Handover of the buildings and equipment remaining after the dissolution of the Pauline monastery in Leśna Podlaska in 1864 to the Eastern Orthodox Church and its further history

In Leśna Podlaska, the image of Mother of God has been an object of worship since 1683. In 1727, the Leśna parish was taken over by monks from the Pauline Order. In 1875, on the basis of Tsar Alexander II's decree, the church in Leśna Podlaska, together with the venerated image, the great altar, and votive offerings, were handed over to the Eastern Orthodox Church. The remaining furnishings were transferred to 18 parish churches of the liquidated dioceses of Podlasie and Lublin. The organ was transferred to All Saints Church in Warsaw. The book collection of the Pauline monks from Leśna was donated to the library of the seminary in Lublin. In the years 1879–1881, the exterior of the church was changed, giving the building an appearance characteristic of Orthodox Church temples. Leśna Podlaska became an important centre of Russification policy carried out by Russia

Pochodzenie i wykształcenie duchowieństwa unickiej diecezji brzeskiej w XVIII wieku

1310712

Prywatna korespondencja unickich hierarchów metropolii kijowskiej w XVIII wieku jako źródło badań dziejów Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej

Private correspondence of the hierarchs from the metropolis of Kiev in the 18th century as a source for study the history of the Unite Church in the Republic of Poland An important source for researching the history of the Uniate Church in the second half of the 18th century is correspondence exchanged among its hierarchs (Piotr Bielański, Stefan Lewiński, Jason Smogorzewski). Letters were both a form of distance communication and a means of dealing with particular matters. The subject matter most decidedly dealt with was appointment of bishopric hierarchs, both in terms of candidates as well as circumstances. The analysis of these letters shows that the selection of the staffing of bishoprics was perceived as a result of efforts within the circles of the royal court. A lack of qualifications was not an obstacle in assuming the position of a Uniate bishop in the Republic of Polish-Lithuanian Commonwealth. The correspondence shows that the party rigorously standing up for adhering to legal norms in filling the posts was the Holy See, decidedly rejecting solutions not justified by the law and having a temporary nature.The contents of the letters illustrates the Uniate Church hierarchs’ confusion, lost between tradition and modernity. An example being the Lewiński’s reference to a custom not used for a long time, practised in the Uniate Church, of summoning Uniate hierarchs to an election meeting in order to elect the Metropolitan Bishop. The contents of the correspondence between Uniate hierarchs expresses numerous doubts related to legal background of activities carried out by the Uniate Church and a lack of clear guidelines. These letters illustrate transformations of bishops’ attitudes in the face of a choice between their own tradition, whose knowledge was sometimes unsatisfactory, and adopting solutions related to changes caused by the spread of new ideas of the Renaissance and adapting to current changes in the social and political life, e.g. changes in the calendar leading to a decreased number of holidays and unification of the Liturgy calendar with the Gregorian calendar. The bishops’ correspondence reflects anxieties of a social nature in Wołyń and Podole during the Great Sejm, in the 19th-century historical writings as ‘the Wołyń fear’. The analysis of the correspondence carried out by the Episcopate of the Kiev Uniate Metropolis shows a huge interest in social and family life by selected representatives of social elites. The ideas which we learn from the correspondence are evidence of the feeling of separateness and own identity of faithful and clergy and hierarchs of the Uniate Church

Zaangażowanie szlachty i magnaterii w tworzenie sanktuarium w Leśnej Podlaskiej

Artykuł przedstawia procesy tworzenia sanktuarium i budowy kultu wizerunku Matki Boskiej w Leśnej Podlaskiej w XVII i XVIII wieku. Opisuje konteksty społeczne i rolę szlachty i magnaterii w kreowaniu tamtejszego ośrodka kultu maryjnego

Biskupi unickiej metropolii kijowskiej w XVIII wieku

Praca prezentuje biskupów unickiej metropolii kijowskiej w XVIII wieku jako grupę społeczno-zawodową. Opisuje drogę biskupów do ich sakry. Przedstawia rolę hierarchów w staropolskich strukturach społecznych oraz aktywność duszpasterską

Kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej w XVII–XVIII wieku

The activity of the Basilian congregation is crucial to understanding the cultural, social, religious transformations and relations occurring at the cultural borderlands marked by the Latin and Byzantine cultural circles. Based on the catalogue of Basilians studying at the papal seminary in Vilnius between 1611 and 1795, and a census of the monks from 1800, the paper analyses the linguistic competences of the Basilians of the Lithuanian province. The monks usually had knowledge of three languages i.e., Latin, Polish and „Sclavonica” or „Ruthenica”. In the second half of the 18th century, Basilians expanded their linguistic competences to include knowledge of modern languages: French, German and Italian. In response to pastoral needs, they used Lithuanian, Samogitian and Latvian. The monks used their linguistic competences in their pastoral and educational work. The monks in the Grand Duchy of Lithuania, together with the Unitarian parish clergy, formed an environment that maintained the literary tradition of the Ruthenian language. Basilians’ linguistic competences shaped the forms of content and message in pastoral work, spreading faith and enabling correlations between the cultural heritage of various linguistic groups. The monks’ skills enabled them to act as content intermediaries between communities of different linguistic backgrounds and between elite and egalitarian culture.Aktywność zgromadzenia bazylianów jest kluczowa dla poznania przeobrażeń kulturowych, społecznych, religijnych i relacji zachodzących na pograniczu kultur wyznaczanych przez łaciński i bizantyjski krąg kulturowy. Artykuł powstał na podstawie katalogu bazylianów studiujących w seminarium papieskim w Wilnie w latach 1611–1795 oraz spisu zakonników z 1800 r. i analizuje kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej. Zakonnicy najczęściej posiadali znajomość trzech języków: łacińskiego, polskiego oraz „sclavonica” lub „ruthenica”. W drugiej połowie XVIII w. bazylianie poszerzali kompetencje językowe o znajomość języków nowożytnych: francuskiego, niemieckiego, włoskiego. W odpowiedzi na potrzeby duszpasterskie używali języka litewskiego, żmudzkiego, łotewskiego. Kompetencje językowe wykorzystywali w pracy duszpasterskiej i edukacyjnej. Zakonnicy w Wielkim Księstwie Litewskim, wraz z parafialnym duchowieństwem unickim, tworzyli środowisko podtrzymujące znajomość tradycji piśmienniczej języka ruskiego. Kompetencje językowe bazylianów kształtowały formy i treści przekazu w pracy duszpasterskiej, szerzenie wiary i umożliwiały korelacje pomiędzy dziedzictwem kulturowym grup językowych. Umiejętności zakonników pozwalały im pełnić rolę pośredników treści pomiędzy społecznościami różnych kręgów językowych i pomiędzy kulturą elitarną i egalitarną

Reformation as an inspiration for reforms of the Eastern churches in the Polish-Lithuanian Commonwealth

The Reformation was a phenomenon influencing transformations of the Orthodox Church and the Uniate Church in the multi-denominational Polish-Lithuanian state. In response to a particularly severe lack of education compounded by the influence of the Reformation in the Easter Churches, certain educational initiatives were undertaken, translation of the Bibleand liturgical texts into the Old Orthodox Church Slavonic language, acquainting people with new forms and ways of religious apologetics. Ideas initiated by the Reformation weredeveloped in the 16th century by Piotr Mohyła. Under the influence of the Reformation a new quality of relationships and social bonds was created in the Orthodox Church society of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The activities of laymen and Orthodox Church fraternities became more intensified. The ideas of the Reformation on soteriological subjects became an inspiration for part of Orthodox Church elites to enter into union with the Papac

Biblioteka bazylianów w Białej Podlaskiej

Bazyliański klasztor w Białej Podlaskiej został ufundowany w 1690 roku przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłową. Zakonnicy z bialskiego klasztoru zostali zobowiązania do podniesienia poziomu życia religijnego poddanych w bialskich dobrach Radziwiłłów poprzez działalność misyjną. Wsparciem dla pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej, misyjnej, obsługi pielgrzymów była biblioteka klasztorna gromadząca zbiory kazań oraz książki o tematyce teologicznej, historycznej, medycznej, z zakresu historii sztuki, słowniki, druki popularyzujące kult maryjny oraz okolicznościowe panegiryki upamiętniające wydarzenia związane z rodem Radziwiłłów. Książki do biblioteki były kupowane przez zakonników oraz przekazywane jako dary od fundatorów, duchownych obrządku łacińskiego oraz zakonników pracujących w bialskiej lub innych placówkach bazyliańskich. Zachowana część zasobu bialskiej biblioteki wskazuje na rozległe kontakty i zainteresowania zakonników. W klasztornym księgozbiorze znajdowały się książki opublikowane w wielu krajowych ośrodkach wydawniczych i typografiach kilkudziesięciu miast Europy Zachodniej. Książki były kupowane przez zakonników studiujących w rzymskich placówkach oświatowych, w drodze powrotnej do kraju zaopatrujących się w tamtejszych księgarniach. Zachowana część księgozbioru klasztoru bazylianów w Białej jest świadectwem wysokiej kultury intelektualnej jego użytkowników i otwartości na inspiracje z różnych środowisk intelektualnych. Analiza księgozbioru potwierdza ogromną rolę zgromadzenia jako pośredników pomiędzy kulturą łacińskiego i bizantyjskiego kręgu kulturowego. Wykorzystanie wiedzy w pracy duszpasterskiej przyczyniało się do przetwarzania idei zawartych w książkach do poziomu odbiorcy często wykluczonego z kręgów kultury piśmienniczej. Księgozbiory bazyliańskie były istotnym narzędziem do wytyczania nowych granic kręgów kulturowych

The Basilian library in Biała Podlaska

The Basilian monastery in Biała Podlaska was founded in 1690 by Katarzyna Radziwiłłowa, née Sobieska. The monks from the above-mentioned monastery were obliged to raise the level of the religious life of the people who lived in the Radziwiłł family’s lands in Biała Podlaska. The monks, who conducted pastoral and missionary work, preached sermons and looked after pilgrims, and used the monastic library, including the collections of sermons, theological, historical, medical and art history books, dictionaries and prints popularizing Marian cult, as well as occasional panegyrics commemorating events related to the Radziwiłł family. The books kept in the library were bought by monks and donated by the founders, the priests of the Latin rite and Basilian monks working in Biała Podlaska and other places. The surviving collection of the library in Biała Podlaska shows the extensive contacts and interests of the monks. The monastic library had the books published in a number of publishing houses in Poland and Western Europe. The books were bought by the monks who studied in Rome, on their way back to Poland. The surviving collection of the Basilian library in Biała is evidence of the users’ high intellectual culture and their openness to inspirations from different intellectual backgrounds. The analysis of the collection confirms the great role of the congregation as a liaison between Latin and Byzantine cultures. Using knowledge in pastoral work contributed to the adaptation of the ideas included in the books to the level of the reader, who is often excluded from the circles of the writing culture. The Basilian book collections were an essential tool for establishing new boundaries between cultures.Bazyliański klasztor w Białej Podlaskiej został ufundowany w 1690 roku przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłową. Zakonnicy z bialskiego klasztoru zostali zobowiązania do podniesienia poziomu życia religijnego poddanych w bialskich dobrach Radziwiłłów poprzez działalność misyjną. Wsparciem dla pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej, misyjnej, obsługi pielgrzymów była biblioteka klasztorna gromadząca zbiory kazań oraz książki o tematyce teologicznej, historycznej, medycznej, z zakresu historii sztuki, słowniki, druki popularyzujące kult maryjny oraz okolicznościowe panegiryki upamiętniające wydarzenia związane z rodem Radziwiłłów. Książki do biblioteki były kupowane przez zakonników oraz przekazywane jako dary od fundatorów, duchownych obrządku łacińskiego oraz zakonników pracujących w bialskiej lub innych placówkach bazyliańskich. Zachowana część zasobu bialskiej biblioteki wskazuje na rozległe kontakty i zainteresowania zakonników. W klasztornym księgozbiorze znajdowały się książki opublikowane w wielu krajowych ośrodkach wydawniczych i typografiach kilkudziesięciu miast Europy Zachodniej. Książki były kupowane przez zakonników studiujących w rzymskich placówkach oświatowych, w drodze powrotnej do kraju zaopatrujących się w tamtejszych księgarniach. Zachowana część księgozbioru klasztoru bazylianów w Białej jest świadectwem wysokiej kultury intelektualnej jego użytkowników i otwartości na inspiracje z różnych środowisk intelektualnych. Analiza księgozbioru potwierdza ogromną rolę zgromadzenia jako pośredników pomiędzy kulturą łacińskiego i bizantyjskiego kręgu kulturowego. Wykorzystanie wiedzy w pracy duszpasterskiej przyczyniało się do przetwarzania idei zawartych w książkach do poziomu odbiorcy często wykluczonego z kręgów kultury piśmienniczej. Księgozbiory bazyliańskie były istotnym narzędziem do wytyczania nowych granic kręgów kulturowych

Koronacje wizerunków maryjnych w Cerkwi unickiej

The paper presents the historical, theological and social context in which coronations of Virgin Mary images took place in the Uniate Orthodox Church centres in the Commonwealth of Both Nations. Papal crowns adorned the images in Żyrowice, Chełm and Poczajów. They were selected due to their popularity and old age. The coronation ceremonies were initiated and organised by hierarchs of the Uniate metropolis of Kiev and the Basilian Fathers. The coronation ceremonies were accompanied by rich decorative settings gathering large crowds of faithful followers of both Greek and Latin denominations. The coronations of Virgin Mary images were a form of integrating the Uniate Orthodox Church with the religious congregation recognising the Pope as the Head of Church and an important factor creating the religious, ecclesiastical as well as historical and mental identity of the Uniate Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealt