conflict. It is not clear from the surviving documents what caused the dispute to be resolved in the spring of 1988. Perhaps it was some action from the Office for Religious Affairs. However, this thesis needs to be confirmed by archival documents.Głównym celem artykułu było ukazanie przebiegu konfliktu w parafii prawosławnej w Siemiatyczach w latach 1986–1988. Na kanwie przemian społecznych zachodzących w Polsce doszło do konfliktu pomiędzy hierarchią cerkiewną, duchowieństwem parafialnym a Urzędem ds. Wyznań. Ingerencja władz jedynie zaogniała konflikt. Z zachowanych dokumentów nie wynika jednoznacznie, co stanowiło powód zażegnania sporu wiosną 1988 r. Mogły to być jakieś działania Urzędu ds. Wyznań. Teza ta wymaga jednak potwierdzenia w dokumentach archiwalnych