Głos w dyskusji

Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej nauk

Informacyjność a ozdobność tytułów w tekstach żałobnych XVII wieku

“Pompa funebris” of the 17th century, was not only a coffin portrait but also a mournful text in verse or in prose, including numerous sermons. They were usually printed as separate texts, and only renowned preachers, e.g., P. Skarga, included them in their books. Such texts were criticised for excessively long titles and ornamentality, because the then conceptism has not been taken into account. Conceptism valued the amazement of listeners and readers by means of, for instance, ornamentality of metaphors and very numerous imaginary and surprising allusions to heraldic elements. If we isolate three main parts on the title page, it becomes manifest that it is the title which is visibly ornamental. Also, the part providing exact information about the deceased person surprises us with praises in her/his honour and a complex naming system of positions and offices. Similarly, the information about the authors (apart from the recognized poets) is very detailed and amplifies their positions and titles. We discern in the above a reflection of the writing “fashion”, compliant with the presumptions of Baroque rhetoric and stylistics, but also the conviction of the nobles (magnates), searching for confirmation of their value through superlatives and conspicuous manifestation of wealth and weirdness

Złe niewiasty w bajkach Biernata z Lublina

The author shows how Biernat of Lublin (1465–1529) describes women from the 16th and 17th century. He wrote only 27 times about women, but always negatively. The writer criticised whoresfor the first time in Polish literature for being greedy and untrue. He created a feminine image which today is an element of stereotype.Zamierzamy przedstawić, jak Biernat z Lublina (1465–1529) pisze w bajkach (210) o kobietach. Stwierdzamy, że pisze rzadko (27 haseł) i ocenia je negatywnie. Panna to pochodnia ognista, mężatki krytykuje za złości, gadulstwo, zdrady małżeńskie i miłość do męża tylko do pogrzebu. Po raz pierwszy w polszczyźnie krytykuje miłośnice / kurwy za chciwość finansową i fałszywe, słodkiesłowa do młodzieńców, paniców, gamratów.W bajkach ezopowych Biernata mamy więc kontynuację prześmiewczego, złośliwego, krytycznego obrazu niewiasty, co jako stereotyp trwa do dzisiaj

Analiza walidacyjna polskiej wersji Międzynarodowego Kwestionariusza Jakości Życia w Stwardnieniu Rozsianym (MusiQoL)

Background and purpose The aim of this study was to perform a validation analysis of the Polish adaptation of the Multiple Sclerosis International Quality of Life Questionnaire, MusiQoL. Material and methods Validation analysis included the translation of the original English version into Polish according to translation principles and the analysis of convergent validity, internal reliability and reproducibility of the Polish version of MusiQoL. The study included 150 randomly chosen patients (109 women and 41 men) with definite multiple sclerosis (MS) diagnosed according to McDonald criteria. Mean age of patients was 41 ± 10 years and mean disease duration was 11.7 ± 7.2 years. The patients completed the examined MusiQoL, the Functional Assessment of Multiple Sclerosis (FAMS) and the Multiple Sclerosis Impact Scale (MSIS-29). Data regarding sociodemographic status and MS history were collected. The disability of the patients was assessed according to the Expanded Disability Status Scale (EDSS). The examination was repeated after 28 ± 4 days. Results The internal reliability, convergent validity and reproducibility of MusiQoL were satisfactory. The dimensions of the scale exhibited high internal consistency (Cronbach's alpha from 0.67 to 0.90). The MusiQoL correlated with FAMS (positive correlations), EDSS and MSIS-29 (negatively). Conclusions Psychometric-statistical analysis showed that the Polish version of MusiQoL is a valuable measure to examine the health-related quality of life of Polish MS patients.Wstęp i cel pracy Celem pracy była analiza walidacyjna aspektów psychometrycznych polskiej adaptacji Międzynarodowego kwestionariusza jakości życia w stwardnieniu rozsianym (SR) – Multiple Sclerosis International Quality of Life Questionnaire, MusiQoL. Materiał i metody Analiza walidacyjna objęła tłumaczenie oryginalnej wersji angielskiej na język polski zgodnie z obowiązującymi zasadami translacyjnymi oraz analizę aspektów trafności i rzetelności skali MusiQoL. Do badań włączono 150 losowo wybranych pacjentów z rozpoznaniem SR według kryteriów McDonalda (109 kobiet i 41 mężczyzn). Średnia wieku badanych wynosiła 41 ± 10 lat, średni czas trwania choroby – 11,7 ± 7,2 roku. Pacjenci wypełniali badany kwestionariusz MusiQoL, Kwestionariusz do Oceny Jakości Życia w Stwardnieniu Rozsianym (FAMS) oraz Skalę Wpływu Stwardnienia Rozsianego na Jakość Życia Chorych (MSIS-29). Zebrano dane społeczno-demograficzne pacjentów i dotyczące historii przebiegu choroby. U wszystkich oceniono ponadto stopień niesprawności na podstawie Rozszerzonej Skali Niewydolności Ruchowej (EDSS). Badania przeprowadzono w dniu 0, a następnie powtórzono po 28 ± 4 dniach. Wyniki Rzetelność i badane aspekty trafności polskiej wersji skali MusiQoL są zadowalające. Wykazano również powtarzalność wyników badanej skali oraz dużą spójność wewnętrzną poszczególnych podskal (współczynnik alfa Cronbacha od 0,67 do 0,90). Stwierdzono korelacje skali MusiQoL ze skalą FAMS (korelacje dodatnie), EDSS i MSIS-29 (korelacje ujemne). Wnioski Analiza psychometryczno-statystyczna wykazała, że polska wersja skali MusiQoL jest wartościowym narzędziem do badania wpływu choroby na jakość życia polskich chorych na SR

Disappearance of white matter lesions on MRI and clinical recovery after initiating antiretroviral therapy in a case of HIV infection presenting as spastic paraparesis

We present a case of a 30-year-old Polish female who presented with increasing for about 2 years spastic paraparesis and urinary incontinence. She denied any risky sexual behaviors, drug abuse, there was no history of surgery or blood transfusions. MRI of the brain showed diffuse, hyperintensive in T2, poorly defined lesions in the white matter. About 3 months later paraparesis increased and control MRI showed progression of previously described lesions. She was then diagnosed with HIV infection. There was a suspicion of progressive multifocal leucoencephalopathy (PML) or vacuolar myelopathy in the course of HIV infection. Antiretroviral treatment was initiated leading, together with rehabilitation, to a progressive improvement of symptoms. Pathological lesions on brain MRI completely disappeared. In conclusion, HIV test should be done in every patient with neurological signs of unknown cause

Skrobia dialdehydowa oraz pektyna - nowe czynniki sieciujące dla materiałów białkowych

Kolagen i elastyna są głównymi białkami strukturalnymi u ssaków. Zapewniają one mechaniczne wsparcie, wytrzymałość oraz elastyczność różnym organom oraz tkankom, m.in. skórze, ścięgnom, tętnicom oraz kościom. Białka te są łatwo dostępne, biodegradowalne, biokompatybilne oraz stymulują wzrost żywych komórek[1]. Materiały białkowe oparte na kolagenie i elastynie mogą być modyfikowane przez proces sieciowania w celu poprawienia ich właściwości, m.in. wytrzymałości mechanicznej, porowatości oraz podatności na degradację[2]. Skrobię dialdehydową uzyskuje się w wyniku selektywnego utleniania skrobi nadjodanem, w wyniku, czego rozszczepia się wiązanie C2-C3 łańcucha polisacharydowego skrobi z wytworzeniem dwóch grup aldehydowych. Skrobia dialdehydowa ulega biodegradacji oraz wykazuje działanie przeciwwirusowe[3][4]. Pektyna jest polisacharydem składającym się głównie z reszt kwasu D-galakturonowego, zestryfikowanych grupami metylowymi[5]. Analiza termogramów ze skaningowej kalorymetrii różnicowej wykazuje, że materiały białkowe ulegają przemianom termicznym w dwóch endotermicznych etapach. Badanie odpowiedzi komórkowej otrzymanych hydrożeli dowodzi, że materiały te są atrakcyjne dla fibroblastów mysich 3T3. Analiza obrazów ze skaningowej mikroskopii elektronowej wykazuje, że rozmiar porów jest zróżnicowany, a ich rozmiar zależy zarówno od dodatku hydrolizatów elastyny, jak i ilości i rodzaju czynnika sieciującego. Sieciowanie otrzymanych hydrożeli przy użyciu skrobi dialdehydowej powoduje zwiększenie sztywności żelu. Próbki zawierające pektynę charakteryzują się natomiast mniejszą odpornością na ściskanie. Dodatek polisacharydów wpływa na wartości wyznaczonych składowych polarnych swobodnej energii powierzchniowej dla materiałów kolagenowych i kolagenowo-elastynowych bez i z ich dodatkiem. Efekt ten jest bardziej widoczny w przypadku hydrożeli zawierających pektynę. Autorzy pragną podziękować Narodowemu Centrum Nauki (NCN, Polska, Grant nr: UMO-2011/03/D/ST8/04600) za zapewnienie wsparcia finansowego na realizację tego projektu. [1]. J. Skopinska-Wisniewska, K. Wegrzynowska-Drzymalska, A. Bajek, M. Maj, A. Sionkowska Journal of Materials Science: Materials in Medicine 2016, 27, 1-10; [2]. J. Skopinska-Wiśniewska, J. Kuderko, A. Bajek, M. Maj, A. Sionkowska, M. Ziegler-Borowska Materials Science and Engineering: C 2016, 60, 100-108; [3]. L. Song, C. Cruz, S. R. Farrah, R. H. Baney Electronic Journal of Biotechnology 2009, 12, 1-5; [4]. F. Langmaier, M. Mladek, P. Mokrejs Journal of Thermal Analysis and Calorimetry 2008, 98, 807-812; [5]. A. G. J. Voragen, G.-J. Coenen, R. P. Verhoef, H. A. Schols Structural Chemistry 2009, 20, 263-275

Skrobia dialdehydowa oraz pektyna jako czynniki sieciujące dla zastosowań w inżynierii tkankowej

Głównym zadaniem inżynierii tkankowej jest stworzenie materiału, który mógłby znaleźć zastosowanie, jako zamiennik uszkodzonej tkanki, bądź narządu oraz wspomóc jego regenerację. Materiały te, zwane skafoldami zbudowane są przede wszystkim z naturalnych biopolimerów m.in. z kolagenu i elastyny. W celu poprawienia ich właściwości chemicznych oraz mechanicznych hydrożele mogą być modyfikowane przez proces sieciowania. Mimo, iż do tej pory zostało zastosowanych wiele czynników sieciujących, wciąż poszukiwane są bardziej bezpieczne związki. Zliofilizowane hydrożele wykazują porowatą strukturę. Analiza obrazów ze skaningowej mikroskopii elektronowej dowodzi, że ich rozmiar jest zróżnicowany i zależy zarówno od dodatku hydrolizatów elastyny, jak i ilości i rodzaju czynnika sieciującego. Analiza termogramów ze skaningowej kalorymetrii różnicowej wykazuje, że przemiana cieplna badanych materiałów przebiega w dwóch etapach. Sieciowanie skrobią dialdehydową prowadzi do zwiększenia sztywności żeli, natomiast próbki zawierające pektynę są mniej odporne na ściskanie. Badanie odpowiedzi komórkowej dla otrzymanych hydrożeli wykazuje, że materiały te są atrakcyjne zarówno dla fibroblastów mysich 3T3 i mezenchymalnych komórek macierzystych

Hydrożele kolagenowo-elastynowe dla inżynierii tkankowej sieciowane skrobią dialdehydową oraz pektyną

Zadaniem inżynierii tkankowej jest stworzenie optymalnego materiału o odpowiednich właściwościach, który mógłby służyć jako zamiennik uszkodzonej tkanki, bądź narządu i wspomóc jej regenerację. Skafoldy opierają się przede wszystkim na naturalnych polimerach, w szczególności na kolagenie i elastynie, które występują w strukturze macierzy zewnątrzkomórkowej (ECM) [1]. Włókna kolagenowe oraz ich sieci tworzą ECM dla większości tkanek miękkich i twardych tj. kości, chrząstek, ścięgien oraz skóry w organizmie człowieka [2]. Kolagen występuje w odmiennych strukturach morfologicznych w różnych tkankach [3,4]. Wszystkie typy kolagenów wykazują charakterystyczną strukturę potrójnej helisy. Wyróżnić wśród nich możemy kolageny fibrylarne i niefibrylarne [5,6]. Sekwencja aminokwasowa kolagenu układa się w charakterystyczny tryplet -Gly-X-Y- . Obecność glicyny w każdej trzeciej pozycji aminokwasowej jest niezbędna w celu umożliwienia szczelnego upakowanie trzech α łańcuchów w cząsteczce tropokolagenu, natomiast pozycje X i Y są w większości zajęte przez prolinę i 4-hydroksyprolinę [5]. Elastyna jest wysoce usieciowanym, nierozpuszczalnym biopolimerem, składającym się z kowalencyjnie związanych cząsteczek tropoelastyny. Posiada niezwykły skład aminokwasowy, bo aż 75% jej zawartości stanowią aminokwasy hydrofobowe: glicyna, walina i alanina [7,8]. W procesie tworzenia wiązania sieciującego w elastynie uczestniczą dwa łańcuchy tropoelastyny, między którymi z reszt lizyny pod wpływem działania oksydazy lizylowej powstaną wiązania desmozyny, bądź izodesmozyny [9]. Materiały białkowe sieciuje się, w celu poprawienia ich właściwości fizycznych, chemicznych, mechanicznych oraz odporności na degradację [10]. Skrobia dialdehydowa stanowi polimeryczny dialdehyd wytwarzany na skutek selektywnego utleniania skrobi nadjodanem, który rozszczepia wiązanie C2-C3 łańcucha polisacharydowego skrobi z wytworzeniem dwóch grup aldehydowych [11]. Pektyna jest polisacharydem składającym się głównie z reszt kwasu D-galakturonowego, zestryfikowanych grupami metylowymi [12]. Celem pracy było określenie efektywności sieciowania materiałów kolagenowych oraz kolagenowo-elastynowych przy użyciu skrobi dialdehydowej oraz pektyny, porównanie otrzymanych wyników sieciowania materiału białkowego skrobią dialdehydową z wynikami uzyskanymi dla materiałów sieciowanych pektyną oraz uzyskanie materiałów dla zastosowań w inżynierii tkankowej. Kolagen został otrzymany ze ścięgien szczurzych ogonów. Hydrolizaty elastyny zostały otrzymane poprzez izolację ze świńskich aort. Otrzymany liofilizat kolagenu rozpuszczono w 0,1M kwasie octowym i otrzymano 1% roztwór kolagenu, natomiast sproszkowany liofilizat hydrolizatów elastyny rozpuszczono w wodzie destylowanej i otrzymano 1% roztwór elastyny. Mieszaniny kolagenowo-elastynowe składały się objętościowo z 95% kolagenu i 5% elastyny oraz 90% kolagenu i 10% elastyny. Tak otrzymane mieszaniny sieciowano przy użyciu skrobi dialdehydowej oraz pektyny przez dodatek odpowiedniej ilości danego czynnika sieciującego (5% oraz 10% dodatek objętościowy). Dializa otrzymanych układów była przeprowadzona względem wody dejonizowanej i trwała 7 dni. Otrzymane żele zostały poddane odpowiednim analizom. Zliofilizowane hydrożele wykazują porowatą strukturę, co potwierdzają obrazy ze skaningowego mikroskopu elektronowego. Wielkość porów jest niejednorodna. Analiza obrazów SEM dowodzi, że ich rozmiar jest zróżnicowany i zależy zarówno od dodatku hydrolizatów elastyny, jak i ilości i rodzaju czynnika sieciującego. Wyższa zawartość hydrolizatów elastyny powoduje spadek wartości modułu sprężystości otrzymanych żeli. Sieciowania skrobią dialdehydową prowadzi do zwiększenia sztywności żeli, podczas gdy próbki zawierające pektynę są mniej odporne na ściskanie. Badanie odpowiedzi komórkowej dla otrzymanych hydrożeli dowodzi, iż materiał ten jest atrakcyjny dla fibroblastów mysich 3T3. W przypadku serii próbek z 5% i 10% dodatkiem hydrolizatów elastyny, sieciowanie tego materiału skrobią dialdehydową korzystnie wpływa na wzrost przeżywalności komórek 3T3. Dodatek skrobi dialdehydowej i pektyny powoduje tworzenie się wiązań sieciujących w otrzymanym materiale. Jednakże żele zawierające skrobię dialdehydową są znacznie bardziej sztywne niż materiały sieciowane pektyną. Wyniki te ukazują, że skrobia dialdehydowa jest lepszym środkiem sieciującym niż pektyna. Skrobia dialdehydowa może znaleźć zastosowanie, jako środek sieciujący dla materiałów białkowych stosowanych w medycynie i inżynierii tkankowej. Autorzy pragną podziękować Narodowemu Centrum Nauki (NCN, Polska, Grant nr: UMO-2011/03/D/ST8/04600) za zapewnienie wsparcia finansowego na realizację tego projektu. Literatura: [1] M. Martowicz, J. Laska (2010) Biomateriały polimerowe w regeneracji ubytków skóry, Inżynieria Biomateriałów 13 (95):2-6, [2] A. Kuzan, A. Chwiłkowska (2011) Różnorodność i funkcje kolagenu w tętnicach, Polski Merkuriusz Lekarski 31(182):111-112, [3] S. A. Sell, P. S. Wolfe, K. Garg, J. M. McCool, I. A. Rodriguez, G. L. Bowlin (2010) The Use of Natural Polymers in Tissue Engineering: A Focus on Electrospun Extracellular Matrix Analogues, Polymers 2:524, 527, [4] R. Parenteau-Bareil, R. Gauvin, F. Berthod (2010) Collagen – Based Biomaterials for Tissue Engineering Applications, Materials 3:1864-1869, [5] K. A. Czubak, H. M. Żbikowska (2014) Structure, function and biomedical significance of collagens, Annales Academiae Medicae Silesiensis 68(4):246-253, [6] W. Friess (1998) Collagen – biomaterial for drug delivery, European Journal of Pharmaceutices and Biopharmaceutics 45(2):114-116, [7] W. F. Daamen, J. H. Veerkamp, J. C. M. van Hest, T. H. van Kuppevelt (2007) Elastin as a biomaterial for tissue engineering, Biomaterials 28(30):4379-4386, [8] S. M. Mithieux, J. E. J. Rasko, A. S. Weiss (2004) Synthetic elastin hydrogels derived from massive elastic assemblies of self-organized human protein monomers, Biomaterials 25(20):4921-4922, [9] N. Annabi, S. M. Mithieux, G. Camci-Unal, M. R. Dokmeci, A. S. Weiss, A. Khademhosseini (2013) Elastomeric recombinant protein-based biomaterials, Biochemical Engineering Journal 77:111-114, [10] W. Dzierża, T. Czerniawski (2000) Właściwości mechaniczne i termiczne polimerów. Skrypt dla studentów chemii, wyd. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, [11] L. Song, C. Cruz, S. R. Farrah, R. H. Baney (2009) Novel antiviral activity of dialdehyde starch, Electronic Journal of Biotechnology 12(2):1-2, [12] A. G. J. Voragen, G.-J. Coenen, R. P. Verhoef, H. A. Schols (2009) Pectin, a versatile polysaccharide present in plant cell walls, Structural Chemistry 20(2):263, 264, 267