Sprawozdanie z konferencji "Stan badań nad dziejami Białostocczyzny w dwudziestoleciu międzywojennym"

336-337533633

Lithuanian New Foreign Policy (2004–2009)

W artykule została zawarta charakterystyka polityki zagranicznej Litwy w latach 2004–2009, czyli w okresie drugiej kadencji prezydenckiej Valdasa Adamkusa. Litewskie państwo realizowało wówczas koncepcję nazwaną nową polityką zagraniczną. Polegała ona na szukaniu wsparcia USA oraz zacieśnianiu współpracy z Polską. Celem było odegranie przez Litwę roli regionalnego centrum, oddziałującego politycznie na państwa byłego ZSRR.The article describes Lithuania’s foreign policy in the years 2004–2009, i.e. during the second term of office of President Valdas Adamkus. The Lithuanian state was then implementing a concept called “new foreign policy”. It consisted in seeking support in the USA and strengthening co-operation with Poland. Its objective for Lithuania was to play the role of a regional centre, politically impacting upon the states of the former USSR

Systematic review and meta-analysis of en bloc vertebrectomy compared with intralesional resection for giant cell tumors of the mobile spine

Study Design Systematic review and meta-analysis. Objective To compare the recurrence and perioperative complication rate of en bloc vertebrectomy (EV) and intralesional resection (IR) in the giant cell tumor of the mobile spine (SGCT). Methods We systematically searched publications in the PubMed and Embase databases for reports of SGCTs, excluding the sacrum. Two reviewers independently assessed all publications. A meta-analysis was performed using local recurrence and postoperative complications as the primary outcomes of interest. Results There were four articles reporting recurrence and two articles reporting postoperative complications. All included articles were case series. In all, 91 patients were included; 49 were treated with IR and 42 were treated with EV. Local recurrence rates were 36.7 and 9.5% in the IR and EV groups, respectively. Rates of postoperative complications were 36.4% with IR and 11.1% with EV. Overall, patients treated with EV not only had a lower recurrence rate (relative risk [RR] 0.22; 95% confidence interval [CI] 0.09 to 0.52) but also had a lower postoperative complication rate (RR 0.34; 95% CI 0.07 to 1.52) compared with IR. Conclusions Based on the limited data obtained from systematic review, SGCT patients treated with EV had a lower recurrence rate and fewer postoperative complications than those treated with IR

Litwa wobec ludności polskiej od września 1939 do czerwca 1940 roku

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021.33134

Lithuanian sisters Zofia and Jadwiga Chodakowski (Sofija Smetonienė and Jadvyga Tūbelienė)

Na przełomie XIX i XX w. całkiem duża grupa polskiej szlachty na Litwie przyjęła litewską narodowość. Rodzina Chodakowskich należała do tego grona. Zofia i Jadwiga Chodakowskie od dzieciństwa angażowały się w działalność litewskiego ruchu odrodzenia narodowego. Po ukończeniu gimnazjum Zofia wyszła za mąż za Antanasa Smetonę. Małżeństwo zamieszkało w Wilnie. W ich mieszkaniu powstał najważniejszy ośrodek działalności litewskiej w mieście. Jadwiga wyjechała na studia do Petersburga, gdzie poznała m.in. Augustinasa Voldemarasa. Następnie została wykładowczynią w szkole wyższej. Podczas okupacji niemieckiej Litwy Antanas Smetona został przewodniczącym Litewskiej Rady Państwowej (Taryby). Pod koniec I wojny światowej Jadwiga Chodakowska wróciła z Rosji i została zaangażowana do służby dyplomatycznej litewskiego państwa. Kiedy Antanas Smetona został prezydentem, jego żona Zofia (Sofija Smetonienė) stała się pierwszą damą. Jadwiga (Jadvyga) wyszła za mąż za Juozasa Tūbelisa, który od 1929 r. był premierem Litwy. W latach 30. ubiegłego wieku siostry Sofija i Jadvyga były najbardziej wpływowymi kobietami na Litwie, doprowadziły m.in. do upadku kariery Augustinasa Voldemarasa. Wiele osób oskarżało je o nadużywanie władzy. W 1940 r. Sofija Smetonienė i Jadvyga Tūbelienė wraz z mężami i resztą rodzin opuściły Litwę i schroniły się w USA, gdzie mieszkały do końca życia.At the turn of the 19th and 20th centuries, quite a large group of Polish nobility in Lithuania adopted the Lithuanian nationality. The Chodakowski family belonged to this group. Zofia and Jadwiga Chodakowski were involved in the Lithuanian national revival movement since their childhood. After graduating from middle school, Zofia married Antanas Smetona. The couple lived in Vilnius. In their apartment the most important activity centre of Lithuanian in the city was created. Jadwiga went to study in St. Petersburg, where she met Augustinas Voldemaras. Then she became a lecturer at a college. During the German occupation of Lithuania, Antanas Smetona became the chairman of the Lithuanian State Council (Taryba). At the end of World War I, Jadwiga Chodakowska returned from Russia and was engaged in the diplomatic service of the Lithuanian state. When Antanas Smetona became President, his wife Zofia (Sofia Smetonienė) became the First Lady. Jadwiga (Jadvyga) married Juozas Tūbelis, who was the prime minister of Lithuania since 1929. In the 1930s, the sisters Sofia and Jadvyga were the most influential women in Lithuania. They caused, among others, the fall of Augustinas Voldemaras’ career. Many people accused them of abuse of power. In 1940, Sofija Smetonienė and Jadvyga Tūbelienė, together with their husbands and other families, left Lithuania and took refuge in the USA, where they lived until the end of their [email protected] Buchowski – profesor nadzwyczajny związany z Wydziałem Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku. Specjalizuje się w dziejach stosunków polsko-litewskich w XIX i XX w. oraz najnowszej historii Litwy. Autor wielu monografii książkowych i artykułów poświęconych różnym aspektom relacji polsko-litewskich. Czynny uczestnik licznych międzynarodowych i ogólnopolskich konferencji naukowych.Uniwersytet w BiałymstokuGimžauskas, Edmundas (red.). Lietuva vokiečių okupacijoje Pirmojo pasaulinio karo metais 1915–1918. Lietuvos nepriklausomos valstybės genezė. Dokumentų rinkinys, (Vilnius : Lietuvos Istorijos Institutas 2006). ISBN 9986-780-80-2.Jakštas, Adomas [Aleksandras Dambrauskas]. Głos Litwinów do młodej generacji magnatów, obywateli i szlachty na Litwie, (Kowno : Druk Sokołowskiego i Estrina, 1906).Klimas, Petras. Lietuvos diplomatinėje tarnyboje, (Vilnius : Mintys, 1991). ISBN 5-417-00342-5.Mitkiewicz, Leon. Wspomnienia kowieńskie 1938–1939, (Warszawa : Wydawnictwo Bellona, 1990). ISBN 83-11-07869-6.Paszkiewicz, Bohdan. Pod znakiem „Omegi”, (Warszawa : Neriton 2003). ISBN 83-88973-54-1.Romer, Eugeniusz. Dziennik 1919–1923, t. 2, (Warszawa : Interlibro, 1995). ISBN 83-85161-60-0.Römer, Michał. Dzienniki 1931–1938, t. 5, (Warszawa : Ośrodek Karta, 2018). ISBN 978-83-65979-33-9.Żółtowska, Janina. Inne czasy, inni ludzie, (Londyn : Polska Fundacja Kulturalna, 1998). ISBN 0850652332.Bardach, Juliusz. O dawnej i niedawnej Litwie, (Poznań : Wydawnictwo UAM, 1988). ISBN 83-232-0118-8.Bauža, Česlovas. „Juozas Tūbelis”, w: Ričardas Čepas, Vytautas Spečiunas (red.), Lietuvos Respublikos ministrai pirmininkai (1918–1940), (Vilnius : Alma littera, 1997), 329-365. ISBN 9986-02-379-3.Čepėnas, Pranas. Naujųjų laikų Lietuvos istorija, t. 2, (Vilnius : Lituanus, 1992). ISBN 5-89957-012-1.Daniłowicz, Robert [Robert Rokicki]. „Narodów pomieszanie”, Polityka, nr 51, 2010, 50-51. ISSN 0032-3500.Dudzińska, Kinga, Runiewicz-Jasińska, Renata. „Uczestnictwo kobiet w polityce Pierwszej Republiki Litewskiej”, w: Joanna Marszałek-Kawa (red.), Kobiety w polityce, (Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009), 114-130. ISBN 9788376116693.Eidintas, Alfonsas. Antanas Smetona and His Lithuania. From the National Liberation Movement to an Authoritarian Regime (1893–1940), (Leiden : Brill Rodopi, 2015). ISBN 978-90-04-30203-7.Gaigalaitė, Aldona. Lietuvos atstovai Rusijos Valstybės Dūmoje 1906–1917 metais, (Vilnius : VPU Leidykla, 2006). ISBN 9955-20-066-9.Jackiewicz, Mieczysław. Dzieje literatury litewskiej do 1917 r., (Warszawa : Exlibris 2003). ISBN 83-89351-01-3.Jakubavičienė, Ingrida. Duetas: Antanas ir Sofija Smetonos, (Vilnius : Versus aureus, 2016). ISBN 978-9955-34-604-3.Jakubavičienė, Ingrida. Jadvygos Chodakauskaitės-Tūbelienės visuomeninės ir politinės veiklos epizodai (1918–1940 m.), [Dostęp: 22.10.2019]. Dostępny w World Wide Web: .Jakubavičienė, Ingrida. Seserys. Sofija Smetonienė (1884–1969) ir Jadvyga Tūbelienė (1891–1988), (Vilnius : Versus Aureus, 2014). ISBN 978-995-34-517-6.Jurkowski, Roman. Ziemiaństwo polskie Kresów Północno-Wschodnich 1864–1904. Działalność społeczno-gospodarcza, (Warszawa : Przegląd Wschodni, 2001). ISBN 8391490629.Kairiūkštytė, Nastazija. Vilniaus vadavimo sąjunga 1925 04 26 – 1938 11 25. Istorinė apybraiža, (Vilnius : Lietuvos istorijos institutas, 2001). ISBN 9986-18-086-4.Motieka, Egidijus. Didysis Vilniaus Seimas, (Vilnius : Lietuvos Istorijos Institutas, 2005). ISBN 9986-780-75-6.Nieciengiewicz, Władysław. Litwa. Zarys gospodarczy, (Warszawa : Izba Przemysłowo-Handlowa, 1939).Purickis, Juozas. „Seimų laikai”, w: Pirmasis Nepriklausomos Lietuvos Dešimtmetis, (Kaunas : Šviesa, 1990), 44-58. ISBN 5-430-00866-4.Römer, Michał. Stosunki etnograficzno-kulturalne na Litwie, (Kraków : Krytyka, 1906).Truska, Liudas. Antanas Smetona ir jo laikai, (Vilnius : Valstybinis leidybos centras, 1996). ISBN 9986-09-105-5.Turska, Halina. O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie / Typcкa Г., O пpoиcxoждeнии пoльcкoязычныx apeaлoв в Bильнюccкoм кpae, (Vilnius : Mintis, 1995). ISBN 5-417-00494-4.Wielhorski, Władysław. „Warunki rozwoju świadomości narodowej Litwinów i powstania współczesnego państwa litewskiego (1861–1920)”, w: Feliks Pohorecki (red.), Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie 17–20 IX 1935, (Lwów : Polskie Towarzystwo Historyczne, 1935), 126-143.Zubiński, Tadeusz. Ciche kraje, (Rzeszów : Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, 2006). ISBN 978-83-88845-63-2.Žalys, Vytautas. Lietuvos diplomatijos istorija 1925–1940 metais, t. 2, cz. 2, (Vilnius : Edukologija, 2012). ISBN 978-9955-20-802-0.2(7)17120

Antropologia polska: genealogie, trajektorie i etyczne powinności

Tekst jest autorską interpretację stanu współczesnej polskiej antropologii. Wychodzi od przedstawienia jej specyficznych korzeni intelektualnych. Choć w głównej mierze była dyscypliną budującą narody, a nie kolonialne imperia (w myśl podziału Halpern i Hammela), to zawsze były w niej obecne tematy pozalokalne i pozaeuropejskie, zaś myślenie prominentnych badaczy było kosmopolityczne. Pomimo izolacji po II wojnie światowej jeszcze w okresie późnego socjalizmu odbudowywała się jako nauka kosmopolityczna, dziś wysoce zróżnicowana i włączona w system „antropologii światowych”. Na tle innych dyscyplin cechują ją nie tylko metody badawcze, lecz kompleksowe, holograficzne podejście do przedmiotu badań. W glosie krytycznej autor postuluje odejście od paradygmatu „kulturalistycznego”, czyli ograniczania interpretacji do sfery inherentnych i autonomicznych związków między symbolami i ideami, i nakłania do tłumaczenie zjawisk przez ujawnianie powiązań tych ostatnich z procesami i relacjami społecznymi. Wskazuje też, jak istotne w czasach rosnących nastrojów ksenofobicznych i rasistowskich są aspekty etyczne uprawiania antropologii i powinności antropologów