On the value and valuation of gardens – on various aspects of gardens –“the purestof human pleasures”

This article discusses the values and valuation of various types of gardens, both from the historical and contemporary perspective. The importance and status of a historic garden or park have been analyzed on many levels, including aesthetic, environmental, cultural and historical; they have also been viewed as a city-forming factor. The article is devoted to the assessment of gardens as significant components of cultural heritage and identity. The importance of a residential garden in a changing urbanised space is analyzed on the basis of Lobzow near Krakow. This assessment, which focuses on the status of gardens, was carried out by referring to universal canons and standards, such as beauty, living standard, and quality of landscapes. Furthermore, gardens are also described as important elements of the cultural landscape, which generate not only social, but also economic consequences. The role of the public park in the green area system has been analyzed on the basis of an innovative activity conducted by Olmsted

On threats to gardens – based on the green area revalorisation project regarding the former duke alessander lubomirski shelter foundation on Rakowicka street, Krakow

The article discusses the issues related to threats to historic gardens based on the area located in the vicinity of the former duke Alessander Lubomirski Shelter Foundation at Rakowicka 27, Krakow. The Neo-Renaissance complex was created between 1891 and 1893 according to the design by T. Stryjeński and W. Ekielski selected during a contest. When created, it stood out from the landscape, while its monumental form determined the identity of the place. The complex underwent various changes and transformations, which brought about certain threats. The said changes were related to ownership, proprietor and users. Gardens were not always taken care of and as components threatened with transformations and development, they ceased to form integral part of the complex. Greenery lost its aesthetic values and became a collection of random plants, while the composition became less transparent. Some evergreen plants obscured the elevation of the former shelter. The article discusses a project regarding restoration of greenery by the complex currently housing the Cracow University of Economics

Parks, green areas and landscape in view of new concepts related to the shaping of structure and form of a city

The article discusses changes to planning and designing of urban landscape, in particular, green areas and public parks, seen as component of the composition of a city, public space as well as important element of urban landscape and spatial order. It also focuses on a function performed by a landscape architect in these investments. The article includes references to concepts and ideas born in the last fifty years, including Urban Ecology, New Urbanism, Green Urbanism, Landscape Urbanism and green infrastructure. Factors important for the composition, designing, perception of nature and areas shaped by the greenery were also analysed. These days, the concept of planning urban greenery system is construed as a combination of requirements resulting from planning-related issues and pursuit of improvement in terms of quality of place and life

Garden on an axis: on a fragment of aleja Róż in Nowa Huta

W artykule zaprezentowano przekształcenia odcinka kluczowego dla głównej osi Nowej Huty, czyli alei Róż. Pokazano plany niezrealizowane i zrealizowane – od ogrodu cieszącego się popularnością wśród mieszkańców przez plac z pomnikiem Lenina po współczesny plac miejski. Zasadniczym tematem rozważań jest ogród na osi z tłem historycznym osadzonym w sztuce ogrodowej. Podniesiono też kwestię obecności róż w alei Róż. Ogród zniknął z przestrzeni miasta, ale teraz dzięki wygranemu w Budżecie Obywatelskim w 2019 r. projektowi ma szansę powrócić na oś.This paper presents the transformation of a key section to Nowa Huta’s main axis – aleja Róż. It features unrealised and realised plans – ranging from a garden popular with residents, a square with Lenin’s monument, to a contemporary city square. The main subject discussed is a garden on an axis, with a historical background set in garden design. The presence of roses in aleja Róż is also discussed. The garden has disappeared from the city’s space, and now, owing to a design selected for funding as a part of the 2019 Citizens’ Budget, it has a chance to return to the axis

Architektura Miasto Piękno tom 2

"Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej zawsze był miejscem pełnym osobowości, indywidualności, talentów. Gdy profesorowie i mistrzowie odchodzili z Wydziału, mieliśmy świadomość, że tu nigdy już nie będzie tak samo. Wydział jednak trwał i trwa jak piękno miasta, które jest przecież dziełem zbiorowym, o nakładających się warstwach, wzmacniających i tworzących jego tożsamość. Tak też kolejne pokolenia kontynuują i budują historię Wydziału. Wydział pełen jest wspomnień i anegdot. W fotografiach, księgach, obrazach, meblach kryją się opowieści."(...

Architektura Miasto Piękno tom 1

Słowo wstępne: "Politechnika Krakowska jest uczelnią, która charakteryzuje się mocną pozycją w środowisku akademickim Polski i świata. Z nowoczesną edukacją odpowiadającą potrzebom gospodarki łączy się to, że jej pracownicy w wielu dyscyplinach naukowych są wybitnymi ekspertami i specjalistami oraz uczestniczą w pracach prestiżowych międzynarodowych zespołów badawczych. Ich wiedza i kompetencje wpływają na pozycję uczelni w międzynarodowym środowisku naukowym. W Politechnice Krakowskiej oraz w środowisku akademickim szczególną pozycję zajmuje Wydział Architektury. Jego historię od 1945 roku, a więc od czasu utworzenia uczelni, tworzą wybitni naukowcy i twórcy. Uczestniczą oni aktywnie w rozwoju dyscypliny architektura i urbanistyka, a jednocześnie są zarówno uznanymi teoretykami, jak i twórcami cenionych dzieł w zakresie architektury, urbanistyki oraz założeń krajobrazowych. Do grona tych osób niewątpliwie należał prof. Wojciech Kosiński. Z Wydziałem Architektury był związany prawie 60 lat. Tu ukończył studia, w 1967 roku pod promotorstwem prof. Włodzimierza Gruszczyńskiego obronił dyplom i rozpoczął pracę. Cała Jego kariera naukowa związana była z Wydziałem Architektury – tu w 1976 roku uzyskał stopień doktora (promotor – prof. Witold Cęckiewicz), w roku 2001 doktora habilitowanego, a w 2012 roku tytuł naukowy profesora. Był znakomitą postacią, dydaktykiem lubianym przez studentów i uznanym w kraju i za granicą, autorem wielu publikacji naukowych. Był autorem lub współautorem licznych realizacji architektonicznych, laureatem wielu prestiżowych konkursów architektonicznych, znakomitym rysownikiem."(...

On the restoration design of the palace park in Kościelec in Chrzanów and potential threats to the genius loci.

W artykule przedstawiono zespół pałacowo-parkowy w Kościelcu, obecnie dzielnicy Chrzanowa, i składające się na jego genius loci wartości materialne i niematerialne, w tym różne formy sacrum tu występujące. Omówiono opracowane dla obiektu studia historyczno-krajobrazowe oraz projekt rewaloryzacji parku pałacowego, który stał się przestrzenią publiczną. Materiały kartograficzne pozwoliły w części odtworzyć historyczny układ komunikacji i wnętrz parkowych. Wobec bardzo skromnej ikonografii i materiałów źródłowych zastosowano studia porównawcze, wykorzystano też ówczesne poradniki zakładania ogrodów. Rozważano też potencjalne zagrożenia parku i sfery sacrum w sytuacji przekształceń i zmian funkcji.This paper presents the palace and park complex in Kościelec, which is currently a district of Chrzanów, and the tangible and intangible values that make up its genius loci, including various forms of the sacred present there. The historical and landscape studies focusing on the structure and a restoration design of the palace, which became a public space, were presented. Cartographic materials allowed for a partial recreation of the complex’s circulation layout and its park interiors. Due to very modest amounts of iconography and source materials, comparative studies were used as well as period garden design manuals. Potential threats to the park and the sphere of the sacred in the event of alterations and changes in use were discussed

Landscapes of memory as an expression of place identity

Krajobraz nie jest statyczny, zmienia się w czasie, czytelne jest w nim oddziaływanie pomiędzy historią a miejscem, jest to rodzaj relacji otwartej, swoista narracja „krajobrazowa”. Krajobraz jako część dziedzictwa historycznego obrazuje różnorodne wpływy kulturowe, jest odbiciem społeczeństwa, stanowi o tożsamości miejsca. Może być postrzegany jako część szerokiej historii ekonomicznej i społecznej. Może też być źródłem estetycznej przyjemności jako układ harmonijny, kompozycja elementów: naturalnych i kulturowych, dopełniona o formy symboliczne. W artykule opisano krajobrazy pamięci – miast, przestrzeni publicznych i ogrodów – historyczne i współczesne, ich postrzeganie i genius loci. Podjęto też próbę odpowiedzi na pytania – Czy każdy oglądany krajobraz może wzbudzić w nas emocje? – Jakie uczucia mogą być przekazywane za pomocą krajobrazu, jego treści i przekazów? W przypadku projektowanego krajobrazu część przeżyć zależna jest od subiektywnego czy kulturowego przygotowania odbiorcy.A landscape is not static – it changes over time – showing the interaction between history and a place. It’s a kind of open relation, a certain landscape narrative. ‘Landscape of memory’, ‘reading a landscape’ are terms used in landscape design and interpretation. Landscape can be a source of aesthetic pleasure as a harmonious composition of cultural and natural elements, supplemented with symbolic forms contributing to its non material value. The article attempts to answer the questions – ‘Can any landscape stimulate our emotions?’ and ‘What emotions can be conveyed through landscape, its form and content?’ In case of a designed landscape, some of these emotions are dependent on subjective and cultural values of the viewer

Projektowanie zieleni w obszarach objętych ochroną zabytków, na przykładzie wybranych obiektów krakowskich

The objective of this paper is to present greenery design processes in publicly accessible heritage areas. This subject concerns sites under conservation via monument protection forms and new sites built in areas protected by provisions for urban complexes. Cases from Krakow, a city considered a monument by UNESCO, were analyzed. The temporal scope of the study was the last twenty-two years. The study was based on an investigation of the literature and analytical methods. The findings produced a review of design activity, as well as controversial and divisive matters. The discussion and conclusions feature an assessment of the activity investigated, which served to supplement general guidelines for the conservation approach model under current legal, environmental and social conditions. Design standards were also discussed.Celem artykułu jest pokazanie procesów projektowania zieleni w obszarach zabytkowych publicznie dostępnych. Problematyka dotyczy obiektów chronionych formami ochrony zabytków i nowych terenów powstających na terenach chronionych wpisami urbanistycznymi. Analizowano przypadki studialne z Krakowa uznanego za zabytek UNESCO, a zakres czasowy to okres ostatnich dwudziestu dwóch lat. Zastosowano studia literaturowe i metody analityczne. Uzyskane wyniki pokazują przegląd działań projektowych, kwestie sporne i kontrowersyjne. W dyskusji i podsumowaniu dokonano oceny podejmowanych działań, co posłużyło do uzupełnienia ogólnych wytycznych dotyczących modelu postępowania konserwatorskiego w obecnych warunkach prawnych, środowiskowych i społecznych. Odniesiono się też do standardów projektowych

Afterword to volume one

"Dwie monografie o wspólnym tytule Architektura • Miasto • Piękno przygotowano, by upamiętnić profesora Wojciecha Kosińskiego. W zamyśle te dwa tomy mają pokazać zarówno dokonania naukowe i twórcze Profesora, jak i Jego postać – człowieka nietuzinkowego, barwnego, intrygującego i inspirującego. Stąd przyjęta została następująca struktura naszej edycji: każdy tom rozpoczyna część In Memoriam. Na wspomnienia składają się teksty bardzo osobiste, wypowiedzi relacjonujące przyjaźń i współpracę. Drugi, szerszy i stricte merytoryczny temat książki, to artykuły naukowe podejmujące różnorodną i bogatą problematykę, którą Profesor zajmował się zawodowo. W tekstach naukowych autorzy mierzą się z kwestiami architektury, miasta i piękna, dopisując swoją wartość do prac Profesora, utrwalają Jego dokonania, rozwijają wątki przez Niego podejmowane."(...