Polski sektor bankowy – per aspera ad astra

The aim of the paper is to evaluate the changes that have taken place in the Polish banking sector over the last 25 years as well as to find the answers to the two following questions, i.e. whether the Polish banking sector has managed to withstand competition since Poland's accession to the European Union and how it has managed to weather the storm of the recent global financial crisis. The examination of the aforementioned topics along with the analysis of the present condition of the Polish banking sector enable to identify the most significant challenges faced by the banks operating in Poland. One of the challenges will undoubtedly be Poland's accession to the euro area, which will largely change the functioning of the Polish banking system as well as its institutional structure.Celem opracowania jest ocena zmian zachodzących w polskim sektorze bankowym w ostatnim ćwierćwieczu, a także znalezienie odpowiedzi na następujące dwa pytania: czy polski sektor bankowy sprostał konkurencji po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej i jak poradził sobie w okresie ostatniego światowego kryzysu finansowego? Powyższe oraz analiza bieżącej sytuacji polskiego sektora bankowego pozwala ponadto zidentyfikować najważniejsze wyzwania, przed jakimi stoją banki działające w Polsce. Jednym z nich będzie z pewnością przystąpienie Polski do strefy euro, które w znacznym stopniu zmieni funkcjonowanie polskiego systemu bankowego oraz jego instytucjonalną strukturę

Rezerwy walutowe - „Rzecz Święta”

Celem opracowania jest uwypuklenie roli rezerw walutowych i wskazanie możliwości ich rzetelnego oraz prawidłowego gromadzenia i wykorzystania. Celami szczegółowymi są m.in. porównanie rezerw walutowych z innymi rodzajami rezerw bankowych oraz identyfikacja podstawowych rodzajów ryzyka związanych z zarządzaniem rezerwami walutowymi, w tym zmian w odpowiedzi na ostatni globalny kryzys finansowy, a ponadto określenie istoty i charakteru interwencji walutowych oraz identyfikacja ich rodzajów. W dobie zwiększania wydatków na cele polityczne i społeczne rośnie bowiem pokusa niewłaściwego wykorzystania rezerw walutowych. Do tego dochodzą wysokie globalne ryzyko polityczne oraz duża zmienność na rynkach finansowych, a także nowoczesne kanały (np. media społecznościowe) ataku na kursy walutowe. Czynniki te sprawiają, że zarządzanie rezerwami walutowymi nie należy do łatwych zadań i jest „wiedzą tajemną” banków centralnych

Zagadnienie ekstrakcji profilaktycznych dolnych trzecich trzonowców : przegląd wytycznych wybranych państw

Obecność i wyrzynanie trzecich zębów mądrości wiąże się niejednokrotnie z wystąpieniem różnych powikłań w najmniej oczekiwanym dla pacjenta momencie. Z drugiej strony zabieg chirurgicznej ekstrakcji również nie stroni od licznych komplikacji. Kwalifikacja pacjentów do zabiegu profilaktycznego usunięcia trzeciego dolnego zęba mądrości powinna być oparta na faktach. W ostatnim czasie zostało przeprowadzanych wiele badań naukowych, jednak wciąż bardzo często spotyka się sprzeczne stanowiska dotyczące tego tematu. Celem artykułu jest prześledzenie ogólnokrajowych wytycznych określających wskazania lub przeciwwskazania do profilaktycznych ekstrakcji dolnych zębów mądrości w wybranych państwach. Chcąc przedstawić jak największy przekrój danych zostały uwzględnione wytyczne państw zarówno zachodnioeuropejskich, jak i Ameryki oraz Azji. Uwzględniono osiem państw, w tym Polskę. Porównując zalecenia z poszczególnych krajów stwierdzono liczne rozbieżności. W niektórych państwach powołane komisje jednoznacznie sprzeciwiają się ekstrakcjom profilaktycznym, w innych zaś zostały stworzone dokładne schematy postępowania w konkretnych sytuacjach klinicznych. W algorytmach tych uwzględniono m. in. dokładny wiek pacjentów, stadium rozwoju korzenia, położenie zęba oraz czynniki związane z sytuacją życiową pacjenta.The presence and eruption of wisdom teeth is often associated with the appearance of various complications when they are least expected by the patient. On the other hand, surgical extraction is also associated with numerous complications. The qualification of patients for the prophylactic removal of the lower wisdom tooth should be based on evidence. Recently, a lot of scientific research has been done, but there are still many different opinions about this topic. The purpose of this article is to trace the national guidelines defining indications or contraindications for the prophylactic extractions of lower wisdom teeth in selected countries. In order to present the largest cross-section of data, the guidelines of countries from Western Europe, America and Asia have been taken into account. Eight countries are presented, including Poland. Comparing the recommendations from each country numerous discrepancies were found. In some countries, expert committees clearly oppose prophylactic extractions, while others have developed appropriate treatment guidelines for specific clinical situations. These algorithms have taken into account age of the patients, the root development stage, the position of the tooth, and the factors related to the patient’s life situation

Obwodowy włókniak kostniejący : opis przypadku

Obwodowy włókniak kostniejący to rzadki guz wywodzący się z tkanek miękkich, występujący w około 2-3% opisywanych przypadków zmian obecnych w kościach szczęk. Guz ten zazwyczaj występuje w okolicy dziąsła górnego przypominając inne zmiany o typie nadziąślaków. Leczeniem z wyboru jest radykalne wycięcie guza. W przypadku powstawania pozabiegowego ubytku tkanek twardych lub miękkich, w niektórych przypadkach wskazane jest przeprowadzenie zabiegów rekonstrukcyjnych za pomocą przeszczepów tkanek miękkich lub lokalnej plastyki. Dane z piśmiennictwa wskazują prawie 20% tendencję guza do wznowy, zwłaszcza po nieradykalnym jego usunięciu. Histologicznie jest on zbudowany z ubogokomórkowej komponenty fibroblastycznej, ognisk zwapnienia oraz centralnie zlokalizowanej tkanki kostnej oraz jest pokryty nabłonkiem wielowarstwowym płaskim jamy ustnej. W pracy przedstawiono przypadek obwodowego włókniaka kostniejącego umiejscowionego w przedniej części dolnego zachyłka przedsionka jamy ustnej, który obecny był w jamie ustnej przez ponad 20 lat. W pracy przedstawiono również dokumentację fotograficzną dotyczącą procedury chirurgicznej, jak również obrazu mikroskopowego przedstawiającego budowę histologiczną usuniętego guza.Peripheral ossifying fibroma is a lesion of the gingival tissues representing up to 2-3% of all oral lesions that are biopsied. This tumour is seen very seldom and usually occurs in the gingiva of the front maxilla and resembles other epulis-like lesions. The treatment of choice is radical excision of the tumour. In cases when significant post-operative soft or hard tissue deficiency is present, reconstruction treatment by means of free tissue grafts or local flap surgery is required. Data from the literature indicates up to 20% recurrence of the tumour, especially following non-radical excision. Histologically, this tumour is composed of squamous epithelium, fibroblast component, foci of calcification and bone tissue in the centre. A rare case of peripheral ossyfying fibroma, which was localised in the oral vestibule in front mandible, is presented here. The lesion was present in the oral cavity for over twenty years. The surgical procedure is illustrated with photographic records and histopathological images of this case

Bisphosphonate : related osteonecrosis of the jaws

W wyniku stosowania bisfosfonianów w różnego rodzaju zmianach osteopenicznych kości może wystąpić martwica kości szczękowych. Dotąd nie obserwowano i nie opisano martwicy innych kości w przebiegu stosowania tych leków. W niniejszej pracy podano objawy kliniczne i radiologiczne oraz sposób leczenia martwicy kości, przedstawiono również trzy chore, u których stwierdzono martwicę kości żuchwy w przebiegu leczenia bisfosfonianami. U dwóch pacjentek bisfosfoniany wprowadzono do leczenia z powodu przerzutów raka sutka do kręgosłupa, natomiast u jednej chorej z powodu osteoporozy. Przed wdrożeniem leczenia bisfosfonianami konieczne jest przeprowadzenie pełnej sanacji jamy ustnej, a następnie zaleca się szczególną dbałość o higienę jamy ustnej.Bisphosphonate therapy recommended for osteopenic diseases may lead to bone necrosis, particularly of the jaw bones. Until now, no case of any other bone necrosis related to bisphosphonate therapy has been documented. Clinical and radiological features of the necrosis as well as methods of treatment are presented. Moreover, three cases of female patients with bisphosphonate - related mandible necrosis are presented. In two of them, bisphosphonate therapy was administered because of metastatic spread of breast cancer to the vertebral column, and in one because of the osteoporosis. Before initiation of bisphosphonate therapy, sanitation of oral cavity is required followed by the high level of oral hygiene care

Artykaina plus morfina versus sama artykaina w leczeniu bólu podczas zabiegu endodontycznego z powodu nieodwracalnego zapalenia miazgi : badanie randomizowane, kontrolowane

Standardowe znieczulenie miejscowe nie gwarantuje całkowitego ustąpienia bólu podczas zabiegu endodontycznego usuwania miazgi w stanie nieodwracalnego zapalenia. Celem pracy było sprawdzenie, czy miejscowe znieczulenie za pomocą morfiny w dawce 1 mg dodanej do standardowego znieczulenia za pomocą artykainy w porównaniu z samą artykainą zmniejszy odczuwanie bólu w czasie 48 godz. po zabiegu endodontycznym. W podwójnie ślepej próbie klinicznej uczestniczyły 32 osoby, które miały nieodwracalne zapalenie miazgi pierwszego zęba trzonowego szczęki. Uczestnicy badania byli zrandomizowani do dwóch grup: grupy badawczej, która otrzymywała artykainę i morfinę (n = 9), oraz grupy kontrolnej, która otrzymywała tylko artykainę (n = 23). Nasilenie bólu badano za pomocą numerycznej skali oceny bólu oraz skali wzrokowo- -analogowej przed zabiegiem oraz 1, 2, 6, 12, 24 i 48 godz. po zabiegu. Nie stwierdzono istotnych różnic nasilenia bólu między dwoma grupami w obu skalach oceny bólu we wszystkich kolejnych punktach oceny aż do 48 godz. po zabiegu. Stwierdzono jedynie nieistotne statystycznie mniejsze odczuwanie bólu po 12 godz. u chorych leczonych morfiną i artykainą (p = 0,08). Badanie było finansowane z grantu Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) i miało zgodę Komisji Bioetycznej UJ nr: 2008/K/ZDS/000518. Dodanie morfiny do artykainy w celu mniejszego odczuwania bólu podczas endodontycznego usuwania miazgi w stanie nieodwracalnego zapalenia nie ma wpływu na odczuwanie bólu, choć większą skuteczność tego znieczulenia obserwowano wcześniej podczas zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej. Wskazane są dalsze badania oceniające skuteczność opioidów w miejscowym znieczuleniu podczas zabiegów endodontycznych.Standard local anaesthetics do not guarantee complete absence of pain during endodontic debridement of the inflamed pulp. We investigated whether the addition of l mg of morphine to local articaine anaesthesia as compared to articaine alone could reduce pain sensations during endodontic debridement and within 48 h after the procedure. Thirty-two patients with pain attributed to irreversible pulpitis of the first upper molar participated in this randomized, double-blind trial. Patients were randomly assigned either to the study group (patients receiving periapical injection of modified local anaesthetic solution with morphine, n = 9) or to the control group (patients receiving standard anaesthetic solution without morphine, n = 23). The pain intensity was assessed using the visual analogue scale and verbal score before and directly after endodontic debridement, as well as at 1, 2, 6, 12, 24 and 48 h after the procedure. Neither the visual analogue scale nor verbal score differed between both groups before or during the endodontic debridement, as well as during 48-hour follow-up. However, there was an insignificant tendency for greater pain relief in patients treated with articaine and morphine at 12 h after endodontic debridement (p = 0.08). The study was funded by a Jagiellonian University in Poland (JU) grant, and was registered with the JU Ethical Committee No. 2008/K/ZDS/000518. The addition of morphine to local articaine anaesthesia does not influence pain intensity in patients undergoing endodontic debridement in contrast to the previously described pain-relief effect in patients after oral surgery. However, future studies are needed to evaluate the role of opioids in local anaesthesia in endodontic procedures

Rozwój krakowskiej uniwersyteckiej chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej od 1951 roku do dziś

W artykule przedstawiono rozwój uniwersyteckiej chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej w Krakowie – początkowo w ramach administracyjnych Akademii Medycznej (1951-1993), a następnie Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W porządku chronologicznym przedstawiono sylwetki kolejnych kierowników jednostek uczelnianych, którzy przy udziale współpracowników stale rozwijali i poszerzali działalność naukowodydaktyczną, szkoleniową i leczniczą w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej i stomatologicznej. W wyniku restrukturyzacji od roku 1996 Zakład Chirurgii Stomatologicznej UJCM działa na bazie Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej, co umożliwia ścisłą współpracę interdyscyplinarną z innymi jednostkami stomatologicznymi w zakresie szkolenia przed- i podyplomowego, pracy naukowej i diagnostyczno-leczniczej, zaś Katedra i Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej UJCM na bazie Szpitala im. L. Rydygiera. Tamże znaleziono odpowiednie warunki lokalowe, zaopatrzenie w nowoczesną aparaturę, sprzęt medyczny i możliwość interdyscyplinarnej współpracy do dynamicznego rozwoju działalności dydaktyczno-naukowej stosooraz diagnostyczno-leczniczej, która obecnie dorównuje standardom światowym. W podsumowaniu przedstawiono łącznie w liczbach osiągnięcia naukowe i zawodowe pracowników wymienionych jednostek uczelnianych chirurgii stomatologicznej i szczękowotwarzowej od roku 1951 do dziś (habilitacje, doktoraty, artykuły, doniesienia kongresowe i specjalizacje).The article presents evolution of Krakow University of oral and maxillofacial surgery, initially at Krakow’s Medical Academy (1951-1993), and subsequently at the Medical College of the Jagiellonian University. It also contains portraits of successive heads of departments who – together with their co-workers – developed didactic, scientific and therapeutic activity in the field of oral and maxillofacial surgery. Since reorganisation in 1996, Department of Oral Surgery has functioned upon University Dental Clinic, which allows for strict interdisciplinary didacticscientific and diagnostic-therapeutic cooperation with other dental departments, while Deparment of Cranio-Maxillofacial Surgery has been located in the Ludwik Rydygier’s Hospital. Appropriate accomodation with modern medical equipment ensures interdisciplinary didactic-scientific and diagnostic-therapeutic cooperation of world-class quality. Finally, article presents scientific and professional achievments of both departments of oral and maxillofacial surgery (postdoctoral dissertations, PhD theses, articles, congress reports and specializations) since 1951 until today