Why Go Public? An Empirical Analysis of IPO’s Competitive Effect on Turkish Firms

The motivation of this study is to approach the IPO issue from a different perspective. Most of the studies in the existing literature deal with three broad issues which are operating performance, stock performance, and the reasons to go public. However, there aren’t many studies which tackle the IPO issue from a pure competitive perspective which enables limited but clear results. This study contributes to the literature, not by answering a broad and old question but by providing new and partial evidence which seem to contradict the whole at first glance. Most of the 60 BIST (Borsa Istanbul) listed large industrial firms in this study have improved their relative ranks after their IPOs, when compared to their own large competitors most of which are not listed in BIST. These ranks are available in Turkey’s TOP 1.000 Industrial Enterprises annual lists and they are officially assigned by ICI (Istanbul Chamber of Industry) according to firms’ sales revenue figures. Thus, they provide us with the single and clear window to observe. Keeping in mind that this window is limited, this study comes up with some non-negligible findings and then elaborates on their significance for the IPO literature, raising more questions than answers for the sake of a more solid theory

The impact of ownership structure, board attributes and XBRL mandate on timeliness of financial reporting: Evidence from Turkey

[ArticleInPress]Purpose – The purpose of this study is to investigate the effects of ownership structure, board attributes and eXtensible Business Reporting Language (XBRL) on annual financial reporting timeliness of non-financial companies listed on Borsa Istanbul (BIST). Design/methodology/approach –To conduct the analyses, the authors used two samples. The main sample consists of 187 companies, while the subsample includes 54 companies in the BIST 100 index. The data set covers the 2010–2018 period. To investigate the influence of ownership structure, board attributes and XBRL on timeliness, panel regression and univariate analyses were used. To explore the factors associated with the likelihood of late filing, panel logistic regression analyses were employed. Findings –The findings provide evidence that companies that have a high level of institutional ownership and women board membership file earlier. In line with prior studies, profitable companies file their accounts faster. Highly leveraged companies are late reporters. Further, XBRL has a positive influence on the filing of financial reports for the BIST 100 companies due to technological agility. Finally, companies that have less institutional ownership and that get qualified audit opinions are more subject to late filing. Research limitations/implications – The authors acknowledge that this study has certain limitations. First, the results may not be generalized to the entire BIST population due to the exclusion of financial companies from the samples. Future research may explore the financial reporting timeliness of these companies. Second, the study did not investigate the relationship between timeliness and the information content in financial statements and the market reactions they arouse. Third, this study is trying to find out early evidence on the mandatory adoption of XBRL filings, which cover only three-year period due to the recent implementation of this regulatory practice. Thus, it needs further elaboration after the accumulation of data in the forthcoming years by the expansion of the sample beyond the 2016–2018 period. As companies would have more time to become familiar with XBRL, a more reliable conclusion may be drawn. Further, the study particularly focuses on the effect of XBRL adoption on the timeliness among filers. XBRL could also influence investors, auditors and other stakeholders. Future research could investigate the influence of XBRL on different stakeholders to produce more insightful implications. Practical implications – This study offers several implications for managers, regulators and policy makers. First, companies that do not make timely financial reporting may find it more difficult to attract long-term capital by means of institutional investors. Since these investors view timely reporting as an ideal ingredient in corporate governance, it may have a positive impact on company reputation and corporate sustainability. The results also provide insights for regulatory authorities, policy makers and auditors on the causes of the reporting lag, thereby increasing their awareness and helping them in their decision-making process since improvements in timely availability and accessibility of financial information reduce information asymmetry for users and increase market efficiency. Additionally, companies that reduce their filing timeframe will be able to compare their results with other companies. However, the XBRL mandate could be much more burdensome to smaller firms. This may stem from the fact that larger firms may tend to use the in-house approach for XBRL and can afford more advanced financial reporting systems with automated coding algorithms attached to streamline their XBRL filings, whereas smaller firms are more likely to use the outsourcing approach due to the difference in the level of resources available for XBRL preparation. This finding also lends support to recent concerns that new technology creates an unleveled benefit in reporting efficiency for large companies, but not for small ones (e.g. Blankespooret al., 2014). This benefit may change the dynamics of the financial market and information environment, leading to further segmentation of the capital markets. The positive effects of XBRL adoption may accrue over time due to the potential benefits of learning curve experience since the XBRL mandate will help companies automate their reporting process and information processing, thereby strengthening internal control over financial reporting (Deloitte, 2013; Du et al., 2013; Li, 2017). Companies may also efficiently incorporate auditor-proposed adjustments by cross-referencing impacted accounts and prepare revised versions of the financial reports, which are automatically rendered in various formats for auditors to assess (Wu and Vasarhelyi, 2004). Finally, investors and other users of financial information benefit from having quicker access to data, since this allows them to make more timely and reliable decisions, leading to greater benefits. Originality/value – This paper contributes to the literature on the impact of adopting XBRL on the timeliness of financial reporting in emerging markets. Second, this study extends the literature and provides evidence on determinants of timeliness, covering both ownership structure and board attributes besides firm-specific characteristics. Hence, it provides valuable insights for companies, investors, auditing firms and policy makers.Q3WOS:0006449364000012-s2.0-8510623833

Comparison of Apically Extruded Debris Associated with Different Nickel–Titanium Systems

ABSTRACTObjective: The aim of this study is to evaluate the influence of different instrument systems on the amount of extruded debris. Materials and methods: A total of 30 extracted mandibular molars with two separate canals and apical foramina in the mesial roots were selected. The root canals (n=10) were randomly assigned to the six groups of file systems as follows: ProTaper Next (PTN), WaveOne (WO), WaveOne Gold (WOG), One Shape (OS), Reciproc (R) and Reciproc Blue (RB). The extruded debris during the instrumentation was collected into Eppendorf tubes, which were weighed and then stored in an incubator at 70°C over a period of five days to evaporate the irrigant. After the incubation process, the Eppendorf tubes were weighed again. The difference between these two measurements, the first one before and the second one after the incubation process, was calculated. Data were statistically analyzed, and the significance level was set at p<0.05. Results: R produced less debris compared to WO. R and PTN files produced significantly less debris compared to the OS files (p < 0.05). Extruded debris in RB and WO groups were not significantly different, while RB produced less debris than WOG and OS (p<0.05). Conclusions: All instrumentation systems allowed for the apical extrusion of the debris. Keywords: Apically extruded debris, Endodontics, Ni-Ti systems   ÖZ Amaç: Bu çalışmanın amacı, farklı nikel titanyum eğe sistemlerini apikalden taşan debris miktarı açısından değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada mesial köklerinde iki ayrı kanal ve apikal foramene sahip toplam 30 adet mandibular molar diş seçildi. Kök kanalları (n = 10) aşağıdaki altı eğe sistemine göre rastgele ayrılmıştır: ProTaper Next (PTN), WaveOne (WO), WaveOne Gold (WOG), One Shape (OS), Reciproc (R) ve Reciproc Blue (RB). İnstrümantasyon sırasında ekstrüde edilmiş debrisler önceden boş ağırlıkları ölçülmüş eppendorf tüplerinde toplandı ve sonra irrigantı buharlaştırmak için beş günlük bir süre boyunca 70 ° C'de bir inkübatörde saklandı. İnkübasyon sürecinden sonra, eppendorf tüpleri tekrar tartıldı. Bu iki ölçüm arasındaki fark hesaplandı. Veriler istatistiksel olarak analiz edildi ve anlamlılık düzeyi p <0,05 olarak belirlendi. Bulgular: R, WO ile karşılaştırıldığında daha az debris taşmasına sebep oldu. R ve PTN eğeleri, OS eğelere göre anlamlı derecede daha az debris taşımına sebep oldu (p <0,05). RB ve WO gruplarında apikalden taşan debris miktarı anlamlı ölçüde farklı değildi ancak RB WOG ve OS'den daha az debris taşmasına sebep oldu (p <0.05). Sonuç: Bütün eğe sistemleri apikalden debris taşırmıştır. Anahtar Kelimeler: Apikal taşma, Endodonti, Ni-Ti sistemler

Relationship Between Real Exchange Rate and Foreign Trade: China Sample

anemonBu çalışmanın amacı dünyanın en büyük dış ticaret fazlası veren ülkelerinden biri olan Çin’in bu dış ticaret performansında ülkede uygulanan döviz kuru rejiminin etkili olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla döviz kurlarının ihracat ve ithalat üzerindeki etkisinin tespit edilmesi gerekir. Bu çalışmada Çin’in reel döviz kuru ile ithalatı ve ihracatı arasındaki ilişki 1994:1-2018:4 dönemi çeyrek yıllık veriler kullanılarak Johansen eşbütünleşme, varyans ayrıştırma ve Granger nedensellik analizleri yardımıyla araştırılmıştır. Uygulanan analizler sonucunda, Çin ihracatının reel döviz kurunun nedeni olduğu, ithalat ile ihracat arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu, reel döviz kurunun ithalat ve ihracat üzerinde etkili olmadığı belirlenmiştir. Çin dalgalı döviz kuru rejimine geçse bile Çin dış ticaretinin fazla vermeye devam edeceği düşünülmektedir. The aim of this study is to investigate whether the exchange rate regime applied in China which is one of the biggest foreign trade surplus countries of the world, is effective on this performance. For this purpose, the effect of exchange rates on exports and imports should be determined. In this study the relationship between China’s real exchange rate and its exports and imports was investigated with the help of Johansen cointegration, variance decomposition and Granger causality analyzes by using quarterly data for the period 1994:1 – 2018:4. As a result of the analyzes performed, it was determined that Chinese exports are the cause of the real exchange rate, there is a bi-directional causality between exports and imports, and the real exchange rate has no effect on Chinese imports and exports. It is expected that China's foreign trade will continue to yield a surplus even if China moves to a floating exchange rate regime. 52142

Comparison of genetic algorithm and particle swarm optimization algorithm for bicriteria fermutation flowshop scheduling problem

İKİ KRİTERLİ PERMÜTASYONLU AKIŞ TİPİ ÜRETİM ÇİZELGELEMESİ PROBLEMİ İÇİN GENETİK ALGORİTMA VE PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Akış tipi üretim çizelgeleme problemi, üzerinde çok çalışılmış olan alanlardan biridir. Problemin çapı büyüdükçe, analitik çözüm bulmak imkansızlaşır ve burada sezgisel yaklaşımlar devreye girer. Literatüre bakıldığında, bu problem için genelde tek kriterli yaklaşımlar geliştirildiği görülür; toplam yapım zamanı en çok kullanılmış olan kriterdir. Az sayıda makine için çok kriterli sezgisel yöntemler bulunsa da, ikiden fazla makine için genelde sadece tek kriter dikkate alınmıştır. Bu tez çalışmasında, 50 iş – 20 makine gibi büyük çaplı problemler için, toplam yapım zamanı ve en büyük pozitif gecikme zamanı kriterleri birlikte dikkate alınmıştır. Bu amaçla, bir Partikül Sürü Optimizasyonu (PSO), bir de Genetik Algoritma (GA) sezgisel yöntemi geliştirilmiş ve standart test problemlerine uygulanmıştır. PSO ve GA’nın sadece yalın şekilleri değil, aynı zamanda Değişken Komşuluk Arama isimli bir yerel arama yöntemiyle melezlenmiş olan şekilleri de denenmiş, ve iki algoritmanın performansları birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, en büyük pozitif gecikme zamanı kriterinin ağırlıklı olduğu durumlarda PSO daha iyi sonuç vermiş; toplam yapım zamanı kriterinde ise GA daha başarılı olmuştur. İşlem sürelerinde ise, her durumda PSO daha çabuk sonuca ulaşmıştır. Yerel arama katılmış melez algoritmalar, yalın hallerine göre daha iyi sonuçlara ulaşmış; ancak, işlem süresi ciddi oranda artmıştır. ABSTRACT COMPARISON OF GENETIC ALGORITHM AND PARTICLE SWARM OPTIMIZATION ALGORITHM FOR BICRITERIA PERMUTATION FLOWSHOP SCHEDULING PROBLEM Flowshop scheduling problem is a well known research field for fifty years. As the problem size gets bigger, an analytical solution becomes impossible. Here, heuristic solutions come to the stage. In the literature, generally solutions regarding a single criterion are developed; and makespan is the most common objective used. There are some multi objective solutions for one or two machines; but, only one criterion is generally used for more than two machines. In this thesis, makespan and maximum tardiness criteria are used concurrently, for big problem sizes like 50 jobs-20 machines. For this purpose, a Particle Swarm Optimization (PSO), and a Genetic Algorithm (GA) is developed and applied to standard test problems. Not only the pure versions of PSO and GA, but also their hybrid versions – i.e. with a local search called Variable Neighborhood Search (VNS) embedded - are tested; and the relative performances of the two algorithms are compared. As a result, PSO performed better for the situations where the weight of maximum tardiness criterion was greater, while GA surpassed PSO when the makespan objective was dominant. Regarding the CPU times, PSO found a solution more quickly, for all occasions. The with-VNS versions of the algorithms found better solutions compared to the pure versions; but, it took them much longer

Army-university-industry cooperation in economic improvement and a model proposal for Turkey

Sosyal sistem birbiri içine geçmiş parçalardan oluşan bir bütündür ve bu parçalardan herhangi bir parçada meydana gelen bir değişiklik bütünün diğer parçaları üzerinde de etkide bulunur. Bu yüzden gerçek olayları tek yönlü nedensellik ilişkisi yerine bütüncül bir bakışla karşılıklı interaktif çoklu etkileşim ilişkisi içerisinde açıklamak gerekir. Sosyal sistemin parçalarından birisi de ekonomik sistemdir. Ekonomik sistemin gelişmesine kuantum düşüncesi mantığında bakıldığında sistemin içinde yer alan farklı kurumlar arası işbirliğinin ekonomik gelişmeye katkı sağladığı görülmektedir. Bu çerçevede Türkiye'nin temel kurumlarından ordunun, üniversitelerin ve sanayinin birbirleri arasında oluşacak işbirliğinin ekonomik gelişmeye hangi yönlerden katkı sağlayacağı bu çalışmanın temel araştırma konusudur. Çalışmanın birinci bölümünde ekonomik gelişmeye yönelik çeşitli model, teori ve yaklaşımlar tartışılmıştır. İkinci bölümde önce üniversite-sanayi işbirliği ekonomik gelişmeye katkıları bağlamında irdelenmiş ve Türkiye'deki ve dünyadaki işbirlikleri çeşitli boyutlarıyla ortaya konmuştur. Daha sonra ordunun sanayi ile olan işbirliği ekonomik gelişmeye katkıları bağlamında ele alınmıştır. Burada özellikle Türk Savunma Sanayisi'nin Ar-Ge süreci ve Türkiye'nin ekonomik gelişmesine katkıları çeşitli boyutlarıyla ortaya konmuştur. Çalışmada iki temel uygulama yönteminden yararlanılmıştır. Öncelikle ordu-üniversite-sanayi işbirliğini sağlamaya ve geliştirmeye yönelik temel ve türev hipotezler kurulmuştur. Bu anlamda çeşitli değişkenler belirlenerek ekonometrik bir model oluşturulmuş ve NATO ülkeler grubu üzerinden panel veri yöntemiyle çalışmanın hipotezleri test edilmiştir. Daha sonra Türkiye'de faaliyet gösteren savunma sanayi firmalarına yönelik saha araştırması yapılmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde Türkiye'nin ekonomik gelişmesine ordu-üniversite-sanayi işbirliğinin katkısı bir model önerisiyle birlikte ortaya konmuştur. Yapılan analizlerin sonucunda ordu-üniversite-sanayi işbirliğinin ne şekilde oluşması gerektiği ve bu sayede ekonomik gelişmenin nasıl sağlanacağı konusunda bir takım önerilerde bulunulmuştur Social system is an aggregate composed of interconnected fragments, and any change that occurs on a single fragment has an effect on all others. It is therefore essential to clarify real phenomena through a holistic approach in relation to mutual and multiple interactions rather than a unilateral view of causality. One fragment of the social system is the system of economics. Evaluating the improvement of economic system in the logic of quantum thinking, it is seen that cooperation between or among different institutions within the same system contributes to economic improvement. Bearing within this scope, this study basically focuses on how cooperation between the army, universities and industry -Turkey's fundamental institutions- could contribute to economic improvement. The first section of this study discusses various different models, theories, and approaches to economic improvement. The second section starts with a scrutiny of university-industry cooperation in terms of its contributions to economic improvement. It then follows with the contribution of the cooperation between the army and the industry to economic improvement. This section particularly reveals in various dimensions the R&D process of Turkish Military Industry and its contributions to the improvement of Turkish economy. This study has benefited from two basic methods of application. First and foremost, basic and derivative hypotheses towards providing and improving the cooperation between army-university-industry have been established. In this sense, an econometric model has been formed after determining different variables and the hypotheses of studying with panel data method have been tested through the NATO group of countries. Afterwards an on-site research on defense industry companies that operate in Turkey has been made. In the application phase of the study, the contribution of cooperation between the army-university-industry to Turkey's economic improvement has been put forth along with a suggested model. Some suggestions for establishing ways of cooperation between the army-university-industry and how this will lead to economic improvement have been made as a consequence of the analyses mad

Kredili menkul kıymet, açığa satış ve ödünç menkul kıymet işlemleri ve Türkiye örneği

ÖZET1980 yıllardan sonra itibaren büyük gelişme gösteren Sermaye Piyasamızın en önemli kurumu olan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) bugün itibariyle ülkemizde faaliyette olan tek menkul kıymet borsasıdır.İMKB bünyesinde "Hisse Senedi Piyasası" ve "Tahvil Bono Piyasası" ülkemizin ekonomik yaşamına yön veren piyasalardır.Ülkemiz ekonomisinin en büyük problemlerinden biri olan özkaynak yetersizliğidir. Firmalarımızın yeni yatırımlara girişebilmeleri için dış kaynaklara ihtiyaçları vardır. Çünkü firmaların özkaynakları gerçekleştirecekleri yatırımları karşılayacak büyüklükte değildir. Bu dış kaynaklara bankalar ve özel finans kurumları ve yurtdışı finansal kurumlar aracılığıyla ulaşabilmektedir. Borsada işlem yapan yatırımcılar içinde firmalar için söylediğimiz özkaynak yetersizliği geçerlidir. Yüksek gelir elde etmek isteyen yatırımcılar özkaynaklarının yetersizliği yüzünden öngördükleri getirileri elde edememektedirler. Bu yüzden dış kaynaklardan faydalanma yoluna yani kredi kullanmaya yönelmektedir. İMKB'de yüksek işlem hacminin olduğu günlerde, işlem hacminin yükselmesinin en önemli nedenlerinden biri de kredili işlemlerdir. Borsadaki yatırımcılara kendi özkaynaklarının üzerinde işlem yapma imkanını Aracı kurum ve bankalar kredi açarak sağlamaktadırlar.Aracı kurumların mali durumunun zayıflaması sonucunu veren işlemlerin her biri çeşitli mevzuat dışı uygulamaların yapılması nedeniyle ortaya çıksa da hepsinin ortak noktası, mevzuat dışı uygulamaların, kredili alım veya açığa satış yaparak daha çok kazanç sağlayabilmek için bir araç olarak yapılmış olmasıdır. Sermaye Piyasası Kurulu bu mevzuat dışı ve ülkemizdeki sermaye piyasalarının büyük ölçüde zayıflamasına yol açan işlemleri düzenlemek için 27/12/1994 tarih ve 22154 sayılı Resmi Gazete yayımlamış olduğu "Kredili Menkul Kıymet Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğini yayımlayarak bu konudaki mevzuat eksikliğini gidermeye çalışmıştır. Ülkemizde İMKB'de yapılan hisse senedi alım işlemleri içerisinden kredili işlemlerin oranını ayırabileceğimiz bir yöntem bulunmamaktadır İMKB'ye verilen alım emirlerinin girişinde alım emrinin kredili işlem olduğuna ilişkin bir veri girişi yapılmamaktadır. Bir başka önemli sorun ise, bankalardan alınan ticari veya bireysel kredilerinin ne kadarının Borsa'da alım işlemlerinde kullanıldığıdır. Alınan bu krediler 27/12/1994 Tarih ve 22154 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kredili Menkul Kıymet, Açığa Satış ve Menkul Kıymetlerin Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ kapsamında alınmamıştır ama netice de bir kredi ilişkisi neticesinde hisse senedi alımı yapılmıştır. Dolayısıyla kredili menkul kıymet alımlarını aracı kurumların Bankalardan kullanmış olduğu krediler üzerinden değerlendirmek hata olasılığını minimuma indirecektir. Aracı kurumlarla yapılan görüşmelerde, kredili işlem yapan müşterilerinden özkaynak olarak kredili işlem yapılan hisse senedinin %25 ile 100 fazlası oranında hisse senedi teminatı alındığı öğrenilmiştir. Bankalardan kredili menkul kıymet işlemi için kredi alan gerçek kişilerde ise bu oran % 200- % 300 fazlası oranında hisse senedi teminatına çıkmaktadır.Bankaların uyguladığı bu yüksek teminat oranlarının en büyük sebebi büyük çoğunlukla teminata verilen hisse senetlerinin operasyonel yükünün fazla olmasıdır. Aracı kurumların müşterilerine kendi özkaynaklarından kullandırdıkları kredilere uyguladıkları faiz oranında hangi piyasaların ölçüt olarak alınacağı "Kredili Menkul Kıymet İşlemleri Çerçeve Sözleşmesi"nde belirlenmiştir. Buna göre baz teşkil edilen faiz oranları; a) Merkez Bankası İnterbank Piyasasındaki ortalama faize eklenecek 1-10 puan arasındaki marj b) Takasbank Para Piyasasında oluşan O/N faizlere eklenecek 1-10 puan arasındaki marj c) İMKB Repo Ters Repo Piyasasındaki O/N işlemlerin ortalama faizine eklenecek 1-10 puan arası marj d) Takasbank'ın ilan etmiş olduğu Spot O/N kredi faizine eklenecek 0-10 puan arasındaki marjlarla hesaplanan faiz oranları günlük olarak müşterinin kredi hesabına borç olarak yansıtılmaktadır. Ülkemizde kredili menkul kıymet işlemleri uzmanlık konusu olan tek kurum ise Takasbanktır. İMKB'deki bütün piyasaların takas ve saklama hizmetlerini sağlayan Takasbank, aracı kuruluşlara sermaye piyasa enstrümanlarını teminat olarak almak kaydıyla menkul kıymet kredisi vermektedir. Aracı kuruluşların kullandıkları menkul kıymet kredileri karşılığında ipotek şahsi kefalet veya benzeri teminatlar yerine sermaye piyasa araçlarını menkul kıymet kredisi için teminat olarak vermeleri kredili menkul kıymet işleminin dünyadaki genel kabul görmüş ilkeler doğrultusunda yapıldığını göstermektedir. Takasbank'ın aracı kuruluşların takas yükümlülüklerini kapatmaları için gün içinde kullandırılan ve vadesi aynı gün olan gün içi kredileri, hisse senetleri piyasasının takas işlemleri hızlı bir şekilde sonuçlandırarak sermaye piyasalarındaki nakit akışının hızlanmasını sağlamaktadır. İMKB ve 106 aracı kuruluşun ortak olduğu bir yatırım bankası olan Takasbank'ın en büyük amacı Türk sermaye piyasalarının, gelişmiş ülkele deki sermaye piyasalarının seviyesine ulaşabilmesi için bütün mali kurumlara teknolojik ve bilgisel olarak katkıda bulunmaktır. Ödünç menkul kıymet işlemi; ödünç veren tarafından ödünç alana belirli bir süre için belirli bir teminat ve ivaz karşılığında menkul kıymetlerin ödünç verilmesi ve belirlenen sürenin sonunda aynı cins ve miktarda menkul kıymetlerin mislen geri alınmasını ifade eder. Ödünç işleminde; ödünç veren tarafından menkul kıymetler, belirli bir tarihte aynı cins ve miktarda menkul kıymetlerin geri iade edilmesi taahhüdü karşılığında, ödünç alana verilmektedir. Bu çerçevede, menkul kıymetlerin teslimi ile birlikte, mülkiyet hakkı ödünç alana geçmektedir. Mülkiyet hakkının devri, ödünç alanın menkul kıymetler üzerinde dilediği gibi tasarruf edebilmesine imkan sağlarken, diğer taraftan karşılığında teminat alınmasını da zaruri hale getirmektedir. Ödünç verenin menkul kıymetlerin geri verilmemesi riskinden korunmasını sağlamak için kullanılan en yaygın yöntem, ödünç verilen menkul kıymetlerin cari piyasa değerlerini aşan oranda teminat alınmasıdır.Ödünç alma nedenleri kısaca; takas yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde meydana gelecek gecikmelerin önlenmesi, açığa satış ve açığa satışa dayalı işlem stratejilerinin gerçekleştirilmesi, türev ile para piyasaları arasındaki arbitraj olanaklarından yararlanılması vb. olarak sayılabilir. Ödünç vermenin temel nedeni ise; portföyde atıl halde bulunan menkul kıymetleri ödünç vermek suretiyle ilave gelir elde etmektir. Ödünç menkul kıymet işlemi karşılığında teminat olarak nakit veya kamu menkul kıymeti alınması halinde, ödünç veren söz konusu nakdi veya kamu menkul kıymetini para veya repo piyasasında değerlendirmek suretiyle kazancını maksimum düzeye çıkarma imkanına sahiptir. Ayrıca ödünç verene sözleşmeyle intifa hakkı sahibinin intifa konusu menkul kıymet üzerinde sahip olduğu hakların benzeri malvarlıksal hakları talep etme hakkı tanınmıştır. Bir başka deyişle ödünç alan, ödünce konu menkul kıymetlerin vadesi içerisinde kupon faizi, temettü ödemesi veya bedelsiz sermaye artırımı varsa sözkonusu ödemeleri ve bedelsiz hisse senetlerini ödünç verene sağlamak zorundadır. Ödünç verenin bu ödemeleri talep hakkı, idari düzenlemelerle de güvence altına alınmıştır. Bu çerçevede, ödünç işlemi düzenleyici otoriteler tarafından konulmuş kurallar çerçevesinde yapıldığı takdirde, iyi bir yatırım aracıdır. Ödünç menkul kıymet işlemleri; takas yükümlülüklerinin zamanında yerine getirilmesi yoluyla piyasalara olan güvenin artması, işlem maliyetlerinin azalması, açığa satış ve açığa satışa dayalı işlem stratejilerinin gerçekleştirilmesi, piyasalarda likitidenin artması gibi bir çok işlevi bünyesinde barındırmaktadır. Üstlendiği bu işlevler dolayısıyla, ödünç işlemleri uluslararası piyasalarda artık menkul kıymet piyasalarının tamamlayıcı bir parçası haline gelmiştir. Ülkemizde ise, ödünç menkul kıymet işlemlerinin öneminin gittikçe arttığı gözlenmektedir. Nitekim, merkezi saklama kuruluşu olan İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. aracılığında gerçekleştirilen ödünç menkul kıymet işlemleri, 1998 yılında %275, 1999 yılında ise %375 oranında artış göstermiştir. 2000 yılı hacmi ise, 1999 yılı sonu işlem hacimlerinin iki katına ulaşılmıştır. Ödünç işlemlerinde yıllar itibariyle meydana artışlara karşın, ödünç menkul kıymet piyasası henüz yeterince gelişmemiştir. Ödünç piyasasının etkin olmadığının göstergesi; hemen her gün Takasbank tarafından İMKB'ye iletilen raporlarda yer alan takas yükümlülüklerini yerine getirmeyerek temerrüde düşmüş ve savunması istenen aracı kurumlara ilişkin bilgilerdir. Sermaye Piyasası Kurulu'nun yayımlamış olduğu tebliğlerden büyük değişikliğe uğramamış tek tebliğ Seri V No:18 "Kredili Menkul Kıymet, Açığa Satış ve Menkul Kıymetlerin Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğidir. Tebliğ 1994 yılında yürürlüğe girdiğinden bugüne kadar sermaye piyasaları büyük gelişmeler göstermiştir.Sermaye Piyasası Kurulu mevcut tebliğin aracı kuruluş ve merkez bankasından gelen talepler nedeniyle 2000 yılında bir tebliğ taslağı hazırlamış ve tartışmaya açmıştır Ancak ülkemizdeki finansal kriz ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun yoğun iş gündemi nedeniyle ilgili tebliğ taslağı henüz tebliğ olarak henüz yayımlanmamıştır. Ödünç işlemlerinin piyasa katılımcıları tarafından yaygın olarak başvurulan bir yöntem olmamasının nedenleri ve ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri aşağıda incelenmiştir.a)Seri:V, No:18 Tebliği'nde Yer Alan Ödünç İşlemlerine İlişkin Hükümlerin Değiştirilmesi .Ödünç verme potansiyeline sahip kişilerin, ödünç işlemlerine aktif olarak katılımının sağlanabilmesi için; haklarının güvence altına alınması ve teşvik edilmeleri bir zorunluluktur. Bu çerçevede; Ödünç verene ödünç işlemi gerçekleşmeseydi sahip olacağı menkul kıymete bağlı bazı malvarlıksal hakların temin edilmesi ve bu hakların düzenlemelerle güvence altına alınması, Ödünç verenin ödünce konu menkul kıymetlerin geri iade edilmeme riskine karşı korunması gerekmektedir. Ödünç süresi içinde, ödünç alınan sermaye piyasası araçlarına, ihraçcı ortaklık tarafından temettü veya faiz ödenmesi durumunda veya bedelsiz sermaye artırımına yapılması halinde, sözkonusu ödemeler ile bedelsiz hisse senetlerinin ödünç alan tarafından ödünç verene sağlanması zorunluluğu getirilmelidir. Mevcut düzenlemede, bu zorunluluk sadece temettü ile faiz ödemesi için bulunmaktadır.Diğer taraftan, ödünç verenin ödünç menkul kıymetlerin geri verilmemesi riskine karşı tam olarak korunması sağlanmalıdır. Bu amaçla, gerek işlemin başlangıcında gerekse ödünç sözleşmesinin vadesi boyunca teminat oranın %100'ün altına inmemek kaydıyla taraflar arasında serbestçe belirlenmesi esası Tebliğ'le benimsenmelidir. Mevcut düzenlemede, ödünç işleminin başlangıcında asgari teminat oranının belirlenmesi tarafların ihtiyacına bırakılmışken, işlemin devamında teminat oranının asgari %80 olması gerektiği öngörülmüştür.b)Standart Sözleşmeler Hazırlanarak Aracı Kurumlar Arasında Kullanımının Yaygınlaştırılması. Seri:V, No:18 Tebliğ ile ödünç işlemlerinde tarafların Tebliğ'de belirlenen asgari hususları kapsayan yazılı sözleşmeler düzenlemeleri gerektiği, ayrıca sözleşme hükümlerinin Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri ile Borsa mevzuatına aykırı olamayacağı hükme bağlanmıştır. Uygulamaya baktığımızda, aracı kurum adedi kadar farklı hükümler içeren farklı çerçeve sözleşmelerinin kullanıldığı görülmektedir. Her bir çerçeve sözleşmesinin, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine aykırı veya müşterilerin haklarını ciddi şekilde zedeleyici hükümler içerip içermediğinin, Sermaye Piyasası Kuruluca incelenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla piyasada çeşitliliğin çok olması, müşterilerin menfaatlerinin ihlal edilmesi tehlikesini de beraberinde getirmektedir. Bu tip ihlallerin önlenebilmesi için, standart sözleşmelerin kullanılmasının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Bu çerçevede, bu standart sözleşmelerin kurulacak olan "Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği" tarafından hazırlanması veya Sermaye Piyasası Kuruluca yatırım fonu içtüzüklerinde olduğu gibi standart sözleşme örnekleri hazırlanarak aracı kuruluşların kullanımına sunulması önem taşımaktadır. Uluslararası piyasalarda OSLA standart sözleşmeleri yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu standart sözleşmeler, ödünç işlemleri dolayısıyla tarafların karşı karşıya kaldığı riskin kontrol altına alınmasında çok önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Bunun nedeni, sözleşmenin maddeleri arasında takas müessesesini düzenleyen (Close-Out Netting) özel bir hüküm bulunmasıdır. Anılan sözleşme maddesinde yer alan "Netleştirme (Close-Out Netting)" ilkesi kısaca; sözleşmenin taraflarından birinin ödeme güçlüğü içine düşmesi veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerinden birini yerine getirmemesi halinde, diğer tarafa edimi yerine getirmeyen tarafla olan tüm işlemlerini sona erdirme ve akabinde bu işlemlerden doğan tüm alacak ve borç tutarlarının netleştirilerek ödünç alana veya çdünç alandan olan alacak veya borcun tek bir rakam haline dönüştürülmesi imkanını sağlamaktadır. Standart sözleşmeler hazırlanırken, OSLA standart sözleşmesinin baz alınması tarafların karşılıklı haklarının korunması açısından önemlidir. c)Yatırım Fonlarının Ödünç İşlemlerine İştirakinin Sağlanması. Ülkemizde en büyük ödünç verme potansiyeline sahip kuruluşlar yatırım fonları ile ortaklıklarıdır. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri, belirli kurallar çerçevesinde ödünç vermelerine olanak tanınmasına rağmen, Takasbank aracılığında gerçekleştirilen ödünç menkul kıymet işlemlerine bakıldığında, kurumsal yatırımcıların ödünç işlemlerine rağbet etmedikleri dikkat çekmektedir. Bu durumu etkileyen nedenlerden biri, fon iç tüzüklerinin ödünç işlemlerinin gerçekleştirilmesine imkan tanımayan maddelere yer vermesidir.Nitekim, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından hazırlanan ve fonların kullanımlarına sunulan standart içtüzük metninin 8.8. bölümünde; "…Yatırım fonu açığa satış ve kredili menkul kıymet işlemi yapamaz. Fon portföyündeki menkul kıymetler ödünç verme işlemine konu edilemez…" denilmektedir. Dolayısıyla, standart fon iç tüzüklerini kullanan fonlar, ödünç menkul kıymet veremeyeceklerdir. Ödünç verebilmeleri için, fon içtüzüğünün değiştirilmesi gerekmekte olup, bu da Kurala başvuruda bulunulması, ticaret siciline tescil ve ilan gibi birtakım uzun prosedürleri, beraberinde getirecektir. Bu aşamada Sermaye Piyasası Kurulunca, fonların kullanımına sunulan standart iç tüzük metinlerinin ödünç menkul kıymet verilebilmesine imkan tanıyacak şekilde değiştirilmesi gerekmektedir. Ancak, fon varlığının riske atılmaması için fonların sadece Takasbank aracılığında ödünç işlemi yapmalarının sağlanması yönünde düzenleme yapılması da gerekmektedir. İçtüzük değişiklikleri dolayısıyla Sermaye Piyasası Kuruluna başvuran fonların Sermaye Piyasası Kuruluun düzenlemelerinin fonların ödünç vermelerine imkan tanıdığı konusunda bilgilendirilmesi ve ödünç menkul kıymet verilmesini yasaklayan maddelerin değiştirilmesi konusunda yönlendirilmesi izlenebilecek diğer yöntemlerdir. Takasbank aracılığında gerçekleştirilen ödünç işlemleri piyasa katılımcılarının ihtiyaçlarına cevap vermemektedir. Henüz kurumsallaşmanın olmadığı piyasamızda, ödünç işlemlerinin Takasbank aracılığında gerçekleştirilmesi son derece önem taşımaktadır. Hatta, aracı kurum yetkilileri ödünç işlemlerinin Takasbank aracılığıyla yapılmasının tarafların güvenliği açısından önem arz ettiğini bildirmişlerdir. Takasbank aracılığında gerçekleştirilen ödünç menkul kıymet işlemlerine, sadece İMKB-100 endeksine dahil hisse senetleri konu olabilmektedir. Buna karşın, İMKB'de işlem gören halka açık şirket sayısı 281'dir. Takasbank'ın ödünç uygulamasının sadece İMKB-100 endeksine dahil hisse senetlerini kapsaması; temel olarak Borsa Yönetim Kurulu'nun açığa satış işlemlerine konu olan menkul kıymetlerin İMKB-100 endeksine dahil hisse senetlerinden olması yönündeki kararı ile Tebliğ'in 25. maddesinde ödünç işlemlerinin sadece açığa satış amacıyla yapılabileceği yönündeki düzenlemeden kaynaklanmaktadır. Ödünç işlemlerinin açığa satıştan kaynaklanan takas yükümlülüklerinin karşılanması amacıyla yapılacağı yönündeki Tebliğ maddesinin değiştirilmesi ile, bu sorunun aşılacağı düşünülmektedir. Ancak, Takasbank tarafından gerçekleştirilen ödünç işlemlerinin açığa satıştan mı takas gecikmesinin önlenmesinden mi kaynaklandığını tespit edilmesi mümkün olmadığından, açığa satış amaçlı ödünç işlemlerinin İMKB-100 endeksine dahil hisse hisse senetlerinden yapılmasını öngören kuralın uygulanırlığının denetimi de önem kazanacaktır. Bu açıklamalar çerçevesinde, kurumsal yatırımcılar ile uzun süreli portföy tutan yatırımcıların ödünç işlemlerine katılımının sağlanması, ödünce konu olan menkul kıymet yelpazesinin genişletilmesi ve aracı kurumların ödünç alma koşullarının daha esnek hale getirilmesi suretiyle, ödünç piyasasının daha hızlı bir gelişim sürecine gireceği düşünülmektedir.SUMMARYOne of the big financial problem of our country is the lack of capital. Firms need foreign capital for making new invesments. Because their own capital can not cover the cost of new investments. The investors who make invesments on securities also have same problem. They don't have enough capital for increase their benefits. They make assumptions for increasing their gains but they can't make transactions because their own capital is insufficient. Therefore they use credits from banks or intermediary institutions for making transactions. One of the reason of increasing the volume of transactions in Istanbul Stock Exchange is transactions of investors who use cash credits for buying stocks. Banks and intermediary institutions allow the investors for making transactions over the own capital with giving cash credits to them.Intermediary institutions give cash credits to their customers from. their own capital or loaning from the banks. Most of intermediary institutions use cash credits from Takasbank. Takasbank is an investmet bank in Turkey. Takasbank is the "Central Bank of Capital Markets" in Turkey, Takasbank aims at providing settlemen t, custody and related banking services to a domestic and international clientele at world standards, targeting a position of becoming one of the leading institutions offering such services.Takasbank give cash credits to intermediary institutions for covering their settlement liabilities and for providing them with trading funds for the Stock Exchange, granting more depth to the market. Takasbank take collateral from the firms for cash credits. The types of collatarels are stocks, government bonds, treasury bills, letter of guarantee, foreign currency cash and mutual funds. There are 3 types of cash credits; spot, optional collection before maturit date and intra-day cash credits. Spot Credits can not be repaid partially or completely before the maturity date. Banks and intermediary institutions can extend the term to up to one month after paying the accrued interest plus tax and at the original maturity. Optional Collection Before The Maturity Date credits have a repayment option can be liquidated partially or completely before the maturity date. Banks and intermediary institutions can have to pay the accrued interest plus tax and for the amount liquidated. Intra-Day credits are mainly used by ISE members who work with foreign investors on a delivery versus payment basis to cover the settlement liabilities. Some of investors gain money from securities with short selling. A short sale is generally the sale of a stock you do not own. Investors who sell short believe the price of the stock will fall. If the price drops, you can buy the stock at the lower price and make a profit. If the price of the stock rises and you buy it back later at the higher price, you will incur a loss. There are restrictions of short selling transactions. Rule 10a-1 of the Securities Exchange Act (in USA) seeks to limit short selling in a declining market. The rule prohibits investors from selling an exchange-listed stock short unless the stock's last trade was at the same price or higher than the previous trade. In addition, Rule 10a-2 of the Securities Exchange Act (in USA) requires intermediary institutions that sell a stock short or allow their customers to sell short to first make sure that the shares can be borrowed or that delivery of the securities can be made to the purchaser by the settlement date. There are different types of short selling., Speculative short sellings, Informational short sellings, Technical short sellings, short sellings against the box, tax short selling, arbitrage short selling and etc.Security lending transactions have become and are likely to remain an important element of modern financial markets. Securtiy lending involves the temporary exchange of securities, generally for cash or other securities of at least an equivalent value (or occasionally a mixture of cash and securities) with an obligation to redeliver a like quantity of the same securities on the future date. Most securities lending is structured to give a borrower legal title to the securities for the life of the transaction, even though, economically the terms are more akin to a loan. The borrow fee is generally agreed in advance and the lender has contractual rights similar to beneficial ownership of the securities with rights to receive the equivalent of all interest payments or dividends and to have equivalent securities returned.The importance of the transfer of legal title is twofold. First it allows the borrower to deliver the securities onward, for example in another securities loan or settle an outright trade. Second it means that the lender usually receives value in exchange for the disposition of legal title which ensures that the loan is collateralized. Se

YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜN İHRACATINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ: OECD ÖRNEĞİ / Analysis Of Factors Affecting High Technology Product Export: OECD Case

Bu çalışmanın amacı Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payında meydana gelen artışların yüksek teknolojili ürün ihracatının toplam ihracat içindeki payı üzerinde bir artışa sebep olup olmadığını incelemektir. Oluşturulan doğrusal regresyon modeline ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı yatırım girişinin GSYİH içindeki payı kontrol değişkeni olarak eklenmiştir. Yapılan çalışmada Panel Veri Analiz yöntemi (Sabit Etkiler Modeli) kullanılarak 15 OECD ülkesinin 1991-2016 dönemi yıllık verileri incelenmiştir. Analiz sonuçları Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı üzerinde anlamlı ve pozitif bir etki yarattığını ortaya koymuştur. Ar-Ge harcamalarında oluşan %1’lik bir artışın yüksek teknolojili ürün ihracatında %3,5’luk bir artış meydana getirdiği görülmüştür. Dahası, kontrol değişkeni olarak analize katılan doğrudan yabancı yatırım girişi ve ekonomik büyüme değişkenlerinin yüksek teknolojili ürün ihracatı üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı görülmüştür